بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این پژوهش تدوین الگوی راهبردی مسئولیت اجتماعی است. بدین منظور از 9 معیار ارزیابی مدل تعالی سازمانی که به دو قسمت توانمند سازها، شامل پنج معیار و نتایج، شامل چهار معیار تقسیم می شوند، استفاده شده است. روش پژوهش از نوع کاربردی و توسعه ای است و داده ها از طریق پرسشنامه 35 سوالی لیکرت در دوره زمانی خرداد 1394 تا تیر ماه 1395 در بانک کشاورزی و با استفاده از روش آماری رتبه بندی فریدمن آزمون گردیده است.
پایایی پرسشنامه، ضریب آلفای کرونباخ 0/945 است. به طور کلی دستیابی به هدف مسئولیت اجتماعی براساس مدل تعالی در بانک کشاورزی 17/04 درصد و عوامل موثر بر مسئولیت اجتماعی انجام شده از سوی بانک به ترتیب اولویت عبارتند از: سیاستگذاری و راهبرد، رهبری، مشارکتها و منابع، فرآیندها، نتایج مشتریان، نتایج جامعه، نتایج کلیدی عملکرد، نتایج کارکنان و کارکنان است که بیانگر این امر است که بانک در دستیابی به اهداف مسئولیت اجتماعی مسیر زیادی پیش رو دارد. برای تدوین الگوی راهبردی بانک از ماتریس چهارخانه ای عوامل داخلی و خارجی استفاده شد.
نتایج حاصل از تحلیل عوامل مذکور بیانگر آن است که برای رسیدن بانک کشاورزی به جایگاه متعالی مسئولیت اجتماعی در همراستایی با استراتژی کلی بانک، استراتژی تهاجمی - رشد و توسعه - با اولویت عوامل داخلی - معیارهای نتایج کارکنان و پس از آن نتایج کلیدی عملکرد - و به ترتیب درجه اهمیت توانمندسازها؛ معیارهای کارکنان ، فرآیندها، مشارکتها و منابع، رهبری و سیاستگذاری و راهبرد مناسب است.
مقدمه
مسئولیت اجتماعی سازمان، یکی از مباحثی است که در سالهای اخیر، توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است. پایبندی به مسئولیت اجتماعی سازمان، فراتر رفتن از چارچوب حداقل الزامات قانونی است که سازمان در آن فعالیت میکند و در حقیقت، تلاشی است که به منظور درک و پاسخگویی به انتظارات ذینفعان سازمان در جامعه صورت می گیرد. سازمان های متعالی، به عنوان سازمان های مسئول ، با شفاف سازی و پاسخگویی مناسب در قبال عملکرد خود، رویکرد اخلاقی اتخاذ می کنند تا رضایت کلیه ذینفعانشان را تامین کنند
باید به این مسئله توجه داشت که مسئولیت سازمان ها نسبت به جامعه و عامه مردم فراتر از ارائه خدمت و تهیه کالاست. سازمان ها باید این مسئولیت را حس کنند که مشکلات جامعه بخشی از مشکلات آنان به شمار میآید و باید نسبت به حل و فصل آن ها همت گمارد و بخشی از امکانات مالی و انسانی خود را در این راه به کار گیرند. موارد متعددی گویای این واقعیت است که اگر سازمانها مهار گسیخته به سوی اهداف خود یکه تازی کنند، جامعه و مصالح آن را زیر پا خواهند نهاد و خیر عامه فدای منفعت سازمان خواهد شد
صنعت بانکداری از جمله صنایعی است که به لحاظ نقش آفرینی در تجهیز سپرده ها به سمت سرمایه گذاری های مولد، از جایگاه مهمی در هر اقتصاد برخوردارست. بخش بانکی در اقتصاد ایران، به عنوان مهمترین مجرای ارتباطی میان بخش پولی و مالی، به حدی مهم است که هرگونه نقصان در ساختار این بخش و ناکارآمدی عملکرد آن، زمینه های بروز اختلال در سایر بخش ها را نیز فراهم می آورد.
مسئولیت اجتماعی به معنای سهیم شدن بنگاه ها در توسعه پایدار و مستمر سازمان و جامعه خود و در نهایت جامعه بین المللی است. مسئولیت اجتماعی بنگاه تعاریف متعددی دارد. اما وجه اشتراک تمامی این تعاریف آن است که چگونه بنگاه مسئولیت آثار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی فعالیت های خود را به گونه ای بر عهده می گیرد که زیانهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی فعالیتهای خود را به حداقل رسانیده و منافع حاصل برای بنگاه و جامعه را به طور همزمان حداکثر نماید.
از آنجا که موسسات مالی نظارت و کنترل جریان سرمایه، وام دهی، تامین مالی پروژه ها و سیاست ها و اقدامات بیمه ای را بر عهده دارند، قادرند در نحوه عملکرد کسب و کارهای تحت حمایت خود اعمال نفوذ نمایند. به این ترتیب، بانکها میتوانند بنگاه ها را وادار به پاسخگویی درقبال مسائل و معضلات اجتماعی و زیست محیطی نمایند که ناشی از کسب و کار آنها است.
نهادینه سازی مسئولیت اجتماعی در بانکهای کشور روند مسئولیت پذیری اجتماعی را در صنعت بانکداری و در پی آن سایر صنایع کشور تسهیل و تسریع می نماید.
استراتژی مسئولیت اجتماعی یک نقشه راه برای پیشروی در زمینه های مسئولیت اجتماعی است، استراتژی مسئولیت اجتماعی محدوده و جهت حرکت شرکت را در دراز مدت در زمینه مسئولیت اجتماعی مشخص میکند تا شرکت بتواند با استفاده بهینه از منابع خود و با در نظر گرفتن محیط کاری مخصوص به خود پاسخگوی نیازهای بازار و انتظارات ذینفعان خود باشد.
بانک ها نقشی کلیدی در رونق اقتصادی هر کشور ایفا می کنند و نقش آنها به عنوان نهاد مولد ثروت و تامین کننده خدمات برای جامعه ملی و بین المللی حیاتی و غیر قابل انکار است. از اینرو مسئولیت اجتماعی در بانک ها در مقایسه با سایر بنگاههای فعال در عرصه صنعت و اقتصاد با اهمیت تر است و تاثیر مستقیم بر عملکرد مسئولانه سایر بنگاهها دارد.
اگرچه بانکها و بازارهای مالی در معرض نوسانات بازار قراردارند و با مشکلاتی از قبیل بدهیهای پرداخت نشده و مسائل مربوط به ساختار ترازنامه مواجه هستند ولی بانک ها موظفند با این مشکلات به صورت مسئولانه به مقابله بپردازند. به علاوه، بانک ها وظیفه دارند در قبال مشکلاتی که برای جامعه و شهروندان اجتماعی خود به وجود می آورند، پاسخگو باشند.
بانک ها نقشی کلیدی در رونق اقتصادی هر کشور ایفا می کنند و نقش آنها به عنوان نهاد مولد ثروت و تامین کننده خدمات برای جامعه ملی و بین المللی حیاتی و غیر قابل انکار است. از اینرو مسئولیت اجتماعی در بانک ها در مقایسه با سایر بنگاههای فعال در عرصه صنعت و اقتصاد با اهمیت تر است و تاثیر مستقیم بر عملکرد مسئولانه سایر بنگاهها دارد. اگرچه بانکها و بازارهای مالی در معرض نوسانات بازار قراردارند و با مشکلاتی از قبیل بدهیهای پرداخت نشده و مسائل مربوط به ساختار ترازنامه مواجه هستند ولی بانک ها موظفند با این مشکلات به صورت مسئولانه به مقابله بپردازند. به علاوه، بانک ها وظیفه دارند در قبال مشکلاتی که برای جامعه و شهروندان اجتماعی خود به وجود می آورند، پاسخگو باشند.
هدف پژوهش
استراتژی مسئولیت اجتماعی یک نقشه راه برای پیشروی در زمینه های مسئولیت اجتماعی است، استراتژی مسئولیت اجتماعی محدوده و جهت حرکت شرکت را در دراز مدت در زمینه مسئولیت اجتماعی مشخص میکند تا شرکت بتواند با استفاده بهینه از منابع خود و با در نظر گرفتن محیط کاری مخصوص به خود پاسخگوی نیازهای بازار و انتظارات ذینفعان خود باشد.
سوالات پژوهش
- الگوی راهبردی مناسب مسئولیت اجتماعی در بانک کشاورزی چگونه است ؟
- دستاوردها و نتایج حاصل از فعالیتهای مسئولیت اجتماعی در بانک کشاورزی کدامند؟
پیشینه پژوهش
پیشینه نظری
با توجه به اهمیت مسئولیت اجتماعی بنگاه ها در عرصه ملی و بین المللی و با توجه به روند اجتناب ناپذیر جهانی شدن، صنعت بانکداری کشور ملزم است به منظور ارتقاء وضعیت اقتصادی و وجهه سیاسی کشور در سطح بین المللی و به منظور جلب اعتماد و حمایت سرمایه گذاران داخلی و خارجی، حرکت به سوی مقوله جهانی سرمایه گذاری و وام دهی مسئولانه را در دستور کار خود قرار دهد.در این راستا، بانک مرکزی به عنوان نهاد تنظیمی و نظارتی بانکها، موظف است با ایجاد زیرساخت های لازم جهت نهادینه سازی مسئولیت اجتماعی در بانک های کشور روند مسئولیت پذیری اجتماعی را در صنعت بانکداری و در پی آن درسایر صنایع کشور تسهیل و تسریع نماید. بانک مرکزی می تواند با وضع قوانین و استانداردهای عملکردی مناسب برای نظارت بر فعالیت بانک ها از جنبه توجه به مسئولیت های اجتماعی به نظارت و کنترل بانک ها بپردازد.
به منظور نهادینه سازی مسئولیت اجتماعی در بانک های کشور مسائل محوری زیر باید مورد توجه قرار گیرند:
1. اهمیت مسئولیت اجتماعی بنگاه و مفاهیم مشابه در نظام بانکداری بین المللی
2. بررسی ابعاد مختلف مسئولیت اجتماعی در ارتباط با بانکداری ملی و بین المللی و درجه اهمیت آنها
3. سرمایه گذاری مسئولانه
4. میکروفاینانس و بهبود وضعیت خدمات مالی برای طبقات محروم جامعه
5. تطبیق، مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم
6. فساد مالی و اداری
7. شفافیت در عملکرد مدیران
