بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ویژگی های ادراک شده خانواده اصلی و فعلی و ساختار قدرت در خانواده با رضایت زناشویی زنان پرستار متاهل بیمارستانهای دولتی شهرستان خوی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود وجهت انجام پژوهش 80 نفر از زنان پرستار متاهل به وسیله نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه های ساختار قدرت در خانواده و مقیاس خانواده اصلی و مقیاس خانواده فعلی وپرسشنامه رضایت زناشویی انریچ در اختیار آنها قرارداده شد.
نتایج تحلیل همبستگی پیرسون نشان داد بین ساختار قدرت در خانواده با رضایت زناشویی همبستگی مثبت - r=0/337 - و معنادار در سطح آلفای - - P 0/01وجود دارد و همچنین بین ویژگی های ادراک شده خانواده اصلی و فعلی با رضایت زناشویی به ترتیب همبستگی مثبت و معنادار - - r=0/402 و - - r=0/342 در سطح آلفای - - P 0/01 وجود دارد.بین ساختار قدرت در خانواده و ویژگی های ادراک شده خانواده اصلی و فعلی با رضایت زناشویی همبستگی مثبت - - r= 0/449 و معنادار در سطح آلفای - 0/01 - P وجود دارد نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد میزان F محاسبه شده - - 6/413 در سطح - P 0/01 - معنی دار است و میتوان نتیجه گرفت که با 99 درصد اطمینان بین ساختار قدرت در خانواده و ویژگی های ادراک شده خانواده اصلی و فعلی با رضایت زناشویی رابطه معناداری وجود دارد.
با توجه به یافته ها می توان نتیجه گرفت که هر چه قدر توزیع قدرت در خانواده متقارن تر باشد و زن و شوهر حقوق یکسانی در تصمیم گیری و سایر مسایل زندگی داشته باشند رضایت بیشتری از زندگی زناشویی خواهند داشت و همچنین هر چقدر زوجین میزان صمیمیت و استقلال بیشتری در زندگی چه در خانواده پدری یا اصلی و چه در زندگی با همسرشان را حس کنند و به تبع آن فضای خانواده سالم تر باشد نیز میزان رضایت زوجین از زندگیشان بالا خواهد رفت .
مقدمه و بیان مساله:
هیچ جامعه ای نمی تواند ادعای سلامت کند،چنان چه از خانواده هایی سالم برخوردار نباشد و هیچ یک از آسیب های اجتماعی نیست که فارغ از تاثیر خانواده پدید آید. زوج های سالم،خانواده های سالم را می سازند و خانواده های سالم،جامعه سالم را. پس برای داشتن جامعه سالم باید به سلامت نخستین واحد اجتماع یعنی سلامت خانواده اهمیت داد.یکی از عوامل تعیین کننده سلامت خانواده ،رضایت زناشویی می باشد.استواری و استحکام خانواده به ازدواج و رابطه زناشویی پایدار و بنیادین بستگی دارد؛یعنی هر گونه تزلزل و سستی در رضایت زناشویی و یا عدم وجود یک ازدواج موفق علاوه برآنکه آرامش روانی زوج ها را مختل می کند،بقا و دوام خانواده را نیز در معرض خطر قرار می دهد.
- مظاهری،1379،به نقل ازپورمیدانی،نوری،شفتی، - 1393 رضایت زناشویی از نظر الیس - - 1989احساست عینی خشنودی،رضایت و لذت تجربه شده توسط زن و شوهر،با در نظر گرفتن همه جوانب زندگی شان است. - اسماعیل پور،خواجه،مهدوی، - 1392 رضایت زناشویی را می توان احساس عینی از خشنودی ،رضایت و لذت تجربه شده توسط زن و شوهر زمانی که تمام جوانب ازدواجشان را در نظر می گیرند،دانست.رضایت زناشویی از انطباق بین وضعیتی که مورد انتظار است و وضعیت موجود فرد در روابط زناشویی حاصل می شود و در واقع نگرش مثبت و لذت بخشی است که زن و شوهر از جنبه های مختلف روابط زناشویی خود دارند.
- وینچ1،2000،به نقل از پور میدانی،نوری،شفتی،. - 1393در مورد ویژگی های ادراک شده خانواده اصلی و فعلی نظریه هایی مطرح شده که عبارتند از :یکی از این نظریه ها نظریه ارتباط شی2 است . بر اساس این رویکرد زمانی که خود آرزومند به شخصی فرافکنی شود احساس عاشقانه نسبت به او رشد خواهد کرد و اگر متقابل باشداحساس عاشقانه متقابل شکل خواهد گرفت،از این طریق با همسر خود همانندسازی فرافکنانه خواهد کردو هر دو احساس خواهند کرد همسرشان مثل خودشان است.
زمانی که این فرافکنی زوجین تا حدودی با خود آرمانی آنها مطابقت داشته باشد سازگاری زناشویی ایجاد و ادامه خواهد یافت.زمانی که این فرافکنی مقداری یا اصلا مطابقت نداشته باشد تعارض زناشویی بروز خواهد کرد - فرحبخش،. - 1390 علی رغم اینکه برخی پژوهش های خارجی نشان داده اند که ویژگی های ادراک شده خانواده اصلی و فعلی دررضایت زناشویی تاثیر دارد اما در داخل کشور مسایل زیادی بین این دو متغیر وجود دارد که جوابی برای آنها داده نشده و هیچ پژوهشی در این مورد انجام نشده است.
نظریه پرداز مشهور دیگری که چگونگی تاثیر خانواده اصلی زوجین بر زندگی زناشویی آنها را تبیین می کند بوئن میباشد. از نظر او خانواده اساسا یک سامانه هیجانی است - فریدمن3،1991،بوئن،1978،کار،2001، به نقل از فرحبخش، - 1390 .رویکرد دیگری که تاثیر خانواده اصلی را بر فعلی هر زوجی تشریح می کنند نظریه های یادگیری شناختی هستند.بر اساس یک مدل که آن را از روانشناسی یادگیری و شناختی استنباط کرده اند می گویند اعمالی که افراد در یک زمان و مکان معین انتخاب می کنند و انجام می دهند نتیجه تجارب گذشته آنهاست.
گرای1 و تالمن2،1987، به نقل از فرحبخش، - 1390 .ساختار قدرت در خانواده درباره الگوهای روابط حاکم بر خانواده و تصمیم گیری زوجین در مسایل مختلف اجتماعی ،اقتصادی،عاطفی و ... بحث می کند .اشکال مختلف برنامه ریزی در خانواده به لحاظ مالی ،هزینه ها ،نیازهای اعضا و...می تواند خانواده را به مطلوبیت بهره وری و سلامت بیشتری سوق دهد و این جز با مشارکت و همکاری زن و شوهر میسر نمی شود - ثنایی،کدیور،شفیعی سروستانی،. - 1385 خانواده کانونی است که در آن چگونگی توزیع و نحوه اعمال قدرت در شکل گیری و رشد شخصیت افراد، اجتماعی شدن فرزندان،عزت نفس، انسجام و حتی احساس رضایت، احساس بیگانگی و تنهایی و خوشبختی زناشویی اثرمیگذارد .
چگونگی تقسیم قدرت در خانواده میان زن و شوهر ، با کم و کیف خوشبختی زوج ها واحساس عادلانه بودن قدرت رابطه دارد . - مهدوی، صبوری و خسروشاهی1382 به نقل از زارعی توپخانه ، جانبزرگی، احمدی محمدآبادی،. - 1392منظور ازساختار قدرت در خانوادها،الگوهای تصمیم گیری زوجین در هزینه ها،خرید امکانات ،تربیت فرزندان و غیره است. - یزدی و حسینی، حسین آبادی1387،به نقل از زارعی توپخانه و همکاران، . - 1392این بعد از زندگی ،تاثیر بسزایی در احساس رضایت زناشویی دارد و تحقیقات نیز گویای همین امر هستند.
به طوری که نتایج نشان داده که بیشترین رضایت مندی زناشویی زنان وقتی حاصل می شود که در خانواده تقسیم وظایف به صورت عادلانه صورت گیرد - حسینی حسین آباد،. - 1383خانواده کانونی است که در آن چگونگی توزیع و نحوه اعمال قدرت در شکل گیری و رشد شخصیت افراد، اجتماعی شدن فرزندان،عزت نفس، انسجام و حتی احساس رضایت، احساس بیگانگی و تنهایی و خوشبختی زناشویی اثرمیگذارد .چگونگی تقسیم قدرت در خانواده میان زن و شوهر ، با کم و کیف خوشبختی زوج ها واحساس عادلانه بودن قدرت رابطه دارد - مهدوی و خسروشاهی ، - 1382 تحقیقات نشان میدهد که روابط نابرابر در ازدواج ریشه بسیاری از مشکلات زناشویی است .در ازدواج هایی که زن و مرد در قدرت سهیم هستند، رضامندی زناشویی بیشتر است .
علیرغم اینکه زن و شوهر عملکرد واحدی دارند، اما، هر کدام مسئولیتهای متفاوت و نقش خاصی را برعهده دارند - زارعی توپخانه و همکاران،. - 1392زنان در ازدواج هایی که مرد تسلط بیشتری دارد، رضامندی زناشویی بیشتری دارند - بوریس و زسویک3،1967،به نقل از زارعی توپخانه و همکاران. - 1392عده ای رضایت مندی زناشویی را نتیجه رضایت عمومی از زندگی مشترک،رضایت از روابط جنسی،و رضایتمندی عاطفی و هیجانی به حساب آورد - شاکلفورد،2001،به نقل از زارعی توپخانه و همکاران،. - 1392 پورمیدان,نوری، شفتی - - 1393در پژوهش خود با عنوان رابطه سبک زندگی با رضایت زناشویی نشان دادند بین سبک زندگی و رضایت زناشویی رابطه معنادار وجود دارد. با توجه به این یافته، می توان از طریق آموزش تغییر سبک زندگی به زوجین کمک کرد تا با اصلاح سبک زندگی خود، باعث غنی سازی زندگی مشترک خود گردند.
