بخشی از مقاله
خلاصه
تکنیک مدیریت ارزش کسب شده - EVMS - یکی از پرکاربردترین روشهایی است که در طی چهار دههی اخیر در زمینه کنترل پروژه مورد استفاده قرار می گیرد. با استفاده از این تکنیک مدیر پروژه قادر خواهد بود عملکرد پروژه را تا یک مقطع زمانی خاص سنجیده، مشکلات پروژه را شناسایی کند و برای بهبود روند پروژه تصمیمات مناسب را اتخاذ کند، همچنین با استفاده از پارامترها و شاخص های عملکردی این تکنیک زمان و هزینه نهایی پروژه را پیش بینی کند. سیستم ارزش کسب شده زمان و هزینه نهایی پروژه را بر اساس شاخص هایی که مبنای هزینه ای دارند پیش بینی می کند بنابراین در زمینه پیش بینی زمان نهایی پروژه نتایج نزدیک به واقعیت را ارائه نمی دهد .
در سالهای اخیر تحقیقات زیادی در این زمینه صورت گرفت و محققان روشهای گوناگونی برای تخمین زمان پایانی پروژه با استفاده از شاخص هایی که مبنای زمانی دارند ارائه نمودند. یکی از این روش ها روش زمانبندی کسب شده - ES - است که بر خلاف شاخصهای مبتنی بر هزینه که توسط تکنیک EVM برای عملکرد زمانی پیشنهاد شده است، بر اساس شاخص های مبتنی بر زمان اقدام به پیش بینی و تحلیل زمان پروژه می نماید. پژوهش حاضر ضمن معرفی تکنیک ارزش کسب شده و روش زمانبندی کسب شده، چگونگی پیش بینی زمان و هزینه نهایی پروژه را با استفاده از روش زمانبندی کسب شده بیان می کند.
کلمات کلیدی: مدیریت ارزش کسب شده، زمانبندی کسب شده - - ES، پیش بینی زمان، پیش بینی هزینه
مقدمه
مدیران پروژه همواره به دنبال جستجوی راه حلی برای حصول اطمینان از اجرای دقیق برنامه ریزی و افزایش بهره وری پروژه می باشند. بدیهی است استفاده از الگوی صحیح و کاربردی مدیریت هزینه- زمان در پروژه ها بویژه پروژه های عمرانی که بخش اعظمی از بودجه سالیانه کشور را به خود اختصاص می دهند بخشی از نیازهای اساسی مدیران پروژه می باشد. بازخورد به موقع و هدفمند، مدیر پروژه را قادر می سازد تا مشکلات را به سرعت شناسایی کرده و اصلاحاتی ایجاد کند تا پروژه در زمان و بودجه تعیین شده پایان یابد.[1] نیل به این هدف نیازمند استفاده از گزارش های عملکردی است.طبق استاندارد PMBOK،گزارشدهی عملکرد یکی از فرآیندهای اصلی مدیریت ارتباطات است که شامل گزارشدهی وضعیت، اندازهگیری پیشرفت و پیش بینی می باشد .گزارشدهی عملکرد عموماً میبایست در محدودهی زمانبندی، هزینه و کیفیت اطلاعات را فراهم کند. ابزار و تکنیک های گزارش دهی عملکرد شامل موارد زیر است:
✓ بازنگری عملکرد
✓تحلیل مغایرت
✓تحلیل روند
✓تحلیل ارزش کسب شده
تحلیل ارزش کسب شده در شکل های مختلف، متداول ترین روش مورد استفاده اندازه گیری عملکرد می باشد. این تکنیک به منظور کمک به تیم پروژه برای ارزیابی عملکرد پروژه مقادیر محدوده، هزینه - یا منابع - و مقادیر زمانبندی را یکپارچه می سازد و در پایان خروجی های گزارش عملکرد در قالب نمودارهای میله ای، منحنی های S ، هیستوگرام و جداول ارائه می شود .]2[
مرور ادبیات تحقیق
تکنیک ارزش کسب شده به عنوان یک روش آنالیز مالی در برنامه های دولت ایالت متحده امریکا در دهه ی 1960 پدید آمد. اما از آن زمان تا کنون تبدیل به یک شاخهی مهم و قابل توجه از مدیریت پروژه و مهندسی هزینه گردیده است. پیدایش تکنیک EVM به صنعت ساخت و تولید در قرن بیستم برمیگردد اما مفهوم اصلی آن توسط وزارت دفاع امریکا تحت عنوان روش مرور و ارزیابی پروژه و هزینه - PERT/COST - 1 مطرح شد. وزارت دفاع امریکا در سال 1967 یک رویکرد مبتنی برمجمو عهی 35 معیار تحت عنوان معیارهای سیستم های کنترل هزینه و برنامه - C/SCSC - 2 ارائه نمود. در دهه 70 و اوایل دهه هشتاد میلادی مفهوم C/SCSC توسعه یافت اما این تکنیک اغلب نادیده گرفته شد و یا حتی توسط مدیران پروژه مورد مخالفت قرار گرفت.
در اواخر دههی هشتاد و اوایل دهه نود میلادی آنالیز ارزش کسب شده به عنوان یک ابزار مدیریت پروژه جهت استفاده مدیران و مجریان پروژه و نه فقط متخصصان حوزهی مدیریت ارزش کسب شده ظاهر شد. در سال 1989 مدیریت ارزش کسب شده توسط معاونت وزارت صنایع دفاع آمریکا مورد بررسی قرار گرفت و به بخشی ضروری در برنامه های مدیریتی و تدارکات تبدیل شد. در سال 1991، Dick Cheney - وزیر صنایع دفاع آمریکا - برنامه نیروی دریایی A-12 Avenger II را به دلیل مشکﻻت عملکردی شناسایی شده توسط این تکنیک لغوکرد. و به این ترتیب کاربرد قطعی مدیریت ارزش کسب شده در سطوح مدیریتی ثابت شد. در سال های 1995 تا 1998 ، معیارهای EVM از 35 به 32 کاهش یافت ودر جولای 1998در انستیتوی استاندارد ملی امریکا به عنوان استاندارد ANSI/EIA شماره 748 به ثبت رسید.
پس از مدتی کاربرد آن فراتر از وزارت دفاع امریکا گسترش یافت و توسط سازمان ملی هوانوردی و فضایی ایالت متحده امریکا، وزارت انرژی و سایر سازمان های مرتبط با فناوری پذیرفته شد و مورد استفاده قرار گرفت. در سال 1987 مروری کلی از مدیریت ارزش کسب شده در اولین نسخه ی PMBOK آورده شد و در ویرایش های بعدی مفهوم آن توسعه یافت. ادغام دقیق تر مدیریت ارزش کسب شده با مدیریت پروژه در دهه ی 1990 سرعت گرفت و در سال 1999 انجمن مدیریت عملکرد به مؤسسه مدیریت پروژه - PMI - 3 پیوست. روش ارزش برنامه ریزی شده در سال 2003 توسط Anbari معرفی شده است. روش مدت زمان کسب شده در سال 2003 توسط Jacob مطرح شد و به وسیله Jacob و Kane توسعه یافت. روش زمانبندی کسب شده آخرین روش ارائه شده برای پیش بینی مدت زمان نهایی پروژه می باشدکه توسط Henderson معرفی شد و توسط Lipke توسعه یافت.
معرفی مدیریت ارزش کسب شده
مدیریت ارزش کسب شده بر سه پارامتر کلیدی تکیه دارد:
1.ارزش کار برنامه ریزی شده : - PV - 4
ارزش کار برنامه ریزی شده، میزان هزینه لازم جهت تکمیل فعالیت های زمانبندی شده می باشد.این متغیر هزینه بودجه بندی شده کار زمانبندی شده - BCWS - 5 نیز نامیده می شود.
2.ارزش کسب شده : - EV - 6
ارزش کسب شده، هزینه بودجه شده کار انجام شده - BCWP - 7 می باشد. به عبارت دیگر مقدار هزینه برنامه ریزی شده برای کاری است که در عمل تا یک زمان خاص اتفاق افتاده است.
3.هزینه واقعی انجام شده : - AC - 1
هزینه واقعی انجام شده، هزینه واقعی برای کار انجام شده - ACWP - 2 می باشد. ACمقدار هزینه صرف شده جهت کاری است که واقعاً تا یک مقطع از زمان انجام شده است .[1]
مفهوم و روابط پیش بینی، تجزیه و تحلیل هزینه
- 1 انحراف از هزینه - CV - 3
نشان دهنده انحراف هزینه پروژه از بودجه برنامه ریزی شده می باشد و از رابطه ذیل محاسبه می گرددانحراف از هزینه پیش بینی شده می تواند بصورت درصد نیز بیان شوددر تفسیر نتایج به دست آمده از رابطه فوق می توان اذعان داشت: CV مثبت نشان دهنده افزایش هزینه و CV منفی نشان دهنده کاهش هزینه می باشد.
- 2 شاخص عملکردی هزینه : - CPI - 4
کارآمدی برنامه ریزی و استفاده از منابع را بررسی می کند و نشان می دهد استفاده از منابع تا چه حد مؤثر بوده است .در تفسیر نتایج به دست آمده از رابطه فوق می توان گفت: CPI>1 نشان دهنده کاهش هزینه و CPI<1 نشان دهنده افزایش هزینه است. همچنین CPI=1 نیز بیانگر عملکرد مناسب در مورد مخارج پروژه می باشد و به عبارت ساده تر تمام هزینه ها براساس برنامه ریزی اولیه پروژه می باشد.
- 3 تخمین هزینه نهایی پروژه - EACC - 5
که در آن BAC6 میزان بودجه پروژه در زمان اتمام پروژه می باشد. هزینه پایانی پروژه را می توان مطابق فرمول ذیل نیز پیش بینی کرد که در آن ETC7 نشان دهنده میزان بودجه مورد نیاز جهت تکمیل پروژه است.در رابطه فوق PF8 فاکتور عملکرد می باشد که وابسته به وضعیت پروژه است. در جدول 1 فاکتور عملکرد در معمول ترین حالت های پروژه ارائه شده است.
