بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این تحقیق بررسی رابطه بین سرمایه روانشناختی با وفاداری سازمانی کارکنان بود .روش پژوهش از نظر هدف ،کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی پرسنل اداری بیمارستان قائم شهر مشهد بودند. برای تعیین حجم نمونه تعداد 108 نفر با استفاده از جدول مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار گرد آوری داده ها در این پژوهش شامل2 پرسشنامه وفاداری سازمانی زایتامل ، سرمایه های روانشناختی لوتانز، که روایی و پایایی ابزار مورد تایید قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های امار توصیفی میانگین و انحراف معیار و از روش های آمار استنباطی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره به روش گام به گام استفاده گردید. نتایج حاکی از آن بود که: بین سرمایه روان شناختی و ابعاد آن با وفاداری سازمانی رابطه مستقیم معنادار وجود دارد. در بین ابعاد سرمایه روانشناختی مولفه خوشبینی نسبت به دیگر مولفه ها پیش بینی کننده قوی تری برای وفاداری سازمانی دارد..
کلمات کلیدی: وفاداری سازمانی، سرمایه روانشناختی ، کارکنان.
-1مقدمه
کارکنان ارزشمندترین دارایی ما هستند. نیروی انسانی است که با برخورد مناسب می تواند مثبت و در جهت اهداف سازمان و یا در صورت عدم هدایت ، در خلاف جهت اهداف سازمان گام بردارد . از این رو شناخت رفتار نیروی انسانی در مدیریت اهمیت ویژه ای دارد. مهمترین سرمایه ی سازمان ها کارکنان وفادار و متخصص هستند که بر فعالیتهای خود در سازمان و آنچه باید انجام دهند اشراف کامل دارند . اما این اشراف و مهارت در امور تخصصی امروزی به دست نمی آید مگر با فعالیت پیوسته و تماس مداوم با شرایط کاری سازمان مورد نظر . در نتیجه نیاز است کارکنان به سازمان وفادار نگه داشته شوند تا روز به روز بر حوزه ی کاری خود تسلط بیشتری پیدا کنند . همواره وجود مداوم و ثابت کارکنان در سازمان اهمیت داشته است . وفاداری کارکنان به سازمان و ماندگاری طولانی مدت آنها در سازمان، موجب تقویت بخش نیروی انسانی سازمان شده و منابعی از تجربیات را برای سازمان در بر خواهد داشت محیط بیمارستانی یکی از پر تعامل ترین محیط های کاری و شامل تعاملات بین پرستاران و بیماران ,پرستاران وپزشکان و پزشکان و بیماران می باشد .همه این تعاملات می تواند موجب تجربه اندوزی نیروی انسانی گردد - فرهادپور،. - 1395 رابینز - - 2001
وفاداری سازمانی کارکنان را شناسایی سطوح پرخاشگرانه و تهاجمی سازمان،شرکت در فعالیتهای سازمانی، شناسایی اهداف سازمانی و امید تبدیل شدن به عضو ی ثابت وبلندمدت در سازمان می داند. وفاداری سازمانی با حجم غیبت در تناقض است، از دیدگاه رفتارسازمانی رابینز، نگرش نسبت به کار به سه عامل بستگی دارد: رضایت شغلی، علاقه و دلبستگی. - شغلی و وفاداری سازمانی - آرتور و بویلز، . - 2007وفاداری کارکنان ، یک نیروی قوی و مؤثر در موفقیت سازمان هاست - کالورسون، - 2003 تعهد سازمانی یک نگرش درباره وفاداری کارکنان به سازمان و یک فرآیند مستمر است که به واسطه مشارکت افراد در تصمیمات سازمانی، توجه به افراد سازمان و موفقیت و رفاه سازمان را می رساند - مجیدی،1376؛به نقل ازباقری و تولایی،. - 1389
وجود نیروهای انسانی وفادار به سازمان در هر سازمان ضمن کاهش غیبت، تاخیر و جابجایی، باعث افزایش چشمگیر عملکرد سازمان، نشاط روحی کارکنان و تجلی بهتر اهداف متعالی سازمان و نیز دستیابی به اهداف فردی خواهد شد. عدم احساس تعهد و وفاداری سطح پایین، نتایج منفی را برای فرد و سازمان به دنبال دارد؛ از جمله نتایج، ترک خدمت، غیبت زیاد، بی میلی به ماندن در سازمان، کاهش اعتماد مشتریان و کاهش درآمد می باشد. تعهد به سازمان در کارکنان بیمارستان که در راستای تولید محصولی بنام حفظ، بازگشت و ارتقای سلامت انسانها گام بر می دارند اهمیت ویژه ای پیدا می کند - دلگشایی و توفیقی، - 1387
وفاداری سازمانی به عنوان یکی از ارزشهای ضروری برای کارکنان در سازمان ها از جمله بیمارستان ها جهت بقای سازمان و تعالی آن مطرح است . مهمترین سرمایه ی سازمانها کارکنان وفادار و متخصص هستند که بر فعالیتهای خود در سازمان و آنچه باید انجام دهند اشراف کامل دارند.اما این اشراف و مهارت در امور تخصصی امروزی به دست نمی آید مگر با فعالیت پیوسته و تماس مداوم با شرایط کاری سازمان مورد نظردر نتیجه نیاز است کارکنان به سازمان وفادار نگه داشته شوند تا روز به روز بر حوزه ی کاری خود تسلط بیشتری پیدا کنند. همواره وجود مداوم و ثابت کارکنان در سازمان اهمیت داشته است.
احساس وفاداری به سازمان موجب میشود کارکنان با انگیزه ی بیشتر و مشتاقانه به فعالیت بپردازند و در نتیجه خروجی آنها به مراتب بهتر و بهروری نیروی انسانی بالاتر خواهد بود . این وجود انگیزه در کارکنان، موجب وفاداری به سازمان، احساس تعهد، تعلق و خواهد شد . کارکنان وفادار به سازمان، نسبت به اهداف سازمان احساس مسئولیت می کنند و در راستای این اهداف فعالیت کرده و تصمیمات مدیران را به اجرا می گذارند،فردی که به سازمان وفادار است سریعتر و با خشنودی بیشتر تغییرات در سازمان را می پذیرد و خود را با آنها وفق می دهد، چون خود را بخشی از سازمان می داند و سیاست های سازمان را درک میکند - برومند،. - 1386
یکی از عوامل و متغیرهایی که ممکن است در وفاداری کارکنان در بیمارستان نقش داشته باشد سرمایه روانشناختی می باشد. سرمایه روانشناختی یک حالت روانشناختی مثبت و رویکرد واقعگرا و انعطافپذیر نسبت به زندگی است که از چهار سازه امید، خوش بینی ، تاب آوری و خودکارآمدی تشکیل می شود و هر کدام از آن ها به عنوان یک ظرفیت روانشناختی مثبت در نظر گرفته می شود، دارای مقیاس اندازه گیری معتبر است، مبتنی بر نظریه و تحقیق است و وابسته به حالت و قابلیت رشد است و به طور چشمگیری با پیامدهای عملکردی ارتباط دارد - عمویی، عجم، بادنوا، - 1396
سرمایه روانشناختی، یک سازه مرتبه بالاتر در نظر گرفته می شود، به این معنی که این چهار متغیر با هم ترکیب م یشوند و یک کل هم افزایی را می سازند و انتظار می رود که کل سازه نسبت به تک تک متغیرهای تشکیل دهنده آن تأثیر بیشتری بر عملکرد داشته باشد. بنابراین سرمایه روانشناختی شامل درک شخص از خودش، داشتن هدف برای رسیدن به موفقیت و پایداری در برابر مشکلات تعریف می شود - گلداسمیت، - 2000
باید گفت که امروزه پژوهشگران بر این باورند که سرمایه روانشناختی سازمان ها می تواند مزیت رقابتی پایدار برای آنها فراهم کند - سیمار اصل و فیاضی، . - 1388 سرمایه روان شناختی همچون سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی از سرمایه های ناملموس سازمانی بوده که برخلاف سرمایه های ملموس با هزینه های کمتر قابل مدیریت و رهبری بوده، می تواند نتایج و عواید درخور توجهی را در پی داشته باشد. به زعم لوتانز و همکاران - 2007 - سرمایه ی روانشناختی می تواند به عنوان مزیت رقابتی از طریق سرمایه گذاری بر روی افراد مطرح شود.
برداشت کارکنان از فرهنگ حاکم سرمایه روانشناختی آنان را پیش بینی می کند. اگر برداشت کارکنان از فرهنگ سازمان بیانگر ارزش ها و اصولی پیرامون خدمت رسانی یا به عبارتی جو محیط کاری، مثبت ارزیابی شود سرمایه روانشناختی کارکنان بالا می رود که آن هم بر عملکرد کارکنان تاثیر می گذارد - سیفی زاده ،. - 1390 برخی نتایج پژوهشی نشان می دهد که سرمایه گذاری بر روی سرمایه روان شناختی حداقل باعث افزایش 10 درصدی عملکرد می شود. از این رو، برخی پژوهشگران ضمن مقایسه سرمایه روان شناختی با منابع مادی و سنتی، سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی اظهار نموده اند که سرمایه روان شناختی می تواند به عنوان یک مزیت رقابتی، پایدار در سازمان های امروزی مطرح شود - انویک ، 2005 ؛ لوتانز و همکاران، . - 2007
پژوهش های سریدیوی سرینیواسن - 2014 - نشان داده اند که سرمایه روانشناختی بر روی متغیرهای فردی و سازمانی ، وفاداری سازمانی سازمانی، رضایت شغلی، تأثیر می گذارد. لوتانز و همکاران - 2007 - در پژوهشی به این نتیجه دست یافتند که متغیرهای امیدواری، خودکارآمدی، خوش بینی و انعطاف پذیری - تاب آوری - میتوانند پیش بین های مناسبی برای و تعهد و وفاداری کارکنان در سازمانها باشند. کاپاگودا و همکاران - 2016 - در پژوهشی که بر روی نمونه ای متشکل از 176 مدیر و 357 کارمند ساده - غیر مدیر - در سریلانکا ، نشان دادند که سرمایه های روان شناختی به طور معنی دار و مثبتی با تعهد سازمانی کارمندان ارتباط برقرار نموده است و توصیه نمودند که با تقویت سرمایه های روان شناختی در سازمانها، میتوان تعهد سازمانی کارکنان را افزایش داد. نتایج پژوهش رضایی منش و همکاران - - 1390
نشان داد که سرمایه روانشناختی همبستگی بالایی با تعهد سازمانی و رضایت شغلی کارکنان دارد و رضایت شغلی می تواند تاثیر نسبی بر رابطه سرمایه روانشناختی بر تعهد سازمانی بگذارد.همچنین سرمایه روانشناختی بعنوان یک سازهی مرکزی، پیشگویی کننده بهتری نسبت به هریک از اجزای خود برای تعهد سازمانی است. نتایج پژوهش های نبی زاده قرقوزار وهمکاران - 1392 - نشان داد که با توجه به میزان متوسط تعهد سازمانی پرستاران بالینی در بیمارستانهای آموزشی ضروری است مدیران با اقداماتی نظیر شفاف نمودن مسؤولیتها وارزشیابی صحیح عملکرد آنان بر میزان دلبستگی وتعهد سازمانی پرستاران افزوده وجهات ارتقای کیفیت پرستاری را فراهم کنند. نتایج پژوهش مهدیزاده و همکاران - 1393 - نشان داد که ابعادسرمایه روانشناختی بر وفاداری سازمانی کارکنان اثر مثبت و معنادار دارد. نتایج پژوهش سعادتی - - 1394 نشان داد که. بین ابعاد سرمایه روانشناختی با تعهد سازمانی رابطه مستیقم و معناداری وجود دارد. متغیر سرمایه روانشناختی پیش بینی کننده قوی تری برای تعهد سازمانی می باشد.
ازآنجاکه سرمایه روانشناختی می تواند استعدادها و توانمندی های کارکنان را توسعه داده و برای رساندن سازمان به درجه بالایی از مزیت رقابتی ظرفیت بالایی دارد، به همین دلیل امروزه مدیریت سرمایه روانشناختی از توجه خاصی برخوردار است - تور و افوری، 2009؛به نقل از مطوری، - 1396 با توجه به آنچه که گفته شد، پژوهش حاضر در صدد پاسخگویی به این سوال بر آمده است که آیا رابطه سرمایه روانشناختی با وفاداری سازمانی کارکنان اداری بیمارستان قائم شهر مشهد رابطه معناداری دارد؟
