بخشی از مقاله
چکیده
اختلالات یادگیری در دانش آموزان یکی از عوامل نبود موفقیت تحصیلی در دانش آموزان، وجود اختلالات یادگیری در آنان است که منجر به افت تحصیلی، کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس و ترک تحصیل آنها می شود. یکی از انواع اختلالات یادگیری، اختلالات یادگیری در درس ریاضی است. مهمترین ویژگی کودکانی که این نوع اختلال را دارند، اشکال در فراگیری و یادآوری مفاهیم ریاضی و ویژگی دوم آنها دشواری در انجام محاسبات، راهبردهای نارسا در حل مسئله، زمان طولانی در کشف راه حل و میزان بالای خطا در انجام محاسبات ریاضی است.
معمولا این افراد دارای مشکلاتی در حافظه شنیداری و دیداری، حفظ توجه، بازداری تکانه ها، هماهنگی حرکتی، ادراک و تمییز شنیداری و دیداری، ضعف انگیزش، ضعف در تعمیم و سازماندهی، ضعف در حافظه فعال، حواس پرتی، ضعف در ادراک نقش از زمینه، پردازش اطلاعات، هماهنگی دیداری – حرکتی، سبک یادگیری و بی قراری و بیش فعالی نیز می باشند.
در بین تمام مشکلاتی که در مورد این کودکان ذکر شد، یکی از مسائل و مشکلاتی که این کودکان دارای اختلال ریاضی با آن مواجه هستند، اختلال در کارکردهای حافظه است. . با توجه به اهمیت و ضرورت این مسئله محققان به بررسی انواع اختلالات یادگیری در درس ریاضی، راهکارهایی برای حل این مساله توسط معلمان، ضعف های موجود در درس ریاضی ارایه نموده اند.
برای این منظور محققان از روش کتابخانهای و مروری بر تحقیقات قبلی ومصاحبه با متخصصان تعلیم وتربیت استفاده نموده است.نتایج پژوهش نشان داد که اختلالات یادگیری همان مشکلات پنهان یادگیری می باشد. زیرا این مشکلات به دلیل ناآگاهی مربیان و اولیاء به صورت پنهان باقی مانده و حتی توسط دانش آموز نیز شناخته نمی شود و در طول زندگی گریبانگیر افراد مبتلا خواهد بود. در پایان راهکارهایی برای بهبود یادگیری دانش آموزان مقطع ابتدایی برای معلمان، والدین و... ارائه شده است. که ریشه اصلی این اختلال را می توان در روش تدریس و نحوه برخورد معلمان با دانش آموزان و محتوای کتب درسی مشاهده نمود.
-1مقدمه
تعداد زیادی از دانش آموزان مقاطع ابتدائی، راهنمایی و دبیرستان در یاد گیری دروس ریاضی مشکل دارند، و با اینکه به اندازه دانش آموزان همسان خود تلاش می کنند، پیشرفت مورد انتظار را ندارند مشکلات یاد گیری کودکان در زمینه ریاضیات در مقایسه با سایر زمینه های اختلالات ویژه در یاد گیری مانند خواندن و نوشتن، کمتر مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است در حالیکه مشکلات ریاضی از جمله مشکلات بسیار شایع در حوزه پیشرفت تحصیلی هستن، این مشکلات به گونه ای هستند که موجب می شوند دانش آموزان کم استعدادتر از آنچه هستند به نظر برسند و در محیط مدرسه احساس آرامش نکنند.
این کودکان به دلیل ناکامی های زیاد در درس ریاضی هرگاه با چیزهایی روبرو می شوند که شباهت به حساب دارد، نومید و دل سرد می شوند. نگرش کودک به مسئله عامل بسیار مهمی است و زمانی که این مشکل به خوبی از دیگر مسائل تفکیک شد، لازم است برای کودک آموزشها و فعالیت هایی تدارک دیده شود که احتمال موفقیت وی در آنها زیاد است. در غیر این صورت نمی توان از کودک موفقیت چندانی انتظار داشت. لذا دادن آموزش های مورد نیاز و ایجاد حساسیت نسبت به ویژه گی های این گروه از دانش آموزان به کسانی که با آنان سر و کار دارند، امری ضروری به نظر می رسد.
یکی از مهم ترین شاخه های روانشناسی و آموزش و پرورش، شاخه ناتوانی های یادگیری است. یادگیری ابزار عمده سازگاری انسان با محیط در حال تغییر خود است. اگر کودکان و نوجوانان در جهان پیشرفته و پیچیده امروز نتوانند یادبگیرند،نمی توانند خوب یاد بگیرند، نمی توانند خوب زندگی کنند. در حال حاظر ناتوانی های یادگیری به منزله علت اصلی مشکلات شدید یادگیری تحصیلی شناخته شده اند
کودکان ونوجوانان مبتلا به ناتوانی های یادگیری در هرکلاس یافت می شوند. معمولا این دانش آموزان چاره ای جز ترک تحصیل ندارند، مگر آنکه مشکلات آنها به موقع تشخیص داده و درمان شود. دانش آموزان مبتلا به ناتوانی های یادگیری نابینا نیستند، اما نمی توانند بسیاری از چیزها مانند همسالان خود ببینند، ناشنوا نیستند، اما در بسیاری از موارد نمی توانند مانند افراد طبیعی گوش کنند یا صدا ها را بشنوند. از نظر رشد شناختی عقب ماندگی ندارند، ولی با روش متفاوتی یاد میگیرند، افزون بر آن، آنان با بسیاری از رفتارهایشان باعث به هم ریختن کلاس و ایجاد ناراحتی در خانه می شوند
بررسی های انجام شده حاکی از آن است که برخی از دانش آموزان در جریان یادگیری با مشکلاتی برخورد می کنند.
به عبارتی با وجود تفاوت های گوناگونی که انسانها از لحاظ آموزش و یادگیری باهم دارند، اما بازهم برخی از آنان در جریان یادگیری با مشکلات عدیده ای روبه رو شده و دچار اختلال های یادگیری ویژه می شوند. اختلال های یادگیری ویژه یک اصطلاح کلی است که به گروهی ناهمگن از اختلال ها گفته می شود که خود را به صورت دشواری های جدی درکسب وگوش دادن، حرف زدن، خواندن، نوشتن، استدلال کردن، یا توانایی های ریاضی نشان می دهد.
متخصصان تعلیم و تربیت معتقدندکه ناتوانایی های یادگیری به دو دسته اصلی زیر تقسیم می شوند. اختلال های یادگیری ویژه ناشی از تحول و اختلال های یادگیری ویژه در تحصیل. خود ناتوانایی های یادگیری به سه نوع زیر تقسیم می شوند:
-اختلال های یادگیری ویژه در ریاضی
-اختلال های یادگیری ویژه در خواندن
-اختلال های یادگیری ویژه در املاء نویسی
یکی از بحث هایی که در زمینه ناتوانایی های یادگیری مطرح است اختلال ریاضی است که به آن دیس کل کولیا نیز گفته شده است. واژه دیس کل کولیا، توصیف کننده ناتوانی شدید در یاد گیری و استفاده از ریاضیات است. این واژه شبیه دیس لکسیا، به عنوان اختلال در یاد گیری مفاهیم ریاضی و محاسبه همراه با بد کارکردی سیستم عصبی مرکزی تعریف شده است. به عبارت دیگر، هم دیس لکسیا و هم دیس کلکولیا، اشاره به ناتوانی شدید با معنای ضمنی پزشکی دارند. دیس لکسیا ناتوانی شدید در خواندن با بد کار کردی عصبی است و دیس کلکولیا، ناتوانی شدید در ریاضیات با نقص در سستم عصبی است.
توانمندی در ریاضیات یک جهات ضروری برای کسب موفقیت در مدرسه و زندگی قلمداد می شود. با وجود این بسیاری از کودکان در فهم ریاضیات مشکل دارند و این یافته ای است که بسیاری از گزارش آموزشی به آن اشاره دارد. از هر سه کودک مبتلا به ناتوانی های یادگیری حدود دو نفر نیاز به آموزش های جبرانی در ریاضیات دارند.
-2مبانی نظری و پیشینه تحقیق
-2-1اختلال ریاضی چیست؟
اصطلاح اختلال ریاضی در مورد دانش آموزانی بکار می رود که علیرغم داشتن هوش طبیعی،و سلامتی کامل در بینایی و شنوایی،در انجام مهارتهای محاسباتی ضعیف هستند. در این گروه کودکان نقص جدی در یادگیری مهارت های ریاضی از شناخت اعداد گرفته تا عملیات ریاضی و مسائل مربوط به ادراک فضایی و حل مسئله وجود دارد . معمولا این مشکل به حدی است که در تحصیل و زندگی روز مره مرتبط با مهارت های ریاضی ایجاد اختلال کرده است اختلال. در ریاضیات اساساً عبارت است از ناتوانی در انجام مهارتهای مربوط به حساب با توجه به ظرفیت هوشی و سطح آموزشی که از کسی انتظار می رود.
مهارتهای مربوط به حساب از طریق آزمونهای میزان شده فردی ارزیابی می شود. فقدان توانایی مورد انتظار در ریاضی با عملکرد تحصیلی با فعالیتهای روزمره تداخل می کند، و مشکلات مربوط به آن دامنه وسیعی را دربر خواهد گرفت. اصطلاحات قبلی برای این اختلال عبارتند از: سندروم گرستمن، محاسبه پریشی، اختلال مادرزادی در حساب، ناتوانی در حساب و اختلال رشدی در حساب، اختلال در ریاضیات تا سال 1980 به عنوان یک اختلال روان پزشکی شناخته نمی شد، با انتشار سومین ویرایش راهنمای آماری و تشخیصی در سال 1980، این اختلال به عنوان یک مشکل روان پزشکی طبقه بندی شد. به طور کلی تخریب چهار گروه از مهارتها در اختلال ریاضیات مشخص شده است :
1. مهارتهای زبان - مثل فهمیدن و نام بردن اصطلاحات ریاضی، فهمیدن و نام بردن اعمال و مفاهیم ریاضی و تبدیل آنها به نمادها -
2. مهارتهای ادراکی - مثل شناخت و خواندن نمادهای عددی یا نشانه های حسابی و گروه بندی ارقام -
3. مهارتهای ریاضی - مثل رعایت مراحل ریاضی، شمارش و یادگیری جدول ضرب
4. مهارتهای مربوط به توجه - مثل کپی کردن درست ارقام، به خاطر سپردن ارقام انتقال داده شده
-2-2علایم اختلال ریاضی
-شمارش طوطی وار : کودک در شمارش اعداد مشکل دارد .
- عدم درک مفهوم عدد : مثلا کودک مفهوم عدد 5 را نمی داند یعنی نمی تواند 5مهره را جدا کند . -عدم درک ارزش عددی : کودک نمی داند 4 از 5 بزرگتر است و بر عکس .
-مشکل در خواندن عدد : ممکن است در خواندن اعدادویا خواندن اعداد شبیه به هم اشتباه کند مثلا 2و 3 ، 4و6 یا جهت خواندن را رعایت نمی کند مثلا 12 را 21 می خواند .
- مشکل در کپی عدد : هنگام رونویسی عدد مشکل دارد .
- مشکل در نوشتن عدد : نوشتن عدد نیاز به استفاده از حافظه دارد . بنابراین گاهی کودک شکل عدد را فراموش می کند و یا اعداد شبیه به هم را اشتباه می نویسد . مثلا 3 را 2 می نویسد - مربوط به توجه - یا شکل عدد را نمی داند یعنی 3 را 5 می نویسد . گاهی مشکل مربوط به جهت یابی است و عدد را وارونه می نویسد .
- علامتها را نمی شناسد : کودک نمی داند + یعنی جمع بنابراین ممکن است اشتباه کند مثلا: 3+2=1
- مفهوم عملیات را نمی داند : جمع و تفریق را با هم اشتباه می کند.
