بخشی از مقاله
چکیده:
حقوق شهروندی مجموعه وسیعی از حقوق سیاسی از حقوق سیاسی ،اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی است که در کنار آن تکلیف و وظایف شهروندان در قبال دولت را مورد توجه قرار میگیرد و به رابطه بین مردم و حکومت میپردازد. این حقوق ماهیتی دوگانه دارد زیرا حق و تکلیف مدار است و هدف آن استیفا و ارتقای حقوق شهروندی است که به منظور تدوین برنامه و خط مشی دولت ،موضوع اصل ٌَُ قانون اساسی تنظیم شده است.
روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیلی توصیفی و اطلاعات آن به صورت کتابخانه ای و فیش برداری بدست آمده است.همچنین از جستجوی اینترنتی نیز بهره گیری شده است. این تحقیق به مطالعه مفهوم و هدف و تاریخچه حقوق شهروندی پرداخته است و رابطه بین حقوق شهروندی و حقوق بشر،تعریف حقوق بشر،تاثیر حقوق بشر در شکل گیری منشور حقوق شهروندی و تشابهات این دو باهم ،محدوده آزادیهای مشروع،مشارکت در امور سیاسی،اقتصادی،فرهنگی،ورزشی شهروندان در چهارچوب منشور حقوق شهروندی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.
مقدمه
بخش اول: مبانی تاریخچه حقوق شهروندی و حقوق بشر
بخش دوم: تعریف حقوق شهروندی و حقوق بشر
بخش سوم: حقوق شهروندی و حقوق بشر در ایران و اروپا بخش
چهارم: رابطه حقوق شهروندی و حقوق بشر
مقدمه:
شهروند” به دلیل عضویت در یک واحد سیاسی به نام دولت، دارای حقوق و تکالیفی است که این حقوق و تکالیف را “حقوق شهروندی” می نامند. از این رو، شهروندی، وابستگی شهروند به یک جامعه است و حقوق شهروندی، حقوق و تکالیفِ شهروند نسبت به جامعه ای است که به آن تعلق دارد .به عبارت دیگر، شهروندی ،رابطه تنگاتنگی با مفهوم و مقوله “تابعیت” دارد، اما “حقوق بشر” ناظر به حقوقی است که انسان “بما هو انسان” از آنها برخورداد می باشد.
حقوق بشر، دست کم به معنای امروزی آن در قالب اعلامیه جهانی حقوق بشر 8ُ9ٌ و میثاقهای بین المللی، حقوقِ مدنی و سیاسی، حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی 966ٌ بیان شده است .بنابراین، حقوق بشر در بردارنده ارزشهای جهانی یا جهانی شده بشری است که فارغ از روابطِ افراد با فرهنگ و جامعه بومی، به ترسیم حقوق افراد می پردازد. اگر بگوییم مفهوم شهروندی، فصلِ مشترکی با مفهوم “ملیت” دارد، بدون تردید، حقوق بشر، مفهوفراملّ ّی و دربردارنده حقوقی فراگیر و بنیادی، صرف نظر از فرهنگ و آداب و رسوم ملّیّ کشورها است. بررسی و مطالعه دقیق و همه جانبه حقوق بشر و حقوق شهروندی، مستلزم شناخت مبانی این دو شاخه مهم حقوقی می باشد؛ چرا که شناسایی دقیق این دو، به خوبی می رساند که شکل گیری حقوق بشر و حقوق شهروندی دارای زمینه های متعددی در غرب و شرق است .
تاریخچه حقوق شهروندی
یکی از ابعاد توسعه و اصلاحات قضایی در کشور ما، توجه به مفهوم »حقوق شهروندی« است. تولد این مفهوم در حقوق رم سالها گذشته است و تاکنون تحولات بسیار یافته است. در حقوق امروزی، فرانسه احیاکننده این حقوق بوده است با انتشار اعلامیه »حقوق بشر و شهروندی« در سال 89ٌْ آن را دوباره زنده کرد؛ اما در حقوق ما - لااقل با این عنوان - سابقه چندانی ندارد . اما میتوان ایران باستان را پایه گذار حقوق شهروندی در جهان دانسته اند. منشور صادرشده از سوی کوروش ،پادشاه هخامنشی، بسیاری مبانی و مبادی اولیه حقوق بشر و شهروندی را مورد تأکید قرار داده است.
منع برده داری و به اسارت گرفتن آزادگان، رعایت حقوق کارگران و شرایط مناسب کار، منع نسل کشی - در حمله به بابل - ، تساوی افراد در برابر قانون و … در اسناد به دست آمده از تخت جمشید قابل مشاهده است. در تاریخ معاصر ایران چندان نمی توان جایی برای حقوق شهروندی پیدا کرد. نظام شاهنشاهی و پادشاهی حاکم بر ایران چندان توجهی به آرا و حقوق مردم نمی نموده است. یکی از اهداف انقلاب اسلامی ایران نیز توجه به همین نقض حقوق مردم در ایران اتفاق افتاده است.
