بخشی از مقاله
چکیده
یکی از مهم ترین مباحث در بازار سرمایه، آگاهی از میزان ریسك شرکت ها، خصوصا ریسك سیستماتیك است که می تواند نقش به سزایی در تصمیم گیری ها ایفا نماید. هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه بین رتبه اعتباری و ریسك سیستماتیك شرکتها می باشد. سپس، اطالعات مربوط به رتبه اعتباری به عنوان متغیر مستقل مورد مطالعه قرار گرفت و ریسك سیستماتیك به عنوان متغیر وابسته محاسبه شد. همچنین متغیرهای کنترلی - نوسان پذیری قیمت سهام، نسبت هزینه مالی، اهرم مالی و اندازه شرکت - در مدل مورد استفاده قرار گرفتند.
قلمرو زمانی این تحقیق از سال 1387 لغایت 1392 است ونمونه آماری این تحقیق شامل 106 شرکت 636 - سال- شرکت - از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق تهران بوده انتخاب گردید. در این پژوهش برای آزمون فرضیه ها از مدل رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شده است. روش آماری مورد استفاده در این پژوهش روش داده ای پانل می باشد،. نتایج آزمون فرضیه های تحقیق بیانگر این است که بین رتبه اعتباری و ریسك سیستماتیك شرکتها، رابطه معنادار و معکوسی وجود دارد.
مقدمه
امروزه ریسك شرکت ها جزء مباحث بسیار با اهمیت تلقی شده و در کنار آن دارایی هایی که در مدت زمان کوتاهی قابلیت تبدیل به وجوه نقد را دارند بر اهمیت این موضوع افزوده اند - بوکارت و ایلینجسن، . - 2004 در ارتباط با سرمایه گذاری، تمام واحد های تجاری در طول عمر فعالیتشان نیاز به منابع مالی پیدا می کنند - شنوی و ویلیامز، - 2011 این موضوع در مورد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بواسطه حجم فعالیت شان نمود بیشتری پیدا می کند.
در نتیجه این گونه شرکت ها ناگزیر خواهند بود که از بین چندین روش تأمین مالی بهترین روش را انتخاب نموده و ریسك شرکت را به حداقل ممکن برسانند - آکسو،. - 2014 فرصت های رشد که در گرو استفاده شرکت ها از فرصت های مناسب سرمایه گذاری است، می تواند باعث افزایش ارزش شرکت شده و معموال توسط مجموع بازده دارایی ها - اموال، ماشین آالت، تجهیزات و سایر داراییها - به دست خواهد آمد .
همچنین اکثر تحقیقات گذشته بیشتر تاکید بر رابطه بین فرصت های سرمایه گذاری و ریسك سیستماتیك شرکت ها داشته اند - آدرین و همکاران، - 2012 جذب سرمایه گذاران در بازار سرمایه کشورمان با توجه به نوپا بودن بازار سرمایه نسبت به کشورهای پیشرفته از نظر مدیران بسیار با اهمیت بوده و در راستای رسیدن به این هدف شناسایی روابط عواملی مانند :رتبه اعتباری شرکت و تاثیرگذاری آن بر ریسك سیستماتیك، می تواند راه گشای اساسی در دستیابی به هدف غایی شرکت ها باشد.
بیان مسئله
انجام سرمایه گذاری یکی از موارد ضروری و اساسی در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی کشور است و برای انجام هر گونه سرمایه گذاری نیاز به نقدینگی مناسب است. سرمایه گذاران از بعد از عرضه سرمایه، تا جای ممکن سعی دارند که منابع مالی خود را به سمتی سوق دهند که کمترین ریسك و بیشترین بازده را داشته باشد و به دنبال سرمایه گذاری در شرکت هایی هستند که دارای اعتبار تجاری باالیی باشند. اکثر مطالعات پیشین در ارتباط با اعتبار تجاری شرکت ها به این نتیجه رسیدند که اعتبار شرکت تشکیل شده از نسبت بزرگی کل دارایی ها می باشد.
یانگ و همکاران - 2009 - دریافتند که نسبت مصالح اعتبار وابسته به کل دارایی ها در شرکت های آمریکایی در اوایل دهه 1990 برابر با 178 درصد بوده است. شنوی و ویلیامز - 2011 - ، نشان دادند که نسبت ذخایر نقدی در سرتاسر 16 کشور اروپایی در دامنه ای بین 16 و 24 درصد بوده است.بر طبق این مقاالت شرکت های استفاده کننده از اعتبار تجاری به دنبال جانشین مناسبی از روی تامین مالی کوتاه مدت و وام های نهاد های قراردادی می باشند.
یکی از مهم ترین تصمیمات مالی، تامین مالی شرکت ها می باشد که در اجرای پروژه های سودآور و رشد شرکت ها نقش بسیار مهمی را ایفا می کند، توانایی واحد های انتفاعی در مشخص ساختن منابع مالی به منظور سرمایه گذاری و تهیه برنامه های مالی مناسب، از عوامل اصلی پیشرفت این واحد ها به حساب می آید. مدیران مالی می توانند با شناخت روش های مختلف تامین مالی و بررسی این روش ها نیاز شرکت به منابع مالی را برطرف کنند آنها باید برای رسیدن به این منظور عوامل مختلف اثر گذار بر تامین مالی را شناسایی کنند و مهم ترین و موثرترین آنها را مشخص نمایند و در نهایت با سرمایه گذاری این وجوه ثروت سهام داران را حداکثر کنند. شرکت های که اقدام به نگهداری دارایی های نقدی می کنند، در هنگام مواجهه با سود ها و زیان های احتمالی، بسیار توانا و قدرتمند هستند.
ضمنا" آنها ممکن است در پرتفلویی از پروژه های سودآور با NPV مثبت سرمایه گذاری کنند. سطح باالی وجوه نقد در یك شرکت مسائل و مشکالت مربوط به نمایندگی را بین مدیریت و مالکان شرکت به وجود آورد - بکر و ایواشینا، . - 2011 آکسو - 2014 - ، به این نتیجه رسید که دو عامل ریسك شرکت و بازده مورد انتظار سهام در کنار تاریخ اعالن سود در اکثر شرکت های فعال در بازار سرمایه به عنوان نقطه عطف در جهت افزایش رونق مبادالت سهام شرکت ها نقش ایفا میکند.
بازده های پیشین شرکت ها، ریشه در قوانین بنیادی شرکت ها داشته و متاثر از نوسانات عادی و زودگذر نمیباشد. معامالت سهام شرکت ها در بازار سرمایه زمانی رونق خواهد شد که کلیه عوامل بیرونی و درونی شوک آور در نظر گرفته شده و در حین توجه به عوامل درونی متاثر بر رونق معامالت مانند تقسیم سود، عوامل خارجی ای مانند تغییرات اقتصادی سایر شرکت ها نیز در نظر گرفته شود و بازدهی ناشی از ریسك سهام شرکت ها حداقل شود - بکر و ایواشینا، . - 2011 تاثیر تصمیمات مالی و سرمایه گذاری بر ارزش و بازده های پیشین و مورد انتظار سهام شرکت ریشه در تحقیقات دارد.
تئوری دارایی ها که در بازار کامل سرمایه، صرف نظر از ارزش شرکت، در ارتباط با دارایی های مولد مالی بوده است، مبنای مناسبی بر سرمایه گذاری ها و در نهایت افزایش بازدهی مورد انتظار سهام شرکت ها محسوب شده است - همان منبع - . سرمایه گذاری از نظر تئوریك به دو بخش سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم بندی میشود - آدرین و همکاران، - 2012، که در ارتباط با سرمایه گذاری های بلند مدت که به نوعی جزء اهداف بلند مدت شرکت ها نیز محسوب میگردد، بازده ی سهام ناشی از ریسك شرکت، بسیار موثر در ارتباط با سیاست های سرمایه گذاری خواهد بود - یانگ و همکاران، . - 2009با توجه به هدف اصلی این پژوهش محقق به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که آیا رتبه اعتباری بر ریسك سیستماتیك در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیرگذار است یا خیر؟
پیشینه ی پژوهش
آلمدیا و همکاران - - 2012 در تحقیق خود با عنوان بررسی تأثیر نوسان پذیری و اثر ترکیبی آن ها بر رابطه ی بین ریسك سیستماتیك و بازده به این نتیجه دست یافت که در بازارهای با نوسان پذیری کمتر رابطه قوی تری بین بازده با ریسك سیستماتیك وجود دارد دوچین و همکاران - 2010 - ، به تحقیق و مطالعه درباره ی رابطه ی میان متغیرهای حسابداری و ریسك سیستماتیك، پرداختند . آن ها در تحقیق خود نشان دادند که متغیرهای بتای حسابداری، تغییرات سود، رشد، نسبت پرداخت سود، نسبت جاری، اهرم مالی، نسبت پوشش بهره و اهرم عملیاتی، بیش از 57 تغییرات ریسك سیستماتیك را تبیین می کند.
خواجوی و همکاران - 1393 - در پژوهشی به بررسی تاثیر ساختار سرمایه بر بازده غیرعادی انباشته با استفاده از معیارهای اهرم مالی، ریسك سیستماتیك، نسبت P/E و اندازه شرکت پرداختند .نتایج حاکی از معناداری تمامی متغیرها غیر از اهرم مالی بود.خانی و مالئی - - 1388 در پژوهشی تحت عنوان " رابطه بین سود حسابداری و جریان وجوه نقد عملیاتی با ریسك سیستماتیك بورس اوراق بهادار تهران - 1384-1378 - که بر روی نمونه ای متشکل از 210 سال- شرکت از میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که هر دو اطالعات مربوط به جریان وجوه نقد عملیاتی و سود حسابداری، در فرآیند پیش بینی ریسك سیستماتیك دارای محتوای نسبی اطالعات هستند .
