بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بهزیستی معنوی و شادکامی با آلکسی تیمیا در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دختر دانشگاه علوم پزشکی لرستان در سال تحصیلی 1394 -95 بود. تعداد 175 نفر به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده شامل پرسشنامههای شادکامی اکسفورد - - 1989، بهزیستی معنوی پالوتزین و الیسون - 1982 - آلکسی تیمیا تورنتو - FTAS-20 - بود. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها، از روشهای آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نیز استفاده شد. نتایج نشان داد بهزیستی معنوی با آلکسی تیمیا - p<0/001 - و شادکامی با آلکسی تیمیا - p<0/01 - رابطه منفی و معناداری داشتند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نیز نشان داد که متغیرهای بهزیستی معنوی و شادکامی پیشبینیهای معناداری برای آلکسی تیمیا دانشجویان بودند. نتایج پژوهش حاکی از اهمیت نقش بهزیستی معنوی و شادکامی در پیشبینی آلکسی تیمیا دانشجویان بود.
کلیدواژهها: شادکامی ، بهزیستی معنوی، آلکسی تیمیا
مقدمه
بیماری روانی علاوه بر رنج و محدودیتهایی که برای فرد ایجاد میکند باعث میشود تا فرد در فعالیتهای اجتماعی و حرفهای خود دچار تبعیضهایی به علت انگ بیماری روانی نیز شود، تأثیراختلالهای روانی روی جامعه به دلیل مراقبت از افراد مبتلا و حمایتهای فیزیکی و کاهش مولد بودن آنها بسیارمهم است. بار سنگین هزینههای درمان و مراقبت از آنها وحمایتهای فیزیکی و عاطفی که بر دوش خانوادههای بیماران است و همچنین بار اقتصادی آنها نباید نادیده گرفته شود - احمدوند و همکاران، . - 1389 یکی از مولفههای مرتبط با اختلالهای روانی آلکسیتیمیا1 است. آلکسیتیمیا - ناگویی هیجانی - سازهای است برآمده از اندیشههای روانپویشی که معنای لغوی آن» فقدان واژه برای احساسات است - ریکو وانهل2، . - 2007 پورافکاری - - 1389 آلکسی تیمیا را ناتوانی توصیف هیجانها و عدم آگاهی از هیجانها و خلق خویش تعریف کرده است.
تعداد زیادی از مطالعات نیز از رابطه بین ناگویی هیجانی با افزایش عواطف منفی مانند اضطراب و افسردگی - فوکونیشی و کویاما3 ،2000؛ به نقل از ماتیلا4، - 2009 حمایت کردهاند.حجم وسیعی از تحقیقات پیشین موید این نکته است که آلکسی تیمیا در تنظیم عواطف با بروز نشانههای آسیب شناسی روانی همراه است - تیلور5 و همکاران، . - 2000 رابطه آلکسی تیمیا با افسردگی، اضطراب و شمار دیگری از اختلالات روانی و بدنی مورد تایید قرار گرفته است - بشارت، . - 1388 با توجه به اینکه در همه کشورهای دنیا، مسائل دانشگاهی و مشکلات فراوان دانشجویی دامنه وسیعی به خود گرفته و به نظر میرسد عوامل مختلفی سلامت روانشناختی آنها را به خطر میاندازد، بنابراین از آن جایی که ناراحتی های روانی معمولا در سراسر عمر اتفاق می افتند، میتوان گفت که ایجاد و حفظ بهزیستی معنوی6 نقش حیاتی در سازگاری با فشارها دارد - صفائیراد، کریمی، شموسی و احمدیطهور، . - 1389
بهزیستی معنوی یکی از ابعاد معنویت است که با الکسیتیمیا ارتباط دارد. بهزیستی معنوی را میتوان حسی از ارتباط داشتن با دیگران، داشتن معنی و هدف در زندگی و داشتن اعتقاد و ارتباط با یک قدرت متعالی تعریف کرد، طبق نظر موبرگ و بروسک، بهزیستی معنوی یک سازه چند بعدی است که شامل یک بعد عمودی و یک بعد افقی است، بعد عمودی آن به ارتباط با خدا و بعد افقی آن به احساس هدفمندی در زندگی و رضایت از آن بدون در نظر گرفتن مذهب خاص اشاره دارد - موبرگ و بروسک7، . - 1978 لیوبومیرسکی8 و همکاران - 2005 - معتقدند افراد شاد به شرایط و اتفاقات به شیوه مثبتتر و سازگارانهتری پاسخ میدهند و دارای سطح استرس کمتر و سیستم ایمنی قوی و خلاقتری نسبت به افراد ناشاد هستند. شادکامی9 از جهت اثراتارتباط کاملاً آشکاری با آلکسیتیمیا دارد. شادکامی امری مسری است، یعنی شادی یک فرد می تواند در دیگران نیز شادی پدید آورد.
دیگر اینکه، بستگی فرد را با محیط میگستراند و زندگی را دلپذیرتر میسازد - عابدی، . - 1383 سه جزء اساسی شادکامی عبارتند از هیجان مثبت، رضایت از زندگی و نبود هیجانات منفی از جمله افسردگی و اضطراب - استوارت1، . - 2006 همچنین روابط مثبت با دیگران، هدفمند بودن زندگی، رشد شخصی و دوست داشتن دیگران نیز از اجزای شادکامی هستند. پژوهشهای انجام گرفته در رابطه با شادکامی نشان میدهد که افکار و رفتارهای افراد شاد، سازگارانه و کمک کننده میباشد. این افراد با دیدگاه روشن به امور مینگرند، دعا و نیایش دارند، برای حل مسائل خود مستقیماً تلاش میکنند و به موقع از دیگران کمک میطلبند. از طرف دیگر، افراد ناشاد بدبینانه فکر وعمل میکنند، در خیالات فرو میروند، خود و دیگران را سرزنش میکنند و از کار کردن برای حل مشکلات اجتناب میورزند - بریجس2، مارجی3 و زاف4، . - 2002
اگرچه تا کنون پژوهش بهطور مستقیم در راستای پژوهش حاضر انجام نگرفته است ولی تا حدودی میتوان به چند نمونه مشابه پژوهشی اشاره نمود: صفاییراد و همکاران - - 1389 در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که بین بهزیستی معنوی و سلامت روانی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد و همکاران - - 1389 در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که بین بهزیستی معنوی و سلامت روانی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد؛ بلاغت، ابراهیمزاده اسمین، موسوینژاد، خزاعی و محمودوند - - 1392 نیز در مطالعه خود به این نتیجه دست یافتند که بین شادکامی و رضایت از زنانشویی ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بهزیستی معنوی و شادکامی با آلکسیتیمیا در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان انجام گرفت.
روشها
پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دختر رشتههای مامایی، پرستاری، بهداشت و پیراپزشکی مشغول به تحصیل دانشگاه علوم پزشکی لرستان در سال تحصیلی 1394-95 مشغول به تحصیل بودند. برای انتخاب نمونه تعداد 175 نفر طبق جدول کرجسی و مورگان با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای به این صورت که از بین دانشکدههای دانشگاه، ابتدا دو دانشکده ]پیراپزشکی و پرستاری[، بعد از بین دانشکدههای مذکور پنج کلاس به صورت تصادفی انتخاب شد. با انتخاب تصادفی آزمودنیها در سطح دانشکدهها، از دانشجویان به منظور همکاری دعوت شد و پس از اعلام رضایت، پرسشنامهها در اختیار آنان برای تکمیل شدن قرار گرفت. معیارهای ورود به مطالعه عبارت بودند از: دانشجویان دختر در سال تحصیلی 1394 -95 مشغول به تحصیل بودند و ملاک خروج عدم رضایت آزمودنیها برای شرکت در پژوهش بود.
دادهها با استفاده از آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون گام به گام و از طریق نرم افزار آماری SPSS نسخه 19 تجزیه و تحلیل گردید.پرسشنامه بهزیستی معنوی - : - SWRS این آزمون توسط پالوتزین و الیسون در سال 1982 ساخته شد و شامل 20 سؤال و دو خرده مقیاس است. سؤالات فرد آزمون مربوط به خرده مقیاس بهزیستی مذهبی بوده و میزان تجربه فرد از رابطه رضایتبخش با خدا را مورد سنجش قرار میدهد؛ سؤالات زوج مربوط به خردهمقیاس بهزیستی وجودی است که احساس هدفمندی و رضایت از زندگی را میسنجد. مقیاس پاسخگویی به سؤالات لیکرت 6 درجهای از کاملاً" موافقم" تا کاملاً"
