بخشی از مقاله
بیمه
به زبان ساده، بيمه چه‌فايده‌هايي دارد ؟ بيمه، افزون بر رفع تشويش خاطر، دلهره ونگراني ازحوادث زيانبار احتمالي آينده، داراي خصلت‌تعاون و كمك‌به همنوع است.
از نظر فقهي، بيمه چه نوع‌معامله‌اي است ؟ طبق فتواي حضرت امام خميني (ره)،بيمه عقدي است‌مستقل و تمام اقسام آن صحيح.
طرفين‌قرارداد بيمه چه كساني هستند ؟ طرفين قرارداد، عبارتند از :(1) بيمه‌گذار كه خريدار بيمه‌است; و (2) بيمه‌گر كه فروشنده بيمه است ، يعني همان‌شركت بيمه.
موضوع‌بيمه يا بيمه شده چيست ؟ مورد بيمه، موضوع بيمه يا بيمه‌شده هر سه به يك مفهوم‌است: اموال، مسؤوليت ياشخصي است كه تحت پوشش بيمه‌اي قرار مي‌گيرد.
چه‌كسي مي‌تواند خريدار بيمه باشد ؟ كساني كه مالك يااستفاده كننده از اموال منقول و غيرمنقول‌باشند يا قانون مسؤوليت خسارت وارده به اشخاص ثالث را برعهده داشته باشند، داراي نفع بيمه‌پذير هستند ومي‌توانند آن را بيمه‌كنند.
با انواع ريسك چگونه بايد برخورد كرد ؟ هرشخصي در زندگي روزمره خود، ممكن است باحوادث‌گوناگوني مواجه شود. برخي از اين حادثه‌ها،خوشايندند كه‌به آنها شانس مي‌گويند و بعضي‌ناخوشايند كه ضرر وزيان به دنبال مي‌آورند و ريسك‌خوانده مي‌شوند. راههاي‌گوناگوني‌براي برخورد با ريسك‌وجود دارد. براي مثال،برخي از آنها را مي‌توان حذف كرد ياكاهش داد; از بعضي‌اجتناب كرد يا خنثي‌نمود يا اينكه‌ريسك را نگه‌داشت. ولي‌مهمترين و مؤثرترين روش براي‌مقابله با ريسك، انتقال‌آنها به شركتهاي بيمه است. با بيمه‌كردن جان، مال ومسؤوليت خويش مي‌توان عواقب زيانبارمالي ريسك را به‌بيمه‌گر منتقل كرد.
شركت بيمه، چگونه‌و براساس چه اطلاعاتي،اشخاص يا اموال را بيمه مي‌كند ؟ارائه اطلاعات براي ارزيابي خطر، تعيين حق بيمه وصدوربيمه نامه از وظايف بيمه‌گذار است. در بيمه‌هاي‌اشخاص،بيمه گذار بايد علاوه بر پيشنهاد بيمه، براي بيمه‌شده فرم‌پرسشنامه پزشكي را نيز تكميل كند. براي بيمه‌هاي‌اموال‌بيمه‌گذار بايد در پيشنهاد بيمه اطلاعات لازم را كه‌درتصميم‌گيري بيمه‌گر مؤثر است قيد كند. البته درصورت‌ضرورت، بيمه‌گر مي‌تواند از بيمه شده معاينه‌پزشكي‌به‌عمل آورد و در مورد بيمه اموال‌از گزارش‌كارشناسي‌بازديد اوليه استفاده كند.
در صورتي‌كه بيمه‌گذار اطلاعات نادرست و اشتباه ارائه كند چگونه عمل‌مي‌شود ؟ طبق ماده 12 قانون بيمه، اگر ارائه اطلاعات‌نادرست عمدي‌باشد، بيمه‌نامه باطل است و خسارت‌پرداخت نمي‌شود وحق بيمه‌هاي دريافتي نيز قابل استردادنيست. در صورت‌غيرعمدي بودن، خسارت به نسبت حق‌بيمه دريافتي به‌حق بيمه واقعي پرداخت مي‌شود.
اگربيمه‌گذار با قصد سوء و به نيت دريافت‌خسارت بيشتر،اموال خود را بيش از قيمت واقعي آن‌بيمه كند، چه اتفاقي‌مي‌افتد ؟ طبق‌ماده11 ق
انون‌بيمه، قراردادباطل‌است،خسارت‌پرداخت‌نمي‌شود و حق بيمه دريافتي نيز قابل‌استرداد نيست.
بيمه نامه از چه زماني اعتبار دارد وبيمه‌گر از چه‌هنگامي متعهد جبران خسارت وارده،ناشي ازخطربيمه شده است ؟ اعتبار بيمه نامه از ساعتي كه درقرارداد قيد شده، آغازمي‌شود، به شرط آنكه بيمه‌گذار حق‌بيمه تعيين شده راپرداخت‌كند.اگرشركت‌بيمه باپرداخت‌اقساطي حق‌بيمه‌موافقت نمايد، اعتبار آن با پرداخت‌نخستين قسط حق بيمه‌شروع مي‌شود و بيمه‌گر از زمان‌اعتبار بيمه متعهد جبران‌خسارت وارده ناشي از خطر بيمه‌شده است.
حداكثر تعهد بيمه‌گر براي پرداخت خسارت‌چقدر است؟ حداكثر تعهد بيمه‌گر، خسارت وارده‌است به شرط آنكه‌اموال بيمه شده به ارزش واقعي بيمه‌شده باشد و در روزحادثه‌نيز همان ارزش را داشته باشد. به‌هرحال، تحت هيچ‌شرايطي خسارت پرداختي در طول‌اعتبار قرارداد از رقم‌بيمه‌شده تجاوز نخواهد كرد.
گاهي‌بيمه‌گذاران از اين شكايت دارند كه ميزان‌خسارت پرداختي‌كمتر از خسارت وارده است، چرا ؟ به موجب ماده 10 قانون‌بيمه، هرگاه بيمه‌گذار اموال خود رابه كمتر از قيمت واقعي‌بيمه كند يا بر اثر افزايش قيمت درروز حادثه سرمايه بيمه‌شده كمتر از ارزش واقعي باشد،خسارت به نسبت مبلغ بيمه‌شده به ارزش واقعي پرداخت‌خواهد شد.
واسطه بيمه،چه كسي است ؟ در بازار بيمه علاوه بر خريداران بيمه(بيمه‌گذاران) وفروشندگان (شركتهاي بيمه) گروهي هستندكه واسطه تلقي‌مي‌شوند. اين گروه عامل ارتباط بين بيمه‌گرو بيمه‌گذارهستند كه عبارتند از : نمايندگان و دلالان‌رسمي(كارگزاران). نمايندگان، نماينده شركت بيمه تلقي‌مي‌شوندو به حساب شركتي كه نماينده آن هستند فعاليت‌مي‌كنند.ولي دلالان مي‌توانند با تمام شركتهاي بيمه‌همكاري داشته‌باشند. تأييد صلاحيت دلالان رسمي با بيمه‌مركزي ايران‌است و پس از اين تأييد است كه پروانه دلالي‌صادرمي‌شود. شركتهاي بيمه نيز پس از تأييد بيمه مركزي‌ايران براي‌نمايندگان خود گواهينامه فعاليت صادر مي‌كنند
قرارداد بيمه چند نوع شرايط دارد ؟ سه نوع : (1) شرايط عمومي; (2) شرايط خصوصي; و (3)شرايط ويژه‌شرايط عمومي، شرايطي است كه براي تمام‌بيمه‌گذاران يك رشته‌يكسان است و در پشت بيمه نامه‌چاپ مي‌شود (مانندشرايط عمومي بيمه آتش‌سوزي،شرايط عمومي بيمه بدنه‌اتوموبيل و...); شرايط خصوصي، مخصوص يك ، بيمه‌گذارمعين است ومشخصات بيمه‌گذار،موضوع بيمه، حق بيمه،خطرهاي‌بيمه‌شده،مدت قرارداد (شروع و خاتمه) و ميزان‌تعهدبيمه‌گر در آن قيد مي‌شود; شرايط ويژه نيز،مخصوص‌موارد خاصي است كه بين بيمه‌گر و بيمه‌گذارتوافق مي‌شود(مانند بيمه بودن يكي از خطرهاي استثناشده).
خطرهاي استثنا شده كدامند ؟ خطرهايي‌هستندكه خسارت ناشي از آنها جزو تعهد بيمه‌گرنيست. اين‌خطرهاكه استثناآت استاندارد ناميده مي‌شوند،عبارتند از : (1)خطر جنگ; (2) خطر انرژي هسته‌اي و موادراديواكتيو; و(3) خطر برخورد امواج صوتي.
وظايف بيمه‌گذارچيست ؟ وظايف بيمه‌گذار عبارت است از : (1) دادن‌اطلاعات دقيق‌در پيشنهاد بيمه تا بيمه‌گر بتواند حق بيمه‌صحيح را تعيين‌كند; (2) پرداخت به موقع حق بيمه; (3)حفاظت از موردبيمه درحد متعارف بدون توجه به وجودبيمه; (4) اعلام‌تشديد خطر (اگر مورد بيمه براثر عمل‌بيمه‌گذار يا عمل‌شخص ثالث تشديد شود مراتب بايد به‌اطلاع بيمه‌گر برسدو با صدور الحاقيه تأييد شود); و (5)اعلام بهنگام وقوع‌حادثه‌اي كه منجر به خسارت مورد تعهدبيمه‌گر است.
بيمه‌گذار چقدر فرصت دارد تا وقوع‌حادثه منجربه خسارت را به اطلاع بيمه‌گربرساند ؟تاپنج‌روز ازتاريخ‌اطلاع خود از وقوع‌حادثه; قبل‌از اينكه‌آثارحادثه از ميان برود و بيمه‌گر بتواندكارشناس خود رابراي‌ارزيابي خسارت و ميزان تعهد خود اعزام كند.
چه‌زماني خسارت براي بيمه‌گر اثبات شده تلقي‌مي‌شود و بايدخسارت را بپردازد ؟ اگر چهار مورد زير براي بيمه‌گر ثابت شود، خسارت رامي‌پردازد : (1) خطر بيمه شده اتفاق بيفتد;(2) براثر تحقق خطر بيمه شده، خسارت وارد شود; (3)خسارت وارده مستقيم از خطر بيمه شده ناشي شود; و (4)اموال خسارت‌ديده، همان اموالي باشد كه بيمه شده است (بيمه‌گذار درهنگام اعلام خسارت بايد فهرست اموال‌خسارت ديده وميزان تقريبي خسارت وارده را به بيمه‌گراعلام كند).
شركت‌بيمه، خسارت‌را چگونه‌مي‌پردازد؟شركت بيمه، خسارت را به پول نقد پرداخت مي‌كند،مگراينكه حق تعمير يا جايگزيني مورد بيمه در بيمه‌نامه‌پيش‌بيني شده باشد. در آن صورت بيمه‌گر بايد درمدت‌متعارف، تعمير يا جايگزيني را انجام دهد.
آيابيمه‌گر، هزينه پيشگيري از توسعه خسارت ونجات اموال‌بيمه‌شده را مي‌پردازد؟ بله. حتي اگر تلاش بيمه‌گذار هم‌نتيجه بخش نبوده باشد. اگراشياي بيمه‌شده هم در حين‌نجات صدمه ببينند، باز جبران‌آن خسارت برعهده بيمه‌گراست; البته اين گونه هزينه‌هابايد درحد متعارف باشد
آيا بيمه‌گذار مي‌تواند اموال خود را همزمان براي‌يك خطربه نفع خود نزد چند شركت بيمه به قيمت‌روز بيمه كند ؟ نه.بيمه نبايد موجب سود و منفعت بيمه‌گذار شود. البته‌بيمه‌مشترك نزد چند شركت بيمه، به‌طوري كه مجموع‌ارزش‌بيمه شده نزد همه شركتها از ارزش واقعي تجاوز نكندمجازاست. اين اصل مخصوص بيمه‌هاي اموال ومسؤوليت‌است و در بيمه‌هاي اشخاص مي‌توان چندبيمه‌نامه باسرمايه‌هاي دلخواه، خريداري كرد و ازمزاياي‌آنها بهره‌مندشد.
شركتهاي بيمه، در فاصله بين دريافت حق‌بيمه‌وپرداخت خسارت، چگونه از حق‌بيمه‌هايي كه ازمردم‌دريافت مي‌دارند، نگهداري مي‌كنند؟ مؤسسه‌هاي‌بيمه، از محل جمع‌آوري حق بيمه‌ها، ذخايري‌را برنامه‌ريزي‌مي‌كنند كه اين ذخاير، خود منبع عظيم‌سرمايه‌گذاري است.برابر قانون، اين ذخاير، در بخشهاي‌مختلف اقتصادي‌سرمايه‌گذاري مي‌شوند به نحوي كه‌علاوه بر تأمين سودتضمين شده براي بيمه‌گذاران به‌سهولت قابل تبديل به وجه‌نقد است و به شكوفايي اقتصادنيز ياري مي‌رساند.
پيامدهاي‌ناگوارمالي‌ناشي‌از وقوع انواع حوادث‌بر ثروت وداراييهاي ملي را چگونه مي‌توان جبران‌كرد؟ از مهمترين آثاراقتصادي بيمه، حفظ توان مالي بيمه‌گذار درخصوص اموال‌و تأسيسات متعلق به اشخاص يا دولت‌است كه جزئي ازثروت ملي محسوب مي‌شوند. سرمايه‌گذار، چگونه‌مي‌تواند باخيال راحت‌سرمايه‌گذاري كند؟ سرمايه‌گذاري‌هادر مقابل انواع خطرها از طريق بيمه‌تضمين مي‌شود ودرصورت‌بروزخسارت، شركت‌بيمه‌آن‌رامي‌پردازد.
آياقراردادبيمه وتغييرات آن مي‌تواند شفاهي‌باشد؟ خير. بيمه‌نامه كه سند قرارداد بيمه است بايد كتبي باشد وهرگونه‌تغييردر مفاد آن به درخواست كتبي بيمه‌گذار وموافقت بيمه‌گر باصدور برگه‌اي به نام الحاقيه صورت‌مي‌گيرد.
فرانشيزچيست ؟ درصد يا مبلغي از خسارت است، و جبران آن‌برعهده خودبيمه‌گذار. وجودبيمه‌نامه‌نبايدموجب‌سهل‌انگاري بيمه‌گذارشود. بيمه‌گذار، همان طور كه از اموال‌خود مراقبت مي‌كندبايد از اموال بيمه شده هم مراقبت‌به‌عمل آورد. وجودفرانشيزموجب‌مي‌شود كه بيمه‌گذار درحفظ و نگهداري‌موضوع بيمه جدي باشد. فرانشيز موجب‌حذف خسارتهاي‌جزئي مي‌شود كه به تبع آن هزينه‌هاي‌اداري و عملياتي‌بيمه‌گر كاهش مي‌يابد.
آيا استهلاك،بيمه شدني است ؟ استهلاك و كهنگي براثر استفاده، بيمه‌شدني نيست و هنگام‌پرداخت خسارت، استهلاك كسرمي‌شود. زيرا ريسك‌بيمه‌پذير بايد اتفاقي و احتمالي باشددر حالي كه استهلاك‌امري حتمي و اجتناب‌ناپذير است.
برخي از بيمه‌گذاران، قرارداد بيمه براي اموال‌خود رابراساس ارزشهاي مندرج در دفاتر مالي‌خويش تنظيم‌مي‌نمايند. بيشتر بيمه‌گذاراني كه ازميزان خسارت پرداختي‌رضايت ندارند، از اين گروه‌هستند، علت چيست ؟ بيمه‌گذاربراي دريافت خسارت كامل، بايد اموال خود را به‌ارزش روزبيمه كند. درصورتي كه اين دسته از بيمه‌گذاران،اموال خودرا به ارزش دفتري منهاي استهلاك مالي بيمه‌مي‌كنند كه‌معمولا كمتر از ارزش واقعي است و طبق ماده10 قانون‌بيمه، خسارت به نسبت‌ارزش بيمه‌شده‌به‌ارزش‌واقعي‌پرداخت مي‌شود.
در ايران، كدامين‌سازمان يا دستگاه از منافع‌بيمه‌گذاران و بيمه‌شدگان حمايت‌مي‌كند؟ بيمه مركزي ايران، علاوه بر نظارت، كنترل وهدايت امربيمه در كشور، وظيفه حفظ حقوق بيمه‌گذاران وبيمه‌شوندگان را نيز برعهده دارد.
اگر شخصي براثرتصادف با وسيله نقليه بدون‌بيمه نامه، مصدوم يا فوت شوديا اينكه راننده بعد ازتصادف، صحنه حادثه را ترك كند، آيااو يابازماندگانش‌مي‌توانند هزينه يا غرامتي دريافت كنند ؟بله. صندوق مستقلي به نام صندوق تأمين‌خسارتهاي‌بدني در بيمه مركزي ايران وجود دارد كه‌وظيفه‌اش‌پرداخت غرامت و هزينه به اشخاص ثالثي است‌كه به علت‌بيمه نبودن وسيله نقليه يا فرار كردن يا ناشناخته‌ماندن‌مسؤول حادثه، نمي‌توانند خسارت خود را ازشركتهاي‌بيمه دريافت كنند.
مشكل هزينه‌هاي جراحي‌و بستري شدن دربيمارستان را چگونه مي‌توان با بيمه حل‌كرد ؟ هزينه‌هاي روزافزون درماني، به‌ويژه هزينه‌هاي‌جراحي وبستري شدن در بيمارستان، يكي از مشكلات‌جدي‌خانواده‌هاست.اين هزينه‌ها را با پرداخت حق بيمه‌سرانه‌معيني مي‌توان بيمه كرد.
خانه و اثاث آن‌را درمقابل چه خطرهايي مي‌توان‌بيمه كرد؟ خانه و اثاث آن راخطرهاي مختلفي تهديد مي‌كنند كه همه‌اين خطرها قابل‌بيمه‌شدن هستند، مانند : آتش‌سوزي،انفجار، صاعقه، سيل،طوفان، زلزله، سرقت، تركيدگي لوله‌آب، خرابيهاي ناشي ازبرف و باران، شكست يا تركيدگي‌شيشه و غيره.
درمقابل ادعاي اشخاص ثالث در مواردي مانندتركيدگي‌لوله‌آب، ريزش سقف همسايه طبقه پايين‌و... چگونه‌مي‌توان آسوده‌خاطر شد؟ طبق قانون هركس مال غير راتلف كند يا سبب تلف مال غيرشود، مسؤول است و بايدخسارت آن را جبران نمايد. ازطريق بيمه مسؤوليت،خسارت وارده به اشخاص ثالث‌جبران مي‌شود.
حادثه‌چيست و چه خطرهايي در بيمه حوادث‌بيمه مي‌شوند ؟حادثه عبارت است از واقعه ناگهاني شديد كه مستقيمبراثريك نيروي خارجي و بدون اراده بيمه شده سبب‌فوت،نقص عضو يا صدمه جسماني وي شود. ترس ووحشت،صدمه‌محسوب‌نمي‌شودوصدمات‌عصبي‌تنها اگرناشي ازآسيبهاي عضوي باشند، مشمول بيمه مي‌گردند.
امروزه، بيش از هر زمان ديگري، جاده‌ها پر رفت‌و آمدشده‌اند و خطرها هم بيشتر در كمين. چگونه‌مي‌توان‌باخاطري آسوده مسافرت كرد؟
با خريد بيمه حوادث‌مسافرت.
بيمه حوادث برچند نوع است ؟ بيمه حوادث‌انواع مختلفي دارد كه برخي از آنها به شرح زيراست: (1)تمام اوقات; (2) ناشي از كار; (3) زندگي‌خصوصي; (4)ورزشي; (5) رانندگي; (6) مسافرت‌باهواپيما; (7) مسافرت‌با هرنوع وسيله نقليه; (8) سرنشينان‌وسايل نقليه موتوري‌زميني.
چگونه مي‌توان با بيمه سطح زندگي مردم رابالابرد و معيشت قشرهاي آسيب‌پذير را كه بازوي‌توليدي‌جامعه محسوب مي‌شوند تأمين كرد؟ پيشرفت بيمه،موجب رفاه و افزايش سطح زندگي مردم‌مي‌شود. همچنين‌آينده قشرهاي آسيب‌پذير را از طريق ارائه‌تأمين در مقابل‌انواع حوادث، ازكارافتادگي، پيري، هزينه‌ازدواج، پرداخت‌هزينه تحصيلي فرزندان و پرداخت سرمايه‌بيمه عمر به‌صورت يكجا يا به‌شكل مستمري‌به بيمه شده‌يااستفاده‌كنندگان تضمين مي‌كند.
تأمين آينده فرزندان‌چگونه ميسر است ؟ انسان هميشه در انديشه تأمين معيشت‌خانواده خويش پس‌از مرگ است. كساني كه براي بازماندگان‌خود، اندوخته‌اي‌دارند، با خاطري آسوده زندگي مي‌كنند اماآنها كه ثروتي‌ندارند نگران آينده فرزندان خود هستند. بيمه‌عمر وحوادث، راه‌حل رفع اين نگراني است. با پرداخت حق‌بيمه‌معيني كه تنها درصدي از درآمد انسان را تشكيل‌مي‌دهد،مي‌توان آينده خانواده را تأمين كرد.استفاده‌كنندگاني كه نام‌آنها را بيمه‌گذار اعلام كرده، بي‌درنگ‌مي‌توانند بعداز فوت‌بيمه شده، بي‌آنكه نياز به انحصاروراثت باشد، سهم خود رااز شركت بيمه دريافت دارند. زيراسرمايه بيمه عمر، ماترك‌محسوب نمي‌شود و ماليات برارث نيز بدان تعلق نمي‌گيرد.
تفاوت پس‌انداز نمودن‌وجوه اندك در بانك باخريد بيمه عمر و حوادث چيست ؟براساس نظام بانكداري اسلامي به پس‌اندازهاي مردم‌نزدبانكها، تنها كارمزد تعلق مي‌گيرد، در حالي كه دربيمه‌هاي‌حوادث و عمر، افزون براينكه بخش عمده‌اي ازحق بيمه‌براي بيمه‌گذار پس‌انداز مي‌شود، در صورت وقوع‌حادثه،حيات يا فوت بيمه‌شده (هركدام كه بيمه شده باشد)كل‌سرمايه بيمه نامه به خود
بيمه‌گذار يااستفاده‌كنندگان‌پرداخت مي‌شود. اين سرمايه در برخي‌موارد، چندين برابرحق بيمه‌هاي پرداختي است و علاوه برآن، بيمه‌گذارمي‌تواند از مزاياي ديگري نظير دريافت وام هم‌بهره‌مندشود.
بيمه عمر چيست و انواع آن كدام است ؟بيمه عمر از رشته‌هاي مهم بيمه‌هاي اشخاص است.درقرارداد بيمه عمر، شركت بيمه در ازاي دريافت حق‌بيمه‌متعهد مي شود كه درصورت فوت بيمه شده يا زنده‌ماندن‌او، در زمان معيني سرمايه بيمه‌شده را به‌طور يكجايابه‌صورت مستمري به بيمه‌گذار يا شخص ثالث تعيين‌شده‌از طرف او بپردازد. انواع بيمه‌هاي عمر هم عبارتند از :(1)بيمه‌هاي عمر در صورت حيات بيمه شده به‌اشكال‌مختلف; (2) بيمه‌هاي عمر در صورت فوت بيمه‌شده به‌صور مختلف; (3) بيمه‌هاي‌مختلط عمركه سرمايه‌بيمه‌شده، در صورت حيات يا فوت به هرحال پرداخت‌مي‌شود.
يكي از مشكلات‌دريافت وام و اعتبارازمؤسسه‌هاي مالي، علاوه بر در رهن گذاشتن اموال،معرفي‌ضامن معتبر است. پيدا كردن ضامن، گاهي‌امكان‌پذيرنيست. بيمه در اين‌گونه موارد چه نقشي‌مي‌تواند ايفا كند ؟در بيمه‌هاي اعتباري و بيمه‌هاي تضميني، بيمه‌گرنقش‌ضامن را ايفا مي‌كند.
بيمه عمر مانده بدهكارچيست ؟ سازمانها و بانكها در مقابل پرداخت وام خريد واحداث‌مسكن اموالي را به رهن يا وثيقه مي‌گيرند ليكن درصورت‌فوت وام گيرنده ممكن است، بازماندگان وي ازپرداخت‌وام، عاجز باشند. تنها راه حل اين مشكل بيمه‌است. باتوجه‌به بيمه عمر مانده بدهكار، هرگاه وام‌گيرنده‌فوت كند،بازپرداخت اقساط باقيمانده را شركت بيمه انجام‌مي‌دهد وخانواده وي از پرداخت اقساط معاف مي‌شود.
چند نوع بيمه براي اتوموبيل وجود دارد؟ سه نوع : بيمه‌بدنه; بيمه شخص ثالث و بيمه حوادث‌سرنشين.
بيمه‌بدنه، خسارتهاي ناشي از كدام خطرها راجبران مي‌كند ؟ (1)آتش‌سوزي، انفجار و صاعقه. (2) سرقت‌كلي‌اتوموبيل وطبق‌شرايطبيمه‌نامه،سرقت‌لوازم‌اضافي وغيره. (3) واژگون‌شدن و تصادف وسيله نقليه. (4) هزينه اياب و ذهاب ايامي‌كه اتوموبيل براي بازسازي‌در تعميرگاه است.
بيمه‌مسؤوليت مدني شخص ثالث چيست ؟ هركسي ممكن‌است به سبب انجام عملي يا خودداري ازانجام عملي‌موجب زيان اشخاص ديگر شود و ملزم به‌جبران آن باشد.استفاده از اتوموبيل نيز ممكن است سبب‌بروز خسارت وزيان به اشخاص ثالث شود. با بيمه‌مسؤوليت مدني‌شخص‌ثالث‌بيمه‌گرجبران‌چنين‌خسارتهايي را برعهده‌مي‌گيرد.
بيمه ديه چيست ؟ بيمه‌اي است كه به همراه‌بيمه نامه شخص ثالث، صادرمي‌شود و بيمه مستقلي‌نيست. در اين بيمه، مسؤوليت‌راننده وسيله نقليه مورد بيمه‌در مقابل اشخاصي كه براثرحوادث ناشي از وسيله نقليه‌مذكور دچار آسيبهاي‌جسماني، اعم از فوت، نقص عضو ياجرح مي‌شوند، به‌شرط آنكه طبق قانون ديات، ديه به آنان‌تعلق گيرد، تاحدمقرر مشمول اين بيمه مي‌شود. ملاك‌تشخيص مسؤول‌حادثه، ميزان ديه و اشخاصي كه ديه به‌آنها تعلق مي‌گيرد وهمچنين هزينه معالجه، رأي محاكم‌ذي‌صلاح است.
بيمه حوادث سرنشين چيست ؟هرشخصي‌كه هنگام حادثه، سرنشين وسيله نقليه بيمه‌شده،باشد اعم از راننده و ساير سرنشينان و براثر حادثه‌وسيله‌نقليه بيمه‌شده جان خود را از كف‌بدهد يا مصدوم ومجروح‌شود، بيمه‌گر باتوجه به شرايط بيمه مبلغي به‌عنوان‌غرامت‌به بازماندگان بيمه شده يا خود وي پرداخت خواهدكرد.
بيمه شخص ثالث، اجباري است يا اختياري ? وميزان خسارت پرداختي چقدر است ؟ قانون بيمه اجباري‌مسؤوليت مدني دارندگان وسايل نقليه‌موتوري زميني درايران، كليه دارندگان وسايل نقليه‌موتوري زميني را مسؤول‌جبران خسارتهاي بدني و مالي‌مي‌داند كه بر اثر حوادث‌وسايل نقليه يا محصولات آنها به‌اشخاص ثالث واردمي‌شود. بنابراين، دارندگان وسايل نقليه‌مزبور موظفندمسؤوليت خود را بيمه كنند. از آنجا كه ميزان‌خسارت‌پرداختي از بابت بيمه نامه اج
باري ممكن است‌كافي نباشد،مازاد بر آن را شركتهاي بيمه به‌صورت اختياري‌بيمه‌مي‌كنند. در حال حاضر براساس بيمه‌نامه‌اجباري‌شخص‌ثالث حداكثرخسارت مالي قابل جبران2،000،000ريال و حداكثر خسارت جاني قابل پرداخت80،000،000ريال است; مازاد بر آن، به‌صورت اختياري‌بيمه مي‌شود.
فايده بيمه اتكايي چيست ؟ هرگاه‌تأسيسات زيربنايي كه از محل ذخاير محدود ارزي‌ساخته‌شده (مانند نيروگاهها، سدها و مجتمعهاي صنعتي)براثرحادثه‌اي دچار خسارت شود، به سهولت خسارت‌وارده‌تأمين و نياز ارزي آن از محل آن بخش از خسارت كه‌ازشركتهاي بيمه اتكايي خارجي دريافت مي‌گردد،تأمين‌مي‌شود.
كارت سبز چيست ؟ كارت سبز، بيمه‌مسؤوليت مدني آن دسته از دارندگان‌وسايل نقليه موتوري‌است كه به خارج از كشور مسافرت‌مي‌كنند و ممكن است‌در كشور مقصد يا در كشورهاي دربين راه، به اشخاص ثالث،خسارت مالي و جاني واردآورند. در اين صورت دفتر كارت‌سبز كشور محل وقوع‌حادثه، خسارت اشخاص ثالث راجبران مي‌كند; خسارت‌پرداختي، از كشور صادر كننده كارت‌سبز، پس‌گرفته خواهدشد. به‌طور خلاصه كارت سبز، بيمه‌شخص ثالث‌بين‌المللي است و مركز دفتر بين‌المللي‌كارت‌سبز در لندن،قرار دارد.
تامین اجتماعی
بیمه سالمندی
در سال های اخیر، پوشش بیمه سالمندی اساسی چین به طور مستمر گسترش یافته و از موسسات دولتی و اشتراکی دستجمعی به موسسات مختلف دیگر نیز توسعه یافته و تامین حقوق و منافع کارکنان موسسات غیر دولتی نیز تضمین شده است. تا پایان سال 2002، 111 میلیون و 290 هزار کارمند و 36 میلیون و80 هزار کارمند بازنشسته در سراسر کشور از این بیمه بهره مند شده اند. تا پایان سال 2003، شمار بهره مندان بیمه مذکور به 154 میلیون و 900 هزار نفر رسید که در مقایسه با سال 2002 ، 7 میلیون و 530 هزار نفر افزایش یافت. از این میان کارکنان 116 میلیون و 380 هزار و کارکنان بازنشسته 38 میلیون و 520 هزار نفر هستند.
بیمه بیماری و درمان
بیمه بیماری و درمان اساسی تمامی موسسات، ارگانهای دولتی و گروه اجتماعی چین را پوشش داده و یکی از بیمه های دارای بیشترین بیمه گذار در چین محسوب می شود.
در سال 2002، ارگانهای بهداشتی چین از جمله ارگانهای پزشکی و درمانی، بهداشتی و پیشگیری از بروز بیماری به 290 هزار و شمار بستریها به 3 میلیون و 210 هزار و شمار کارکنان حرفه ای بهداشتی به 4 میلیون و 440 هزار نفر رسیده است. در شهرهای بزرگ و متوسط چین مانند بیجینگ، شانگهای، "تیان جین" و "چونگ چینگ" بیمارستان طب چینی مربوط به درمان تومور، رگهای قبلی و مغزی، چشم، دندان پزشکی و بیمارستانهای تخصصی زیاد مانند بیمارستان بیماریهای همه گیر و بیمارستانهای مرجع وجود دارد. در شهرهای متوسط استانها و مناطق
خودمختار بیمارستانهای مرجع و تخصصی مجهز و مدرن وجود دارد. اکنون شبکه بهداشت سه سطح شهرستان، بخش و روستا در روستاهای وسیع چین بنیان بنا نهاده است و اکنون سراسر چین جمعأ دارای 2000 بیمارستان در سطح شهرستان و 48 هزار بیمارستان در سطح بخش و روستا است.
تا پایان سال 2003، شمار بیمه گزاران بیمه بیماری و درمان چین 108 میلیون و 950
هزار نفر بوده است که در مقایسه با سال 2002 ، 14 میلیون و 940 هزار تن فزونی گرفته است. از این میان 79 میلیون و 770 هزار نفر کارمند و 29 میلیون و 180 هزار نفر کارمند بازنشسته هستند.
بیمه بیکاری
به علت جمعیت زیاد، فشارهای اشتغال در چین بسیار سنگین است. به منظور کاهش تضادها در روند اشتغال زایی، دولت چین از سال 1993، با اجرای سیاست بازار نیروی کار، کانالهای اشتغال زایی را گسترش داده است. دولت چین همچین در قبال بیکاری کارکنان موسسات دولتی ناشی از تنظیم ساختار صنعتی در سال های اخیر، پروژه اشتغال مجدد به کار را اجرا کرده است. تا پایان سال 2002، شاغلان شهرهای سراسر چین به 247 میلیون و 800 هزار رسیده است. از سال 1998 به این طرف، بیش از 18 میلیون کارکمند تعدیل شده از طریق کانالهای گوناگون دوباره مشغول کار شده اند. در پایان سال 2002، نرخ بیکاری در شهرهای چین 4 در صد بود. شایان ذکر آنکه اجرای نظام بیمه بیکاری در موسسات دولتی به شکلگیری بازاری حاکی از گردش معقولانه نیروی کار و یکپارچگی نیروی کار مساعدت کرده است. تا پایان سال 2003، شمار بهره مندان بیمه بیکاری به 103 میلیون و 730 هزار تن رسید.
تأمین حد اقل معاش زندگی
اکنون تمامی شهرها و شهرستانهای چین نظام تامین حد اقل معاش زندگی را ایجاد کرده و تامین معاش زندگی تمامی خانواده هایی که درآمد آنها از پایین ترین استاندارد محلی کمتر می باشد، تضمین شده است. در سال 2003، جمعأ بیش از 22 میلیون و 350 هزار ساکن شهرهای چین از این نظام بهره مند شده و این نظام تمامی فقیران شهری را تحت پوشش گرفته است
استفاده غیر مجاز از دفترچه های درمانی افزایش یافته است
استفاده غیر مجاز از دفترچه های بیمه تامین اجتماعی افزایش یافته و این امر بار مالی سنگینی بر سازمان تحمیل کرده است در حالی که بر اساس فتوای مراجع عظام ، استفاده غیر قانونی از دفترچه بیمه حرام است.
داود مددی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: بررسی بازرسان نشان داده تعدادی کثیری از مردم از دفترچه بیمه تامین اجتماعی به صورت غیر قانونی استفاده می کنند و این امر بار مالی سنگینی بر سازمان تامین اجتماعی تحمیل کرده است.
وی افزود: 28 میلیون نفر در کشور دفترچه بیمه تامین اجتماعی در اختیار دارند در حالی که 40 میلیون نفر از سازمان خدمات درمانی دریافت می کنند بنابراین در حدود 12 میلیون نفر از این دفترچه ها به صورت غیر قانونی استفاده می کنند.
مددی تصریح کرد: استفاده از خدمات درمانی تامین اجتماعی فقط حق
مسلم بیمه شدگان این سازمان است و نباید افراد غیر بیمه ای از این خدمات بهره مند شوند.
مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی گفت: اخیرا تعرفه پزشکی در بخش خصوصی به شدت افزایش یافته و این امر تقاضا برای استفاده از خدمات مراکز تامین اجتماعی را تا حد بسیاری افزایش داده است و این امر باعث شده تا افراد غیر بیمه ای از طریق دفترچه های بیمه افراد بیمه شده از خدمات رایگان مراکز تامین اجتماعی بهره مند شوند.
وی از عدم نظارت بر دفترچه های بیمه در مراکز درمانی سازمان تامین اجتماعی انتقاد کرد و گفت: پرسنل مراکز درمانی باید بر استفاده کنندگان از این دفترچه ها دقت لازم را داشته باشند و مانع استفاده افراد غیر بیمه ای از خدمات درمانی سازمان شوند.
مددی خاطر نشان کرد: بر اساس فتوای مراجع عظام ، استفاده غیر قانونی از دفترچه های بیمه حرام است و مردم نسبت به این امر باید حساس باشند.
نگاهی به رفاه اجتماعی ، تامین اجتماعی و صنعت یا تجارت بیمه ( وظایف دولت وجایگزینی بیمه های درمانی و غیر درمانیِ تجاری به جای تامین اجتماعی )
هدف : این مقاله سعی دارد تا از طریق باز شناسی صنعت بیمه و اهداف تجاری و سودآوری آن از یکسوو وظیفه ی دولت در تامین واقعی حقوق مطالبه ای یا نسل دوم حقوق بشر به بررسی این مطلب بپردازد که آیا سازمانهای بیمه ی دولتی در ایران خصوصا" در مسئله ی درمان ، بیمه ی بیکاری و ازکار افتادگی (همچون سازمان تامین اجتماعی ؛ با توجه به رقم بسیار بالای سودآوری سالانه ی آن ونارضایتی عمیق طرفهای درگیربا آن وسرباززدن سازمان فوق که داعیه ی ایجاد
امنیت اجتماعی را نیزدارد،ازبسیاری ازوظایفی که قانونا" بعهده ی اوست )، می توانند درجایگاه واقعی سازمانهای تامین کننده ی رفاه اجتماعی قرارگیرندوآیا دولت با استناد به وجود امثال این سازمانها می تواند داعیه ی تامین امنیت اجتماعی ورفاه عمومی راداشته باشد.براستی چرانهادهای حکومتی درایران همچون مجلس وهیئت دولت وقوه ی قضائیه که خود تشویق کنندگانِ ( بالاجبار، بستن قراردادبیمه وپرداخت ماهیانه ی حق بیمه برای اقشاردرحال کاراجباری است!) مردم در تن دادن به این بیمه ها هستند،خود ازانواع دیگری ازبیمه ها مانند بیمه های تکمیلی و...استفاده میکنند
این مقاله سعی دارد تا این مفهوم را عنوان کند که تامین درمان و حقوق زمان بیکاری و از کار افتادگی و ... آنچه در قالب حقوق مطالبه ای می آید وظیفه ی دولتهاست و هیچ دولتی با هر درجه از قدرت نمی تواند با نمایشها و بازیهای واژه ای و ایجاد سازمانها یی چون تامین اجتماعی یا وزارت سر در گمی همچون وزارت رفاه از ادای دین و وظیفه نسبت به مردم جامعه سر باز زند . تامین رفاه عمومی خاصه در زمانهای بیکاری و از کار افتادگی و باز مخصوصا" در زمان بیماری و تامین درمان مناسب وظیفه ای است برای دولتها و نه لطف آنان به مردم .
جامعه ی بشری در روند تکوین و تکامل خود و درعبور از مراحل تاریخی ، حقوق بسیاری را برای انسانها شناسایی کرده است . آن زمان که انسان در عصر برده داری می زیست ، بی گمان تفکر برابری انسانها و حقوق مساوی برای همه ی آنها اعم از ارباب و برده به کمتر مخیله ای راه پیدا می کرد . همینطور تا پایان دوران فئودالیسم و آغاز سرمایه داری صحبت از حقوق زنان و بها دادن به تفکر آنان و برابر دانستن زنان و مردان مخالفان بسیار محکمی داشت . حتی در تاریخ فلسفه و تفکر نیز فلاسفه ی بزرگی چون افلاطون و ارسطو پیش شرط زندگی مرد آزاد را وجود برده ها می دانستند یکی برضرورت خدمت رسانی آنان تکیه می کرد دیگری اصلا" آنان را به حساب نمی آورد. وقتی سخن از دموکراسی یونان باستان به میان می آید باید دانست که در این جامعه زنان از نظر سیاسی اصلا" به حساب نمی آمدند . حق رای و دموکراسی از حقوق مسلم مردان بود اما نه
بردگان یا زنان . در بسیاری از نوشته های باقیمانده از آن زمان از متون فلسفی گرفته تا متون حقوقی انسان مترادف بود با مرد آزاد . زنان و بردگان تنها وسایلی برای رفع حوائج مردان آزاد محسوب می شدند .
اولین زمزمه های حقوق بشر در عصر انقلابها و پس از فروریختن دیوارهای بلند و ستبر باستیل به دست مردم آغاز گردید . کیلومترها آنطرفتر در قاره ی نو چندسالی از جنگهای استقلال می گذشت و زمزمه های حقوق بشر آغاز گردیده بود . و بدینسان نسل اول حقوق بشر که از جمله در اعلامیه های امریکایی حقوق بشر ، اعلامیه ی استقلال ایالات متحده ی امریکا مصوب 14 ژوئیه ی 1776 و اعلامیه ی حقوق بشر قانون اساسی ایالت ویرجینیا مصوب 12 ژوئن 1776 و در اعلامیه ی حقوق بشر و شهروند انقلاب کبیر فرانسه مصوب سال 1789 به چشم می خورد ، پا به عرصه ی وجود نهاد . این آزادیها شامل آزادیهایی است که به موجب آن انسان قدرت انتخاب دارد و خود
اراده می کند که کاری را انجام دهد یا نه. دراین زمینه هر چه دخالت دولت محدود تر باشد آزادی بیشتر محقق خواهد شد . مهمترین این حقوق عبارتند از : امنیت ، آزادی زندگی خصوصی و احترام به آن ، آزادی جسم و اختیار در مورد آن ، آزادی رفت و آمد ، آزادی در عقیده ، دین و مذهب ، آموزش و آزادی انتخاب شامل حق رای دادن یا ندادن و حق انتخاب هر چیز یا شخص براساس خواست واراده ی شخصی . پس از به بار نشستن نسل اول حقوق بشر ، امروزه نسل دوم و سوم حقوق بشر نیز معرفی و به عنوان حقوق حقه ی انسانها در جامعه شناخته شده اند این دو نسل عبارتند از :
نسل دوم حقوق بشر یا حقوق مطالبه ای یا توانایی های خواستار شدن یا : Les droites de creance که با قبول آن به عنوان حق طبیعی انسان ، باید پذیرفت که محدود کردن قدرت دولت ، الزاما" به آزادی منتهی نمی شود . از آنجا که انسان معاصر طالب امنیت مادی بیشتری است و با توجه به گستردگی جوامع و پیچیدگی های تصمیمات سیاسی و اقتصادی مسئولان اداره ی جوامع ودولتها و تبعات ناشی از آنها برای انسانهای حاضر در جوامع، حضور فعالتری از مجموعه ی نهادهای جامعه و خصوصا" دولت در ارائه ی خدمات گوناگون رفاه مادی و امنیت اجتماعی مطالبه می شود . انسان عضو جامعه ی امروز حق خود می داند که از جامعه ، حقوقی در زمینه هایی چون بهداشت ، بیمه ، کار ، آموزش و اطلاعات و ... خواستار شود . بطور کلی حقوق مطالبه ای به حقوقی اطلاق می شود که شامل عواملی در جهت ایجاد امنیت مالی و جانی در جهان واقعی و ذهنی آحاد جامعه می باشد . در اینجا با تغییر نگرش نسبت به نسل اول حقوق بشر در مورد
نقش دولت در تامین آزادیها روبرو هستیم . در آنجا هر چه قدرت دولتها محدود تر شود آزادیها بیشتر تحقق خواهند یافت و در اینجا محدودیت بیش از حد دولتها و عدم توانایی آنها در کنترل تعاملات اجتماعی و ایجاد حداقل فضای معیشتی، خود عاملی برای سلب حقوق و آزادیهای فردی دانسته می شود . دولتی که در تلاش برای محقق کردن حقوق مطالبه ای است دولت رفاه نام می گیرد . آنچه در نسل دوم حقوق بشر جای گرفت و امروز حقوق مطالبه ای نام می گیرد را می توان مدیون نظامهای چپ دانست . تامین این حقوق و شکل گیری دولت رفاه از یکسو موازی با
تامین حداقل معیشت در جوامع سوسیالیستی از سوی جوامع سرمایه داری با هدف جلوگیری از مقایسه ی شرایط حداقل زندگی و پیشگیری ازانقلابات صورت گرفت وازسوی دیگرعکس العملی بود در برابر امکان رشد تفکر سوسیالیستی و احتمال انقلاب در این جوامع . نگرش انتقادآمیز مارکسیسم ارتدوکسها به دولت رفاه تا حدودی ابعاد این عکس العمل محافظه کارانه را نشان می دهد : عطف به نظریه مارکس در باره ی ارزش اضافی ، مارکسیست ارتدوکسها معتقدند که همان طور که در آغاز سرمایه داری ، سرمایه دارها با سرقت ارزش واقعی کار کارگران، تنها به دادن سهمی ناچیز و در حد معیشت بخور ونمیر به کارگران آنان را به استثمار می کشند ، دولتهای رفاه نیز با قائل شدن چنین حقی یعنی یک معیشت حداقل ، کارگران و صاحبان اصلی ثروتهای اجتماع را می فریبند و از بروز اعتراضات و انقلاب در جامعه جلو گیری می کنند
