بخشی از مقاله
چکیده
یکیازمهمترین نیازهای سرمایهگذاران برایانتخاب سرمایهگذاری مناسب و بهینه وجود اطلاعات در مورد متغیرهای موثر بر بازده سهام میباشد . اهمیت اطلاعات درپیش بینی بازده سهام محققان را بر آن داشته است تا متغیرهایی را که رابطهای معنادار با بازده سهام دارند شناسایی نمایند . هدف اساسی این مقاله بررسی سودمندی تغییرات خالص داراییهای عملیاتی به عنوان یکی ازمهمترین متغیرهای حسابداری در پیش بینی بازده آتی سهام می باشد.
تحقیق حاضر دوره زمانی 8 ساله در خلال سالهای 88 تا 95 را مورد بررسی و مطالعه قرار داده و جامعه آماری این تحقیق شامل شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد . بهمنظورآزمون فرضیهها ازتکنیکهایآماری رگرسیون ساده و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است.نتایج به دستآمده بیانگرآن است که بین تغییرات خالص داراییهای عملیاتی هر سال که توسط کل داراییهای سال قبل همگن شده1و بازده غیر عادی سهام رابطه معنادار وجود دارد ، همچنین با افزایش بازه زمانی تغییرات درخالص داراییهای عملیاتی تواناییآندرپیشبینی بازدهآتی سهامکاهش مییابد.
مقدمه
بر اساس یک دیدگاه، حسابداری فعالیتی خدماتی است که وظیفه آن تهیه اطلاعات کمی با ماهیت مالی درباره واحدهای اقتصادی به منظور استفاده در تصمیمگیریهای اقتصادی می باشد. در این دیدگاه حسابداری به حوزه های متعددی ازقبیل حسابداری مالی،حسابداری مدیریت، حسابداری دولتی و ... تقسیم میشود . حسابداری مالی آن بخش از حسابداری است که وظیفه تهیه صورتهای مالی اساسی را بر عهده دارد و آنها را برای تصمیمگیریهای اقتصادی در اختیار استفادهکنندگان قرار می دهد ضرورت تفسیر صورتهای مالی به نحوی که نیاز استفادهکنندگان مختلف را برآورده سازد منجر به پیدایش روشهای فراوانی برای تجزیه و تحلیل ارقام مختلف حسابداری شده است .
سرمایه گذاران به عنوان عمدهترین گروه استفادهکنندگان صورتهای مالی به منظور انتخاب سرمایهگذاری مناسب، بازده آتی سهام را در کانون توجه قرار داده و همواره به دنبال ابزاری جهت پیش- بینی بازده آتی و عوامل موثر برآن بودهاند. در راستای تامین این نیاز استفادهکنندگان ، تشریح رفتار بازده سهام به یکی از گستردهترین تحقیقات بازارهای مالی تبدیل شده است - عبده تبریزی . - 1377 حسابداران و اقتصاددانان و تحلیلگران مالی هریک به نوبه خود تلاش میکنند تا ضمن مطالعه و بررسی راههای نیل به تکنیکهای برتر پیش بینی بازده آتی سهام ، مفیدترین اطلاعات را در اختیار سرمایهگذاران قرار دهند و در این راستا از تکنیکها و ابزارهای متنوعی استفاده میکنند، از جمله ابزارهای مورد استفاده در این تحلیل ها صورتهای مالی اساسی میباشد.
ترازنامه به عنوان یکی از صورتهای مالی اساسی در بردارنده اطلاعات فراوانی میباشدکه تحقیقات بسیاری را به خوداختصاص داده است.خالص داراییهای عملیاتیکه یکی از-مهمتریناقلام ترازنامه است از جمله متغیرهای پیش بینیکننده بازده سهام میباشد که در برخی تحقیقات داخلی و خارجی مورد بررسی قرار گرفته و تغییرات آن به عنوان یکی دیگر از متغیرهای پیش بینیکننده بازده سهام ، موضوع این مقاله است .
بیان مسئله و اهمیت آن
مهمترین وظیفه بازار اوراق بهادار به جریان انداختن سرمایه¬ها و تخصیص مطلوب منابع می باشد و پیرو این وظیفه نقش موثری را در توسعه اقتصادی کشور ایفاء خواهد نمود - عبده تبریزی . - 1377 برای تجهیز بازار اوراق بهادار و ترغیب سرمایه گذاران به سرمایه گذاری باید به آنها درباره ابزارهای مالی آگاهی داد . یک عامل بسیار مهم که تصمیمات سرمایه گذاران را تحت تاثیر قرار می دهد بازده سهام است . اگر بتوان بازده سهام را پیش بینی کرد و مدلهایی برای پیش بینی آن ارائه نمود این امر منجر به گرایش بیشتر سرمایه گذاران به بازارهای مالی می شود .
- شیری. - 1386 تعدادی از تحقیقات تجربی نشان می دهند که بین متغیرهای حسابداری ازجمله خالص دارییهای عملیاتی و بازده سهام رابطه معنادار وجود دارد - سلوان - 1996 ، بسیاری از سرمایه گذاران چنین تصور می کنند که روند افزایشی خالص داراییهای عملیاتی و در نتیجه تغییرات در خالص داراییهای عملیاتی نشان دهنده پایداری سودآوری واحد اقتصادی در آینده می باشد و لذا روند روبه رشدی را برای بازدهی آتی سهام پیش¬بینی می کنند - هایرشلیفر و همکاران . - 2004
در تحقیقات انجام شده برخی از محققین بر این باور بوده اند که متغیر خالص داراییهای عملیاتی نسبت به متغیر تعییرات خالص داراییهای عملیاتی متغیر مناسبتری جهت پیش بینی بازده آتی سهام می باشد - هایرشلیفر و همکاران - 2004 ، در حالی که تحقیقات دیگری به این مهم دست یافتند که توانایی خالص داراییهای عملیاتی در پیش بینی بازده آتی سهام ناشی از تغییرات خالص داراییهای عملیاتی می باشد - سلوان و همکاران . - 2006 در این مقاله ارتباط بین تغییرات در خالص داراییهای عملیاتی و بازده آتی سهام بررسی شده که درصورت وجود رابطه معنادار میان آنها بتوان از نتایج آن جهت پیش بینی بازده سهام استفاده نمود.
فرضیه تحقیق:
علیرغم تصور بسیاری از سرمایهگذاران که واحدهای تجاری با خالص داراییهای عملیاتی و تغییرات در خالص داراییهای عملیاتی دارای روند روبهرشد را نشان دهنده پایداری سودآوری واحد اقتصادی در آینده تلقی میکنند، تحقیقات انجام شده رابطه معکوسی را بین خالص داراییهای عملیاتی و بازده سهام - هایرشلیفر و همکارانش - 2004 و همچنین تغییرات در خالص داراییهای عملیاتی وبازده آتی سهام نشان میدهند - سلوان و همکارانش - 2006 در این مقاله با توجه به اینکه به بررسی ارتباط بین تغییرات در خالص داراییهای عملیاتی و بازده سهام میپردازد انتظار می رود که بین تغییرات در خالص داراییهای عملیاتی و بازده سهام رابطه معناداری وجود داشته باشد و همچنین با افزایش بازه زمانی تغییرات در خالص داراییهای عملیاتی توانایی آن در پیشبینی بازده آتی سهام کاهش یابد. به این ترتیب فرضیه های تحقیق به شرح زیر می باشد :
فرضیه اول :بین نسبت تغییرات در خالص دارایهای عملیاتی سال t به کل داراییهای سال t - 1 - NOAt At - 1 و بازده غیر عادی سهام رابطه معنادار و معکوس وجود دارد .
فرضیه اول :بین نسبت تغییرات در خالص دارایهای عملیاتی سال t به کل داراییهای سال t - 1 - NOAt At - 1 و بازده غیر عادی سهام رابطه معنادار و معکوس وجود دارد .
فرضیه دوم :بین نسبت تغییرات خالص داراییهای عملیاتی در بازه زمانی سنوات 1 تا 5 سال گذشته به کل داراییهای زمان t-T و بازده غیر عادی سهام رابطه معکوسی وجود دارد و با افزایش بازه زمانی تغییرات در خالص داراییهای عملیاتی توان آن در تبیین بازده آتی سهام کاهش می یابد - At . - NOAt
الگوی پژوهش و داده های آماری
در این مقاله به دلیل اینکه برای بررسی رابطه میان متغیرهای تحقیق از اطلاعات موجود در صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سنوات گذشته استفاده شده و هیچگونه دخالتی در کنترل و تغییر مقادیر متغیرها امکان پذیر نبوده لذا از روش پس رویدادی استفاده شده است - دلاور - 1384، همچنین جهت تجزیه و تحلیل ارتباط تغییرات خالص داراییهای عملیاتی و بازده سهام از ضریب همبستگی پیرسون استفاده است . به منظور تعیین مقدار تغییر متغیر وابسته بازده غیرعادی سهام که قابل استناد به متغیر مستقل تغییرات در خالص داراییهای عملیاتی می باشد از رگرسیون ساده استفاده شده است .
بررسی رابطه بین متغیرهای تغییرات در خالص داراییهای عملیاتی و بازده غیرعادی سهام علاوه بر سطح کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، در سطح صنعت محصولات شیمیایی نیز به صورت مجزا مورد آزمون قرار گرفته است . همبستگی میان متغیرهای تغییرات در خالص داراییهای عملیاتی هر سال که توسط کل داراییهای سال قبل همگن شده و بازده غیر عادی سهام در خلال هر یک از سالهای مورد تحقیق و در کل دوره زمانی تحقیق آزمون شده است ، به علاوه گستره تغییرات در خالص داراییهای عملیاتی را به بازه زمانی بیش از یکسال بسط داده و میزان همبستگی بین تغییرات در خالص داراییهای عملیاتی و بازده غیر عادی سهام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
