بخشی از مقاله
چکیده:
مقدمه: قبل از پرداختن به چگونگی روند آمادهسازی ورزشکاران، لازم است تا عوامل کلی موثر بر عملکرد ورزشی، که میتوانند بر کسب نتیجه در یک مسابقه مهم اثرگذار باشند، هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ی بین ویژگی آنتروپومتریک و فیزیولوژیکی با موفقیت کشتی گیران فرنگی نخبه می باشد بدین منظور 20 نفر از کشتی گیران فرنگی نخبه عضو تیم ملی و استان خوزستان انتخاب شدند. برای ارزیابی ویژگی های آنتروپومتریکی از شاخص های قد ،وزن، درصد چربی، دور مچ،دور ساق پا، طول قد از مفصل ران،طول قد از تاج خاصره ای، اختلاف بین اندازه قد و دو دست به حالت باز ، و برای ارزیابی ویژگی فیزیولوژیکی از شاخص های چابکی - 4×9 - ، انعطاف پذیری عضلات پشتی، تعادل، عکس العمل، استفاده شد. موفقیت کشتی گیران با توجه به مقامهای و امتیازات کسب شده در مسابقات آسیایی، بین المللی، ملی و استانی امتیاز گذاری شد . از آمار توصیفی - میانگین میانه انحراف استاندارد - و ازروش همبستگی پیرسون برای تعیین میزان ارتباط بین این ویژگی ها با موفقیت کشتی گیران فرنگی نخبه استفاده شد.
نتایج: یافته های پژوهش نشان داد که ارتباط معناداری آماری بین قدرت پنجه - r=0/5 ، - p=0/05 دور مچ - r=0/574 ، - p=0/02 دور ساق پا r=0/5 - ، - p=0/05 طول قد از تاج خاصره ای تا بالای سر r= 0/501 - ، - p=0/041 طول قد از مفصل ران تا بالای سر - r=0/519 ، - p=0/048 اسکات r=0/551 - ، - p=0/048 چابکی - r=-0/557 - - 4×9 ، - p=0/016 انعطاف پذیری عضلات پشت r=0/765 - ، - p=0/001 اختلاف اندازه قد با دو دست به حالت باز r=0/834 - ، - p=0/001 ، با موفقیت کشتی گیران فرنگی نخبه وجود دارد. و تفاوت معنی دار ی بین شاخص های قد و وزن و موفقیت بدست نیامد. وهمچنین ارتباط آماری معنی داری منفی بین درصد چربی و موفقیت ، - r=-0/490 ، - p=0/05وجود داشت.
بحث و نتیجه گیری: نتایج فوق نشان می دهد که شاخص های آنتروپومتریک و فیزیولوژیکی نقش مهمی در موفقیت کشتی گیران در سطح قهرمانی دارد . بنابراین به مربیان و دستندرکاران این رشته ورزشی توصیه می شود جهت موفقیت بیشترو بازده ای بیشتر از زمان و امکانات در انتخاب کشتی گیران خصوصا در مراحل اولیه استعداد یابی شاخص های آنتروپومتریک و فیزیولوژیکی ورزشکاران مبتدی را در نظر بگیرند
واژگان کلیدی: ویژِگی های فیزیولوژیکی ، ویژگی های آنتروپومتریک، موفقیت،کشتی گیر فرنگی
مقدمه:
برای پیشرفت در رشته های گوناگون ورزشی از جمله ورزش اول کشور؛ کشتی؛ لازم است که در تمام حیطه های مطالعاتی،پژوهش صورت گیرد.یکی از این حیطه ها،مطالعات فیزیولوژیکی و آنتروپومتریکی است .اجرای بهینه و مطلوب مهارتهای ورزشی ناشی از تعامل پیچیده عوامل فیزیولوژیکی، آنتروپومتریکی، روانشناختی و زیست حرکتی با یکدیگر است لازمه و پیش شرط دستیابی به موفقیتهای ورزشی برخورداری از قابلیتهای جسمانی است، از قبیل ویژگیهای آنتروپومتریکی و فیزیولوژیکی معین - 5 - شناخت ویژگیهای آنتروپومتریکی و فیزیولوژیکی در هر رشته ورزشی از عوامل مهم، تعیین کننده و مؤثر بر اجرای ورزشکاران است اطلاع از این ویژگیها در مقایسه ورزشکاران با خود ودیگران، کشف نقاط ضعف و رفع و اصلاح آنها، وطراحی درست واصولی برنامه های تمرینی نقش مهمی دارد.
در بسیاری از تحقیقات دیده شده که در هر رشته ورزشی ورزشکاران نخبه خصوصیات فیزیولوژیکی و آنتروپومتریکی ویژه ای دارند.مطالعات این حوزه بیان می کند که هر ورزشی به ورزشکارانی با ابعاد و اندازهای بدنخاص نیاز دارد - 6 - مثلا ورزش هایی مثل والیبال و بسکتبال به ورزشکاران با قد بلند و توده بدنی بالا نیاز دارند. - 7 - همچنین از این اندازه ها در استعداد یابی و ورزش استفاده زیادی می شود به طوری که تقریبا در تمام مدل های استعدادیابی، بخشی از مجموعه آزمون ها را مطالعه ترکیب و اندازه بدنی تشکیل می دهد - 7 - موفقیت در بسیاری از رشته های ورزشی به طور مستقیم یا غیر مستقیمعلاوه بر ابعاد و ترکیب بدنی به سطح آمادگی جسمانی بدنی نیز مربوط است - 8 - بر همین اساس دانشکده آمریکایی طب ورزشی - - ACSM توصیه می کند که جوانان را باید به سمت ورزش هایی سوق داد که برای آنها مناسب ترند - 6 - .توریولا - - 1987
در تحقیق خود نشان داد که نداشتن فیزیک مناسب برعملکرد موفقیت آمیز ورزشکار تأثیرگذار است .به نظر وی تفاوت بینورزشکاران در عوامل مورفولوژیکی بر عملکرد آنها تأثیر مهمی دارد . - 9 - اجرای آزمونهای تخصصی آمادگی جسمانی واندازه گیری و توصیف وضعیت کشتی گیران تیم ملی مرز قابلیتهای جسمانی آنها راتعیین می کند تا با توجه به اصل تفاوتهای فردی، برنامه تمرینی هرکشتی گیر در حدود این مرز طراحی شود .از طرفی،تهیه نیمرخآمادگی جسمانی کشتی گیران ضمن توصیف شرایط موجود، معیاری خواهد بود تا سایر کشتی گیران با آن ارزیابی شوند نتایج
آزمونهای جسمانی نقاط قوت و ضعف برنامه های تمرینی را مشخص می سازد و راهکارهای عملی را در اختیارمربیان قرار میدهد تا بتوانند میزان پیشرفت یا رکود احتمالی کشتی گیران را بررسی کنند.ویتلی و مونتانا همبستگی مثبت 0.66 را بین زمان عکس العمل و زمان حرکت 16 کشتی گیر دانشگاهی گزارش کردند.
آنها نتیجه گرفتند در پیروزی کشتی گیران، زمان حرکت از زمان واکنش نقش مهم تری دارد - 10 - رومیچ و فراپییر 19 کشتی گیر موفق، و 19 کشتی گیر ناموفق دبیرستانی را از نظر سن، وزن، قد،تجربه کشتی، و برخی متغیرهای مهم فیزیولوژیکی مؤثر در موفقیت کشتی گیر مقایسه کردند .آنها نشان دادند در نتایج آزمونهای قدرت پنجه های دست چپ و راست، انعطاف پذیری اندامهای تحتانی، دراز و نشست، شنای سوئدی، 12 دقیقه دویدن و توان بی هوازی - از طریق آزمون پله مارگاریا - اختلاف معناداری در بین دو گروه وجود دارد و کشتی گیران موفق از شرایط بهتری برخوردارند - 11 -
تکواندوکار تیم ملی آمریکا نشان داد که تکواندوکاران موفق از درصد چربی کمتری برخوردارند .
این پژوهشگر عامل فیزیولوژیکی مهم در اجرای ورزش تکواندو را استقامت هوازی و بی هوازی می داند، چرا که به تکواندوکاران کمک می کند تا بتوانند در جریان مسابقه یا تورنمنتی که مجبورند در آن چندین بار به رقابت بپردازند، کار خود را به خوبی انجام دهند . اهمیت استقامت بی هوازی از آنجاست که باعث می شود تکواندوکاران در حین فعالیتهای کوتاه مدت توان مقاومت داشته باشند، از جمله حین انجام فنون سریع حمله یا ضدحمله . - 12 - شارات و همکارانش نیمرخ فیزیولوژیک کشتی گیران نخبه کانادایی را مشخص کردند .آنها نشان دادند کشتی گیران نخبه کانادایی ازبسیاری لحاظ شبیه کشتی گیران نخبه سایر کشورهایند در این تحقیق، توان هوازی، ظرفیت بی هوازی، قدرت عضلات کمربند شانه ای، و میزان تارهای تندانقباض - از طریق بافت برداری سوزنی - ارزیابی و با کشتی گیران نخبه دیگر کشورها مقایسه شد . - 13 -
اشمیت و همکارانش گزارش کردند ویژگیهای کشتی گیران ملی دانشگاهی عبارت است از 11.6 3.9 درصد چربی،68.5 8.7کیلوگرم توده بدون چربی،150.8 25.2 کیلوگرم رکورد اسکات،و 98.3 24.4کیلوگرم رکورد پرس سینه - 14 - عفراطی در بررسی رابطه بین ویژگیهای آنتروپومتریک، بیوانرژتیک و زیست حرکتی با نتایج کسب شده در مسابقات جام جهانی باکو و آسیایی تهران 2004 ، گزارش کرد بین ویژگیهای بیوانرژتیک و نتایج کسب شده در مسابقات رابطه معناداری مشاهده نشد .همچنین، از بین ویژگیهای آنترپومتریک، فقط بین عرض مچ پا بانتایج کسب شده همبستگی مثبت وجود دارد .از بین ویژگیهایزیست حرکتی نیز فقط بین پرش دوطرفه و بارفیکس با نتایج کسب شده همبستگی مثبت مشاهده شد .
وی همچنین در این تحقیق نیمرخ آنتروپومتریک کشتی گیران نخبه و شاخصهای بیوانرژتیک و زیست حرکتی اوزان هفتگانه کشتی را مقایسه کرد و نتیجهگرفت عوامل مورد بررسی در این تحقیق نمی توانند تنها شرط اصلی برای پیروزی و کسب نتیجه در رقابتهای کشتی باشند و مجموعه ای از عوامل درکسب نتیجه مطلوب مؤثرند - 1 - علیزاده نشان داد ورزش کشتی جزء آن دسته از فعالیتهایی است که در آن اندامهای فوقانی بسیار فعال تر از اندام های تحتانی اند، اما به درگیری و فعال بودن اندام تحتانی نیز باید توجه کرد - 2 - جیمز وهمکارانش پیشنهاد کردند تغییر در شیوه های تمرین قدرتی کشتی گیران ممکن است درتغییر عملکرد عضله نقش داشته باشد - 15 -
رو ش شناسی پژوهش:
جامعه آماری این پژوهش عبارت است از 20 نفر از کشتی گیران فرنگی نخبه عضو تیم ملی و استان خوزستان انتخاب شدند برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش که شامل ویژگیهای آنتروپومتریکی، فیزیولوژیکی و زیست انرژی است از ابزارهای زیر استفاده شد. .برای ارزیابی ویژگی های آنتروپومتریکی از شاخص های قد ،وزن، درصد چربی، دور مچ،دور ساق پا، طول قد از مفصل ران، طول
قد از تاج خاصره ای، اختلاف بین اندازه قد و دو دست به حالت باز ، و برای ارزیابی ویژگی فیزیولوژیکی از شاخص های چابکی - 4×9 - ، انعطاف پذیری عضلات پشتی، تعادل، عکس العمل، استفاده شد که برای اندازه گیری قد ،وزن، دور مچ،دور ساق پا، طول قد از مفصل ران، طول قد از تاج خاصره ای، اختلاف بین اندازه قد و دو دست به حالت باز از متر نواری استفاده شد.و برای اندازه گیری درصد چربی از دستگاه بادی کامپوزیشن - oylmpia3.3 - و برای تست چابکی از آزمون - 4×9 - استفاده شد.
نحوه ی امتیاز دهی به کشتی گیران:
ماهیت برخی رشته های ورزشی به گونه ای است که کمی کردن موفقیت ورزشکاران و اندازه گیری عملکرد ورزشی و اجرای رقابتی آنها امری دشوار است .یکی از این رشته های ورزشی کشتی فرنگی است. با توجه به این موضوع در پژوهش حاضر پسازبحث و نظرخواهی از اساتید مربوط، و تحقیقات انجام شده قبلی قرار شد موفقیت کشتی گیران برحسب مقامهای کسب شده در مسابقات آسیایی و بین المللی و ملی و استانی در 3 سال اخیر امتیاز گذاری شد با توجه به اینکه ارزش مقام اول نسبت به دوم بیشتر از ارزش مقام دوم نسبت به سوم است، برای مقامهای اول تا سوم در تورنمنتهای بین المللی به ترتیب برای مقامهای اول تا سوم ، امتیازات 100،90 و 85 ، برای مقامهای اول تا سوم مسابقات ملی به ترتیب امتیازهای 80،70 و65 برای مقامهای اول تا سوم مسابقات استانی به ترتیب امتیازات60 ،50 و45 د ر نظر گرفته شد.
در نهایت به منظور کنترل متغیر تعداد مسابقات انجام شده توسط هر ورزشکار میانگین مرکب امتیاز به دست آمده برای هر ورزشکار در 3 سال گذشته نمره موفقیت وی در نظر گرفته شد .برایمثال ورزشکاری که دوبار سابقه قهرمانی در مسابقات استانی، یک نایب قهرمانی در مسابقات ملی و یک مقام دومی در مسابقات بینالمللی داشته است امتیاز وی به صورت زیر محاسبه شددر پژوهش حاضر برای تعیین شاخصهای مرکزی و پراکندگی از روش آمار توصیفی و برای به دست آوردن ارتباط بین متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است.
یافته های پژوهش:
-1توصیف آماری متغیرهای پژوهش:
برای مطالعه شاخصهای آنتروپومتریکی، متغیر های قد ،وزن، درصد چربی، دور مچ،دور ساق پا، طول قد از مفصل ران، طول قد از تاج خاصره ای، اختلاف بین اندازه قد و دو دست به حالت باز اندازه گیری شد که در جدول 1 آمده است. برای مطالعه شاخصهایفیزیولوژیکی،متغیرهای های چابکی - 4×9 - ، انعطاف پذیری عضلات پشتی، قدرت پنجه و اسکات اندازه گیری شد که اطلاعاتمربوط در جدول 2 آمده است. همچنین نتایج حاصل از محاسبه موفقیت کشتی گیران در جدول 3 می بینید.
-2 ارتباط متغیرهای پژوهش با موفقیت:
با توجه به یافته های پژوهش، از میان ویژگیهای آنتروپومتریکی دور مچ و ساق پا و طول قد از تاج خاصره ای تا بالای سر، طول قداز مفصل ران تا بالای سر از میان، اختلاف اندازه قد با دو دست به حالت باز،ویژگی فیزیولوژیکی قدرت پنجه، اسکات،
