بخشی از مقاله
چکیده
هدف این تحقیق ، بررسی رابطه بین ادراك از جو روانی – اجتماعی کلاس و استفاده از راهبردهاي فراشناختی با اضطراب امتحان درس علوم دانش آموزان دختر پایه دوم راهنمایی ناحیه 2 اصفهان می باشد .جامعه آماري این تحقیق شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه دوم مدارس راهنمایی ناحیه 2 شهر اصفهان می باشند که در سال تحصیلی 1386-87مشغول به تحصیل می باشند. تعداد نمونه این تحقیق 251نفر و روش نمونه گیري تصادفی ساده می باشد. روش تحقیق، همبستگی است. همچنین ابزارهاي جمع آوري اطلاعات شامل سه پرسشنامه اضطراب امتحان ساراسون - - 1958 و بخش ادراك پرسشنامه جو روانی _ اجتماعی کلاس کومو، میشو و گویپپل - 1985 - و بخش راهبردهاي فراشناختی پرسشنامه راهبردهاي یادگیري واحدي - - 1376 می باشد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که:
-1 بین ادراك دانش آموزان ازجو کلاس واضطراب امتحان در درس علوم رابطه وجود دارد . - r= -0/16,p<0 /05 - -2 بین ادراك دانش آموزان ازحمایت معلم واضطراب امتحان در درس علوم رابطه وجود دارد . - r=-110,p<0 /05 - -3 بین راهبردهاي فراشناختی واضطراب امتحان در درس علوم رابطه وجود دارد . - r=-0/40 , p<0 /05 -
واژگان کلیدي : ادراك ، جو روانی – اجتماعی ،راهبردهاي فراشناختی،اضطراب امتحان
مقدمه
واژه اضطراب امتحان یک اصطلاح علمی است که اشاره به مجموعه اي از پاسخ هاي پدیده شناختی،روا نشناختی ورفتاري داردکه با تفکردرمورد نتایج منفی احتمالی شکست درامتحان یا موقعیتهاي ارزیابی مشابه همراه می باشد - توبیاس . - 1994 2 همچنین - ساراسون ، 1975 ، نقل از هوگز3 ، - 1988، ، اضطراب امتحان را نوعی واکنش نا خوشایند و هیجانی نسبت به موقعیتهاي ارزیابی در مدرسه وکلاس درس تعریف کرده اند .یکی از عوامل موثر بر اضطراب امتحان، جو کلاس و ادراك دانش آموزان از آن است. محققان معتقدند جو کلاسی مثبت به بروندادهاي مهم آموزشی نظیربهبود پیشرفت تحصیلی،کاهش مشکلات هیجانی و اضطراب امتحان - فراسر وفیشر4،1982، وفیشر4،1982، گه5و فراسر، - 1995 مرتبط است .
جو کلاس و ویژگیهاي آن یکی از عوامل مؤثر آموزشگاهی موثر بر اضطراب امتحان می باشد - فراسرو فیشر ، . - 1982 جنبه هاي ویژة محیط یادگیري بویژه جو رقابتی کلاسی ، تغییرات در فرایند رقابت اجتماعی موجب افزایش فشار ارزیابی می شود و تأ کید بیش ازاندازه بر امتحانات و ارزیابی، اختلاف در تعاملات و ارتباطات معلم – شاگرد و تکرار مشکلات تحصیلی باعث پررنگ تر شدن و مهم جلوه گر شدن اضطراب امتحان می شود - زید نر. - 1998 1پروکرون - 1985 - 2 ، تحقیقی در مورد رابطه بین طرحواره هاي مرتبط به شکست ، جو کلاس و اضطراب امتحان در نمونه اي با حجم 798 نفربر روي دانش آموزان آلمانی پایه شششم انجام داد .
نتایج تحقیق او نشان داد دانش آموزانی که محیط کلاس را بعنوان یک محیط رقابتی و استرس آور می دیدند ، کسانی بودند که دریافت تنبیه را در مقابل حمایت از طرف معلمشان بیشتر گزارش می دادند و متغیرهاي جوکلاس پیش بینی کننده خوبی براي اضطراب امتحان بودند - زیدنر، . - 1998 همچنین زیمرمن - 1970 - 3 ، گزارش داده است که ارتباط معنا داري بین پارامترهاي تعاملات معلم - شاگرد - یعنی پاداش، انتقاد ، حمایت ، تقویت و - … و سطح اضطراب امتحان دانش آموز وجود دارد - زیدنر ، . - 1998نتایج تحقیق - سانرسالو و المکونیست2002 4 - ،نشان می دهدکه بین جو کلاس ضعیف در کلاس پایه ششم با مشکلات رفتاري ، هیجانی و اضطراب امتحان دانش آموزان دختر و پسر رابطه وجود دارد.
هائرتل و والبرگ - 1981 - 5 ، با انجام یک فراتحلیل بر پژوهشهاي انجام شده در 823 کلاس دریافتند که وجود رضایتمندي ، انسجام و هدف مداري در جو کلاس با عملکرد تحصیلی بالاتر و اضطراب امتحان و تعارض و کشمکش کمتر در بین دانش آموزان همراه است .همچنین بیکائی منیع - - 1377 ، پژوهشی با عنوان »ادراك دانش آموز از محیط روانشناختی کلاس و رابطهآن با پیشرفت تحصیلی ، انگیزش درونی و اضطراب آنان « انجام داد . وي در تحقیق خود به این نتیجه دست یافت که بین ادراك دانش آموزان از جو روانشناختی کلاس با پیشرفت تحصیلی واضطراب آنان رابطه وجود دارد .همچنین طیق نظر محققان یکی از دلایل اضطراب امتحان بالا در دانش آموزان ، کمبود مهاذتهاي مطالعه یا یادگیري می باشد - کولر و هالاهان 6، 1980به نقل از دونا و همکاران ، . - 1992
یکی از مهارتهاي مطالعه ، راهبردهاي فراشناختی است . راهبردهاي فراشناختی تحصیلی ، شامل دو دسته راهبرد برنامه ریزي یا طرح ریزیو نظارت می شود .برنامه ریزي مستلزم تعیین هدف براي مطالعه است . بعلاوه ، برنامه ریزي متضمن انتخاب راهبرد مناسب و تنظیم منابعی است که بر عملکرد یادگیرنده تأثیر می گذارد - شراو و ماشن ، 71995نقل از کدیور،. - 1379راهبرد نظارت شامل پی گیري و توجه به هنگام خواندن متن ، سؤال کردن ازخود دربارة موضوعات و نظارت کردن بر سرعت و زمانی است که خواندن یک متن نیاز دارد - همان منبع ، - 1379 اغلب دانش آموزان داراي اضطراب امتحان بالا داراي کمبودهاي رفتاري در حیطه گسترده اي ازمهارتهاي مطالعه شامل استفاده از وقت کلاس ، یادداشت برداري و سازماندهی یادداشت هاي کلاسی ، آماده شدن براي امتحان و اتمام مطالعه موضوعات درسی و حداکثر استفاده از زمان را موقع امتحانات دارا می باشند.
آنها به سختی اطلاعات را رمز گذاري و در ا لگوهاي معنی دار سازمان دهی می کنند و به طور غیر مؤثري راهبردهاي فراشناختی نظیر برنامه ریزي و نظارت را به کار می گیرند.. - سولومن و موراکامی1 ، 1986 ، نقل از زیدنر ، 1998 ، ص . - 48اولوگبمیرو - 1989 - 2 در تحقیقی به بررسی تاثیر راهبردهاي فراشناختی بر اضطراب امتحان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس زیست شناسی پرداخت. نتایج تحقیق او نشان داد که اگر راهبردهاي فراشناختی به ویژه راهبرد برنامه ریزي استفاده شود ، اضطراب امتحان کاهش می یابد و بنابراین پیشرفت تحصیلی درس بیولوژي بهبود می یابد..فلوشو3 و همکارانش - - 1990 در تحقیقی با عنوان " تاثیر آموزش راهبردهاي فراشناختی بر سطح اضطراب امتحان دانش آموزان در درس علوم انجام دادند . نتایج تحلیل داده ها نشان داد که آموزش راهبردهاي فراشناختی بویژه برنامه ریزي به طور معناداري اضطراب دانش آموزان را در درس علوم کاهش می دهد.اضطراب امتحان تحت تأثیر عوامل گوناگونی است . در این تحقیق رابطه متغیرهاي ادراك از جو کلاس و استفاده از راهبردهاي فراشناختی را با اضطراب امتحان در درس علوم مورد بررسی قرار می دهیم.
روش پژوهش
در این تحقیق از روش همبستگی استفاده گردید.جامعه آماري این تحقیق شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه دوم مدارس راهنمایی ناحیه 2 شهر اصفهان می باشد که در سال تحصیلی 1386-87 مشغول به تحصیل می باشند . بر اساس آمارهاي موجود اداره آموزش و پرورش شهر اصفهان ، تعداد آنها 1029 نفر می باشد .نمونه این تحقیق شامل 280 نفر از دانش آموز دختر پایه دوم راهنمایی ناحیه 2 شهر اصفهان می باشند . این تعداد با توجه به حجم جامعه مادر و با استفاده جدول برآورد نمونه کرجی و مورگان - 4 نادري و سیف نراقی ، 1380 - و با استفاده ازروش نمونه گیري تصادفی ساده تعیین شدند. شدند. در بررسی و تحلیل داده ها ،29 پرسشنامه ناقص حذف شد و تعداد نمونه به 251 نفر کاهش یافت.
ابزار پژوهش : در این تحقیق براي اندازه گیري تأثیر هر یک از متغیرها از پرسشنامه هاي جداگانه اي استفاده شد .
-1 پرسشنامه جو روانی اجتماعی کلاس
