بخشی از مقاله

نگهداری و تعمیرات برپایه تجارت


نگهداری و تعمیرات برپایه تجارت
( Business Centered Maintenance )
BCM
Business Centered Maintenance targets results by using a common sense approach which recognizes that maintenance, production and engineering are a partnership – engaged in a joint venture to produce quality products at lowest cost.

هدف اصلی طراحان سیستم مدیریت نگهداری و تعمیرات برپایه تجارت( BCMM ) اجرای اقتصادی ترین سیستم نت با توجه به شرایط بازار رقابتی امروز و اهداف مالی شرکتها بوده و لذا در این سیستم مباحث گوناگون نت گنجانده شده است 0


نگهداری و تعمیرات برپایه تجارت ( BCM) اولین بار در سال 2001 میلادی و توسط شرکت Growth Con International(Pty)Ltd از کشور آفریقای جنوبی معرفی گردید و هم اکنون بعنوان یک روش شناخته شده جهت اجرای بهینه سیستم نگهداری و تعمیرات مورد استفاده صنایع قرار میگیرد 0

********
ویژگیهای سيستم BCM

ویژگیهای سیستم BCMM عبارتند از :

1- چرخه نت در BCM :
• گردش کار فعالیتهای نت در BCM از سيكل خاصي تبعيت ميكند كه به چرخه SDCA معروف بوده و كليه فرايندها مطابق آن انجام مي گيرد.(ص 2)

2- اجزاء سیستم BCM :
اجزاء سیستم BCM با استفاده از اصول هشتگانه ویرایش سوم TPM و سیستم " نت مبتنی بر قابلیت اطمینان " (RCM) مشخص گردیده که به شرح زیر میباشد :
• تقسیم وظایف :
تقسیم وظایف اجرای برنامه ها مطابق سیستم TPM انجام میگیرد.

• اجزاء برنامه نت :
برنامه نت هر ماشین براساس این سئوال که " اگر انجام نگردد چه پیامدی بدنبال خواهد داشت "تقسیم بندی گردیده و در گروهای" نت واکنشی – انجام بعد از وقوع خرابی " ، " نت پیشگیرانه- برنامه های دوره ای براساس زمان "و "نت پیشگویانه- برنامه های براساس شرایط کارکرد اجزاء ماشین " قرار میگیرد 0


3- روش استقرار سیستم BCM :
• سیستم BCM نسخه تکامل یافته سیستم نت بهره ور فراگیر (TPM) بوده و براین اساس مراحل استقرار آن براساس گامهای دوازده گانه استقرار TPM بنا نهاده شده است 0
• مدت زمان پیش بینی شده جهت استقرار سیستم برای یک شرکت متوسط 18 ماه و حداقل زمان جهت دستیابی کامل به 23شاخص استاندارد آن ، سه سال در نظر گرفته شده است 0
• 23شاخص تعریف شده ،قبل از شروع به استقرار سیستم محاسبه گردیده و ثمرات حاصل از اجرای سیستم براساس شاخصهای مذکور در تناوبهای ماهیانه مورد ارزیابی قرار میگرد 0

********
چرخه نگهداری و تعمیرات
Maintenance Cycle
Standardize – Do –Check -Action

دانشگاه میشیگان با ارائه مقاله ای تحت عنوان
Continuous Improvement / Benchmarking


به معرفی سه چرخه PDCA (چرخه توسعه ) ، CAPD (چرخه بهبود ) و SDCA (چرخه نت ) پرداخته و تفاوتهای بین چرخه های مذکور را معرفی نموده است . با توجه به اینکه اولین قدم در استقرار سیستمهای نگهداری و تعمیرات درک چرخه و گردش کار نت میباشد بنابراین در این قسمت به بیان چرخه SDCA می پردازم .

چرخه نگهداری وتعمیرات از چهار بخش کلی تشکیل گردیده که عبارتنداز :
1- تهیه استانداردهای نت ( S ) :
استانداردهای نت شامل چهارگروه اصلی میباشد :

• جلوگیری از بروز فرسایش :
شامل استانداردهای نظافت ، آچارکشی و روانسازی اجزاء ماشین
(جداولی همراه با تصاویر واضح برای هرماشین تهیه نموده و نقاط نیازمند نظافت ،آچارکشی و روانسازی بهمراه تناوب انجام کار و اقلام و ابزار مورد نیاز جهت انجام صحیح و کامل کار را در آنها مشخص نمائید )

• اندازگیری میزان فرسایش :
شامل تکنیکهای اندازه گیری و تعیین دامنه و میزان فرسایش تجهیزات
(این استانداردها اطلاعاتی نظیر قسمتهایی که باید بازرسی شوند ، فواصل زمانی بین بازرسیها ، روشها ، وسایل اندازه گیری وشاخصهای ارزیابی میزان فرسایش ، عملیات اصلاحی لازم و نظیر اینها را بهمراه عکسها و نمودارهای گویا در برمیگیرند . )

• بازگردانیدن تجهیزات به شرایط اولیه :
شامل شرایط ،روشها و زمانهای لازم برای انجام عملیات تعمیراتی
(این استانداردها را میتوان برای هر دستگاهی بطور جداگانه تهیه نمود و یا براساس نوع عملیات تعمیراتی (نظیر لوله کشی ، عملیات برقی و ... ) تهیه و طبقه بندی نمود 0 )

• روشهای انجام فعالیتهای نت :
شامل دستورالعملها و زمانهای لازم برای انجام فعالیتهای نت
(این استانداردها برای اندازه گیری توانایی و کارائی گروههای نت ، تخمین زمانهای لازم ، برنامه بندی زمانی عملیات و همچنین برای آموزش کارگران جدید مفید میباشد 0 )

2- اجرای برنامه ها ( D ) :
مراحل اجرای صحیح و کامل برنامه ها عبارتند از :
• برنامه ریزی جهت اجرا :
براساس استاندارد های تدوین شده برنامه های سالیانه نت برای حصول اطمینان از قابلیت اطمینان مورد انتظار و هزینه بهینه در یک دوره کلان مدت طراحی و تدوین میگردد 0
• اجرای برنامه ها :
برنامه ها جهت اجرا بصورت برنامه های ماهیانه و یا هفتگی تهیه گردیده و برای مجریان نت ارسال میگردد 0 پرسنل تولید نیز میبایستی در اجرای برنامه ها مشارکت داشته باشند 0 توصیه میگردد که در فعالیتهای جلوگیری از فرسایش تجهیزات از پرسنل ماشین استفاده گردد 0
• بازرسی اجرای برنامه ها :
توصیه میگردد که واحد برنامه ریزی نت بازرسهايي را جهت اطمینان از اجرای صحیح و کامل برنامه ها در نظر گیرد 0

3- کنترل نتایج حاصله ( C ) :
واحد برنامه ریزی نت میبایستی شاخصهایی را جهت کنترل اثربخش بودن اجرای برنامه ها در نظر گرفته و در فواصل زمانی ( بعنوان مثال بصورت ماهیانه ، سه ماهه ، ششماهه و سالیانه ) نسبت به محاسبه آنها اقدام نماید 0
برخی از شاخصهای قابل استفاده در این راستا عبارتند از :
• قابلیت دسترسی به ماشین آلات
• نسبت کارائی ماشین آلات
• نسبت کیفیت تولید
• میزان اثربخشی کلی تجهیزات( که حاصل سه شاخص فوق الذکر میباشد )0
• قابلیت اطمینان به ماشین آلات
• قابلیت تعمیر پذیری
• نسبت تعمیرات اضطراری
• و ...

4- اصلاح ویا تکمیل استانداردها و... ( A ) :
براساس نتایج حاصله از محاسبه شاخصهای نت در بخش سوم چرخه نت ، نسبت به اصلاح و یا تکمیل استانداردها و ... اقدام میگردد 0

شاخصهای نگهداری و تعمیرات درBCM

جهت ارزیابی اثربخشی اجرای برنامه ها و مقایسه جایگاه فعلی شرکت در مقایسه با استاندارد ، شاخصهایی تدوین گردیده و لازمست در دوره های مشخص شده مورد محاسبه وتحلیل قرار گیرد 0 لازم به ذکر است که شاخصهای مذکور میبایستی قبل از استقرار سیستم مورد محاسبه قرار گیرد تا کنترل روند پیشرفت و اثربخشی سیستم امکان پذیر گردد 0

مهمترین شاخصهای نت مطابق جدول زیر میباشد :

ردیف شاخص تناوب محاسبه استاندارد جهانی
1 نسبت هزینه نت به کل هزینه تولید سالیانه 10 الی 15%
2 درصد کارگران ساعتی به کل کارگران ششماهه 15%


3 تعداد فعالیتهای نت برنامه ریزی شده به کل فعالیتهای نت ششماهه بیش از 85%
4 درصد توقف اضطراری ماشین آلات ماهیانه 0%
5 درصد فعالیتهای(RM) Reactive Maintenance ششماهه کمتراز 15%
6 درصد فعالیتهای (RTF) Run To Failure ششماهه کمتراز 10%
7 میزان اضافه کاری نت نسبت به کل اضافه کاری شرکت سالیانه کمتراز 5%
8 تعداد درخواستهای کار دوبارکاری شده به کل درخواستهای کار سالیانه 0%


9 هزینه آموزش نت نسبت به کل حقوق پرداختی به پرسنل سالیانه تقریبا 4%
10 ساعت نت پیشگیرانه (PM) به کل زمان نت در دسترس ماهیانه تقریبا 20%
11 ساعت نت پیشگویانه( (PdM به کل زمان نت ماهیانه تقریبا 50%
12 ساعت PRM به کل زمان نت در دسترس
(Planned Reactive Maintenance) ماهیانه تقریبا 20%
13 هزینه خدمات پیمانکاری به کل هزینه های نت سالیانه 35 الی 64%
14 قابلیت دسترسی به ماشین آلات ماهیانه بیش از 97%

• سيستم نگهداري و تعميرات واكنشي(Reactive Maintenance)

اين استراتژي مي‌گويد :
(Fix it after it Breaks)
در اين روش بعد از وقوع خرابي نسبت به تعمير ماشين و بازگشت وضعيت به حالت اوليه اقدام مي‌گردد .


در استاندارد TPMاز اين روش با عنوان (Breakdown Maintenance) ياد شده و در ايران نيز عنوان (Emergency Maintenance) براي اين روش مورد استفاده قرار مي‌گيرد .
اين سيستم در سالهاي آغازين تكامل نت مورد استفاده قرار مي‌گرفته و بدين سبب با ساختار امروزين ماشين‌آلات و تجهيزات همخواني چنداني نداشته و معايب زير را با خود به همراه دارد :
1- كاهش ايمني کار با ماشين‌آلات .
2- عدم برنامه‌ريزي دقيق توليد به علت بروز مشکلات کمي و کيفي .
3- نياز به گروه تعميراتي قوي و آماده به کار .
4- افزايش زمان تعميرات بعلت مشاهده خرابيهاي فرعي .
5- نياز به ذخيره و انبار کردن وسيع قطعات .


• نگهداري و تعميرات پيشگيرانه (Preventive Maintenance)

اين استراتژي مي‌گويد :
(Fix it before it breaks)
Maintain based ) (upon calendar or running time

نگهداري و تعميرات پيشگيرانه عبارتست از يك روش سيستماتيک برنامه‌ريزي و زمان‌بندي شده جهت انجام کارهاي نگهداري مورد نياز بر طبق برنامه تنظيمي با هدف جلوگيري از فرسايش غيرعادي اجزا ماشين و کاهش توقفات اضطراري ماشين‌آلات .


نت پيشگيرانه بر اساس تناوب اجراي فعاليتها برنامه‌ريزي و اجرا گرديده و به همين دليل عبارت Time Based Maintenance نيز به اين دسته از فعاليتها اطلاق ميگردد .
فعاليتهاي نت پيشگيرانه عبارتند از :
1- جلوگيري از فرسايش غيرعادي اجزاء ماشين : نظافت ، آچارکشي و روانسازي (روغنکاري و گريسکاري)
2- کاهش توقفات اضطراري : تعمير و تعويض‌هاي دوره‌اي مطابق با برنامه زماني از پيش تعيين شده .

• نگهداري و تعميرات پيشگويانه(Predictive Maintenance)

Maintain based) (upon known condition

نت پيشگويانه به مجموعه فعاليتهايي اطلاق مي‌گردد که جهت تعيين شرايط فني کارکرد اجزاء ماشين (اندازه‌گيري ميزان فرسايش اجزاء) در حين بهره‌برداري انجام گرديده و براساس نتايج حاصله از آن، زمان و نوع فعاليت نت مورد نياز تعيين مي‌گردد .
نت پيشگويانه بر اساس شرايط کارکرد اجزاء ماشين برنامه‌ريزي و اجرا گرديده و به همين دليل عبارت Condition Based Maintenance نيز به اين دسته از فعاليتها اطلاق ميگردد .

فعاليتهاي نت پيشگويانه(PdM) عبارتند از :
1- بازرسي فني توسط حواس انساني :
انجام بازرسي فني توسط پرسنل ماهر نت با استفاده از حواس انساني (همچون بازرسي سر و صداي غيرعادي يا گرم شدن بيش از حد اجزاء)


2- اندازه‌گيري فرسايش با استفاده از ابزار توسط انسان :
بازرسي فني اجزاء ماشين و اندازه‌گيري فرسايش با استفاده از ابزارهايي همچون ارتعاش‌سنج ، حرارت‌سنج ، آنالايزر روغن . در اين روش بازرس PM در فواصل زماني مشخص و در حين کارکرد ماشين با استفاده از ابزار نسبت به اندازه‌گيري ميزان فرسايش اجزاء اقدام و نتايج به دست آمده را با محدوده کارکرد مجاز اجزاء مقايسه مي‌نمايد . تصميم جهت ادامه کار ماشين و يا توقف آن جهت انجام فعاليتهاي نت بر اساس نتايج حاصله از اين تحليل خواهد بود . در اين روش هيچ فعاليت اضافي نت انجام نمي‌گيرد و ب

رهمين اساس عبارت نت اقتصادي نيز به اين گروه از فعاليتهاي نت اطلاق مي‌گردد .
3- بازرسي و اندازه‌گيري پيوسته توسط ابزار :
امروزه استفاده از روش کنترل پيوسته توسط طراحان ماشينهاي صنعتي به عنوان روشي جهت جلوگيري از خطاهاي برنامه‌ريزي نت مورد توجه قرار گرفته است . فيلترهاي هوا مجهز به سنسور هايي جهت تعيين زمان دقيق تعويض فيلتر شده‌اند ؛ براي ياتاقانها سنسورهاي حرارتي طراحي گرديده تا زمان دقيق روانسازي آنها مشخص و به اپراتورها اعلام گردد و ... .
********

Development Cycle: PDCA
(Plan – Do – Check – Action)

Improvement Cycle: CAPD
(Check-Action-Plan-Do)

Maintenance Cycle: SDCA
(Standardize – Do-Check-Action)
اصول هشت گانه TPM

 

1- افزایش میزان اثربخشی کلی ماشین آلات
2- اجرای نت خودکنترلی توسط پرسنل خطوط تولید
3- اجرای نت برنامه ریزی شده توسط بخش نگهداری و تعمیرات
4- برگزاری دوره های آموزش تئوری و عملی برای کلیه پرسنل
5- مدیریت زودهنگام برروی ماشین آلات
6- استقرار سیستم نت کیفیتی با ایجاد ارتباط بین واحدهای نت و کنترل کیفیت
7- استقرار نت بهره ور فراگیر در واحدهای پشتیبانی و ستادی نت
8- مدیریت ایمنی و محیط زیست


********

نگهداری و تعمیرات براساس قابلیت اطمینان مورد انتظار از ماشین

( Reliability Centered Maintenance )
RCM
(Optimal mix of reactive, preventive, predictive, and proactive maintenance
To provide the required reliability at the minimum cost)

********
" سیستم BCM یک سیستم جدید نبوده بلکه نمونه ارتقاء
یافته ای از سیستم TPM میباشد که براساس ساختار RCM تکمیل گردیده است "


تنظيم: محمد بهشتي

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید