بخشی از مقاله
چکیده
سکونت قریب به 8 میلیون نفر در سکونتگاه های غیررسمی یا محلات فرو دست شهری، یکی از چالشهای اساسی در نظام مدیریت و برنامه ریزی شهری ایران محسوب می شود ، ساخت وسازهای غیررسمی، بخشی از حیات ناپایدار شهری در طول تاریخ شهرنشینی بوده اند. این محله ها به واسطه تأمین تقاضای سرپناه اقشار کم درآمد، محل تجمع گونه های مختلف اقشار و طبقات اجتماعی فرودست هستند ، مسلم است که انگیزه اصلی : این حاشیه نشینان از اقامت و مهاجرت، دستیابی به اشتغال و استفاده از فرصت های شغلی بهتر شهرها می باشد.
هدف از این پژوهش روشن کردن نقاط سایه و تاریک شهر است که بسیار مستعد برای تبدیل به متاطق جرم خیز بوده است و به دلیل سطح پایین کنترل و نظارت به نوعی فضای ناامن تبدیل شده است. در این زمینه روش توانمند سازی و بهسازی قالب بوده است . روش بر اساس هدف از نوع تحقیق کاربردی - توسعه ای بوده و از ابزارهای اسنادی، تحلیلی بازدیدهای میدانی، مصاحبه ، تکمیل ،و تحلیل پرسشنامه برای آزمون فرضیات استفاده شده است.
مقدمه
زاغه ها وسکونتگاه های غیررسمی باسرعت هشدار دهنده ای در حال گسترش هستند.این زاغه ها محصول سیاست های شکست خورده، مدیریت نامطلوب، فساد، قوانین نامناسب، بازار ناکارآمدزمین، سیستم های ضعیف مالی وفقدان اساسی اراده سیاسی هستند. هریک از این کمبودها به مشکلات مردمی که به شدت بار فقر را به دوش می کشند، تحمیل می شود و ظرفیت عظیم توسعه انسانی را که زندگی شهری برای مردم فراهم می کند، محدود می سازد سکونتگاه های غیررسمی برطیف گسترده ای از سکونتگاه های کم درآمد ویاسکونتگاه هایی باشرایط انسانی نامناسب اطلاق میشوند. اینگونه اسکان ها هرچند جلوه ای از فقراست، اما بازتاب کاستی ها و نارسایی های کالبدی، اجتماعی وسیاست های دولتی محسوب می شوند ودرحال حاضرازهر6 نفر یک نفر دراین سکونتگاه ها زندگی می کنند که بیشتر ساکنین آنها گروه های کم درآمد مهاجر از روستاها یا گروه های کم درآمدوفقیر شهری رانده شده از بافت موجود شهرها است.
هر نقطه شهری یا گروه اجتماعی فاقد استاندارد های زندگی،خدمات و زیر ساخت های متن شهر یا جامعه - مسکن،زیر ساخت ها،معابر،خدمات شهری مانند آب و فاضلاب و تلفن،سرانه فضای سبز،شاخص های فرهنگی و ... - باشد حاشیه تعریف شده است. نگرش به پدیده حاشیه نشینی و اسکان عیر رسمی شامل : لیبرالیسم : مسأله گذرا ، محافظه کار: غده ای چرکین ، رادیکال: ریشه در نظام نابرابر سرمایه داری ، نئولیبرالیسم: دولت حداقل رویکرد قانونی بروکراتیک . شهر ملایر مسائل و مشکلاتی دارد که از جمله مشکلاتی که شهر ملایر با آن مواجه است پدیده سکونتگاه های غیررسمی است. چندین محله غیررسمی در شهر ملایر با مساحتی بالغ بر 338 هکتار وجود دارد که حدودا ده و نیم درصد از مساحت شهر را در اختیار دارند.
البته باید افزود که در اکثر این محلات یک نقطه امیدی دیده می شود و یه سری خدمات رسانی ابتدایی برای آنها انجام شده که درصد این خدمات رسانی در محلات مختلف متفاوت است. محله نفت سیاه محلی است که ما آن را برای نمونه موردی انتخاب کردیم. درجنوب غرب ملایر قرار گرفته و مساحت این محله 50 هکتار می باشد و جمعیت آن حدودا 1550 نفر می باشد. نمونه آماری این تحقیق شامل 1550 بوده که به با استفاده از فرمول کوکران 308 نفر انتخاب گردیده اند. با توجه به مشخص بودن هدف پروژه ، پس از جمع آوری اطلاعات با استفاده از نرم افزار و آزمون تی به رد و اثبات فرضیات پرداخته ایم و سپس با استفاده از آزمون فریدمن به رتبه بندی فرضات اثبات شده می پردازیم.
-اهداف پژوهش :
هدف عبارتست از تامین و بهسازی زیر ساختها و ارتقاء محیط زیست به منظور کاهش گسست کالبدی از پیکره اصلی شهر و رفع تبعیض و خدمات رسانی فراگیر به ویژه برای گروههای کم درآمد آسیب پذیر همچنین ایجاد پایگاه اطلاعات رایانه ای به منظور شناخت و تحلیل ابعاد کمی و کیفی سکونتگاههای غیررسمی تدارک سیاستگذاری کاهش فقر شهری و رفع محرومیت در برخورداری از خدمات و زیر ساختهای پایه نهاد سازی : یاری رسانی به سازماندهی و بسیج منابع مالی و انسانی موج ود و ایجاد تشکلهای اجتماعات محلی با هدف جلب مشارکت اجتماعی به منظور شناخت نیازها ، اولویتها و ه مچنین نظارتبر اقدامات اجرایی ظرفیت سازی : در سطح مدیریت شهری و آشنایی مقامات مسئول توسعه شهری و بویژ شهرداری ها هبا تجربه های حاصل از مداخله و بهسازی کالبدی تامین خدمات و توانمند سازی اجتماعی جهانی و انطباق با شرایط بومی ،و محلی ارائه برنامه عملیاتی - اجرایی ساماندهی و بهسازی کالبدی و توانمند سازی اجتماعی است.
-اهمیت وضرورت انجام تحقیق:
ضرورت واهمیتی که تحقیقات در هر زمینه ای دارند بیانگر آن است که می تواند مسأله ومشکلات را هر چه بهتر شناسایی وراهکارهایی برای نشر وتوسعه آنها ارایه داد. از آنجا که سکونتگاه های غیررسمی جمعیت زیادی را در خود جای داده اند وانسان ها در پی آن هستند که تا سطح زندگی خود را حفظ وبهبود بخشند وبا توجه به این که هر هفته یک میلیارد نفر بر جمعیت شهری جهان افزوده می شود ونیاز به تهیه وتأمین امکانات اولیه واساسی زندگی در شهرها دارند، لذا در این پژوهش تلاش می شود که با بهره گیری از تمامی امکانات وابزار مناسب وبا استفاده از منابع وکتب علمی در روشن نمودن مسأله مورد تحقیق شود تا مسبب حرکتی جهت دار به سوی توانمندسازی وسامان دهی سکونتگاه های غیر رسمی شود.
روش تحقیق روش بر اساس هدف از تحقیقات کاربردی می باشد که بر پایه ی مطالعات میدانی و روش اسنادی پایدار می باشد به لحاظ ماهیت وروش : روش پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت و روش ، توصیفی و مقایسه ای می باشد. با توجه به اینکه پژوهش حاضر در حوزه ی شهرسازی صورت می پذیرد، از روش علمی استفاده شده است. در ابتدا با برداشت اطلاعات و اسناد موجود به یک شناخت کلی از محدوده پرداخته می شود - توصیفی - و در مرحله بعد با تجزیه و تحلیل یافته ها به ارائه طرح پرداخته می شود.
سولات و فرضیات تحقیق به نظر می رسد عوامل اجتماعی مانند نا امنی محل ،احساس آرامش زندگی را در این محل سخت تر می کند به نظر می رسد عوامل اقتصادی همچون درآمد خانوار ، قیمت املاک با انتخاب زندگی در این محله ارتباط تنگاتنگی دارد. به نظر می رسد محله نفت سیاه از نظر کالبدی در سطح پایینی است به نظر می رسد این محله از نظر دسترسی و حمل نقل از در سطح پایینی قرار دارد به نظر می رسد محله نفت سیاه از نظر خدمات بهداشتی و سلامت محیطی در سطح پایینی قرار دارد. به نظر می رسد محله نفت سیاه از نظر خدمات رفاهی در سطح پایینی قرار دارد. روش گردآوری اطلاعات اطلاعات براساس مطالعات کتابخانهای و میدانی گردآوری میشود.
مطالعات کتابخانهای: برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز در زمینه تحقیق از منابع و مأخذ متعددی استفاده میشود.
مطالعات میدانی: در این روش پژوهشگر با محل انتخابی خود به دقت ارتباط برقرار میکند و اطلاعات کتابخانهای برداشت شده را در محل تطبیق میدهد و به تحلیل آن میپردازد و همچنین در این مرحله با شناخت ابعاد سایت و توپوگرافی مواجه هستیم.
جامعه آماری :
جامعه عبارت است از گروهی از افراد ، اشیاء یا حوادث که حداقل دارای یک صفت یا ویژگی مشترک هستند. در پژوهش مفهوم جامعه به همه افرادی اطلاق می شود که عمل تعمیم پذیری در مورد آنها صورت بگیرد. ماهیت پژوهش تعیین کننده دامنه جامعه است - دلاور ، . - 1387کلیه ساکنان محله نفت سیاه ملایر می باشند
نمونه و روش نمونه گیری :
از آنجا که پژوهش پیرامون تمامی اعضاء جامعه زمان بر بوده و از نظر هزینه مقرون به صرفه نیست ، پژوهشگر ناچار است ، نمونه گیری نماید.نمونه وقتی می تواند دقیق باشد که چارچوب نمونه گیری - که نمونه از آن استخراج می شود - کامل و از دقت کافی برخوردار باشد - مقیمی ، 1377 ، ص . - 36
