مقاله خواص درمانی گیاه مریم گلی

بخشی از مقاله

چکیده:

مریم گلی - - Salvia Officinalis L. مهمترین گیاه دارویی تیره نعناعیان - - Labiateae است که از روزگاران قدیم در مجموعه گیاهان دارویی مورد توجه خاص بوده و کاربرد امروزه اسانس گونه هاي مختلف آن در صنایع داروسازي، عطر سازي و فراورده هاي بهداشتی _ آرایشی و همجنین به عنوان طعم دهنده در صنایع غذایی و نوشیدنی حائز اهمیت است. این گونه از گذشته هاي بسیار دور به دلیل خواص دارویی فراوانش مورد استفاده قرار می گرفته و در طب سنتی به عنوان ضد اسپاسم، قابض، آرامش بخش، کاهش دهنده قند خون، ضد التهاب و کاهش دهنده تعریق استفاده می شده است. در حال حاضر اسانس مریم گلی براي معطر کردن و خوشبو کردن کنسروهاي گوشتی و انواع سوسیس، گوشت مرغ و در عطرسازي به عنوان اسانس پایه براي مخلوط کردن با سایر اسانس ها براي تهیه عطر و اسپري مردان به کار می رود.

واژه هاي کلیدي:"مریم گلی،" خواص دارویی و درمانی".

-1  مقدمه:

استقبال گسترد ه اي از طب سنتی و داروهاي گیاهی در زمینه هاي مختلف علوم پزشکی صورت گرفته است که علت آن کاربرد گیاهان به عنوان دارو از قرن هاي پیش می باشد .[4] بهره گیري از طب سنتی یکی از راه هاي دستیابی به داروهاي جدید است .در حال حاضر 119 دارو با منشاءگیاهی وجود دارد که تنها از 90 گونه از 250/000 گونه شناخته شده، بدست آمده اند .[5] اما جستجوي سیستماتیک بر روي مواد موثره این گیاهان و تمامی بیمار یها امري بسیار طولانی، هزینه بر و محال می باشد .[5] بنابراین، تکیه بر آموز ههاي بومی یکی از استراتژي هاي مقبول در دنیا در کشف، کاربرد و تحقیق در مورد گیاهان دارویی است .

طب سنتی ایران از پایه هاي قدیمی علم طب و حاوي اطلاعات گرانبها در بکارگیري گیاهان در درمان می باشد. از جمله گیاهبان دارویی می توان گیاه مریم گلی را نام برد که خواص دارویی، درمانی و ضد میکروبی آن طبق مطالعات زیادي که روي این گیاه صورت گرفته شناخته شد است 1]،6و.[11 مریم گلی گیاهی است علفی، چند ساله که از خانواده نعنائیان بوده است. جنس مریم گلی حدود 900 گونه است و از این حیث، بزرگترین جنس از خانواده نعنائیان است .این گیاه در تولیدات داروهاي گیاهی و مصارف درمانی کاربرد دارد. همچنین مریم گلی داراي فعالیت ضد میکروبی نیز می باشند 7]و.[8

-2  مریم گلی:

مریم گلی با نام علمی - - Salvia Officinalis L. مهمترین گیاه دارویی از انواع گونه هاي بومی ومتعلق به خانواده - Labiatae - ، راسته لب گلیها - Lamiales - و تیره نعنائیان - Lamiaceae - است. گیاهی است چند ساله و علفی، ریشه راست و داراي انشعابات فراوان ساقه راست و ارتفاع آن بین 80-50 سانتی متر میباشد. ساقههاي جوان به رنگ سبز تیره وپوشیده از کرکهاي انبوه و خاکستري رنگ است. با افزایش عمر گیاه، ساقه چوبی و رنگ آن قهوهاي میشود. برگها بلند ونیزهاي شکل میباشند. برگهاي پایینی داراي دمبرگ بلند هستند در حالی که برگهاي قسمت فوقانی ساقه، دمبرگ کوتاهی دارند. سطح فوقانی و تحتانی برگها پوشیده از کرکهاي ظریف میباشد.گلها به رنگ بنفش متمایل به آبی، صورتی یا سفید و به صورت مجتمع در قسمت فوقانی ساقهها روي چرخههاي مخصوصی مشاهده میشوند.روي هرچرخه 8-5 گل وجود دارد میوه فندقه و به رنگ قهوهاي روشن یا تیرهاست. قطر تاج گیاه حدود 55 سانتی متر است. وزن هزار دانه 61/55 گرم و طول دوره جوانه زنی 12 روز میباشد 8]و.[9

-1  ارزیابی خواص گیاه دارویی مریم گلی:

خواص گیاهان دارویی - گیاه مریم گلی گیاهی با قدمت بسیار طولانی است و در حدود 1000 سال پیش به وجود این گیاه دارویی پی برده و از آن استفاده می کرده اند از جمله ابوعلی سینا در کتابهاي خود به این گیاه دارویی اشاره کرده و خواص آن را برشمرده و تأکید بر مصرف آن کرده است. ، این گیاه دارویی ضد درد، آرامش بخش و براي کاهش قند خون استفاده می شود. این گیاه دارویی - مریم گلی - در تمام مناطق معتدله رویش دارد. گلهاي سفید زیبایی می دهد، بصورت خوشه اي است و جزء گیاهان معطر و خوشبو است که طعم بسیار تلخی دارد. این گیاه دارویی آرام بخش و مقوي اعصاب است. همچنین یک داروي ضد عفونی کننده بسیار قوي است.

اگر از جوشانده این گیاه بصورت قرقره استفاده شود، جوشهاي داخل دهان و بعضاً آفت دهان را درمان می کند. همچنین براي زخمهایی که بر اثر واریس به وجود می آید بسیار مؤثر است.در آنژیم و انواع گلو درد نیز از این گیاه استفاده می شود. از جوشانده این گیاه براي ضماد و جوشهاي بدن استفاده می شود. جوشانده غلیظ این گیاه اگر با آب مخلوط شود براي دردهاي مفصلی، رماتیسم و حتی راشیتیسم کودکان بسیار مفید و مؤثر است 2]و.[12

مریم گلی مانع عرق کردن بیرویه میشود نام دیگر آن سالویا به معنی نجات دهنده - SALVARE - یا درمان کننده است اسنادي موجود است که 1000 سال قبل از میلاد نوشته شده جایی که مریم گلی میروید انسانی نخواهد مردقوي تراز مریم گلی، بذر شنبلیله ضد عرق کردن زیادي است .[12] نقطه قوت مریم گلی خاصیت ضد عفونت و التهاب آن است که نابود کننده باکتري و قارچهاي موذي است. این چربی را سوزانده و متابولیسم را فعال میکند و اسپاسم معده و روده را برطرف و پاك میکند. مانع عرق کردن زیادي شده، یعنی منافذ عرقی را تنظیم میکند. یعنی اختلال عصبی را برطرف میکند. مریم گلی برطرف کننده سرگیجه، لرزش دست و اندامها، کم آوردن هنگام تنفس، داغ شدن ناگهانی که در هنگام یائسگی دست میدهد، خستگی، کُند ذهنی دانش آموزان، ترس از امتحان و غیره است 4]و.[8

-2 خواص درمانی گیاه مریم گلی:

از دیگر نامهاي مریم گلی شالبیه، مریمی، مریمیه، مریمیه صغیره، مریم چمنی، خزنه و سالوي میباشد. مریم گلی از روزگاران قدیم در مجموعه گیاهان دارویی مورد توجه خاص بوده و کاربرد امروزه اسانس گونه هاي مختلف آن در صنایع داروسازي، عطر سازي و فراورده هاي بهداشتی _ آرایشی و همجنین به عنوان طعم دهنده در صنایع غذایی و نوشیدنی حائز اهمیت است. این گونه از گذشته هاي بسیار دور به دلیل خواص دارویی فراوانش مورد استفاده قرار می گرفته و در طب سنتی به عنوان ضد اسپاسم، قابض، آرامش بخش، کاهش دهنده قند خون، ضد التهاب و کاهش دهنده تعریق استفاده می شده است. در حال حاضر اسانس مریم گلی براي معطر کردن و خوشبو کردن گوشتهاي کنسرو و انواع سوسیس، گوشت مرغ و در عطرسازي به عنوان اسانس پایه براي مخلوط کردن با سایر اسانس ها براي تهیه عطر و اسپري مردان به کار می رود 3]و.[10 برخی خواص دارویی گیاه مریم گلی عبارتند از:

1.    طبع آن گرم است.

2.    دمکرده این گیاه یک تونیک و مقوي براي تقویت روح، بدن و افزایش طول عمر است.

3.    جهت معالجه یبوست شبها از دمکرده این گیاه بنوشند.

4.    جهت درمان وبا از دمکرده این گیاه میتوان استفاده کرد.

5.    مریم گلی براي انواع تبها مفید میباشد.

6.    جهت اختلالات کبدي از دمکرده این گیاه میتوان استفاده کرد.

7.    براي بیماري صرع و فلج از دمکرده این گیاه میتوان استفاده کرد.

8.    مریم گلی آرامکننده اعصاب و تقویتکننده عضلات میباشد.

9.    جهت درمان دلدرد و نفخ کمی از مریم گلی را کفمال کرده در دهان ریخته آهسته بمکند تا درد برطرف شود.

1.    خانمهاي نازا از دمکرده این گیاه استفاده کنند.

11.    مریم گلی پایین آورنده فشار خون است.

21.    جهت پوستهاي چرب از بخور مریم گلی استفاده شود.

31.    شستشو با جوشانده مریم گلی جهت خارش پوست مفید میباشد.

41.    براي درمان سوختگی از ضماد جوشانده مریم گلی استفاده میشود.

51.    براي درمان برفک دهان 10 گرم مریم گلی را در 200 سیسی آب سرد ریخته حرارت میدهیم تا جوش آید 12 دقیقه بجوشد 10 دقیقه دمکرده در دهان مزمزه شود.

61.    براي درمان خونریزي لثه از روش شماره 15 استفاده گردد.

71.    جهت برطرف کردن اسهال 10 گرم مریم گلی را در 500 سیسی آبجوش ریخته 10 دقیقه دمکرده صاف نموده بعد از هر غذا یک فنجان بنوشند.

81.    جهت درمان ناراحتیهاي گوارشی از قبیل سوءهاضمه، سنگینی معده، حالت تهوع از دمکرده مریم گلی بنوشند.

91.    جهت درمان درد گلو، ورم لوزه 25 گرم مریم را با 500 سیسی آب سرد حرارت داده تا به جوش آید 10 دقیقه دمکرده روزي 5 – 6 بار غرغره کنند.

2.    جهت درمان اختلالات یائسگی از دمکرده مریم گلی قبل از غذا یک فنجان بنوشند.

12.    جهت درمان قاعدگیهاي دردناك از دمکرده مریم گلی روزي 3 فنجان یک روز قبل از قاعدگی به مدت 8 روز بنوشند.

22.    براي درمان رماتیسم 100 گرم مریم گلی را با 2 لیتر آب سرد جوشانده 10 دقیقه بجوشد سپس 10 دقیقه دمکرده در وان حمام ریخته محلهاي دردناك را با آن ماساژ دهند.

32.    جهت درمان عرق شبانه در بیماران مسلول از دمکرده مریم گلی قبل از خواب یک فنجان بنوشند.

42.    جهت درمان بحرانهاي آسم از دود سوخته مریم گلی استشمام کنند.

52.    جهت درمان درد نیش زنبور و حشرات برگ تازه مریم گلی را به صورت ضماد بگذارند.

62.    سوخته مریم گلی ضد عفونیکننده هوا میباشد.

72.    جهت التیام زخمها مریم گلی را با عسل جوشانده پارچهاي را داخل آن خیس نموده به صورت ضماد بگذارند.

82.    جهت درمان سنگینی گوش مریم گلی را مانند سیگار کشیده و دود آن را در بینی نگه داشته و یک مرتبه خارج نمایند.

92.    جهت لرزش اندامها از دمکده مریم گلی بنوشند.