بخشی از مقاله
مقدمه :
سازند شمشک با ضخامت زیاد و سن تریاس بالایی- ژوراسیک میانی شامل تناوبی از رسوبات سیلتی- رسی، سیلتستون، ماسه-سنگ و کنگلومرا با تعداد زیادی عدسیهای زغال است که بهصورت ناپیوستگی همشیب بر روی سازند الیکا قرار دارد . - Aserto, 1966; Seyed-Emami, 2003; Aghanabati, 2004; Fursich et al., 2005 - مرز بین این دو با افقهای لاتریتی-بوکسیتی پوشیده شده است. در نواحی البرز جنوبی سازند الیکا بهصورت پیوسته و تدریجی به سازند شمشک میرسد. - Seyed-Emami, 2003 - مرز بالایی سازند شمشک با آهکهای سازند دلیچای بهصورت ناپیوسته است.سازند شمشک در یک چرخه بزرگ رسوبی- تکتونیکی نهشته شده است که ماهیت مولاسگونه این رسوبات و تغییرات سریع رخسارهای بهطور جانبی و عمودی تکتونیک فعال حوضه را نشان میدهد که در یک محیط رسوبی دریایی کمعمق تا محیط لاگونی- ساحلی رسوب- گذاری کرده است . - Seyed-Emami, 2003; Fursich et al., 2005; Nazari and Shahidi, 2012 - بنابراین مطالعه خاستگاه ماسه-سنگهای سازند شمشک میتواند اطلاعات مفیدی را در مورد فرسایش نوع مجموعه سنگهایی که در طی کوهزایی رخنمون داشتهاند ارائه نماید.
بحث و روش تحقیق: مطالعات پتروگرافی:
از برش نمونه سازند شمشک واقع در دره شمشک و شمال روستای جیرود 7 نمونه مناسب به نمایندگی از رخنمون سنگهای ژوراسیک جهت مطالعات میکروسکوپی انتخاب گردید - شکل . - 1 این نمونه ها به روش گزی- دیکینسون - Dickinson 1985, Ingersoll et al., 1984 - ، با شمارش 300 تا 350 نقطه در هر مقطع نازک - جدول - 1 دانهشماری شدند.بررسیهای پتروگرافی مقاطع نازک ماسهسنگهای ژوراسیک توسط میکروسکوپ پلاریزان نشان میدهد که جورشدگی از متوسط تا خوب در تغییر است و دانهها اغلب نیمهزاویهدار هستند. سطح تماس بین دانهها از طولی تا محدب- مقعر و گاه نقطهای متغیر است و بنابراین بیشتر این ماسه سنگها از نظر بافتی رسیده تا نیمهرسیده هستند . - Folk, 1965 -
از نظر ترکیبی ماسهسنگها غنی از کوارتز و به مقدار کمتری فلدسپار بوده و خردهسنگهای آن با فراوانی 30 درصد عمدتا خردهسنگهای دگرگونی درجه پایین و چرت است - جدول . - 1 کوارتز مونوکریستالین با خاموشی موجی بیشترین فراوانی را دارد - شکل -2الف - . تعداد کمی کوارتزتکتونیکی نیز قابل مشاهده است و فلدسپار پتاسیم بیشتر از پلاژیوکلاز دیده میشود. فلدسپارها عمدتا به کانیهای رسی تجزیه-شدگی نشان میدهند - شکل -2ب - . خردهسنگهای موجود در مقاطع، عمدتا شامل قطعات اسلیت، فیلیت - شکل -2ج - و چرت - شکل -2الف - میباشند. بهندرت قطعات ولکانیکی دیده میشود.
به طور کلی از قاعده شمشک به سمت بالا بر مقدار خرده-سنگها و فلدسپارها افزوده میشود - شکل 2، از الف تا ج - . خردهسنگها در بخشهای پایین برش چینه شناسی بیشتر از نوع قطعات چرتی هستند که به طرف بالای برش بیشتر قطعات دگرگونی دیده میشود. مسکوویت و به مقدار کمتری کلریت از گروهکانیهای میکایی قابل مشاهده هستند. از کانیهای سنگین میتوان به زیرکن، تورمالین و اسفن اشاره کرد. زیرکن و تورمالین به صورت گرد شده و زاویهدار دیده میشوند که میتوانند نشاندهنده سنگ منشأهای متفاوت باشند.
