مقاله در مورد بررسی تاثیر اقتصاد بر آموزش از راه دور

بخشی از مقاله

بررسی تاثیر اقتصاد بر آموزش از راه دور

چکیده
هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه بین اقتصاد و آموزش از راه دور مقطع دبیرستان منطقه دو تهران است . برای بررسی موضوع دو فرضیه ایجاد شد ، که این فرضیه ها عبارتند از : 1) بین اقتصاد و آموزش از راه دور رابطه معنی داری وجود دارد . 2) بین اقتصاد و میزان گرایش به آموزش از راه دور رابطه معنی دار وجود دارد . جامعه مورد مطالعه در این پژوهش عبارت است از معلمان مقطع

دبیرستان منطقه دو تهران ، برای بدست آوردن نمونه از میان این جامعه آماری با استفاده از روش انتخاب تصادفی 20 نفر از معلمان انتخاب شدند و آزمون بر روی آنها اجرا گردید. نتایج بدست آمده حالی از آن است که بین اقتصاد معلمان و گرایش به آموزش از راه دور رابطه معنی داری وجود دارد .

فصل اول
کلیات تحقیق

1 – بیان مسئله:
بعد از سال ها تكنولوژی اطلاعات (اینترنت، ماهواره و كامپیوتر) موفق شد در دانشگاه های ایران تحت عنوان دانشگاه مجازی راه یابد. هم اكنون دانشگاه های كشور ظرفیت پذیرش تمامی متقاضیان را ندارند.
بعد از سال ها تكنولوژی اطلاعات (اینترنت، ماهواره و كامپیوتر) موفق شد در دانشگاه های ایران تحت عنوان دانشگاه مجازی راه یابد. هم اكنون دانشگاه های كشور ظرفیت پذیرش تمامی متقاضیان را ندارند. برخی از دانشگاه ها از جمله دانشگاه علم و صنعت ایران در جهت افزایش

ظرفیت پذیرش دانشجو و برقراری توازن بین ورودی و ظرفیت دانشگاه در جهت تاسیس دانشگاه مجازی قدم برداشته اند. هرگونه آموزش و تدریسی از این بستر قابل انتقال هستند.اما با توجه به انواع رشته ها تفاوت هایی در این میان وجود دارند. به نحوی كه دروس علوم انسانی و نظری سازگاری بیشتری با این نوع آموزش داشته در حالی كه رشته های عملی و كاربردی تر نظیر دروس علوم پزشكی پیچیدگی و دشواری های بیشتری دارد. در حال حاضر فاز عملیاتی دانشگاه علم و

صنعت از بهمن ماه سال ۱۳۸۳ شروع شده است. در سه رشته مهندسی IT مهندسی كامپیوتر گرایش نرم افزار و علوم كامپیوتر در مقطع كارشناسی و دو رشته مهندسی IT گرایش ارتباطات ICT و MBA گرایش مدیریت اجرایی در مقطع كارشناسی ارشد دانشجو می پذیرد. هوش هیجانی جدیدترین تحول در زمینه فهم ارتباط میان تفکر و هیجان است . این اصطلاح اولین بار از سوی سالوی و مایر (1990 ) پیشنهاد شد ، هوش هیجانی به عنوان نوعی توانایی ، عبارت است از ظرفیت ادراک ، ابراز ، شناخت ، کاربرد ، و اداره هیجان های خود و دیگران ( مایر و سالوی ، 1997) ، از آنجایی که مولفه های اساسی هوش هیجانی عبارت است از توانایی فهم هیجانات دیگران و توانایی تنظیم و مهار خود و دیگران به شیوه سازگارانه ، انتظار می رود افرادی که دارای هوش هیجانی بالاتری هستند ، سازگاری اجتماعی و مهارت های اجتماعی بهتری را نشان بدهند .
بنابرابن ، مهارت های اجتماعی عبارت از تسهیل کننده های زندگی اجتماعی که به افراد کمک می کند تا به گونه ای سودمند و متقابل با دیگران تعامل داشته باشند ( مالف و شوت ، 1998 ) . علاوه بر این مهارت های اجتماعی حالت دو سویه دارد و افرادی که مهارت های اجتماعی بهتری نشان می دهند ، بنوبه خود با آنها به خوبی رفتار می شود و دیگران آنها را دوست دارند (

اندرسون ، 1968 ) . همچنین هوش هیجانی از سوی برخی محققان شامل متغییر های شخصیتی است که با شاخص های بین موقعیتی رفتار نظیر همدلی ، جرات و خوش بینی ارتباط دارد ( گلمن ، 1995 ) ، مسلم آن است که از آغاز مطالعه هوش ، غالبا بر جنبه های شناختی آن نظیر حافظه و حل مسئله تاکید شده است ، در حالیکه ابعاد غیر شناختی ، یعنی توانایی های عاطفی و کرداری نیز تنها پذیرفتنی هستند بلکه ضروری هم می باشند ( چرنیس ، 2000)

شاید تا کنون در مورد هوش عقلانی بسیار شنیده باشید و درمورد مزایای آن زیاد گفته باشند. ولی در این یادداشت قصد داریم به هوش عاطفی بپردازیم . اصطلاحی که احتمالا کمتر توضیح داده شده است و از طرفی اثرات آن بر سعادت و خوشبختی انسان شگفت انگیز است. هوش عاطفی همچنین نقش موثری در آرامش انسان دارد.
در واقع این هوش عاطفی است که می تواند هوش عقلانی را بکار گیرد و در جهت مقصودش به پیش ببرد. شاید تا کنون افراد باهوش زیادی را دیده باشید که نه در شغل و کارشان و نه در روابط خانوادگی و روابط بین فردی اشان و نه در تفریح و عشق ورزیدنشان و ... موفقیتی حاصل نکرده اند. و کسانی را هم می شناسیم که علیرغم اینکه از هوش سرشاری برخوردار نیستند زندگی آرام و موفقی داشته اند و حتی به سطوح بالای موقعیت ها اجتماعی دست یافته اند.

امروزه زندگی در جامعه ای که با آمار بسیار بالار بیکاری در قشر تحصیل کرده مواجه می باشد باعث ایجاد نوعی بی اهمیتی نسبت به بار علمی در معلمان شده است که معلمان و برای آموختن مطالب و مباحث جدید علمی تمایلی از خود نشان نمی دهند ، شاید موضوع را اینگونه بهتر و بهینه تر بتوان بیان نمود که : دانشجو می داند یا تصور می نماید که با مدرک تحصیلی و تحقیقات علمی و پژوهشی در زمینه های مختلف در رشته خود در آینده موفقیتی کسب نخواهد کرد و لذا این تصور باعث عدم گرایش به پیشرفت و کاهش اقتصاد معلمان در معلمان شده است . ( حسینی مهر ، 1385 )
با در نظر گرفتن تعریف بالا این سئوال پیش خواهد آمد که آیا مشکلات اجتماعی و کاهش اقتصاد معلمان در تمامی معلمان صدق می کند؟

2- اهمیت و ضرورت تحقیق :
بررسی رابطه میان اقتصاد معلمان و گرایش به آموزش از راه دور از جهات مختلفی حائز اهمیت است ، هنگام توصیف اقتصاد معلمان ضروری است که زمینه‌های اجتماعی آن توجه شود. هر فرد تلاش می‌کند به نحوی به وظائف مورد نظر خویش عمل کند ولی از آنجا که این امر در یک محیط اجتماعی اتفاق می‌افتد. مفاهیمی از قبیل تشریک مساعی ، رقابت ، تشکیل گروه ، اهداف گروه و پیشرفت گروهی نیز مطرح می‌شود. ( سید جوادی ، 1385 )

در میان آثار اجتماعی اقتصاد معلمان می‌توان به آثار مثبت اجتماعی آن اشاره کرد که مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرند. با توجه به اینکه بیشتر افراد جامعه موفقیت در انجام وظائف را یک هدف مثبت در نظر می‌گیرند و در این زمینه تلاش می‌کنند در نتیجه به آثار مثبتی از قبیل فزونی انتظار موفقیتهای بعدی غرور و صلاحیت بیشتر دست می‌یابند. بنابراین موفقیت دارای آثار مثبت اجتماعی است. ( رضائی ، 1380 )

4 - اهداف تحقیق :
1 – 4 هدف اصلی

بررسی وضعیت اقتصادی و انگیزه ی پیشرفت و آموزش از راه دور معلمان مقطع دبیرستان منطقه دو تهران .

5 - فرضیه های تحقیق :
1 – 5 فرضیه اصلی :
بین وضعیت اقتصادی معلمان و انگیزه ی پیشرفت و آموزش از راه دور مقطع دبیرستان منطقه دو تهران رابطه معنی دار وجود دارد .

6 - متغیرهاي تحقیق :
متغییر وابسطه :
وضعیت اقتصادی

متغییر مستقل :
گرایش به آموزش از راه دور

متغییر کنترل :
رشته تحصیلی و جنس

7 - تعاریف عملیاتی :
تعریف نظری انگیزه ی پیشرفت :
عبارتند از هدف و انگیزه ی درونی فرد که نسبت به رسیدن اوج و خود یابی و عرصه های مختلف را در ذهن می پروراند و روبرو شدن با تمام خواسته ها و ناکامی ها جهت رسیدن به هدف نهایی (علاقه مند ، 1383)

تعریف عملیاتی انگیزه ی پیشرفت :
عبارتند از نمره ای است که آزمودنی از آزمون انگیزه ی پیشرفت به دست آورده است .

فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش

1 - مبانی نظری :
در آموزش مجازی ارتباط میان استاد و دانشجو از طریق كامپیوتر صورت می گیرد. در این زمینه دكتر غلامی رئیس مركز آموزش الكترونیكی دانشگاه علم و صنعت می گوید: «اساس كار ما تعامل مداوم بین استاد و دانشجو است. در این شیوه دانشجو دروس را به صورت off line دریافت كرده و در طول ترم هر زمانی كه بخواهد با گذرواژه ای كه توسط ما به وی داده می شود می تواند وارد كلاس شده و مطالب را دریافت كند و در این راه دانشجویی موفق خواهد شد كه همانند كلاس

های حضوری طی یك برنامه ریزی مرتب از این دروس استفاده كند. البته دانشجو در طول ترم از طریق سیستم مدیریت یادگیری به نام Learning management system (LMS) به صورت اتوماتیك كنترل شده به نحوی كه ورود و خروج دانشجو، پرسش و پاسخ بین دانشجو و استاد كوئیز و امتحان و... توسط سیستم مذكور اداره می شود. در آموزش مجازی فرد برای درس خواندن محدود نیست و این در حالی است كه كلاس های رفع اشكال و كوئیز و امتحان در ساعات معینی از هفته به

صورت on line برگزار می شود. این زمان محدود شده توسط دانشگاه مشخص می شود. قابل ذكر است به دلیل عدم دسترسی به پهنای باند مناسب در تمامی نقاط كشور ارتباط با دانشجو با سرعت مناسب فراهم نمی شود، در اینجا می توان از سیستم چندرسانه ای (مولتی مدیا) نظیر CD به عنوان پشتیبانی استفاده كرد ولی هنوز در اولویت های برنامه ما نیست چرا كه داشتن نظم از اصول برنامه كاری دانشجو است، در صورت ارائه CD كنترل وی از دست ما خارج می شود.»
در حال حاضر در كلاس های آموزش مجازی بهترین نحوه ارتباط بین استاد و دانشجو چت گفتاری در نظر گرفته شده و در صورت نیاز به نوشتن با ابزار هایی نظیر digitalizing pad مطالب به مونیتور منتقل شده و از این طریق دانشجو مطالب را دریافت می كند.

كلاس های حضوری
در این روش آموزش امكان ارائه دروس عملی وجود ندارد نظیر: تربیت بدنی و آزمایشگاه. بنابراین در طول ترم كلاس های حضوری نیز در نظر گرفته می شود كه در این كلاس ها افراد می توانند به رفع اشكالات درسی بپردازند. بنابر اظهارات غلامی در ترم اول ۷۵۰ دانشجو ثبت نام كردند كه هشتاد درصد آنها از استان تهران و بقیه در سطح كشور پراكنده بودند. به دلیل پایین بودن سرعت اینترنت

در برخی شهرستان های خارج از استان تهران توصیه شد افراد خارج از استان تهران ثبت نام نكنند. این دانشجویان مدعی شدند كمبود هایشان را با سخت افزار های ADSL و HDSL رفع می كنند. بنابراین به دلیل حضوری بودن امتحانات پایان ترم امسال برای دانشجویان شهرستانی امتحانات در پنج حوزه اصفهان، تبریز، مشهد، اهواز و تهران به طور همزمان برگزار شد.
مشكلات كلاس های حضوری

برای درك بیشتر تعامل حضوری استاد و دانشجو دانشگاه علم و صنعت درصدد است كلاس های حضوری بیشتری برگزار كند. این مسئله برای دانشجویان شهرستانی خالی از اشكال نیست. در این راستا دانشگاه درصدد است تسهیلاتی از جمله خوابگاه، بلیت های رفت و برگشت وسایل نقلیه و... را فراهم كند.

شبكه فیبر نوری
شبكه فیبر نوری ستون فقرات داده ها است. این شبكه نسبت به شبكه مسی و ماهواره ای سرعت بیشتری دارد. در حال حاضر كشور ما از طریق ماهواره اطلاعات اینترنتی را دریافت می كند و در صورت مشكلات تحریمی و... احداث چنین شبكه ای می تواند حداقل ارتباط اینترنت داخلی كشور را برقرار سازد. این شبكه هم اكنون با مسافت پنجاه و چهار هزار كیلومتر توسط وزارت ICT افتتاح شده است.

كتابخانه
غلامی درباره كتابخانه مجازی دانشگاه می گوید: «دانشگاه علم و صنعت امكانات كتابخانه مجازی را فراهم كرده است. این كتابخانه شامل پانزده هزار كتاب الكترونیكی و پایان نامه های دوره های تحصیلات تكمیلی است. البته كتابخانه مجازی ما مثل آموزش مجازی ما نوپا بوده و خالی از اشكال نیست.»

كنفرانس
از لحاظ تئوری برگزاری كنفرانس مجازی امكان پذیر است ولی در رأس كار آموزش مجازی كشور ما نیست. غلامی می گوید: «برگزاری كنفرانس به یك كلاس receive _ send نیاز دارد كه دانشجویان در آنجا حضور مجازی یافته، ضمن اینكه استاد نیز در همان كلاس حضور دارد تا به صورت on line مطلبی به صورت كنفرانس ارائه شده و یا سئوالات مطرح شود. امكان تمركز دانشجویان در مناطقی غیر از تهران برای ما مقدور نیست. بنابراین در حال حاضر كلاس های ویدئوكنفرانس جزء برنامه های ما نیست.»

جذب افراد در بازار كار
در دانشگاه مجازی دانشجویان پس از فارغ التحصیلی مدرك رسمی دانشگاه علم و صنعت را دریافت می كنند كه مورد تائید وزارت علوم است و به استناد این مدرك ادامه تحصیل برای دانشجو منعی ندارد. اما این افراد در بازار كار چه جایگاهی خواهند داشت؟

غلامی در این باره توضیح می دهد: «مجوز تاسیس دانشگاه مجازی از شورای گسترش آموزش عالی كشور گرفته شده است. ما برای آموزش از تكنولوژی های در اختیار دستگاه های دولتی و غیردولتی استفاده كردیم. بنابراین سطح علمی دانشگاه پایین نیست. اما جذب یا عدم جذب این افراد توسط ارگان های مختلف دست ما نیست. این نحوه آموزش مهارت هایی را به دانشجو می دهد كه پس از فارغ التحصیلی می توانند كارآفرینی كنند. منجمله افراد با اینترنت، IT آشنایی

زیادی پیدا كرده در برخی از مهارت های كامپیوتری نظیر ICDL تسلط زیادی پیدا می كنند. این افراد بالقوه مهارت های جانبی بیشتری دارند كه باید از لحاظ استخدام شدن در اولویت قرار بگیرند ولی دستگاه های مختلف به جهت نوپایی این رشته ممكن است این رویكرد را قبول نداشته باشند.»

هزینه های اجرایی
راه اندازی این مجموعه برای دانشگاه مذكور حدود سیصد و پنجاه میلیون تومان هزینه دربرداشته است، بخشی از این هزینه ها صرف موارد زیر شده است: تهیه محتوای درسی (تولید محتوای هر درس بسته به تعداد واحدهای ارائه ای حدود بیست میلیون تومان هزینه داشته است)، استخدام استادان مجرب، امكانات و فضای آموزشی، اجاره سیستم LMS (خرید این سیستم هزینه ای بالغ بر یك میلیون دلار را دربرمی گیرد.) و...

هزینه تحصیل دانشجو
در حال حاضر دانشجوها برای ورود به دانشگاه مجازی موظفند پانصدهزار تومان پرداخت كنند. پذیرش دانشجو براساس معدل پیش دانشگاهی صورت می گیرد. در ترم اول چهارده واحد ارائه می شود كه مرحله دانش پذیری نامیده می شود. در پایان این ترم شرط قبولی كسب معدل سیزده است و یا در صورت احتساب نمره زیر ده در یك درس معدل چهارده مورد قبول است.
این افراد در صورت عدم موفقیت نخواهند توانست ادامه تحصیل دهند. با این سئوال روبه رو هستیم كه هدف دانشگاه مجازی همگانی شدن آموزش عالی در كشور و افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوها در دانشگاه ها است در حالی كه هزینه دریافتی از دانشجوها با این اصل مغایرت دارد. چرا كه مخارج تحصیلی در آموزش مجازی از هزینه دریافتی دانشگاه هایی نظیر دانشگاه آزاد نیز بیشتر است.

غلامی در این زمینه تشریح كرد: «تاكنون پیاده كردن چنین روش آموزشی هزینه زیادی برای دانشگاه دربرداشته است. از طرفی به ظاهر هزینه دریافتی این دانشگاه از دانشگاه هایی نظیر دانشگاه آزاد اسلامی بیشتر است اما با احتساب هزینه های رفت و آمد، محل اقامت و غذا و... در چنین دانشگاه هایی به رقمی بالاتر از رقم دریافتی در آموزش مجازی می رسیم. همچنین گرچه افراد در ترم اول با پرداخت ۵۰۰ هزار تومان ریسك می كنند اما ریسك ما بیشتر است چرا كه با رد شدن این افراد ما با دانشجویان كمتری این دوره را ادامه م

ی دهیم در نتیجه دانشگاه به دنبال درآمدزایی نیست.»

مزایا
۱- عدم محدودیت پذیرش دانشجو در سطح دانشگاه ها
۲- كاهش هزینه های رفت و آمد و مسافرت های درون و خارج شهری
۳- عدم محدودیت سنی
۴- تعلق معافیت تحصیلی به پسران بعد از گذراندن ترم دانش پذیری
۵- نداشتن محدودیت زمانی و مكانی برای گرفتن مطالب درسی
۶- امكان ادامه تحصیل برای شاغلین بدون ایجاد تداخلاتی در این زمینه
۷- و...

معایب
۱- محدودیت زمانی برای رفع اشكال دانشجوها
۲- عدم برگزاری كنفرانس های مجازی
۳- نبود رقابت درسی بین دانشجویان
برخی مشكلات اجرایی
دانشگاه های مجازی و آموزش الكترونیكی
آموزش از راه دور(Distance Learning) به شیوه های مختلفی در دوران انقلاب صنعتی وجود داشته است، اما اخیراً با ظهور محیط های آموزشی تحت وب(Web Base delivery platform) آموزش از راه دور اهمیت بیشتری یافته است.
تحقیقات انجام شده در سالهای ۱۹۹۸-۱۹۹۷ نشان می دهد ۲۰ درصد از مجموع ۹۹۰ پاسخگو اعلام كرده اند كه تصمیم دارند در ۱۶۸۰ مركز دانشگاهی كه دوره های آموزش از راه دور را به صورت Online ارائه می كنند، ثبت نام كنند. با وجود ۵۴۰۰۰ دوره آموزشی تحت وب، ۶/۱ میلیون نفر از دانشجویان به خاطر مزایای اقتصادی، از آنها استفاده می كنند. هرچند گسترش سریع دوره های آموزش Online ممكن است باعث شود كه از برنامه ریزی گسترده و سازماندهی ساختاری در كوتاه مدت به آسانی چشم پوشی گردد. در مقاله ای كه از پی می آید به اه

میت آموزش الكترونیكی و تاریخچه، مزایا و معایب آموزش از راه دور پرداخته شده است.

اهمیت سازماندهی آموزش الكترونیكی در ایران
پیشرفت روزافزون تكنولوژی و خصوصاً تكنولوژی اطلاعات باعث تغییرات بسیاری در زمینه آموزش الكترونیكی شده است؛ عواملی چون كاهش هزینه آموزش، سهولت حضور در كلاس های Online ، تنوع دروس، زمان انتخاب آن، كاهش هزینه رفت وآ مد و انعطاف پذیری زیاد آموزش الكترونیكی در گسترش این دروس و استقبال دانشجویان از این دروس بی تأثیر نبوده است. آموزش الكترونیكی در ایران صنعتی نوپا در تكنولوژی آموزشی و آموزش از راه دور است، اما مراكز و مؤسسات آموزشی به ویژه دانشگاه ها در تلاش اند تا هرچه سریعتر الگویی مناسب با ساختار آموزشی و فرهنگی كشور در زمینه آموزش الكترونیكی ارایه كنند.علاوه بر مزیتهایی كه آموزش الكترونیكی ماهیتاً از آن برخوردار است، یكی از مهمترین دلایل ضرورت سازماندهی مراكز و مؤسسات آموزش الكترونیكی در ایران،

تقاضای روزافزون آموزش به ویژه آموزش عالی در كشور است كه با توجه به محدودیت منابع و ظرفیت آموزشی در نظام آموزشی فعلی به یك موضوع غامض اجتماعی تبدیل شده است و كارآمد ساختن آموزش الكترونیكی می تواند بخشی از این مشكلات را مرتفع سازد

.
لذا با توجه به اهداف تعریف شده برای آموزش الكترونیكی و وجود تقاضای گسترده و بالقوه برای آموزش و تحصیلات دانشگاهی در ایران، اهمیت پرداختن به ساختار مراكز و مؤسسات آموزش الكترونیكی به ویژه دانشگاه های مجازی در ایران به وضوح روشن می شود.

تعریف آموزش الكترونیكی
پیش از آن كه به تعریف آموزش الكترونیكی بپردازیم، لازم است ویژگی های آن بیان شود. ویژگی های آموزش الكترونیكی در یك نگاه اجمالی، عبارتند از:
- جدایی یادگیرنده از یاددهنده از نظر فیزیكی.
- دخالت یك سازمان آموزشی در فرایند یادگیری- یاددهی.
- استفاده از فناوری های جدید به ویژه فناوری های ارتباطی.
- امكان ارتباط دوجانبه Interactive میان یادگیرنده و یاددهنده توسط سازمان آموزش دهنده با استفاده از فناوری ارتباطات Connunication Technology
- نبود كلاس های یادگیری جمعی منظم و تأكید بر آموزش فردی و مطالعه مستقل.
- تقسیم فعالیت های مربوط به فرآیند یادگیری- یاددهی بر پایه مشاركت.
- رفع موانع سنتی آموزش هم از لحاظ زمانی و هم از لحاظ مكانی و فراهم كردن زمینه های یادگیری.
بنابراین می توان آموزش الكترونیكی را چنین تعریف كرد:
نظام آموزشی جدیدی است جهت سازماندهی فرآیند یادگیری- یاددهی توسط یك سازمان كه هدف آن انتخاب راه كارهای مناسب برای استفاده از فناوری جدید در فرایند یادگیری- یاددهی و نیز تسهیل ارتباط میان معلم و شاگرد و فراهم كردن زمینه های یادگیری مستقل و ارزشیابی نتایج آن به وسیله خود یادگیرنده و سازمان آموزشی است.

مزایا و ضرورت های آموزش الكترونیكی
وجود ویژگی های منحصر به فرد در آموزش الكترونیكی در دهه های اخیر، موجب افزایش تقاضای یادگیرندگان و مراكز ارائه خدمات آموزشی برای به كارگیری این روش آموزشی در جهان شده است. مزایای زیر بخشی از جذابیت های استفاده از آموزش الكترونیكی است:

مزایای آموزشی
- نداشتن محدودیت مكانی.
- نداشتن محدودیت های زمانی.
- محدود نبودن ظرفیت پذیرش.
- در نظر گرفتن استعدادهای فردی.

- گسترش فرهنگ یادگیری مستقل.
- استفاده از استادان مجرب در حوزه های گسترده تر(جغرافیایی و تعداد دانشجویان).
- امكان تطبیق و بهینه سازی كلاس ها، تمرینات و مشاوره با نیازهای فردی(دانشجومحوری).
- انعطاف پذیری در اصلاح یا تغییر محتوا.
- افزایش سرعت آموزش.

مزایای غیرآموزشی
- كمك به حفظ محیط زیست.
- كاهش ترافیك.
- كاهش آلودگی های هوایی و صوتی.
- كاهش نیاز به فضای بسته و كالبدی ( كلاسهای حقیقی)

معایب
علاوه بر ویژگی های آموزش الكترونیكی، منتقدان ضعف هایی نیز برای آن مطرح كرده اند كه البته بخشی از موارد مطرح شده به مرور تا حدی برطرف شده است.دوری از ارتباطات جمعی در آموزش یكی از معایب مطرح شده برای آموزش الكترونیكی است كه این موضوع با گسترش كاربرد ویدئو كنفرانس ها و آموزش های جمعی و روش های آموزشی گروهی مبتنی بر وب تا حد زیادی برطرف شده است.یكی دیگر از معایبی كه برای آموزش های از راه دور از جمله آموزش های الكترونیكی برشمرده می شود ، عدم ارتباط چهره به چهره است كه البته با پیشرفت تكنولوژی، این عیب تا حد زیادی برطرف شده و عدم ارتباط چهره به چهره یكی از ویژگی های آموزش الكترونیكی امروزی است.
وابستگی بیش از حد به تكنولوژی یكی دیگر از معایبی است كه منتقدان برای آموزش الكترونیكی مطرح كرده اند. باید توجه داشت كه هر روش آموزشی متكی بر عناصر خاص خود است و با توجه به نوع و سطح تكنولوژی های امروزی این وابستگی در ذات آموزش الكترونیكی وجود دارد و روز به روز نیز تشدید می شود. این وابستگی همانند وابستگی آموزش های سنتی به انسان است.با این همه ،نباید از نظر دور داشت كه آموزش الكترونیكی قابلیت ها و كاربرد های خاصی دارد كه باید در جایگاه خود مورد توجه قرار گیرد.

ضرورت ها
با توجه به گسترش IT و ICT و كاربردهای اینترنت و به هم پیوستگی جهانی و استفاده گسترده مراكز آموزشی و دانشگاه های دنیا از این روش آموزشی، ضرورت بازنگری در تكنولوژی های آموزشی و به كارگیری تكنولوژی های نوین در آموزش اجتناب ناپذیر می گردد.تمایل یا تقاضای روزافزون برای تحصیلات دانشگاهی و توجه بیش از پیش به آموزش در كشور از یك طرف و جذابیت

ها و قابلیت های آموزش های مبتنی بر وب از طرف دیگر، نیروهای كشش را برای توجه به آموزش الكترونیكی به وجود می آورند. لزوم ورود به عرصه اطلاعات و ارتباطات و استفاده وسیع از فناوری اطلاع رسانی در آموزش و پژوهش و همچنین به كارگیری فناوری های جدید پیشرفته برای رسیدن به سرعت بیشتر در دستیابی به اهداف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و علمی، نیروهای فشار را برای انتخاب تكنولوژی مبتنی بر وب در آموزش مطرح می سازند.

اهداف آموزش الكترونیكی در ایران
به كارگیری آموزش الكترونیكی در ایران می تواند شش هدف عمده و اساسی زیر را تأمین كند كه هر یك به نوعی تأثیر پذیرفته از آموزش می باشند. این اهداف عبارتند از:
اهداف آموزشی
- كمك به توانمندسازی افراد برای یادگیری مستقل.
- كشف و پرورش استعدادهای پنهان با ایجاد فرصت دوم آموزشی.
- كمك به پرورش خلاقیت های یادگیرندگان از طریق خودآموزی و خودپژوهشی.
- ایجاد زمینه مساعد برای چرخه دانش در جامعه كه امروزه مهمتر از تولید دانش تلقی می شود.
- فراهم كردن زمینه های مناسب گذار از آموزش معلم محور به آ موزش یادگیرنده محور از طریق سازماندهی فرآیند یادگیری- یاددهی.

- پاسخ به تقاضای آموزش در كشور به ویژه آموزش عالی.
اهداف فرهنگی
- فراهم كردن زمینه های تبادل آزاد فرهنگی در داخل و خارج كشور.
- ایجاد زمینه های مناسب برای خلاقیتهای فرهنگی كه ضامن بقای فرهنگی كشور است.
- حفظ ویژگی های فرهنگی ملی، منطقه ای و محلی برای محافظت از اصالت فرهنگی در برابر تهاجم فرهنگی.
- فراهم كردن زمینه های رشد فرهنگی در میان اقشار مختلف.
اهداف اجتماعی
- كمك به تحقق عملی جامعه یادگیرنده.
- فراهم كردن بستر مناسب برای توسعه پایدار.
- بهره گیری از ظرفیت های اطلاع رسانی كشور برای تأمین «حق دانستن برای همه» با استفاده از روش های یادگیری.
- فراهم كردن زمینه های كاهش تنش در می

ان خانواده ها از طریق پذیرش داوطلبان بازمانده از راهیابی به دانشگاه های دیگر.
اهداف پژوهشی
- ایجاد روحیه تحقیق و پژوهش در افراد از طریق ترغیب آنان به اقدام پژوهشی.
- فراهم كردن زمینه های مناسب برای پژوهش در دانش عامیانه و نظام مند كردن اطلاعات مردم درباره مسائل اجتماعی و نحوه حل و فصل آنها.
- فراهم كردن زمینه های مناسب برای پژوهش در محل كار و اشتغال محلی و منطقه ای و تحولات ایجاد شده در این زمینه برای كمك به كارآفرینی و خوداشتغالی محلی و منطقه ای.
- ایجاد توانایی تجزیه و تحلیل اطلاعات و استفاده از نتایج آن برای بهبود كمی و كیفی زندگی.
اهداف اقتصادی

- كمك به تأمین نیروی انسانی ماهر جامعه.
- كمك به بازآموزی نیروهای شاغل برای سازگار شدن با تحولات نوین كاری و نیز جلوگیری از بیكاری.
- كمك به غنی سازی سرمایه های انسانی و بالا بردن كارآمدی و بهره وری آنها.
- ایجاد زمینه مساعد برای ورود عامل دانش و تكنولوژی به دنیای تولید با عوامل سنتی كار.
- كمك به كاهش هزینه ها از طریق پژوهش و استفاده از اینترنت و اینترانت.
- كمك به تغییر و بهبود الگوهای مصرف در سطح جامعه از طریق افزایش دانش ملی.
- استفاده از آموزش الكترونیكی به عنوان یك استراتژی قوی تجاری و اقتصادی.
اهداف علمی
- فراهم كردن زمینه های آموزش های میان رشته ای و حركت به سوی تلفیق علوم طبیعی با علوم انسانی.
- ایجاد زمینه های مناسب برای جذب و تحلیل دانش در میان مردم و عملیاتی كردن دانش.
- ایجاد انگیزه برای یادگیری دانش جزیی به منظور روان سازی چرخه دانش و فراهم كردن زمینه های مشاركت اقشار مختلف جامعه در تولید دانش.
- ابهام زدایی از علم و وارد كردن آن در متن زندگی.
- تولید اطلاعات و دانش برای تصمیم گیری های علمی

.
- ایجاد زمینه برای استفاده مدیران از دانش روز.
- فراهم كردن زمینه مناسب برای شكستن مرزهای دانش.
تاریخچه آموزش الكترونیكی در جهان
در سال ۱۸۰۰ میلادی آموزش از راه دور، آموزش مكاتبه ای تلقی می شد. آموزش مكاتبه ای كه با نامه نگاری توسط مدرسه یا موسسه های واجد شرایط اداره می شد و بین دانشجویان و استادان از طریق نامه نگاری ارتباط برقرار می كرد مورد توجه دانشجویان و دانش آموزان بود. همزمان با ایالت متحده آمریكا كه در زمینه آموزش از راه دور فعالیت داشت، كشورهای اروپایی دوره های آموزشی را قبل از سال ۱۸۴۰ به صورت جزوه های خلاصه شده آغاز كرده بودند.اولین دوره آموزش از راه دور دانشگاهی كه در سال ۱۸۹۲ تأسیس شد متكی بر اداره پست اداره می شد. قبل از اختراع DVD و VCR، نمابر، تلویزیون كابلی، ماهواره، كامپیوترهای شخصی، رادیو و تلویزیون وجود داشت. اگرچه مدل های اولیه آنها بسیار حجیم و كیفیت صدا و تصویر آن در مقایسه با استانداردهای امروزی بسیار پایین بود، اما كاربران مجذوب آن شده بودند.در اواسط قرن بیستم، برنامه های آموزشی متنوعی نیز وجود داشت كه به سمع و نظر مخاطبانی كه نمی توانستند در كلاس های متمركز حضور یابند، می رسید. با توجه به شهرت رادیو و تلویزیون، آموزش دهندگان به تكنولوژی جدیدی دست یافتند كه به سیستم پستی برای ارائه آموزش متكی نبود و به این ترتیب مجوز اولین رادیوی آموزشی دانشگاهی در سال ۱۹۲۱ صادر شد كه اولین پایه شكل گیری آموزش الكترونیكی محسوب می گردد.در سال ۱۹۶۰ با تكامل و پیشرفت رسانه ها، تكنولوژی آموزش از راه دور نیز دچار تغییراتی شد. به جای تكیه بر سیستم پستی برای ارائه مفاد و محتوای آموزشی، اطلاعات درسی و آموزشی از طریق رادیو و تلویزیون ارائه می شد. دانشگاه ها با استفاده تركیبی از ابزار چند رسانه ای Multimedia و ساختارهای اداری برای پشتیبانی آموزش از دانشجویان ثبت نام می نمایند. به نحوی كه علاوه بر انگلستان و آمریكا در سایر كشورهای اروپایی و آسیایی مؤسسات

آموزش الكترونیكی توسعه یافت. امروزه كلاس های مجازی به دلیل وجود تكنولوژی های همگانی چون تلویزیون، رادیو و همچنین فناوری های جدید همچون Laptop، Desktop و شبكه های كامپیوتری رو به افزایش است.مسلماً اختراع تلویزیون و ویدئو بزرگترین تأثیر را بر آموزش از راه دور داشته است. اما كامپیوترهای شخصی و اینترنت باعث بازآفرینی چهره آموزش شده اند و موجبات یادگیری و آموزش دانشجویان را از فواصل دور فراهم كرده اند. در سال ۱۹۸۰ پخش تلویزیونی با ظهور ماهواره (خدمات برنامه ای كابلی) تغییر یافت و موجب تحول در صنعت آموزش الكترونیكی شد.
با ظهور اینترنت اولین دروس دوره كارشناسی به صورت Online توسط انستیتوی فناوری نیوجرس

ی در سال ۱۹۸۴ ارائه گردید و رشد سریع اینترنت موجب شد در سال ۱۹۸۵ دانشگاه فنی ملی آمریكا یك دانشگاه مجازی در ارائه دروس دوره كارشناسی و تحصیلات تكمیلی در رشته مهندسی و اعطای مدارك تحصیلی به دانشجویان افتتاح كند.
اولین Online Degrdd Program ها توسط دانشگاه فونیكس در سال ۱۹۸۹ ارائه شد و دانشگاه مجازی كالیفرنیا با ائتلاف حدود ۱۰۰ دانشكده و دانشگاه و با ارائه بیش از ۱۵۰۰ درس افتتاح شد.علاوه بر آثار چاپی، برنامه های صوتی، تصویری و ماهواره ، اینترنت و لوح فشرده این قابلیت را دارند كه به عنوان بزرگترین رسانه برای آموزش از راه دور مطرح گردند. در آموزش، از رسانه های مختلفی استفاده می شود و جای هیچ گونه تعجبی نیست كه اینترنت، جزو موارد انتخابی دانشجویان و دانش آموزان باشد.با ارائه آموزش از طریق شبكه جهانی وب یا از طریق CD-ROM یا Hybrid Internet حتی مسافران تجاری یا دانشجویان در مناطق قرنطینه شده می توانند از كلاس های مجازی دو سویه استفاده كنند