بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف پیش بینی امید به زندگی زوجین براساس متغیرهای خود شفقتی و حمایت اجتماعی ادراک شده صورت گرفت. روش پژوهش توصیفی - غیر آزمایشی - از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه زوجین شهر اردبیل در سال 1394 بودند که به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 90 زوج 180 - نفر - انتخاب شدند. برای جمع آوری دادهها، از مقیاس خود شفقتی ، مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده و مقیاس امید به زندگی استفاده شد. داده های پژوهش با روشهای ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند گانه و با استفاده نرم افزار آماری SPSS 21 تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج نشان داد بین مهربانی با خود، احساس مشترک انسانی، ذهن آگاهی، حمایت اجتماعی خانواده و حمایت اجتماعی دوستان با امید به زندگی رابطه مثبت و بین قضاوت در مورد خود و انزوا و فزون همانند سازی با امید به زندگی رابطه منفی معناداری وجود دارد - . - p< 0/01 همچنین خودشفقتی و حمایت اجتماعی ادراک شده 49 درصد توانایی پیشبینی امید به زندگی زوجین را دارند. با توجه به مقادیر بتا مهربانی با خود 0/39، احساس مشترک انسانی 0/43، حمایت اجتماعی دوستان 0/28 و حمایت اجتماعی خانواده 0/37 درصد می توانند تغییرات مربوط به امید به زندگی زوجین را به صورت معنی داری پیش بینی کند. در نتیجه میتوان بیان نمود که خودشفقتی و حمایت اجتماعی ادراک شده در زمره ی متغیرهای مرتبط با امید به زندگی بودند.
مقدمه
هر یک از ما به دنبال آرامش درونی، امیدواری و رضایت از زندگی هستیم، از اضطراب و تشویش گریزانیم ، می دانیم دلهره و ناامیدی زندگی را تلخ و ناخوشایند می کند و از جانب دیگر امید، به آدمی نشاط و چالاکی می بخشد. اما در عصر اطلاعات و هزاره سوم علی رغم رشد جوامع و صنعتی شدن امور یکی از مشخصه هایی که در رفتار عموم مردم ، مخصوصا جوانان وجود دارد، مسئله ضعیف بودن امید نسبت به زندگی و آینده است. لذا از جمله موضوعات مهم و اساسی که یادآوری آن به افراد مخصوصا جوانان بسیار ضرورت دارد، موضوع امید و امیدوار بودن به زندگی، حیات و فردای روشن است.
- هالپین2001 1،به نقل از کمری و همکاران،. - 1391 امید، سلامت جسمی و روانی را آن گونه که با انواع شاخص ها از جمله سلامت خود گزارشی، پاسخ مثبت به مداخلات پزشکی ،سلامت ذهنی، خلق مثبت، نیرومندی ایمن شناختی، کنار آمدن مؤثر ارزیابی مجدد، حل مسئله، اجتناب از رویدادهای فشار زای زندگی ، جستجوی حمایت اجتماعی و رفتار ارتقا دهنده سلامت مشخص شده اند، پیش بینی میکند. - پتر سون2،. - 2000 امید به عنوان یکی از منابع مقابله انسان عمل می کند. - ریپلی3 و همکاران،. - 2002 امید می تواند به عنوان یک عامل شفا دهنده، چند بعدی، پویا و قدرتمند توصیف شود و نقش مهمی در سازگاری با فقدان داشته باشد. - روسی ولت4 و همکاران، . - 2003 امید به معنای توانایی باور به داشتن احساس بهتر، در آینده می باشد، که با نیروی نافذ خود، تحریک کننده فعالیت فرد است تا بتواند تجربه های نو کسب نماید و نیروهای تازه ای را در فرد ایجاد کند.
تجریشی و همکاران، . - 2013 امید با سلامت روانی و جسمی که با انواع مقیاس ها مانند پاسخ مثبت به مداخله پزشکی ،سلامت ذهنی ،خلق مثبت ،پرهیز از رویدادهای پر فشار زندگی، نشاط و شادکامی در امور زندگی و مسئله گشایی همبستگی مثبت دارد و آنها را پیش بینی می کند. - کار، ترجمه پاشا شریفی و همکاران،. - 1384 روانشناسان پذیرفته اند که امید می تواند بر بیماری، اثر روانی داشته باشد مثلا در تحقیقی که رولاند - 1998 - بر روی افراد بیمار سرطانی انجام داد، افراد با امید بالا، نشانه های درمان مثل از دست دادن مو، خستگی و حالت تهوع را بهتر تحمل کرده بودند. تحقیقات نشان داده که امید با عاطفه مثبت احساس خود ارزشمندی همبستگی مثبت دارد و نیز به طور منفی با اضطراب و احساس افسردگی و به طور کلی عواطف منفی در ار تبا ط است.
- علیزاده و همکاران،. - 1391 در انسانها امید به زندگی در طی قرنها افزایش مداومی از خود نشان داده است کهعمدتاً به علت به سازی و مراقبت ها ی پزشکی بهتر می شود. به طور مثال در سال 1776میلادی، امید به زندگی در آمریکا ، 35سال بود و در سال 1975یعنی پس از 199سال، امید به زندگی به 72سال افزایش بافته و اکنون نیز در حال افزوده شدن می باشد. بنابراین بعید نیست که امید به زندگی از زمان تولد تا 85 سال فراتر رود. امید به زندگی در ژاپن و فرانسه بیش از 80سال است و در کشور ما بین 72تا 73سال است و درحال حاضر نرخ رشد جمعیت سالمندان در جهان رو به افزایش است.
بنا به آمارهای بین المللی نرخ رشد جمعیت درجهان2 / 4درصد در سال محاسبه شده است و این رشد بیشتر از نرخ رشد موالید یعنی نرخ رشد کلی جمعیت که 1/7 درصد در سال محاسبه شده، می باشد و معنای دیگر آن این است که تا سال 2050سهم جمعیت سالمندان در جهان، از 11درصد کنونی به دو برابر یعنی 22درصد افزایش می یابد و از 60/5میلیون نفر کنونی به بیش از دو میلیارد نفر خواهد رسید. - کهریزک ، 1392 ،به نقل از شکری. - 1392 به عقیده گروپمن - 2005 - وقتی ما با چشم عقل می بینیم که مسیری برای آینده بهتر وجود دارد، امید به زندگی احساسی است که در خود تجربه می کنیم. بنابراین در امید واقعی و با چشمان باز، جایی برای وهم و هذیان نیست - بهاری، 1390 ،به نقل از کاظمی، . - 1393 امید به زندگی شاخص مناسبی است که می تواند سطح مرگ و میر جامعه را نشان دهد.
سازمان بهداشت جهانی این شاخص را در کنار شاخص های درآمد سرانه، تولید ناخالص ملی و میزان با سوادی زنان در نظر گرفته و اقدام به برآورد شاخص توسعه انسانی می نماید که از مهمترین شاخصهای ارزشیابی جوامع کنونی است.از کاربردهای مهم شاخص امید به زندگی تشخیص تفاوتها در برخورداری از تندرستی در جامعه و کمی کردن آن و نیز محاسبه امید به زندگی در یک جامعه و مقایسه آن با دوره زمانی دیگر می باشد و توجه به عوامل اثرگذار بر این شاخص می تواند در این شاخص ها مفید باشد. - یزدانی و همکاران،. - 1393 داشتن نگرش مثبت و امید به فرد جرات می دهد که با شرایط خویش مواجه شود و ظرفیت غلبه بر آنها را افزایش دهد.
اشنایدر معتقد است که امید، ویژگی فعالی است که در برگیرنده داشتن هدف، قدرت برنامه ریزی و اراده برای دستیابی به هدف، توجه به موانع، رسیدن به هدف و توانایی رفع آنها است - یاوری و همکاران، . - 1393در پژوهشی که سنقر آبادی و همکاران - 1391 - با عنوان بررسی نقش جهت گیری مذهبی و امید به زندگی در میزان رضایت از زندگی انجام دادند به این نتیجه رسیدند که امید به زندگی می تواند رضایت از زندگی افراد را تبیین کند .هم چنین علیزاده و همکاران - 1392 - به این نتیجه رسیدند که امید درمانی به شیوه گروهی به طور معناداری موجب افزایش امید به زندگی در مبتلایان به ویروس اچ آی وی گردیده است.
یکی از متغیرهایی که می تواند در امید به زندگی موثر باشد خود شفقتی است. نف1 خود شفقتی را به عنوان سازه ای سه مؤلفه ای شامل مهربانی با خود در مقابل قضاوت کردن خود، اشتراکات انسانی در مقابل انزوا و به هوشیاری ذهن آگاهی در مقابل همانند سازی افراطی تعریف کرده است - نف، . - 2003 خود شفقتی2 به عنوان یک استراتژی تنظیم هیجان در واکنش انطباقی مهم به بیماری تعریف شده است. - تری و لری3 ، . - 2011 خود شفقت شامل پذیرش شک به خود منفی ،خود ارزیابی و سختی به عنوان بخشی از شرایط انسانی است - مارشال، پار کر، جکسون4 ،. - 2014 خود شفقت گری بر پذیرش خود یا پذیرش تجربه خود در چارچوب مهربانی با خویشتن و به هوشیاری ذهن آگاهی تأکید دارد.
- قربانی و همکاران،. - 2010 افرادی که خود شفقتی بالایی دارند نسبت به افرادی که خود شفقتی کمی دارند سلامت روانشناختی بیشتری دارند. زیرا در آنها درد گریز ناپذیر و احساس شکستی که همه افراد تجربه می کنند به وسیله یک سرزنش خود بیرحمانه احساس انزوا و همانند سازی افراطی با افکار و هیجانها استمرار نمی یابد. خود شفقتی به ارضاء نیازهای اساسی خود مختاری، شایستگی و نیاز به برقراری ارتباط کمک می کند افرادی که خود شفقتی بالاتری دارند، مهارتهای مقابله هیجانی بیشتری گزارش می کنند. هم چنین، در ایجاد تمایز میان احساساتشان و بازسازی خلقی حالات هیجانی منفی توانمندتر هستند.
