بخشی از مقاله
.1 مقدمه
رشد یک سازمان، وابسته به نحوه مواجهه با تعارض هاست. الزاما، فقدان تعارضها نمی تواند بهترین شرایط را ابقا را فراهم کند. شیوه تصمیم گیری در تعارض می تواند، سازنده یا مخرب باشد. شیوه سازنده در تعارض، به ما کمک می کند تا موقعیت را از زوایای مختلف ببینیم اما شیوه مخرب می تواند هدایتگر ویرانی باشد. بنابراین، مدیریت تعارض ها مهمترین شرطی است که وابسته به رشد تمام سازمان هاست.[14]
در تعاملات میان فردی، مثل رابطه همکاران تیم پروژه با هم و یا رفتار مدیران در مدارا یا تیم همواره بروز تعارض بسیار محتمل است و اگر چنانچه این تعارضات بدرستی درک و حل نشود اثرات زیانباری بر روی خروجی های سازمان خواهد داشت. [4] هوش هیجانی قابلیت چشمگیری در پیش بینی خروجی های سازمان ایجاد می کند که باعث شده تحولی موثر در تحقیقات مدیریت رخ دهد، با اینکه وجود هیجانات به خودی خود به عنوان قسمتی ذاتی از کار در نظر گرفته شده است ولی در تحقیقات و بررسی ها فقط هیجانات محیط کار مورد بررسی قرار می گیرند.[5]
بی گمان نیروی انسانی ماهر و کارامد یکی از مهم ترین ابزار ها برای رسیدن به اهداف سازمان است. یعنی اگر سازمان از بیشترین سرمایه و بهترین فن آوری و امکانات برخوردار باشد، اما فاقد نیروی انسانی متخصص و با انگیزه باشد، به هدف خود نخواهد رسید. عوامل متعددی کارایی افراد را در سازمان تحت تاثیر قرار می دهند. یکی از این عوامل که رفتار سازمانی هر فرد را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد، هوش هیجانی است.[6]
با رشد تعامل توام با تفاوتهای فرهنگی، احتمال بروز تعارض بیشتر خواهد شد و کسانی که نمی دانند چگونه یک ارتباط موثر برقرار کنند، چگونه تعارض ها را شناخته و مدیریت کنند، منافعی را از دست خواهند داد.[7]و برعکس کسانی که از هوش فرهنگی و راهبردهای حل تعارض به خوبی استفاده می کنند فرصت خلق مسیر پیدا خواهند کرد..[8] چرا که افراد دارای هوش بالا، تصمیم گیرندگانی مذامره کننده، شبکه ساز و حتی رهبران بهتری برای دنیای جهانی شده نوین هستند و از این رو است که سازمان های امروزی خواهان جذب کارکنانی با هوش فرهنگی بالا هستند[9]
.2 تعارض
کولاسا در کتاب مقدمه ای بر علوم رفتاری در بازرگانی چنین آورده است: چنانچه اصطلاح تعارض را دقیقا مورد بررسی قرار دهیم، متوجه می شویم که صاحبنظران و افراد مختلف، معانی متفاوتی را از آن در ذهن دارند. امکان دارد ممکن است در جایی تعارض بعنوان عدم توافق یا دشمنی بین افراد و گروه ها، مورد نظر باشد و در جایی دیگر به مثابه تضاد و ناهماهنگی در درون فرد یا احساس عدم توانایی وی برای حل مسایلی که در پیش روی او قرار می گیرند، قلمداد شود.[10]
تعارض جزء جدایی ناپذیر زندگی انسان است. مروری گذرا و سطحی بر رویداد های تاریخی، وقایع مهم جاری و فرآورده های فرهنگی که مبین گذشته هایی از واقعیت های زندگی اجتماعی هستند، نشان می دهد که چگونه تعارض یکی از مهمترین و برجسته ترین وجوه زندگی را تشکیل می دهد..[3] تعارض فرایندی ایست که در آن فردی درمی یابد که شخص دیگری به طور منفی روی آن چیزی که او تعقیق می کند، تاثیر گذاشته است.
یکی از صاحبنظران هر گونه مخالفت یا تعدیل خصمانه را تعارض می نامد و منشاء آن را کمیابی منابع، موقعیت اجتماعی، قدرت یا نظامهای ارزشی متفاوت می داند و چنین بیان می دارد: تعارض فراگردی است که در آن تلاش عمدی شخص الف برا خنثی سازی تلاش های شخص ب از طریق نوعی مانع تراشی، به عجز و ناتوانی شخص ب در دستیابی به هدف ها یا افزایش منافعش منجر می شود. تعاریف فوق، تعارض را به عنوان یک پدیده مخرب و ویرانگر معرفی می کنند. ولی مطالعات و بررسی ها نشان داده است که وجود تفاوت و اختلاف، الزاما زیان آور و مخاطره آمیز نیست بلکه می تواند سازنده باشد..[6]
.3 انواع تعارض
تعارض های معمول در محیط کار را به تعارض بنیادین و تعارض احساسی، عاطفی طبقه بندی می کنند. برخی از پژوهشگران تعارض بنیادین را به تعارض در هدف، تعارض رویه ای و تعارض شناختی تفکیک می کنند؛ و تعارض احساس، عاطفی اما تعارض ناشی از مشکلات میان فردی است که عواطف شدیدی از قبیل خشم، عدم اعتماد، نفرت، ترس، انزجار و مانند آن را بر می انگیزد. به طور معمول با عنوان برخورد شخصیت ها نامیده می شود.[6]
.4 تبیین سازمانی تعارض
در برخورد با تعارض های موجود در سازمان مدیران نیاز دارند به طور کلی علل اصلی بوجود آمدن این تعارضات را بدانند تا بتوانند در صورت لزوم از راهکارهای کارآمد استفاده کنند. عوامل بوجود آمدن تعارض در سازمان را به دو گروه فردی و ساختاری تقسیم می کنند: تعارض فرایندی چهار مرحله ای است. در مرحله اول مخالفت های بالقوه مانند ارتباط ضعیف، اندازه و میزان یکنواخت کردن تکالیف محوله به اعضای گروه و طبقه بندی و تخصصی کردن وظایف و صفات شخصی موجب بروز تعارض می شود.[11] اگر شرایط مرحله اول ایجاد ناکامی کند امکان بالقوه مخالفت در مرحله دوم به صورت عمل در خواهد آمد.
