بخشی از مقاله
چکیده
اختلالات اضطرابی خصوصا اضطراب اجتماعی از مهمترین اختلالات در دانشگاهها هستند که مستلزم توجه است . با توجه به اهمیت موضوع ، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه نگرانی از تصویر بدنی ، ترس از ارزیابی منفی و باورهای فراشناختی با اضطراب اجتماعی در بین دانشجویان جدید الورود دانشکده پرستاری -مامائی دانشگاه آزاد اهواز انجام گرفت. حجم نمونه شامل 100 نفر از دانشجویان پرستاری و مامایی از جامعه مذکور بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.ابزار بکار رفته در این پژوهش مقیاس اضطراب اجتماعی واتسون و فرند، نگرانی از تصویر بدنی لیتلتون و همکاران ، ترس از ارزیابی منفی واتسون و فرند و باورهای فراشناختی ولز و سامانتا کارترایت -هاتن بود. طرح پژوهش از نوع همبستگی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون ، رگرسیون چند متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که بین نگرانی از تصویر بدنی و اضطراب اجتماعی دانشجویان رابطه مثبت معنی داری وجود دارد و بین ترس از ارزیابی منفی و اضطراب اجتماعی دانشجویان رابطه مثبت معنی داری وجود دارد و با توجه به تحلیل رگرسیون می توان نتیجه گیری کرد که متغیر ترس از ارزیابی منفی و نگرانی از تصویر بدنی به ترتیب پیش بینی کننده اضطراب اجتماعی دانشجویان می باشد.
واژگان کلیدی : نگرانی از تصویر بدنی، ترس از ارزیابی منفی ، باورهای فراشناختی ، اضطراب اجتماعی
مقدمه
با پیشرفت علوم و به موازات آن ، پیچیده تر شدن زندگی فردی و اجتماعی و متعاقبا بالا رفتن میزان استرس افراد، لزوم توجه به مسائل تنش زای روانی و عاطفی انسان ها بیش از پیش احساس می شود - کاپلان و سادوک1، . - 2003 راجرز2 - 2005 - اضطراب را ناشی از عوامل مختلفی از جمله یادگیری در محیط و داشتن عقاید غلط و اغراق آمیز می داند. گارسیا - 2004 - 3 نیز دریافت که سرزنش افراطی خود هنگام مواجهه با مشکلات یکی از راهبردهای ناکارآمد در مقابل اضطراب است که در زنان بیشتر دیده می شود. یکی از انواع شایع و فراگیر اختلالات اضطرابی ، اضطراب اجتماعی4 است. اضطراب اجتماعی ترس شدید و دایم از یک موقعیت جمعی یا عملکردی است که طی آن فرد در برابر چشمان افرادی ناآشنا واقع می شود و این احتمال وجود دارد که دیگران اورا مورد موشکافی قرار دهند .
در چنین موقعیتی فرد می ترسد به گونه ای رفتار کند که تحقیر یا شرمنده شود.این اختلال معمولا همراه با حساسیت مفرط به انتقاد ، ارزیابی منفی، یا طرد شدن ، اشکال در ابراز خود، عزت نفس ضعیف یا احساس حقارت ، عدم مهارت اجتماعی - تماس چشمی ضعیف - ، نشانه های اضطراب - دست های سرد ، رعشه و صدای لرزان - می باشد.مطالعات همه گیرشناختی و اجتماعی حاکی از آن است که هراس اجتماعی در زنان شایع تر از مردان است اما ، در اکثر نمونه های بالینی ، شیوع آن یا در هر دو جنس برابر است یا بیشتر مبتلایان را مردان تشکیل می دهند. - کاپلان و سادوک، 2007، ترجمه فرزین رضاعی ، - 1387 .در برخی منابع نسبت شیوع اختلال اضطراب اجتماعی در زن و مرد 3 به 1 - کامر5، - 2001 ذکر شده است. سن شروع این اختلال در 15 سالگی است و 90 درصد بیماران سن شروع را قبل از 25 سالگی گزارش نموده اند - کاسپر6 ،. - 1998
در صورت عدم درمان ، این اختلال بطور متوسط 20 سال تداوم می یابد و بهبود خودبخودی آن غیرمحتمل است. مطالعات همه گیرشناسی نشان می دهد که تنها یک چهارم بیماران این اختلال بهبود می یابند - لکروبیر7، . - 1998 اضطراب اجتماعی به اضطراب یا هراس که در موقعیت های میان فردی یا عملکردی ایجاد می شود اطلاق می شود افراد دارای اضطراب اجتماعی بالا از ارزیابی منفی8 دیگران نسبت به خود و یا انجام عملی که باعث شرمندگی شود بیمناک بیمناک اند. تحقیقات حاکی از آن هستند که اضطراب مرتبط با احساسات و رفتارها و نشانه های عدم رضایت از دیگران همراه است - تایلر و بومیا و آمیر9، . - 2010 مانسینی 10 ، - - 2001 دریافت که هر دو جنس کمتر احتمال می رود که به دانشگاه راه یابند و آن را به اتمام برسانند همچنین در دانشگاه نیز این اختلال یکی از مشکلات رایج در دانشجویان بخصوص دانشجویان دختر می باشد - شیوع 17-19درصد - و بهبودی بدون درمان معمولا کم است - موریس و اوستن11 ،. - 2002
در چند دهه گذشته چندین الگوی نظری برای تبیین ساز و کارهای زیربنایی اختلال اضطراب اجتماعی ارایه گردیده است که برخی از این الگوها برفرآیندهای شناختی تاکید دارند - برای نمونه بک ، امری و گرینبرگ1،1985،فوا گرینبرگ1،1985،فوا و کوازاک 2،1986و کلارک و ولز3، . - 1995 بروزکوسکی 4و همکاران - 2005 - اظهار کرده اند اند که تغییرات جسمی ، شناختی و اجتماعی ایجاد شده در دوران نوجوانی ، نگرانی درباره جذابیت جسمانی و عدم اطمینان راجع به ارتباطات اجتماعی ، سبب می شود نوجوان به شدت نگران چگونگی ارزیابی دیگران از ساختار جسمانی خود باشد. در این خصوص کش5 و گرانت 1996 - ، به نقل از کنت ، - 2000 ذکر می کنند ، زمانی که بافت فرهنگی جامعه بر ارزشمندی جذابیت ظاهری به خصوص زنان تاکید نماید ، به تدریج زمینه نگرانی راجع به تصویر بدنی فراهم می شود .
وقتی که فرد تجربه ارزیابی منفی یا مسخره شدن توسط دیگران داشته باشد ، یک تصویر منفی در او شکل می گیرد که همانند یک طرحواره عمل می کند . نگرانی شدید از ارزیابی منفی توسط دیگران ، منجر به نارضایتی از تصویر بدنی6 شده و شخص را با دو سوال اصلی به چالش می کشد : -1 آیا ارزش من در جهان زیر تاثیر ظاهر جسمانی من است. -2 آیا ظاهر من غیر قابل قبول است - کش و همکاران ، 2004، گیلبرت و می یر 7، . - 2005 تداوم این نارضایتی نیز منجر به اضطراب اجتماعی - فردا و گیمز8، 2004، کش و همکاران ، - 2004 می گردد. - لی و تلچ9، 2008، ولز و میتوز، - 1996 این افراد بر برخی از نخستین معیارهای رفتاری اضطراب اجتماعی بر نبود مهارت های اجتماعی در افراد مبتلا تاکید داشتند ، سپس معیارهای شناختی با تاکید بر بی کفایتی ادراک شده و ترس از ارزیابی منفی و اخیرا دانش - باورها - فرایندها و راهبردهایی که شناخت را ارزیابی ، نظارت و کنترل می کنند مطرح گردیده است.
کلارک و ولز - - 1995 در مدل شناختی که برای اضطراب اجتماعی ارائه داده اند ، بر این عقیده اند که بیماران اضطراب اجتماعی بر اساس تجارب اولیه ، یک رشته فرض های شناختی درباره خودشان و موقعیت اجتماعی بوجود می آورند . این فرض ها سبب سوگیری در تعبیر می شود و این امر مولفه های رفتاری تغییر توجه را در برنامه اضطراب متاثر می سازد . همچنین مدل شناختی رفتاری اضطراب اجتماعی - 10رپی و هیمبرگ11، - 1997 بیان می دارد که افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی میان رفتار ادراک شده خودشان و استانداردی که باور دارند دیگران برای آنها در نظر گرفته اند ، در نوسان بوده و این امر منجر به ترس از ارزیابی منفی می شود .از طرفی فراشناخت12 شامل دانشی پایدار در مورد باورهای مربوط به نظام شناختی و دانش مربوط به عواملی است که کارکرد نظام شناختی را تحت تاثیر قرار داده و حالت شناختی جاری را تنظیم نموده و منجر به آگاهی از آن می شود - اسپادا و همکاران13 ، . - 2008 اخیرا" فراشناخت به عنوان پایه و اساس بسیاری از مشکلات روانشناختی مورد بررسی قرار گرفته است - ولز و ماتیوز، - 1994 .فراشناخت یک مفهوم
