بخشی از مقاله
چکیده:
فناوري اطلاعات و ارتباطات را می توان به عنوان ابزاري نیرومند و قوي براي ارتقاي کیفیت و کارآیی اقتصادي، آموزش و خدمات رسانی،بازرگانی و ….دانست، به گونه اي که شیوه هاي زندگی سنتی وآموزش را دستخوش تغییر قرار دهد وموجب استفاده حداکثري از زمان شده دیگر نیازي به حضور فیزیکی در بانک ها،ادارات دولتی و خصوصی ومبادلات اطلاعاتی و آموزشی و حضور در کلاس هاي درس نباشد.
خوشبختانه آثارمفید آموزش الکترونیک و کارکرد فن آوریهاي جدید در استفاده حداکثر از زمان ،براي مردم و برنامه ریزان و تصمیم گیران مملکتی براي توسعه سریع کشور آشکار شده است. در این مقاله پیگیري جدي پیشرفت و شتاب حرکت علمی و فناوري و کشور یکی از اساسی ترین اولویت هاي کشور است .
کلید واژه: آموزش الکترونیک،فناوري اطلاعات ،حرکت علمی ،توسعه سریع
مقدمه:
مهندسی فرهنگی و موضوع تحول و نوسازي در نظام آموزشی و علوم انسانی مورد تأکید بوده است. ضرورت کسب کلیه فناوري ها علمی کشور اعم از آموزش عالی و آموزش و پرورش و نیز تحول در به ویژه فناوري هاي نو مانند :ریز فناوري و فناوري هاي زیستی،اطلاعات و ارتباطات، زیست محیطی، هسته اي و هوافضامورد تأکید مقام معظم رهبري می باشد.
آ نچه مسلم است، دنیاي قرن بیست و یکم در واقع دنیاي استیلاي فناوري نوین اطلاعات و دنیاي شتابزدگی تاریخ به لحاظ تغییرات و تکثرات شتاب آمیز علمی، اقتصادي، فرهنگی و سیاسی خواهد بود. سیستمهاي آموزسی در یک جامعه و به تبع آن آموزش و پرورش، قادر نخواهد بود همچون جزیرهاي خود را منفک از دیگر نهادهاي اجتماعی، ملی و فعل و انفعالات گسترده بین المللی در دهکده جهانی بداند، زیرا جامعه آموزشی هم به لحاظ تجربه گرائی تاریخی و هم به لحاظ شرایط ویژهاي که در قرن بیست و یکم را احاطه نمود، مطمئناً مرکز ثقل تغییرات، تحولات و تکثرات قرن یست و یکم خواهد بود.
جوامع در حال توسعه آموزش الکترونیک و استفاده از فن آوري را در رأس برنامه هاي توسعه ا ي وسیاست هاي کلان اقتصادي و برنامه ریزي فرهنگی خویش قرار داه اند . در دنیاي کنونی توجه به امر توسعه مبتنی بر دانایی در کشورهاي پیشرفته و در حال توسعه رو به افزایش است و از آنجا که آموزش، پژوهش و فناوري
اهداف توسعه فناوري اطلاعات
با توجه به وضیت فعلی فناوري اطلاعات در نظام آموزشی کشور ما ، اهمیت برنامه ریزي بلند مدت ، اهداف راهبردي و رسالت برنامه جامع توسعه فناوري اطلاعات در نظام رسمی آموزش و پرورش را می توان چنین توصیف کرد.
الف - کاهش مستمر فاصله بین استفاده دانش آموزان از فناوري اطلاعات داخل فضاي رسمی آموزشی و خارج از آن و در نهایت دگرگونی کامل وضعیت فعلی و پیش گرفتن میزان مصرف آموزشی، داخل فضاي رسمی از سایر مواد مصرفی محصولات رایانه اي و اطلاع رسانی.
ب- .رسالت: تحویل مستمر و در نهایت رفع کامل بحران مقبولیت نظام رسمی آموزش و پرورش کشور با استفاده از توانمندي هاي فناوري اطلاعات در جهت تبدیل بحران هاي جاري نظام هاي آموزشی و تربیتی به توسعه همه جانبه از طریق تغییر در فر آیند یاد دهی ، یادگیري از جمله:
اجزاي اصلی این توسعه می باشند، تدوین طرح و برنامه اي مدون در عرصه هاي مختلف علوم، تحقیقات و فناوري امري ضروري است. خوشبختانه این حرکت در سال هاي اخیر مورد توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان کلان کشور قرار گرفته است و تدوین سند چشم انداز بیست ساله که ایران را در افق 1404 کشوري رشد یافته با جایگاه اول علمی و فناوري در بین کشورهاي منطقه تصویر می کند، گام نخست در فرایند برنامه ریزي در سطح ملی است.
عصر حاضر که عصر IT یا همان فناوري اطلاعات و ارتباطات است، میتواند کمک شایانی به این امر بنماید .امروزه استفاده فرزندان از رسانه ها و فناوري هاي اطلاعاتی و ارتباطی اجتناب ناپذیر بوده و مزایا و معایب فراوانی دارد. در این جا، قصد داریم که نقش این فناوري را در خدمت تعلیم و تربیت مورد بحث قرار دهیم و تأثیر آن را در بهبود کیفیت تعلیم و تربیت و نیز چگونگی نقش خانواده، نظام هاي آموزشی و سازمان هاي فرهنگی را در اجراي آن بیان نماییم.
-تغییر محیط علمی آموزشی، اعم از بسته هاي آموزشی، کتب درسی و تجهیزات نرم افزاري و سخت افزاري آموزش -تغییر نقش و رفتارهاي آموزشی یاد دهندگان -تغییر نقش و رفتارهاي آموزشی یادگیرندگان به ویژه در امر یادگیري جمعی - کیاسی،1386،ص. - 77 اسکاتر - 2001 - [8] به تحلیل برخی از مطالعات در مقیاس وسیع فناوري آموزشی پرداخت و به این نتیجه رسید که دانش آموزان در محیط هاي سرشار از فناوري، اثرات مثبتی را روي موفقیت، و یک پیشرفت ثابت و پایدار در خود پنداره - خود درکی - را تجربه کردند.
علاوه بر این، تحقیق او استفاده از کامپیوتر، که به آموزش و تکنولوژي هاي شبکه شده ي گروهی و مشترك به عنوان ابزاري براي تدریس تفکر بهتر کمک می کند را مورد حمایت قرار می دهد - پولارد[9]،2005،ص.145 - 146 -
آموزش الکترونیک
آموزش الکترونیک به مجموعه فعالیتهاي آموزشی گفته می شود که با استفاده از ابزارهاي الکترونیکی اعم از صوتی، تصویري، رایانه اي، شبکه اي و مجازي و ...صورت می گیرد . به عبارتی کلیه ي برنام ههایی را که از طریق شبکه هاي رایانه اي به ویژه اینترنت، منجر به یادگیري می شود، یادگیري الکترونیکی می نامند. دایر ه المعارف ویکی پدیا، آموزش الکترونیک را اینگونه تعریف می کند: "اصطلاحی است که معمولاً براي آموزش از راه دور مبتنی بر وب، بدون تعامل رو در رو مورد استفاده قرار م یگیرد، اما تعریفی رایج ندارد." - سایت ویکی پدیا - با این همه، تعاریف گسترده تري نیز رایج است .
براي مثال برخی تعاریف تمامی انواع آموز شها از طریق فناوري را که در آنها فناوري براي حمایت و پشتیبانی از روند آموزش مورد استفاده قرار م یگیرد، شامل میشود .اگر چه فن آموزش و هاي مجازي و همکاري هاي الکترونیکی را شامل می شود و اینترنت، اینترانت، اکسترانت، انتشار ماهوار هاي، نوارهاي نیروي انسانی ماهر از لوازم پیشرفت در عصر فناوري، تربیت نیروي انسانی است که بر عهده نظام آموزش و پرورش یک کشور میباشد .
ایران اسلامی نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه باید ابتدا ذخیره قدرتمند و پیشرفتهاي به نام نیروي انسانی داشته باشد تا بتواند این سیر صعودي را طی کرده، به کشوري پیشرفته مبدل گردد. این امر ممکن نخواهد شد، مگر در پرتو نظام آموزشی پیشرفته که گام به گام خود را با دانش نوین مجهز کند.
در عصر کنونی دیگر نمیتوان مدرسه و کلاس را مزایاي استفاده از فناوري در تعلیم و تربیت در عصر کنونی استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات باید جاي خود را در نظام تعلیم و تربیت پیدا نماید و به عنوان یک اصل مهم، در برنامه ریزي آموزشی و برنامه ریزي درسی پرورش در اغلب موارد بخشی از تعریف نیست، اما تعاریف دیگري نیز وجود دارد که بر این جنبه تأکید می کنند .
تعاریفی از این قبیل که به آموزش و پرورش مجهز به فناوري دیجیتال می پردازند. مهم است که بدانیم که اصطلاح » آموزش الکترونیک - e- learning - « داراي جنب ههاي مختلفی است .به علاوه این اصطلاح اغلب به طور جایگزین براي اصطلاحات مربوط دیگر مثل آموزش از راه دور، و آموزش الکترونیک .مورد استفاده قرار می گیرد - منبع انگلیسی - .
همچنین به نظر می رسد که معناي این اصطلاح به متنی که در آن بکار رفته بستگی دارد. در مجموع، اصطلاح آموزش الکترونیک، مجموعه ي وسیعی از کاربردها و عملکردها، از جمله آموزش مبتنی بر وب، آموزش مبتنی بر کامپیوتر، کلاس ویدیویی یا صوتی، تلویزیونی و محاور هاي و دیس کهاي فشرده ازابزارهاي این شیو ه ي آموزش محسوب می شوند.
به شکل سنتی که در زمان گذشته اداره میشد، هدایت نمود. امروزه دانشآموزان، معلمان، امکانات، فضاهاي آموزشی و سایر تجهیزات آموزشی تغییر نمودهاند و به موازات آنها نوع آموزشها نیز باید تغییر یابد و به فناوري روز مجهز شود. دیگر معلم در کلاس نقش انتقال دهنده اطلاعات را ندارد؛ بلکه باید به سویی پیش برود که معلم فقط هدایتگر و راهنماي مسیر آموزش محسوب شودگنجانده شود.
