بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه نگرش مذهبی با گرایش به رفتارهاي پر خطر دانشجویان دختردانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز بود. نمونه این پژوهش مشتمل بر 209نفر بودند که براي انتخاب آنها از روش نمونهگیري دسترس استفاده گردید . ابزارهاي اندازه گیري پژوهش شامل پرسشنامههاي خطرپذیري زادهمحمدي و همکاران - 1390 - ، پرسشنامه دینداري آرین بودند. طرح پژوهش از نوع همبستگی بود. ضرایب همبستگی ساده در سطح α=0/05 نشان داد که بین نگرش مذهبی با گرایش به رفتارهاي پر خطر دانشجویان دختررابطه منفی معنیداري مشاهده شد.
کلمات کلیدي:نگرش مذهبی، دانشجویان دختر، گرایش به رفتارهاي پر خطر
.1مقدمه:
نگرش مذهبی1 نیز یکی از متغیرهایی میباشد که با گرایش به رفتارهاي پر خطر دانشجویان در ارتباط میباشد. مذهب - به عنوان جزئی از فرهنگ - میتواند بر تصمیم گیري بواسطه تاثیر گذاري بر مفهوم افراد از هویت شخصی خودشان و نیز بر هنجارمند ساختن باورها و ارزشهاي معین اثر بگذارد - گیلبرت 2، . - 2008 مذهب براي افزایش حس نزدیکی به وجودي مقدس یا برتر - این ممکن است خدا، یک نیروي مافوق یا واقعیت / حقیقت نهایی باشد - ، و اغلب با باورها و خط مشیهایی در ارتباط است که از بین اهداف دیگر، به دنبال جداسازي خوب از بد است - کوئینگ3 و هارولد4، . - 2005 مذهبی بودن یک فرد رابطه رفتاري، عاطفی، و شناختی وي را با مذهب مورد احترامش توصیف میکند. مذهبی بودن بالاتر شامل ثبات نیرومند بین رفتار و ارزشهاي مذهبی است، ولی در برگیرنده یک مقاومت شدیدتر براي تغییر رفتارها و ارزشهاي موجود نیز میباشد - گیلبرت، . - 2008
باور و نگرشهایی درباره کنترل خدا ممکن است بر نوجوانان تاثیر بگذارد تا آنها در رفتار حفاظتی بهداشتیشان قدرتمند یا منفعل باشند. براي مثال، باور به اینکه خدامستقیماً رفتار آنها را کنترل میکند ممکن است در جوانان احساس ارتباط با چیزي بزرگتر از خودشان ایجاد کند که آنها را براي اتخاذ تصمیمات انطباقی قدرتمند می کند. با این وجود، جوانان ممکن است نقش منفعلانه تري نیز بگیرند، به این ترتیب که همه تصمیمات را به خدا واگذار کنند، و در اتخاذ تصمیمات حفاظتی کم توان باقی بمانند - گوگین5، مالکارن6، موراي7، متکاف8 و والستون9، . - 2007 نگرش مذهبی ممکن است بر ارزیابی شناختی فرد از موقعیتهاي استرس آمیز، پرورش امید به اینکه کارها در نهایت به خوبی انجام خواهند شد، و فراهم آوردن راهبردهاي مقابلهاي براي سر و کار داشتن با استرس تاثیر بگذارد. ایمان مذهبی با بهداشت جسمی، بهداشت روانی، و شادکامی در مطالعات متعدد ارتباط مثبت داشته است.
نگرش اخلاقی مبتنی بر مذهب ممکن است درگیري نوجوانان در رفتارهاي پر خطر از قبیل خودکشی، مصرف مواد مخدر، مقاربت جنسی زود هنگام یا استفاده از داروها یا الکل را کاهش دهد - اسکارپا10 و هادن11 ، - 2006 و نوجوانی، دوره اي پر تغییر و پر چالش است که میتواند براي نوجوان استرس زا و دشوار باشد و تمام منابع بالقوه او را فراخواند. براي نوجوانانی که با تغییرات زیاد در جنبههاي مختلف زندگی روبرو هستند، مقابله موثر بسیار مهم است - گودرزي و رودبالی، . - 1385 سنین جوانی و بویژه دوران دانشجویی، به دلیل مشارکت بیشتر جوان در گروه همسالان و قرار گرفتن در موقعیتهاي اجتماعی متنوعتر و نیز مسؤولیتهاي تحصیلی، اجتماعی و اقتصادي بیشتري که از او انتظار میرود، میتواند بیشتر مستعد ارتکاب رفتارهاي پرخطر باشد، چراکه گرایش به رفتارهاي پرخطر در واقع نوعی گریز از مواجهه مؤثر با موقعیتهاي تنشزا است.
رفتارهاي پرخطر طیف وسیعی از رفتارهاي آسیبزا مانند سیگارکشیدن و مصرف موادمخدر، پرخاشگري اجتماعی و زدو خورد با دیگران، آسیب رساندن به خود، خودکشی، روابط نامشروع جنسی، و ... را شامل میشود - باریکاتی، . - 1387 بر طبق آمارهاي مرکز کنترل پیشگیري بیماريها12 شیوع رفتارهایی که سلامتی را به خطر میاندازند در جامعه جوانان و سالمندان رو به تزاید است. مصرف سیگار، مصرف تنباکو، غذاهاي پر چرپ و مصرف کم فیبر، عدم فعالیت فیزیکی، مصرف الکل، رفتارهاي پر خطر جنسی، سوء مصرف مواد و ... رفتار پر خطر محسوب میشوند - سازمان جهانی بهداشت 13 - WHO - ، . - 2004
خودکشی 14 و اقدام به آن در اجلاس سازمان جهانی بهداشت - WHO - در سال 1996 یک مساله مهم بهداشت عمومی و رفتاري ضد اجتماعی اعلام شد. این پدیده افزون بر زیانهاي شخصی و خانوادگی یک زیان اجتماعی نیز شمرده میشود. اقدام به خودکشی با هدف آسیب رساندن به خود به طور آگاهانه و بیشتر در افراد خودمحور، مضطرب، پرخاشگر و ناتوان در برقراري ارتباطهاي اجتماعی انجام می شود - سادوك1 و سادوك، . - 2007 بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، اقدام به خودکشی عبارت است از عملی که در آن شخص عمدي و بدون مداخله دیگران رفتاري غیر عادي مثل خود آسیبزنی یا خوردن یک ماده به میزان بیشتر از مقدار تجویز شده براي درمان را انجام میدهد و هدف وي تحقق تغییرات مورد انتظار خود است. بر اساس گزارش همین سازمان، خودکشی سیزدهمین علت مرگ و میر در جهان و سومین علت مرگ در گروه سنی 15 تا 34 سال است. میزان اقدام به خودکشی 10 تا 40 بار بیشتر از خودکشی منجر به مرگ می باشد و با توجه به پیچیده تر شدن تعاملات و ارتباطات در همه جوامع بشري میزان اقدام به خودکشی رو به افزایش است WHO - ، 2008 و مرادي، مرادي و مصطفوي، . - 1391
پناغی2، پیروي3، ابوالمعصومی 4 و سهرابی - 2007 - 5 با بررسی آمار پزشکی قانونی نشان دادند که در سال 1383-85 تعداد 230 خودکشی در دانشجویان زیر پوشش وزارت علوم رخ داده است، که بر پایه آن پیشینه نرخ خودکشی دانشجویی در ایران 3 در 100000 است، یعنی دو برابر نرخ گزارش شده به وسیله زرانی6 و وقار. - 2003 - 7 یافتههاي پژوهشی نشان دادهاند هر قدر سامانه دانشگاه در غربالگري و شناسایی این دانشجویان، شناسایی عوامل خطرزا و تهدید کننده بهداشت روانی دانشجویان و ارایه خدمات روانشناختی و روانپزشکی تعلل کند، شدت این اختلالها و پیامدهاي ناشی از آن وخیمتر خواهد شد. افکار خودکشی و اقدامات خودکشی به ویژه در میان دانشجویان افسرده، مضطرب و داراي افکار و رفتارهاي آسیب به خود، از پیامدهاي این بیتوجهی است - گرایسون8 و میلمن9، . - 2006
یکی از موارد جدي تهدید کننده سلامت، که در سالهاي اخیر مورد توجه سازمانهاي بهداشتی، مجریان قانون و سیاستگذاران اجتماعی قرار گرفته شیوع رفتارهاي پر خطر10 در میان اقشار مختلف میباشد. هر چند که هیچیک از بخشهاي جامعه از عواقب ناگوار رفتارهاي تهدیدکننده سلامت در امان نیست، اما بعضی از گروههاي سنی و اجتماعی از جمله نوجوانان و جوانان در معرض خطر بیشتري قرار دارند - مسعودي11 و محمدي12، . - 2006 از طرف دیگر، از علایم گذر یا انتقال از دوره نوجوانی به بزرگسالی، پذیرفته شدن در دانشگاه است و یکی از خصوصیات این دوره، رسیدن به استقلال نوپدیدي است که تحت تأثیر آن دانشجویان، خودمختاري بیشتري در سبکهاي زندگی و رفتارهایشان احساس کرده و بسیاري از آنها گرایش بیشتري به سمت رفتارهاي ناسالم و سبکهاي پرخطر پیدا میکنند - رنسبورگ13 و سوروجلال14، . - 2013 رفتارهاي پرخطر در بسیاري از موارد با هم رخ میدهند و روي هم اثر تشدید کننده یا تقویت کننده دارند. در میان جمعیت جوان کشور رشد رفتارهاي پرخطر به صورت تصاعدي میباشد و شیوع کلی مصرف سیگار در دانشجویان دانشگاه علوم تبریز 8/9 درصد 18 - درصد مردان و 1/4 درصد زنان - گزارش شده است - شمسیپور15، کارانی16، محمدپور17 و منصوري18، . - 2012
