بخشی از مقاله
چکیده
دست یابی به یک نظام اخلاقی متقن و جهان شمول که ریشه در حقایق و واقعیت ها داشته باشد ،از ضروریات انفکاك ناپذیر جامعه جهانی است،انسان ها در سایه این نظام بتوانند به ارزش هایی دست پیدا کنند. دین مبین اسلام چون از وحی منشا و سرچشمه می گیرد، ریشه در حقایق و واقعیت هاي انسانی دارد لذا می توان گفت بهترین نظام جهانشمول اخلاقی است.این مقاله در صدد اینست تا با استفاده از روش کتابخانه اي ضمن بحث از اهمیت وجود یک نظام متقن اخلاقی ،جهانشمول بودن نظام اخلاقی اسلام را مورد بحث قرار دهد.
مقدمه
هنجارها و ارزش هاي اخلاقی از عناصر مهم و محوري کنش هاي متقابل و تعاملات اجتماعی جامعه جهانی می باشد. چون التزام به یک نظام اخلاقی متقن و متناسب با ضرورت ها و اقتضائات جامعه جهانی، نقش مهم و تعیین کننده اي را در ایجاد همفکري ، اتحاد و همبستگی، اعتماد متقابل ، نفی طاغوت ، مهار تمایلات خود خواهانه، همزیستی مسالمت آمیز، رعایت حقوق دیگران ،مسئولیت پذیري و در نتیجه حاکم شدن صلح و آرامش ، ایفا می کند.
نیاز انسان به اخلاق در همه سطوح زندگی اجتماعی نیازي ذاتی و اجتناب ناپذیر است و می توان گفت که یکی از قدرتمندترین و پابرجاترین نظام هاي عقیدتی در مجموعه باورهاي ما ،نظام اخلاقی است. احکام اخلاقی همراه با سایر احکام هنجاري، کار هماهنگ ساختن افعال و احساسات را برعهده دارند و این هماهنگ سازي براي همزیستی مسالمت آمیز توام با تشریک مساعی حائز اهمیت است. هرکسی با بکارگیري اخلاق سود می برد چرا که بکارگیري اخلاق براي هر نوع تشریک مساعی که نفع متقابل دارد ضروري است. - داروال و دیگران ، 12: 1379و - 25
خداوند متعال به اندازه اي به هنجارهاي اخلاقی انسان ها اهمیت داده است که هدف از بعثت رسل را تکمیل و آموزش تعالی اخلاق قرار داده است. پیامبراکرم - ص - که عصاره تمام پیامبران خداست ، فلسفه بعثت خویش را چنین بیان می کند : » من براي تکمیل تعالی اخلاق مبعوث شده ام - « الهندي، 1409 ق : . - 16/3 کلام رسول خدا - ص - نشانی از ضرورت و انفکاك ناپذیري اخلاق از زندگی جامعه جهانی می باشد.
خاستگاه اصول اخلاق جامعه جهانی
انسان ها در آفرینش ،ماهیت و گوهر واحدي دارند .لذا انسان ها از یک سلسله صفات و ویژگی هاي ثابت و مشترکی برخوردارند که منبع و خاستگاه یک سلسله اصول و قوانین تکوینی و تشریعی اخلاق جامعه جهانی می شوند، بر این اساس نظامی از این جهت معتبر و مقبول همگانی خواهد بود که ریشه در حقایق و واقعیت هاي انسانی داشته باشد چنین نظامی بی شک می تواند انسان ها را به خیر و سعادت و کمال رهنمون نماید. - مصباح یزدي، - 147 : 1368
بهترین و کامل ترین نظامی که ریشه در حقایق و واقعیت هاي انسانی دارد و هدایت و راهبري جهانیان را در مسیر نیل به کمال و تعالی را بر عهده دارد دین مبین اسلام است . چون آموزه هاي دین مبین اسلام از آفریننده جهان که بر کمبودها و نیازها ، سعادت ، شقاوت و همچنین به مصالح و مفاسد اعمال انسان ها عالم و آگاه می باشد سرچشمه می گیرد. اسلام مجموعه بسیار گسترده اي از تعالیم اخلاقی جهانشمول و جاودانه را در فراروي جامعه جهانی قرار داده است تا یک جامعه انسانی واحد پدید آورد که در آن همه در اطاعت از معیارها و اصول اخلاقی و دینی شریک باشند. - گرین، - 35 :1374 اسلام از زبان قرآن و متون روایی معصومین - ع - جهانشمول بودن برنامه هاي خود را در موارد زیادي به جامعه جهانی اعلام کرده است. ما به مواردي اجمالا اشاره می کنیم:
قرآن
قرآن در آیاتی زیادي خود را جهانی معرفی نموده است و بر این نکته هم تاکید می کند که برنامه هایی که دارد به زمان خاصی اختصاص ندارد و جهانی می باشد. آیاتی که بر این موضوع دلالت می کنند چهار دسته می باشند : الف - آیاتی که قرآن را به طور خاص جهانی معرفی کرده است. ب- آیات تحدّي. ج - آیاتی که بطور عام دین اسلام را جهانی می داند. د – خطابات و آیاتی که جهت ارائه برنامه ها از کلماتی مانند» مردم، جهانیان... « در آن استفاده شده است.
