بخشی از مقاله
چکیده
با عنایت به اینکه اضطراب امتحان یک مشکل مهم آموزشی است که اغلب توسط دانش اموزان و دانشجویان تجربه می شود تقریبا هر دانش آموزی در هنگام آزمون اضطراب دارد اما برای برخی از ان ها اضطراب آن قدر شدید است که عملکردشان را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین این هدف اساسی از انجام این پژوهش تعیین رابطه بین راهبردهای شناختی تنظیم هیجان با اضطراب امتحان در دانش اموزان دختر مقطع سوم متوسطه شهر سیرجان درسال1394 بوده است.
پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان مقطع سوم متوسطه شهر سیرجان در سال 1394 بوده است. نمونه پژوهش حاضر200 نفر از دانش آموزان مقطع سوم به صورت نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار این پژوهش پرسشنامه های اضطراب امتحان ساراسون - - 1957، تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و همکاران - - 2001 بوده است.
برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی استفاده گردید. نتایج نشان داد که بین راهبردهای شناختی تنظیم هیجان با اضطراب امتحان دانشجویان رابطه وجود دارد. بنابراین هر چه میزان استفاده از راهبردهای شناختی تنظیم هیجان بیشتر باشد، اضطراب امتحان کمتر است.
مقدمه
در جوامع رقابتی، آزمون ها در تمام مراحل تحصیلی به عنوان ابزار مهمی برای تصمیم گیری به کار می روند و افراد در همه سنین با توجه به پیشرفت، مهارت و توانایی هایشان ارزیابی می شوند. نمراتی که در دوره آموزشی به دانش آموزان و دانشجویان داده می شود به این بستگی دارد که آن ها چه قدر توانسته اند در آزمون به خوبی عمل کنند. به دلیل اهمیت بیش از حدی که به نتایج آزمون ها داده می شود، آزمون دهندگان برای انجام هر چه بهتر تست ها، اضطراب و استرس های بی شماری را تجربه می کنند.
این شکل از اضطراب را، اضطراب امتحان می نامند. لو و همکاران - - 2008، مطرح می کنند که عوامل زیستی - از قبیل برانگیختگی فیزیولوژیکی - ، روان شناختی - مانند افکار مزاحم - و اجتماعی - به طور مثال فشاروالدین، معلمان و... - در ایجاد و بروز این نوع اضطراب نقش دارند. زمانی که فرد یک امتحان را تهدیدکننده ادراک می کند، افکار، رفتارها واحساسات ناسازگار برانگیخته شده و متعاقب آن اضطراب افزایش می یابد. هیوبرتی - - 2010، بیان می کند که اضطراب امتحان به دو وجود دارد" اضطراب حالت "و" اضطراب صفت" صورت اضطراب صفت در اکثر موقعیت ها به صورت مزمن و مداوم وجود دارد و یک رویداد خاص آن را موجب نمی شود.
از طرف دیگر، اضطراب حالت در یک موقعیت خاص بروز می یابد ومعمولاً یک محرک آشکارساز دارد. به اعتقاد کلینز - - 1999، علت های زیادی برای اضطراب امتحان از جمله انتظارات والدین، معلمان و دیگر افراد مهم در زندگی، ترس از ناامید شدن دوستان و خانواده به خاطر عملکرد ضعیف فرد، مرتبط دانستن احساس ارزشمندی خود با نتیجه و نمره حاصل از امتحان و احساس عدم کنترل بر موقعیت وجود دارد. به نظر می رسد که تفاوت های شخصیتی و روان شناختی می تواند عامل تأثیرگذاری باشد که منجر به واکنش های متفاوت افراد به موقعیت های استرس زا می گردد که پژهش حاضر از بین این عوامل روانشناختی، نقش طرحوارههای هیجانی و مشکل در نظمبخشی هیجان را بررسی کرده است.
نظمبخشی هیجان با واکنشهای هیجانی در جهت ایجاد نشانههای اختلال مشارکت دارند. به این ترتیب نظمبخشی هیجان میتواند به عنوان یک تعدیلکننده در رابطه بین واکنش هیجانی و نشانههای اختلال اضطراب عمل کند. افراد مضطرب سعی میکنند هیجانها و عواطف منفی خود را بازداری کنند؛ این امر باعث بازگشت و تشدید این هیجانهای منفی خواهد شد. این افراد، از بازداری هیجانی به عنوان یک راهکار پیش فرض، برای بهبود خودشان استفاده میکنند
دشواری در نظمبخشی هیجانی، به منزله مؤلفهای کلیدی در چندین مدل آسیبشناسی روانی برای اختلالات خاص ارائه شده است. اختلالاتی همچون اختلال شخصیت مرزی، افسردگی عمده، دوقطبی، اضطراب تعمیمیافته، اضطراب اجتماعی، اختلالات خوردن و اختلالات مرتبط با سوءمصرف مواد و الکل از جمله اختلالاتی هستند که نقش دشواریها در نظمبخشی هیجانی در آنها بررسی و تأیید شده است
بطورکلی برنامه ریزی و تنظیم هیجان بطور مثبتی با عملکرد تحصیلی در ارتباط می باشد لذا با توجه به مطالب مذکور و اهمیت کاهش اضطراب امتحان دربین دانش آموزان تحقیق حاضر در صدد است که به این سوال پاسخ دهد که آیا راهبردهای تنظیم شناختی هیجان با اضطراب امتحان دانش آموزان رابطه دارد یا خیر ؟
روش پژوهش
پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع سوم متوسطه شهر سیرجان در سال تحصیلی 1394 است. روش نمونه گیری پژوهش حاضر به صورت خوشه ای چند مرحله ای بود. ابتدا با مراجعه به آموزش و پرورش شهر سیرجان و با توجه به تعداد دبیرستان های دخترانه شهر سیرجان، 5 دبیرستان به صورت تصادفی انتخاب شده و سپس از بین تعداد کلاس های سوم این دبیرستان ها، 5 کلاس انتخاب شده و از بین آنها با توجه به جدول مورگان بین 200 نفر از دانش آموزان انتخاب شدند.
ابزار پژوهش
پرسشنامه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان: CERQ
پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان توسط گارنفسکی، کرایچ و اسپینهاون در سال - 2001 - در کشور هلند تدوین شده و دارای دو نسخه انگلیسی و هلندی است. پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان یک پرسشنامه چندبعدی است که جهت شناسایی راهبردهای مقابله ای شناختی افراد پس از تجربه کردن وقایع یا موقعیتهای منفی مورد استفاده قرار می گیرد. برخلاف سایر پرسشنامه های مقابله ای که به صورت آشکار بین افکار فرد و اعمال واقعی وی تمایز قابل نمی شوند، این پرسشنامه افکار فرد را پس مواجه با یک تجربه منفی یا وقایع آسیب زا ارزیابی می کند
این پرسشنامه یک ابزار خود گزارشی است و َِ گویه دارد و اجرای آن خیلی آسان بوده و برای افراد ٌٍ سال به بالا - هم افراد بهنجار و هم جمعیتهای بالینی - قایل استفاده است. از 7 زیر مقیاس تشکیل شده است. هر زیر مقیاس شامل 5 گویه است. مقیاس ها شامل تمرکز مجدد مثبت/ برنامه ریزی، ارزیابی مثبت، سرزنش دیگران، خودانتقادگری، نشخوار فکری، فاجعه آمیزکردن و پذیرش می باشد. نمره کل هر یک از زیر مقیاسها از طریق جمع کردن نمره گویه ها به دست می آید. نسخه فارسی پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان در ایران توسط بشارت - - 1389وحسنی - 1390 - اعتبار یابی شد.
در مطالعه بشارت - - 1391 ویژگیهای روانسنجی این فرم، شامل همسانی درونی، اعتبار بازآزمایی، روایی محتوایی، روایی همگرا و تشخیص - افتراقی - مطلوب گزارش شده است. همچنین بشارت در بررسی مقدماتی ویژگیهای روانسنجی این پرسشنامه - در نمونه ای از جمعیت عمومی - 368 نفر 171 = زن و 197 مرد - ضرایب الفای کرونباخ را برای خرده مقیاس ها 0/67 تا 0/89 گزارش نمود. ضرایب همبستگی بین نمره های تعدادی از شرکت کنندگان در در پژوهش - 43زن،َ 6 مرد - در دو نوبت بافاصله دو تا چهار هفته برای زیر مقیاسهای پرسشنامه از0/57 تا 0/76 محاسبه شد. در این مطالعه، روایی محتوایی پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان بر اساس داوری هشت نفر از متخصصان روانشناسی بررسی و ضرایب توافق کندال برای خرده مقیاسها از 0/81 تا 0/92 گزارش شد.
