بخشی از مقاله
چکیده
حسابداري مسئولیتهاي اجتماعی بخشی از دانش حسابداري است که هدف آن اندازهگیري و گزارشگري اثرات اجتماعی ناشی از فعالیتهاي واحد تجاري است و از آنجاییکه هر واحد تجاري عضوي از جامعهاي است که در آن فعالیت میکند و بهطور مستمر در تعامل با سایر اعضاي جامعه است، ضرورت دارد از تعهدات و مسئولیتهاي خود آگاه باشد و آنها را محدود به حفاظت منافع سهامداران نداند، بلکه تعهدات و مسئولیتهاي دیگري در قبال سایر گروههاي موجود درجامعه و همچنین محیطزیست پیرامون خود احساس کند. باتوجه بهمزایا و مشکلات اجراي سیستم حسابداري مسئولیتهاي اجتماعی و هزینهها و منافع ناشی از آن، همچنین از آنجاییکه مدیران شرکتها تمایل دارند که گزارشگري اجتماعی شرکت را به صورت محدود و متناسب با هدف حداکثرسازي ثروت سهامداران بکار گیرند، سازمانهاي قانونگذاري باید با تدوین قوانین و استاندارد، شرکتها را مجاب نمایند تا گزارشگري اجتماعی داشته باشند.
واژههاي کلیدي: حسابداري مسئولیتهاي اجتماعی، گزارشگري اجتماعی، هزینههاي اجتماعی.
-1مقدمه
بسیاري از رفتارها و اقدامات مدیران و کارکنان، متأثر از ارزش هاي اخلاقی بوده و ریشه در اخلاق دارد. عدم توجه به اخلاق کاري در مدیریت سازمان ها، در جوامعی مانند ایران که از یک سو داراي ارزش هاي اخلاقی غنی بوده، از سوي دیگر با کشورهاي پیشرفته فاصله قابل توجهی دارند، میتواند معضلاتی بزرگ براي سازمانها بوجود آورد. بهعلاوه با افزایش انتظارات اجتماعی از سازمانها، جوامع نسبت به مسایلی مانند محیط زیست، حقوق زنان، کودکان، اقلیت ها، معلولان، برابري استخدام و کاهش نیروي انسانی حساس تر شده اند. بی توجهی سازمان ها به این حقوق و عدم رعایت اصول اخلاقی در برخورد با ذینفعان بیرونی، می تواند مشکلاتی را براي سازمان ایجاد کند و مشروعیت سازمان و اقدامات آن را مورد پرسش قرار داده، در نتیجه سود و موفقیت سازمان را تحت تاثیر قرار دهد.
اخلاق کاري ضعیف، بر نگرش افراد نسبت به شغل، سازمان و مدیران موثر بوده و می تواند بر عملکرد فردي، گروهی و سازمانی اثر بگذارد. بنابراین امروزه با توجه به پیچیده شدن ارتباط شرکت هاي موجود در جامعه با یکدیگر و همچنین با دولت و افراد حاضر در جامعه شرایطی بوجود آمد که شرکت ها نه تنها به ذینفعان بلکه باید به آحاد مردم پاسخگو باشند. بنابراین حسابداري مسئولیت هاي اجتماعی1 و به تبع آن گزارشگري اجتماعی2 اهمیت ویژه اي یافته است.از دهه 1960 میلادي شرکت ها به اهمیت منابع اجتماعی پی برده اند بگونه اي که این اهمیت، خود را در یک دهه بعد در گزارشگري اجتماعی نشان داد. دهه 1970 شروع و اوج دوران حسابداري و گزارشگري اجتماعی به شمار می آید.
در این دهه مقالات زیادي نوشته شد که نشان از علاقهمندي مدیران به ارایه اطلاعات اجتماعی می دهد بطوریکه در دهه اول گسترش حسابداري اجتماعی بسیاري از شرکت ها به سمت گزارشگري اجتماعی پیش رفتند. اما مشکلات زیادي در راستاي گزارشگري اجتماعی وجود داشته و دارد که پیشرفت این نوع گزارشگري را با محدودیت مواجه نموده است. لذا سازمان هاي قانون گذاري باید با تدوین قوانین و دستورالعملهایی شرکتها را مجاب به گزارشگري اجتماعی و این فرایند را تسهیل نمایند.در دو دههي اخیر، همواره گزارشگري با رویکرد اجتماعی و زیست محیطی براي فعالیتهاي تجاري و عمومی مورد تأکید بیشتري قرار گرفته است.
گذشته از این، انتقاد می شود که حسابداري و گزارشگري مالی متداول نمیتواند اطلاعات کافی براي این رویکرد فراهم کند و از این رو نیاز گسترده تري به گزارشگري با این رویکرد در شرکت ها و سازمان ها احساس میشود .بنابراین در سالهاي اخیر، توجه نهادهاي دانشگاهی و حرفه اي به گزارشگري در این حوزه به طور روزافزون افزایش یافته است .از این رو، جهان تجارت و شرکت ها در حال مواجهه با مقولهي مسئولیت اجتماعی شرکت ها هستند و دامنهي وسیعی از شرکت ها به مسئولیت پذیري ازبعد اجتماعی ترغیب و تشویق می شوند. با وجود این، هم در شرکت ها و هم در محافل دانشگاهی درباره نحوهي تعریف مسئولیت اجتماعی شرکت ها ابهام وجود دارد. با این حال، تعاریف موجود داراي سطح بالایی از سازگاري هستند و همگی بر محتواي خاص ازبعد اجتماعی تأکید دارند. تعاریف متعددي از مسئولیت اجتماعی شرکت ها از ساده تا پیچیده شامل دامنه وسیعی از واژه ها و ایده ها از جمله پایندگی
