بخشی از مقاله
چکیده:
پویایی محیط کسب و کار و پیچیدگی رقابتی در زمان حاضر و تغییرات روز افزون نیازهای مشتریان، چالشهای متفاوتی را برای بنگاههای اقتصادی به ویژه بانکها و مؤسسات مالی ایجاد کرده است. به دنبال آن بخشهای حسابداری و مالی، دیگرهمانند گذشتهصرفاً وظیفه گزارشدهی و حسابدهی را به عهده ندارند و جهت تهیه اطلاعات مورد نیاز مدیران برای تصمیمگیریهای راهبردی، حسابداری مدیریت، کارکردهای کلیدی خاصی را در بانکها عهدهدار میباشد.تحقیقات تجربی و مرور ادبیات موضوع در حوزه حسابداری مدیریت نوین نشان دهنده نقش اساسی آن در تهیه روشها و مهارتهای رقابتی میباشد. علاوه بر آن حسابداری مدیریت نقش بسیار مهمی در برنامهریزی، توسعه، اجرا و ارزیابی سیاست-های رقابتی راهبردی دارد، که منجر به ایجاد مزایای رقابتی در بانکها میشود.
بانکها برای آنکه نقش خود را در اقتصاد کلان به خوبی ایفا کنند باید سودآور عمل نمایند و با پشتوانه سرمایه قوی و توان ایستادگی در مقابل رویدادهای مخاطره آمیز، موفقیت و رشد پایدار خود را تضمین نمایند. با توجه به فعالیت بانکها و مؤسسات اعتباری در محیط تجاری متغیر و قرار داشتن در شرایط رقابتی پیچیده، نقش حسابداری مدیریت در دستیابی به اهداف راهبردی آنها، از طریق سیاستهای انتخابیکسب و کار و تسهیل فرآیند عملیاتی بسیار حیاتی میباشد. در این مقاله به سازوکارهای استقرار و بهرهبرداری از نظام حسابداری مدیریت در صنعت بانکداری و جنبههای کارکردی حسابداری مدیریت در بانکها پرداخته شده است.
مقدمه و بیان موضوع:
حسابداری مدیریت شامل طراحی و استفاده از علم حسابدرای در داخل سازمان است. حسابداری مدیریت را نمیتوان مجموعهای از قواعد و قوانین ثابت به حساب آورد. بلکه روشهای حسابدرای مدیریت به منظور دستیابی به هدفهای سازمان از طریق بهبود تصمیمگیری توسط مدیران و کارکنان آن است. نظر به اینکه سازمانها دارای هدفهای مختلفی میباشند، نمی-توان قواعد کلی و یکنواختی را برای کلیه سازمانها تدوین کرد. بنابراین حسابداری مدیریت باید خود را با ویژگیها و نیازمندیهای سازمان مربوط تطبیق دهد. اگر سازمانها واحدهایی ایستا بودند، ممکن است بتوان روشهای حسابداری مدیریت منطبق با نیازهای آنان را تدوین کرد. اما سازمانهای امروزی در محیطی فعالیت مینمایند که دائماً در حال تغییر وتحول سریع میباشد. لذا سازمانها ناگزیر به استفاده از نظام حسابداری مدیریت پویا میباشند.
تعریف حسابداری مدیریت:
فرایند تشخیص، اندازه گیری، جمع آوری، تهیه، تفسیر و کنترل فعالیتهای سازمان برای تضمین و اطمینان از استفاده مناسب از سرمایه میباشد.
اهداف حسابداری مدیریت:
·هدف اساسی کمک به سازمان به منظور به دست آوردن اصول استراتژیک آن سازمان است.
·تامین اطلاعات مورد نیاز مدیران جهت تصمیمگیری و برنامهریزی.
·کمک به مدیران در رهبری و کنترل فعالیتهای عملیاتی.
·انگیزش کارکنان و مدیران برای فعالیت در راستای اهداف سازمان.
·سنجش و ارزیابی عملکرد واحدهای تابعه، مدیران و سایر کارکنان سازمان.
چهار وظیفه اصلی مدیریت در محیط کسب و کار امروزی شامل مدیریت استراتژیک، برنامهریزی و تصمیمگیری، مدیریت و کنترل عملیات و تهیه صورتهای مالی میباشد. مدیریت استراتژیک مهمترین وظیفه مدیریت میباشد یعنی اینکه شناسایی و استقرار اهداف خاصی که برای شرکت مزیت رقابتی ایجاد میکند. مدیریت استراتژیک شامل گامهای -1 پیش-بینی تغییرات -2 درک محیط تجاری و رقابتی -3 توانایی ایجاد سریع تغییرات و -4 توانایی شناسایی حل مشکلات - به صورت تیمی و تخصصی - میباشد.
ویژگیهای امروزی محیط کسب و کار:
·افزایش رقابت: برای ابقاء بین رقبا داشتن اطلاعات و بکارگیری حسابداری مدیریت لازم است.
·فنآوریهای پیشرفته تولید - خدمات - : تولید - خدمت - بهنگام، ارتقای کیفیت، انعطافپذیری، کاهش بهای تمامشده محصولات - خدمات -
·پیشرفت فنآوری اطلاعات: مکانیزهشدن، نرمافزارهای تخصصی، اینترنت، تجارت الکترونیک و ارتباطات
مخابراتی
·مشتری مداری: تغییر از تاکید بر تولید - خدمت - در حجم بالا به کیفیت خدمات، تحویل بهنگام و تامین ویژگیهای خاص و مورد نیاز مشتریان
·شکلهای جدید مدیریت سازمانی: تغییر از سازمانهای کنترلی و دستوری به سازمانهای منعطفی که مشوق کارهای گروهی و همکاری و هماهنگی است.
·تغییرات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی: تنوع نژادی و قومی در محیط کار، حس مسئولیتهای تازه اخلاقی، غیر
دولتیشدن سازمانها
برخی تکنیکها و ابزارهای حسابداری مدیریت که میتواند مدیریت سازمان را در انجام وظایف اصلی خود و در
محیطهای پیچیده کسب و کار امروزی کمک نماید:
مدیریت بهای تمام شده:
هزینه چنان کن که باید کرد نباید فشاند و نباید فشرد - حکیم فردوسی -
بر احوال آنکس بباید گریست که دخلش بود نوزده، خرج بیست - سعدی -
ابزارهای مدیریت بهای تمام شده به شرح ذیل میباشد:
-1 سنجهزنی - نشانه گذاری - Benchmarking
فعالیت نیازمند بهبود را شناسایی میکند. کاراترین سازمان در این فعالیت خاص را مییابد. فرآیند مربوط را در آن سازمان مطالعه کرده وبه کار میگیرد.
-2 مدیریت کیفیت فراگیر - TQM -
درتجزیه لغت - TQM - با سهکلمه زیر سر و کارداریم:
جامع: نشان دهندههمهگیر بودن آنست.
کیفیت: درجهتطابق کالای تولید شده یا خدمت ارائه شده با نیازمشتری را بیان میکند.
مدیریت: فن،هنر یاروش اداره کردن،کنترل کردن،هدایت کردن و ... میباشد.
بنابراین - TQM - هنر مدیریت تمام مجموعهبرای بهدست آوردن بهترینهاست. مدیریت کیفیت فراگیر اقدامی است هوشمندانه، آرام و مستمر که تأثیری هم نیروزا در تأمیناهداف سازمان دارد و در نهایت به رضایت مشتری، افزایش کارایی و بالا بردن توانایی رقابت در بازار ختم میشود.
