بخشی از مقاله
چکیده
باغ شهر میبد به عنوان یک نمونه اصیل و دست نخورده از شهرهای ایرانی با الگوی شهرسازی ایران قبل و بعد از اسلام است که در کتب و اسناد تاریخی از آنها یاد شده اما به دلیل اجرای طرح های غیر تخصصی در زمینه پروژه های عمرانی و فقدان نگرش جدی در راستای حفاظت از باغ های این شهرستان به شدت مورد مخاطره و تهدید قرار گرفته و در صورت عدم تعجیل در اصلاح این طرح ها روند تخریبی روز به روز میبد را بیشتر گرفتار خواهد کرد . به طوری که اگر روند تخریب باغ ها به این سرعت ادامه یابد واژه باغ شهر ×را از میبد باید حذف کرد .
در این مقاله ، ما سعی در ارائه راهکار برای افزایش سرانه فضای سبز میبد و باز زنده سازی یاد و خاطره باغ های قدیم میبد در بافت ×جدید آن ، را با استفاده از تکنولوژی بام سبز داریم . بام سبز به خودی خود از قدیم مورد استفاده قرار می گرفت . اما با گذشت زمان این تکنولوژی فراموش شده و در سال های اخیر مجدداً مورد استفاده و بررسی قرار گرفته لذا در این مقاله با بررسی بام سبز ، مزایا ، نحوه اجرا و مطابقت آن با اقلیم گرم و خشک میبد می پردازیم .
مقدمه :
معرفی شهرستان میبد
مخوفترین کویرهای جهان در داخل لگن بزرگ و بسته فلات ایران واقع شدهاند، که دشت رسوبی و پر دامنه یزد، یکی از گستره این دشت از دامنههای شیرکوه در جنوب آغاز میشود و با شیب ملایمی تا کویر .حوضههای شاخص جغرافیایی آن است سیاهکوه در شمال، در مسافتی بیش از یکصد کیلومتر ادامه مییابد. شهر میبد در بخش میانی این دشت واقع است. به طور کلی رشته کوههایی که دور تا دور فلات مرکزی را در برگرفتهاست سبب شده که دامنههای خارجی فلات، از رطوبت بیشتری برخوردار بوده و دامنههای داخلی آن خشک باشد؛ بنابراین کمبود نزولات جوی و آفتاب داغ آسمان صاف ایران، زندگی تبآلودی را در حاشیه کویر به وجود آوردهاست. میبد یکی از کانونهای اولیه یکجانشینی درایران است که در واحه پهناور یزد واقع شدهاست.
این درجه و 14 دقیقه و 4 ثانیه عرض جغرافیایی واقع بوده و شهرستان در 54 درجه و 2 دقیقه و 10 ثانیه طول جغرافیایی و 32 ارتفاع متوسط آن از سطح دریا 1034 متر میباشد. شهر میبد در شمال غرب شهر یزد، کنار جاده تهران - بندرعباس و راهآهن و در حاشیه کویر مرکزی ایران قرار دارد. اراضی خاوری آن دشت و هموار است و از سوی غرب به کوهپایه و به کرمان تهران ارتفاعات جنوبی عقدا منتهی میگردد. شهرهای یزد، اشکذر و اردکان به ترتیب همسایگان جنوب شرق، جنوب و شمال این شهرستان هستند.
مساحت کل شهر میبد بر اساس طرح هادی، 5/19 کیلومتر مربع 1952 - هکتار - میباشد که از این اراضی هکتار، موات و بایر 452 هکتار است. بررسی میبد و نحوه استقرار بخشهای کشاورزی و باغات 282 هکتار، اراضی مسکونی 262 ×آن نشان میدهد که توپوگرافی، آبهای تحتالارضی و استخراج آب - قنات - در شکلگیری شهر نقش مهمی داشتهاست . میبد دومین مرکز شهری و تجاری استان یزد و دارای پیشینهای چندین هزار ساله است که به واسطه بافت تاریخی ارزشمند خود بیشتر نقاط شهر در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است12]
استانداردهای فضای سبز :
تعیین سطح و سرانه کاربری فضای سبز در ایران ، تاکنون عمدتا بر اساس استانداردهای مورد استفاده در کشورهای دیگر بوده است . تعیین سرانه های فضای سبز تا حد زیادی بستگی به خصوصیات بیوکلیماتیک منطقه و شهر دارد ، بر این مبنا باید گفت سرانه فضای سبز در یک شهر بزرگ مانند تهران نمی تواند شرایطی همانند با یک شهر ساحلی در استان مازندران داشته باشد . با وجود این ، اطلاع از استانداردهای فضای سبز می تواند به عنوان هدایتگر فعالیت ها و خط مشی ها به شمار آید .
بر اساس مطالعات و بررسی های وزارت مسکن و شهرسازی ، سرانه متعارف و قابل قبول فضاهای سبز شهری در شهرهای ایران بین 7 تا 12 متر مربع برای هر نفر است که در مقایسه با شاخص تعیین شده از سوی محیط زیست سازمان ملل متحد 20 - تا 25 متر مربع برای هر نفر - رقم کمتری است . در شهرهای مختلف کشور نیز این رقم ، با توجه به ویژگی های متفاوت جغرافیایی و اقلیمی آنها ، با اختلافاتی همراه است که میزان آن را طرح های مصوب هر یک از شهرها تعیین می کنند . [9]
سرانه فضای سبز در شهر یزد :
سرانه کل فضای سبز در استان یزد ، 16,5 متر مربع برای هر نفر است که میزان استاندارد آن 20 تا 25 متر مربع است [11].
سرانه فضای سبز در شهرستان میبد :
سرانه کل فضای سبز در شهرستان میبد ، 4,22 متر مربع برای هر نفر است که میزان استاندارد آن 20 تا 25 متر مربع است وباید به ازای هر نفر حدود 15 تا 20 متر مربع فضای سبز افزایش یابد [10]. الگوی معماری شهرستان میبد درحالی به عنوان باغ شهر مطرح است که این الگو چند سالی میشود که بهدلیل ارزش افزوده زمین و ساخت و سازهای انبوه درحال نابودی است. در شهرهای باغ شهر منظور و هسته اولیه ایجاد یک باغ بوده است. و این شهرها در طول سالیان متمادی خود را باغهای میوه و خرما و... وفق داده و پیوستگی خود را حفظ کردهاند اما هماکنون در میبد نوع جدیدی از شهرسازی بوجود آمده که با ذات و ماهیت باغشهر کاملا تناقض دارد.[7]
