بخشی از مقاله
چکیده
معماری سبز یامعماری پایدار یکی از گرایشها و رویکردهای نوین معماری است که در سالهای اخیر مورد توجه عده زیادی از طراحان و معماران معاصر جهان قرار گرفته است . این معماری که برخاسته از مفاهیم توسعه پایدار می باشد در پی سازگاری و هماهنگی با محیط زیست یکی از نیازهای اساسی بشر در جهان کنونی است .
بشر امروزه در پی فعالیت های روزانه و در تکاپو برای گذران زندگی روزمره و معاش خود و در جهت احداث مسکن، چه به عنوان سرپناه و چه به منظور سرمایه گذاری، این دو نماد را تغییر شکل می دهد و محیط زیست شهری را دگرگون می سازد .در این فرایند فضاهای سبز، باغ ها و جنگل ها تبدیل به آسمان خراش ها و شهرک های مسکونی می شوند .آهن و آجر ، سیمان و سنگ جایگزین سیمای ساختمانی شهرها که روزگارانی علاوه بر تامین محل سکونت انسان چشم اندازی سبز و زیبا در اختیار وی قرار داده شده است .
شهرنشینان امروزی گاهی که به درون خود می نگرند با احساس خلائی عمیق از دستیابی به طبیعت خودرا به دور از آسایش و آرامش راستین می یابند .در مقابله با این مشکل، بشر از گذشته های دور به ایجاد بام های سبز یا باغ بام ها به عنوان راه حلی مناسب برای آشتی دوباره با طبیعت و تغییر چشم اندازشهری روی آورده است .در واقع بام سبز استفاده از فضاهای بلا استفاده و بی روح ساختمان های شهری در جهت ایجاد لکه های سبز می باشد .این امر علاوه بر زیبائی شهر موجب تلطیف هوا و کاهش آلودگی هوا ونهایتاً بهبود محیط زیست ساکنان شهر می گردد. پژوهش پیش رو بر اساس مطالعه کیفی صورت گرفته و نگارش این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها مطالعه کتابخانه ای ، و مقالات معتبر علمی و اسناد مکتوب می باشد.
.1 مقدمه
گسترش فیزیکی شهرها منجر به از بین رفتن محیط های طبیعی پیرامونی و زمین های زراعی شده است .در ساختمان های شهری بام های مسطح با هزینه زیاد بمنظور حفاظت ساختمان در برابر باران و برف و نگهداری لوازم مکانیکی طراحی شده اند .بام های تخت معمولا فاقد ملاحظات زیبایی شناسانه معماری بوده و بنابراین نمی توانند در اغنای ارزش زیبایی و معماری ساختمان نقشی داشته باشند . این سطوح چهره ای زمخت و خشن به سیمای شهر، یا محدوده ساختمان می بخشند و نیازمند سیستم دفع آب باران نیز هستند
ایجاد و توسعه فضاهای سبز مصنوعی نقش مهمی در زندگی بشر داشته و جای گزینی برای محیط طبیعی از بین رفته در هنگام ساخت و ساز است .بسیاری از فناوری ها و فعالیت های جدید به منظور کاهش تاثیر انسان بر روی زمین به وجود آمده اند، از جمله :انرژی های جایگزین ، استفاده موثر از منابع طبیعی ، کشاورزی بدون استفاده از مواد صنعتی و سبز پوش کردن پشت بام ها .بام های سبز بخشی از تلاش مدیران شهری برای پایدار ساختن فضای شهرها و یکی از راه حلهای مدرن برای حل مشکلات محیط زیست شهری می باشد.
مفهوم انرژی های تجدید پذیر، مجموعه ای از جریان انرژی و استفاده از آنها را شامل می شود که به استثنای موارد اندکی،مانند انرژی زمین گرمایی، از تابش نور خورشید ناشی می گردند . قابل ذکر است، انرژی های تجدید پذیر آثار مخرب زیست محیطی نداشته و در راستای توسعه پایدار می باشند. -
تصویر -1 بام سبز .
قبل از هر چیز که یک ساختمان سبز خلق شود مانند هر چیز دیگر به یک خالق احتیاج دارد . این موضوع یعنی ایجاد ساختمان سبز به سلامت فردی که در آن و در محیط اطراف آن زندگی می کند کمک خواهد کرد و از او پشتیبانی خواهد کرد و باعث رضایت مندی و سودمندی آنان خواهد شد.این موضوع نیازمند کاربرد با دقت انرژیهای تصدیق شده در معماری است: استفاده از طبیعت بادوام و منبع مواد با کفایت و تکیه بر خورشید برای استفاده های گرمایی و نیروی برق و روشنایی روزانه و دوباره استفاده کردن از ضایعات و... یک اتحاد و یکپارچه سازی ساختمانی ظریف این استراژیها را تولید می کند. البته باید توجه داشت که تبدیل فرهنگ بشر به یک پایه و تغییر ساختار اساسی روح و سرشت انسان بستگی دارد.ما باید یکی شدن و به هم پیوستن و وابستگی به یکدیگر را با یک چیزی خیلی وسیع تر از خودمان را دوباره کشف کنیم. جهان طبیعت قلم مویی است روحانی که نسبت به همه چیز برتری می یابد.
.1.1اهمیت و ضرورت تحقیق
با توجه به آلودگیهای ناشی از گرد و غبارهایی که از کشورهای جنوب غربی وارد ایران میشود وهمچنین آلودگیهای ناشی ازسوخت بنزینی که سلامت افراد را در شهرهای بزرگ به خطر انداخته است، توجه به اثرات زیست محیطی و تأثیرات مثبت بام سبز ضروری به نظر میرسد .علاوه بر این بام سبز نقش مؤثری درکاهش مصرف انرژی دارد، و از آنجا که بهینه سازی مصرف سوخت در حال حاضر یکی از موارد با اهمیت در زندگی شهروندان شده است، استفاده از آن میتواند مفید واقع شود .از سایر فواید آن میتوان به کاهش اثرات گرما، جذب سر و صدا، خنک سازی محیط، کاهش آلودگی آب و فاضلابها اشاره کرد.
بام سبز به دلیل بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی و زیست محیطی، در برنامه ریزی بیشتر شهرهای پیشرفته جهان قرارگرفته است و این در حالی است که حتی در مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان و مسکن در خصوص مصرف انرژی به آن هیچ اشاره ای نشده است .در ساختمان هامعمولاً اتلاف حرارت از طریق بام زیاد است و مصرف انرژی واحدهای طبقه آخر افزایش می یابد لذا بام سبز راه حلی برای این معضل است .بام سبز با افزایش لایه های بام، مانند یک عایق حرارتی عمل می کند و تبادل گرما بین فضای داخل و بیرون ساختمان را کنترل می کند به همین دلیل استفاده از آن ضروری به نظر میرسد.
.1.2پیشینه و روش تحقیق
طیف وسیعی از تحقیقات پیرامون این موضوع در کشورهای مختلف انجام شده است .در زمینه عملکرد حرارتی آن نیزمطالعاتی انجام گرفته است به عنوان مثال، گاپلی عملکرد گرمایی و تأثیر پوشش های گیاهی با میانگین ضریب جذب متفاوت برای اشعه های خورشیدی را تحلیل نموده و یا پالومو به ساده سازی الگوهای اجزا بام سبز از طریق ترسیم آماری و تکنیک های الگوی کاهش انرژی ساختمان پرداخته است.
این تحقیق با این پیش فرض که " بام سبز نقش موثری در معماری پایدار داشته باشد ".آغاز شد لذا روش تحقیق نیز به دو صورت توصیفی و تحلیلی انجام پذیرفت .
.1.3بیان مسئله
چارلز جنکر در آخرین فصل کتاب معماری پایدار خویش این مسئله را خاطر نشان می سازد که نابودی زمین توسط ما منجر به نابودی 27000 گونه زیستی در یک سال می شود هفتاد و چهارانقراض در یک روز و یا سه نابودی در یک ساعت ! مدارک جدیدی بر اساس مجله تایم مورخ 31 ژانویه 2000 این تعداد را بالاتر نشان می دهد یعنی صدها انقراض در یک روز. گرم شدن کره زمین ،نازکتر شدن لایه ازن به علت استفاده از انواع آلاینده ها ،افزایش آلودگی محیط زیست و انقراض گونه های زیستی همه و همه باهم می آمیزند تا ضرورت توجه به مسایل زیست محیطی را برای آینده قابل پیش بینی گردانند . بطوری که پیشی گرفتن خاکستری در برابر جهان سبز قابل تامل ترین مسئله قرن حاضر به شمار می رود .
.2 تعریف بام سبز
یک بام سبز، بامی است که مقدار یا تمامی آن با پوشش گیاهی و خاک، یا با محیط کشت روینده، پوشانده می شود .لفظ بام سبز گهگاه برای بام هایی که مفاهیم" معماری سبز "را مد نظر قرارمی دهند، نظیر پانل های خورشیدی و یا صفحات فتوولتائیک، بکار می رود.[4 ] بام سبز در واقع بامی است که بر روی سطح آن گیاهان رشد می کنند .
تنوع گیاهی چنین ساختاری می تواند از بام پوشیده ازچمن مصنوعی تا باغ بامی باشد که با گیاهان مورد استفاده در طراحی منظر پوشیده شده است. سبزپوش کردن بام نیازمند گیاهانی است که بتوانند در برابر محیط خشن و بی روح پشت بام در شرایط کم آبی، یخ زدگی، طوفان و غیره مقاومت کنند .نوع گیاهان انتخابی بسته به نوع آب و هوا و شرایط اقلیمی، متفاوت است.
نقش عمده بام سبز در مدیریت آب های ناشی از بارندگی، بازیافت آب، کاهش اثرات گازهای گلخانه ای، تنوع زیست محیطی درموجودات زنده شهری - گیاهان و جانوران - ، محافظت از پوسته زمین، جلوگیری از تابش اشعه فرابنفش به ساختمان ، بهبود و تلطیف هوا، کاهش دما، معتدل نمودن هوای گرم، جلوگیری از آتش سوزی ساختمان ها، کاهش نفوذ تابش الکترومغناطیس ، بهبود کیفیت اقلیمی و ایجاد تهویه مطبوع در شهر، ایجاد چشم اندازهای زیبای شهری، مطبوعیت و مطلوبیت فضاهای شهری، پاکیزگی و کاهش آلودگی هوا، ذخیره انرژی ، کاهش آلودگی صوتی کاهش هزینه های مربوط به نگهداری و تعویض سقف ساختمان ، ایجاد محیطی آرام در نواحی پر ازدحام شهری و افزایش فضاهای جدیدی برای فعالیت های تفریحی، بالا بردن امنیت غذایی شهر - کشاورزی - و همچنین به عنوان آزمایشگاهی جهت انواع پروژه های تحقیقاتی و آموزشی چشمگیر است
