بخشی از مقاله
چکیده
فرهنگ وتاریخ بلوچستان دارای حماسه بی شماری است ،که هر کدام از این حماسه ها نشان از سابقه طوالنی این قوم دارد .یکی از حماسه ها ی سده شانزدهم یا هفدهم میالدی حماسه همل است ،که نبردهای طوالنی با استعمارگران پرتغالی داشته است. واز حماسه های اوچند منظومه کوتاه به زبان بلوچی باقی مانده ، ومبارزاتی با خوانین بلوچ از جمله چاکر لواهی داشته است از انجا یی که شنا سای این حماسه به روشن تر شدن موقعیت این قوم در قرن هجدهم میالدی یاری می رساند ،در این مقاله تالش می شود که گوشه های از تالش های همل را مقابل استعمارگران پرتغالی و همچنین خوانین بلوچ بیان می کنیم.
کلید واژه : حماسه، پرتغالی ها، بلوچ، همل
مقدمه
حماسه همل جز حماسه های تاریخی پهلوانی است که به صورت منظومه ای شفای سینه به سینه نقل شده است همل که درحدود سال925 - ه،ق - همزمان با شاه طهماسب صفوی بوده است ،بر قسمت های جنوب بلوچستان حکمرانی می کرد در دوران حیات همل یکی از مردان پرتغالی به نام - جرک دیفتری - به عنوان تاجر وارد منطقه می شود که ابتداد روابط مسالمت آمیزی با مردم ان منطقه داشت اما بعد ازاین که پایگاه های تجاری ونظامی در این منطقه پیدا می کنند غرور خود خواهی آنها آشکار میشود ودستشان را به خون مردم بی گناه الوده می کنند در این میان برخورد های بین همل وپرتغالی ها روی می دهد در این مقاله به آن پرداخته می شود.
اینکه همل جیند که بود .؟
وعلت درگیری اوبا پرتغالی ها چه بود ؟
وواکنش همل در مفابل پرتغالی ها چه بود. ؟
این مقاله به روش میدانی وکتابخانه ای گرداوری شده ومشکالتی که با ان مواجه بودایم عدم منابع مکتوب وشفاهی بودن این موضوع بوده است.
حماسه
حماسه یکی از انواع شعر های روای است ،شعر طوالنی که معموال به شرح احوال واعمال خارق العاده قهرمانان متمرکز میشود وبا حوادث غیر معمول که غالبا به سرنوشت یک قبیله یا ملت وگاه به طور کلی نژاد بشری نیمه خدای دارد وقایعی که بر این قهرمانان وهمراهان او می گذرد ودر گذشته های دور اتفاق افتاده که از نظر خصایص با زمان حال تفاوت بسیار دارد وفضای که ماجرا در آن می گذرد در اغلب جهان یا دست کم جهانی است،که ا تا ان روزگارشاعر شناخته بوده است با این همه اغلب حماسه ها جنبه ملی دارند وآرزوهای قوم یا ملتی هستند - هدایت،1385 ؛ - 118ایران شاهد حماسه دالورهای پهلوانی های بسیاری بوده است یکی ازاین حماسه ها ،حماسه قوم بلوچ بوده است .داستان های منظوم این قوم که سینه به سینه روایت شده است ،که با تجربه های تلخ شیرین آمیخته شده است وحکایات از تاریخ پرفراز نشیب اما یک دل پیوسته آن سرزمین ایران دارد - یادگاری ،1386؛ - 99
تاریخ ورود استعمارگران پرتغالی ها به خلیج فارس
در سال 1521-1495واسکودومگاما دریا ساالر پرتغالی از دماغه امید نیک در جنوب آفریقا عبور کرد وبه سواحل غربی هندوستان رسید پرتغالی هابعداراز استقرار در بندر گوادر سواحل غرب هندوستان شروع به دست اندازی به نواحی اطراف نمودند در تابستان 1507دریا ساالر پرتغالی ها الفنسودو البوکرک با ناوگانی مرکب از شش کشتی جنگی وارد خلیج فارس شد . - هوشنگ ،1385؛ - 8در ان زمان ،مشهورترین وبارونقترین بندر منظقه کلمت بندر پزم گرفته تابندر گوادر بندر تیس بود که از که از طرفی تازنگبار واز طرفی دیگری تا کالی کوت روابط بازرگانی داشت . این منطقه ساحلی بلوچستان و اطراف آن بخصوص ناحیه باهوکالت ودشت در ان روزگار خیلی اباد وسرسبز بود وبه همین جهت کشتی های بازرگانی که از این راه عبور می کردند در این بندر با رونق - تیس - توقف مینمودند واذوقه خود را از همینجا تهیه میکردند - اشرف سربازی - .
معرفی شخصیت همل
