بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش بررسی تاثیر ارزشهای اخلاقی بر تعهد کاری حسابرسان می باشد. تحقیق حاضر در سال 1395 شمسی انجام شده و جامعه آماری این تحقیق، حسابرسان شاغل در موسسات حسابرسی بخش خصوصی و سازمان حسابرسی می باشد. داده های تحقیق از طریق پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از رابطه ها و روش های آماری مختلفی تحلیل گردیده است، به صورتی که فرضیه های تحقیق از طریق تحلیل های همبستگی و هم چنین رگرسیون مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق مشتمل بر هشت فرضیه است. نتایج پژوهش نشان می دهد، تعهد کاری حسابرس تابع ای است از ارزش های اخلاقی - آرمان گرایی ، نسبی گرایی - است. هر چه این عوامل افزایش یابند، تعهد کاری حسابرس نیز افزایش می یابد. هم چنین تعهد کاری تحت تاثیر محل اشتغال حسابرس قرار می گیرد بطوریکه تعهد کاری در موسسات خصوصی بیشتر از سازمان حسابرسی است. از آنجاییکه متغیر سن، رابطه ای مثبت با تعهد کاری دارد، لذا می توان نتیجه گرفت که هر چه سن افراد بیشتر باشد، تعهد آن ها به کار حسابرسی نیز افزایش می یابد.
واژههای کلیدی: ارزش های اخلاقی، آرمان گرایی، نسبی گرایی، تعهد کاری
-1 مقدمه
گروه کثیری از استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری، به اطلاعاتی اتکا می کنند که به شکل صورتهای مالی و یادداشتهای توضیحی توسط مدیران تهیه و ارائه می شوند، در بسیاری از موارد هدف تهیه کنندگان اطلاعات مالی، با استفاده کنندگان آنها یکسان نیست و این موضوع ناشی از تضاد منافع بین گروههای ذینفع در شرکت ها است. بنابراین جهت کاهش تضاد منافع گروههای مذکور، استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری، به خدمات افراد صاحب نظر با صلاحیت و مستقل برای اعتبار دهی به اطلاعات حسابداری نیاز دارند، به نحوی که اطلاعات مذکور را باور کنند. نیاز به خدمات حسابرسان مستقل در این استدلال نهفته است و فلسفه وجودی حسابرسان مستقل ایفای وظیفه اعتبار دهی و اظهار نظر حرفه ای نسبت به میزان اعتبار این اطلاعات است.
حسابرسان مسئولیت حساس و دشواری در بررسی و اعتبار دهی به اطلاعات مالی شرکتها و ارائه آنها به شکل گزارشهای مالی که قابل اتکا و قابل استفاده برای گروههای ذینفع جهت ارزیابی عملکرد شرکتها دارند. حسابرسان برای اعتباردهی و اظهار نظر موظفند برنامه های حسابرسی خود را در چارچوب استانداردهای حسابرسی که به عنوان معیار ارزیابی کیفیت کار حسابرسان شناخته می شود، تدوین واجرا کنند. علاوه بر این حسابرسان ملزم به رعایت اخلاق حرفه ای و رفتارهای حرفه ای در ایفای وظایف خود می باشند، زیرا انجام رفتارهای غیر حرفه ای می تواند کیفیت حسابرسی را کاهش داده و اعتماد عموم را به حرفه حسابداری و حسابرسی از بین برده و به حیثیت کل حرفه لطمه وارد سازد. متاسفانه رخدادهای اخیر حسابرسی در جهان نشان دهنده قصورات اخلاقی در این حرفه است.
اخلاق و رفتارهای حرفه ای حسابرسان می تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی نظیر احساسات، دیدگاهها و نگرش اعضای سازمان قرار گرفته و نهایتا با تاثیر پذیری از این عوامل منجر به رعایت یا عدم رعایت رفتار حرفه ای در بین حسابرسان شود - آرمسترانگ1، . - 1990 مجموعه این موارد را می توان در تعهدکاری حسابرسان نسبت به حرفه و ذینفعانی دانست که از خدمات حرفه ای حسابرسان استفاده می کنند، جستجو نمود. بنابراین موضوع تعهد کاری مطرح می شود. از این رو پژوهش حاضر در واقع تلاشی جهت شناسایی بیشتر ادبیات و مطالعه رابطه بین ویژگی های اخلاقی - آرمان گرایی و نسبی گرایی - و تعهد کاری در حرفه حسابرسی می باشد.
-2 پیشینه پژوهش
در پژوهشی تأثیر دیدگاه اخلاقی مدیران مالی بر کیفیت گزارشهای مالی شرکتها بررسی گردید. نتایج پژوهش نشان میدهد که دیدگاه اخلاقی مدیران بر کیفیت گزارشهای مالی آنان موثر است. علاوه بر این آرمانگرایی اثر مثبت و معنیداری برکیفیت گزارشهای مالی دارد - اعتمادی و دیانتی . - 1388 در پژوهشی دیگر ، به بررسی رابطه اخلاقیات و فرهنگ با محافظه-کاری و مدیریت سود در نظام حسابداری ایران پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان داد که تغییرات مدیریت سود، 6 درصد تحت تاثیر سازههای اخلاقی و 5 درصد تحت تاثیر سازههای فرهنگی بود. پیشنهاد پژوهش آن بود که استفاده کنندگان اطلاعات مالی در تصمیمگیریهای خود علاوه بر متغیرهای مالی به سازههای اخلاقی و فرهنگی نیز توجه کنند - جبار زاده ، . - 1389
پژوهشگران ، تاثیر ابعاد اخلاقی مدیران بر کیفیت سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیدند که کیفیت سود شرکت ها تحت تاثیر مستقیم دیدگاه اخلاقی مدیران آنهاست. به علاوه نتایج پژوهش ، آثار دو متغیر کنترلی در تبیین تأثیر دیدگاه اخلاقی مدیارن مالی بر کیفیت سود را مورد تاکید قرار داده و حالی از این بود که اندازه شرکت، بر کیفیت سود شرکتهای دارای مدیران مالی با دیدگاه آرمانگرا اثر بازدارنده دارد و نسبت به بدهیهای غیرجاری به داراییها، دارای نقش تقویت کننده در این رابطه میباشد - دیانتی و طیبی، . - 1390 پژوهشگری استنباط دانشجویان کارشناسی رشته حسابداری از اخلاث حرفهای بررسی کرد .
نتایج پژوهش نشان داد که بعد فردگرایی/جمعگرایی ، بر حساسیت اخلاقی و جهتگیری اخلاقی دانشجویان حسابداری تأثیرگذار است . همچنین مشخص شد که متغیر جنسیت بر ابعاد اخلاقی تاثیر دارد. با توجه به مقایسه ابعاد اخلاقی بین کشورهای آمریکا، ایران و تایوان مشخص گردید که، اختلاف معناداری بین توسعه اخلاقی، نیت اخلاقی و جهتگیری اخلاقی دانشجویان کشورهای آمریکا، ایران و تایوان وجود دارد؛ ولیکن اختلاف معناداری بین حساسیت اخلاقی دانشجویان این سه کشور وجود ندارد - جباری، . - 1388 در پژوهشی دیگر، تاثیر ویژگیهای اخلاقی فردی حسابرسان بر استفاده از راهنمای تصمیم در کشف تقلب مدیریت توسط پژوهشگران مورد بررسی قرار گرفته است.
نتیجه تحقیق آنها این بود که مهمترین ویژگی اخلاقی فردی موثر در استفاده از راهنمای تصمیم توسط حسابرسان به ترتیب اولویت عبارتند از : عدم عضویت در جامعه حسابداران رسمی، سابقه حرفه ای بیش از 20 سال، مدرک تحصیلی کارشناسی، رده سازمانی سرپرست ارشد و رشته تحصیلی مدیریت، نتایج این پژوهش نشان داد که موانع بکارگیری راهنمای تصمیم از نظر حسابرسان در دره سازمانی سرپرست و سرپرست ارشد، عدم وجود ویژگیهای اخلاقی فوق میباشد - بولو و صادقی، . - 1389 همچنین پژوهشگران در پژوهشی دیگر تأثیر آیین رفتار حرفه ای بر کیفیت قضاوت حسابرسی را بررسی نمودند. یافتهها حاکی از آن بود که تاثیر آیین رفتار حرفه ای بر انگیزش و عملکرد حسابرسان معنادار است. همچنین جنسیت نیز بر قضاوت حسابرسی موثر بوده و زنان قضاوتهای اخلاقیتری نسبت به مردان دارند - حساس یگانه و مقصودی، . - 1389
پژوهشگران در پژوهشی ، به مطالعه ادارک اخلاقی حرفهای مدیران در گروههای سنی مختلف معنادار بوده و ادارک اخلاقی حرفهای مدیران با سطح تحصیلات ، تعداد کارکنان، سابقهکاری ، سطوح مدیریت و نوع فعالیت کسب و کار رابطه معناداری ندارد - امیر اکبری و داروئیان، . - 1390 بنی مهد و نجاتی در پژوهشی دریافتند که بین مولفه های فرهنگ سازمانی و تعهد کاری رابطه وجود دارد. آنها در پژوهش خود نشان می دهند، تعهد کاری حسابرس تابع ای است از اجتناب از عدم اطمینان ، جنسیت ، محل اشتغال حسابرس و سابقه کار است. هر چه اجتناب از عدم اطمینان افزایش یابد، تعهد کاری حسابرس، کاهش می یابد. هم چنین هرگاه حسابرس مرد باشد ، تعهد کاری او نیز افزایش می یابد. اگر محل کار حسابرس ، موسسات خصوصی حسابرسی باشد ، تعهد کاری افزایش خواهد یافت و نهایتا هر چه سابقه افراد در حرفه حسابرسی افزایش یابد ، تعهد آن ها به کار
