بخشی از مقاله
چکیده
بسیاری از دانش آموزان دوره ابتدایی ممکن است که در فراگیری درسی خاص از جمله ریاضی ناتوانی داشته باشند، این ناتوانی در درس ریاضی را می توان با آموزشهای خاص، رفع کرد بر همین اساس شناسایی و رتبه بندی اختلالات یادگیری دانش آموزان در درس ریاضی مهم است بنابراین هدف مقاله حاضر، رتبه بندی اختلالات یادگیری درس ریاضی دوره ابتدایی از نظر معلمان است جامعه آماری این پژوهش، معلمان مقطع ابتدایی شهر داراب می باشند که از بین جامعه مذکور، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، و پس از کنار گذاشتن پرسشنامه های مخدوش، نمونه ای به حجم 102 نفر انتخاب شد ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته ای بود که بر اساس انواع اختلالات یادگیری در درس ریاضی تدوین شد با استفاده از روش آماری فریدمن پرسشنامه ها تحلیل و نتایج شد نشان داد که از نظر معلمان مقطع ابتدایی، اختلال مهارت زبانی به عنوان اولین اختلال یادگیری درس ریاضی و پس از آن دانش آموزان به ترتیب در معرض اختلالات مهارت ادارکی، مهارت توجه و در نهایت مهارت ریاضی قرار دارند.
واژههای کلیدی: اختلال مهارت زبانی، اختلال مهارت های ادراکی، اختلال مهارت های ریاضی و اختلال مهارتهای توجه
-1 مقدمه
اصولا ناتوانی یادگیری، مشکل خاصی در یادگیری است که با عقب ماندگی ذهنی تفاوت دارد. بسیاری از کودکان ممکن است که در فراگیری یک درس خاص ناتوانی با شند، در صورتی که با آموز شهای خاص می توان این ناتوانی را رفع کرد یا به حداقل ممکن رساند. ولی اگر همین مشکل از طرف مسئولان تعلیم و تربیت و معلمان مدرسه تشخیص داده نشود و به موقع نسبت به رفع آن اقدام نگردد کودک از یادگیری باز می ماند یا به عقب ماندگی متهم می شود - رمضانی،. - 1384 اصطلاح ناتوانی یادگیری را اولین بار ساموئل کرک1در سال 1963 به کار برد. وی این اصطلاح را برای توصیف گروهی از کودکان که دارای اختلالاتی در رشد زبان، گفتار، خواندن و مهارتهای ارتباطی لازم در تعامل اجتماعی بودند، بکار برد بنابراین، کودکانی که از نظر حواس - نظیر کوری یا کری - معلول بودند و کودکانی که دارای عقب ماندگی عمومی بودند از این گروه مستثنی شدند - رخشان و فریار،. - 1392
اگرچه اصطلاح ناتوانیهای یادگیری را اولین بار ساموئل کرک در سال 1963 به کار برد اما اولین قدم تحقیقی در قلمرو اختلالات یادگیری در اواخر سالهای 1930 و اوایل 1940، تو سط روان شنا سی به نام ورنر 2و د ستیارش ا شتراوس 3که یک متخصص اعصاب و روان بود، برداشته شد. سازمان آموزش و پرورش آمریکا - نقل از باباپور خیرالدین و صبحی قراملکی، - 1380 تعریف دیگری از اختلالات یادگیری در سال 1990 در بیانیه تربیتی کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری ارائه کرده که به شکل زیر است:» اصطلاح کودکان دارای اختلالات یادگیری به کودکانی اشاره می کند که در یک یا چند مورد از فرایندهای اساسی روان شناختی از قبیل درک و فهم، ا ستفاده از زبان گفتاری یا نو شتاری اختلال دا شته با شند، و این اختلال ممکن ا ست خود را به صورت ناتوانی در شنیدن، فکر کردن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن، هجی کردن یا انجام محاسبات ریاضی نمایان سازد.
این اختلالات، ویژگیهایی مانند معلولیت های ادراکی، آسیب مغزی، اختلالات خفیف مغزی، نارسا خوانی و زبان پریشی رشدی - تحولی - را در بر می گیرد. این تعریف، کودکانی را که مشکلات یادگیری ناشی از معلولیت های بینایی، شنوایی یا حرکتی، عقب ماندگی ذهنی، ناب سامانیهای عاطفی یا محرومیت های محیطی، فرهنگی یا اقت صادی دارند را شامل نمی شود.« در ایران نیز زمینه های آموزش و توان بخشی دانش آموزان دارای نارسایی های یادگیری، به سه دوره اساسی تقسیم می شود:
- دوره اول: از سال 1347 تا سال 1370 که دوره تدوین مفاهیم نظری و شکل گیری زمینه نارسایی های ویژه یادگیری است.
-دوره دوم : از سال 1371 تا سال 1372 که دوره ی طراحی، برنامه ریزی و سیاست گذاری در زمینه نارسایی های ویژه ی یادگیری است.
-دوره سوم: از سال 1373به بعد، که دوره تاسیس سیستم های آموزشی و توان بخشی مناسب، برای دانش آموزان دارای ناتوانی های ویژه یادگیری و نیز آماده سازی نیروهای متخصص در آموزش و پرورش عادی و استثنایی، برای ارائه خدمات می باشد - باشعور لشگری،. - 1388والاس و مک لافلین - نقل از منشی طوسی، - 1376 معتقدند که اختلال یادگیری، یعنی اختلالی در یک یا چند فرایند روانی پایه که به درک یا استفاده از زبان شفاهی یا کتبی مربوط می شود و می تواند به شکل عدم توانایی کامل در گوش کردن، فکرکردن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن، هجی کردن یا انجام محاسبه های ریاضی بروز کند. اصولا ناتوانی یادگیری از نظرکرک و چالفانت - نقل از رونقی، - 1377 به دو گروه ناتوانی یادگیری تحولی و ناتوانی یادگیری تحصیلی طبقه بندی می شود:
-ناتوانیهای یادگیری تحولی: شامل آن دسته از مهارتهای پیش نیاز4است که دانش آموز برای یادگیری موضوعات درسی به آنها نیاز دارد. مثلا یک دانش آموز کلاس اول دبستان برای یادگرفتن اینکه چگونه نامش را بنویسد باید از چندین مهارت پیش نیاز در زمینه های ادراکی، هماهنگی چشم و دست، زنجیره سازی 5برخوردار باشد. یا برای یادگیری مهارت خواندن، دانش آموز باید حافظه شنوایی و بینایی، زبان و سایر عملیات ذهنی خود را بهبود بخ شد. خو شبختانه این عملکردها در بی شتر دانش آموزان دبستانی به اندازه کافی تحول یافته و آنان را قادر می سازد تا موضوعات درسی را یاد بگیرند.
-ناتوانیهای یادگیری تح صیلی: م شکلاتی ه ستند که به طور ا صولی به و سیله دانش آموزان دب ستانی تجربه می شوند و شامل ناتوانی خواندن، نوشتن، ناتوانی هجی کردن و ناتوانی ریاضی و محاسبه کردن می باشد. هنگامی که به نظر می رسد دانش آموزی توانایی بالقوه یادگیری در مدرسه را دارد اما پس از دریافت تعالیم کافی نمی تواند یادگیری بگیرد، می توان او را به عنوان فرد ناتوان در یادگیری ریاضی، خواندن یا نوشتن و هجی کردن به شمار آورد.
لازم به ذکر است که در این مقاله، مراد از ناتوانی، ناتوانی یادگیری تحصیلی در زمینه درس ریاضی می باشد در ارتباط با اختلال یادگیری ریا ضی باید به این نکته ا شاره کرد که برطبق ملاک های آ سیب شنا سی روانی یکی از زیرمجموعه های ناتوانی یادگیری، اختلال یادگیری ریاضی است این نوع ناتوانی یادگیری از سوی متخصصان پزشکی و سلامت روانی به منزله اختلال عصب زیست شناختی در پردازش شناختی یا یادگیری شناخته شد و محصول کنش وری مغزی نامشخص است. به عبارت دیگر در بین دانش آموزان پایه های مختلف تحصیلی عده ای علیرغم برخورداری از هوش عادی یا بالاتر از عادی و سلامت ج سمانی و دا شتن انگیزه و تلاش کافی در یادگیری یک یا چند ماده در سی مثلا ریا ضی دچار ضعف شدید بوده و موفقیت چندانی در این درس ک سب نمی کنند و این گروه دانش آموزانی ه ستند که دارای اختلال یادگیری در درس ریا ضی می با شند. این د سته از دانش آموزان به دلیل عدم موفقیت در یادگیری بع ضی از دروس، خ صو صا درس ریا ضی، در پایه های تح صیلی مردود شده و مجبور به ترک تح صیل می شوند - کرمی،. - 1384 در ارتباط با نقش اختلال یادگیری در ترک تح صیل باید به نظریه شکست تحصیلی نیز اشاره کرد بر اساس این نظریه، ناتوانییادگیری مستقیماً به شکست تحصیلی و در نتیجه منجر به بزهکاری در دوران نوجوانی و جوانی می شود این فرایند دارای ویژگی های زیر است:
-دانش آموزان از ناتوانی خود در یادگیری عصبانی شوند و ممکن است در جامعه با خشم و یا رفتاری تلافی جویانه عمل کنند.
-دانش آموزان دارای اختلال یادگیری، معمولا تحت تاثیر دیگر دانش آموزان بزهکاری که در مدرسه عضو گروهند قرار می گیرند.
