بخشی از مقاله
چکیده
مسئله فساد اقتصادی را میتوان به عفونتی تشبیه کرد که اگر به اندام و پیکره یک جامعه راه یابد اعضای جامعه را یکی پس از دیگری عفونی کرده و از کار میاندازد، لذا پیدا کردن ریشههای آن و ارائه راهکارهایی برای پیشگیری و در نتیجه مبارزه با آن شرط لازم برای پیشرفت هر جامعهای محسوب میشود. پژوهش مذکور از زمره تحقیقات کیفی است که از نظر هدف کاربردی و برای گردآوری اطلاعات، از روش »کتابخانهای« استفاده شده است و سعی شده تا مبانی لازم جهت تبیین موضوع مطرح شده از همین منابع استخراج شود. بررسیهای صورت گرفته بر روی پدیده فساد اقتصادی حکایت از پیچیده بودن و گسترده بودن ریشهها و عوامل موثر در شکلگیری این پدیده دارد.
به طور کلی میتوان عوامل اصلی شکلگیری این پدیده را به سه گروه - عوامل فرهنگی و محیطی، عوامل شخصیتی و عوامل اداری و سازمانی - تقسیمبندی کرد. لذا راهکارهای پیشگیری و مبارزه با این پدیده پیچیده و گسترده که در این نوشتار به دو مورد از راهکارهای پیشگیری و مبارزه یعنی رعایت انضباط اقتصادی و توجه اساسی به اقتصاد مقاومتی و راه های تحقق آن در جامعه اشاره شده است. ضمناً فراهمآوری و ایجاد زمینه پیشگیری از بروز فساد اقتصادی و مبارزه با آن به دلیل ماهیت اثرگذاری قوی که میتواند بر رفتار و عمکرد اقتصادی افراد جامعه داشته باشد، نقش بسیار مهمی در کنترل درونی فعالیتهای اقتصادی فردی و احتماعی دارد و از نقش بسیار مهمی در پدید آوردن دگرگونی مثبت در رفتار و عملکردهای اقتصادی برخوردار است.
-1 مقدمه
فساد امری پیچیده، پنهان و متنوع است. از این رو، مبارزه با آن نیز امری مستمر، طولانی و پیچیده باید باشد. در حقیقت، فساد - در ابعاد اقتصادی، مالی، اداری و ابعاد دیگر جامعه - مانند عفونت است که اگر به اندام و پیکر جامعه راه یابد اعضاء آن را یکی پس از دیگری عفونی کرده و از کار میاندازد چه بسا با گسترش این عفونت، کل پیکره جامعه را فاسد کند - مصطفیزاده،. - 38:1391 یکی از جنبههای مختلف فساد مسئله فساد اقتصادی است.
-2 بیان مسئله
در عصر کنونی نظام اسلامی ما با طیف بسیار وسیعی از اقدامات خصمانه دشمن در زمینه-های مختلف اقتصادی روبرو است و دشمن در جهت رسیدن به اهداف شوم خود، یعنی ایجاد هرج و مرج ، فرآهم آوری بستر فساد، ترویج فساد اقتصادی ضمن بهرهبرداری از آخرین حربهها و فنآوریهای پیشرفته هر سال بیش از سال قبل بر گستره سطح فعالیت های خصمانه خود در ابعاد اقتصادی میافزاید .
بنابراین در این فضای به شدت تغییرپذیر، مبهم و نامطمئن، آمادگیهای رفتاری و همینطور عملی برای مقابله با فساد اقتصادی از طریق پیشگیری و ممانعت از بروز آن، مبتنی بر تکامل اندیشههای ناب اسلامی و قرآنی یک ضرورت دینی، ملی و حتمی است لذا اولین گام در جهت این آمادگی، آشنایی با فساد اقتصادی و درک صحیح از میزان تهدیدات فردی و اجتماعی ناشی از آن است. از این رو محقق با در نظر گرفتن موارد فوق و اهمیت و ضرورت توجه به فساد اقتصادی، موضوع نوشتار خود را تحت عنوان »ریشههای فساد اقتصادی و راهکارهای پیشگیری و مبارزه با آن« قرار داده است.
-3 روش تحقیق
در این پژوهش با توجه به ماهیت آن - کیفی بودن - از روش »کتابخانهای« استفاده شده است. این شیوه گردآوری اطلاعات در تمامی تحقیقات علمی مورد استفاده قرار میگیرد، ولی در بعضی از آنها در بخشی از فرآیند تحقیق استفاده میشود و در بعضی دیگر موضوعتحقیق از حیث روش ماهیتاً کتابخانهای است و از آغاز تا پایان متکی به شیوه کتابخانهای است - حافظ نیا،. - 1388 تحقیق حاضر از حیث روش ماهیتاً کتابخانهای است
-4 اهداف تحقیق
هدف اساسی از انجام این تحقیق بیان ضرورتهای پیشگیری از بروز فساد مالی و اداری در تحکیم و توسعه انضباط اقتصادی است که اهداف فرعی زیر را به دنبال دارد
- بررسی ریشههای فساد اقتصادی؛
- بیان راهکارهای پیشگیری و مبارزه با فساد اقتصادی.
-5 سئوالات تحقیق
تحقیق علمی در واقع با تلاش برای پاسخ دادن به سئوال آغاز میشود - خورشیدی و قریشی. - 40:1381 با توجه به اینکه سؤال راهنمای محقق در طول کار خواهد بود لذا محقق، با در نظرگرفتن یک سؤال اساسی و سه سئوال فرعی، اقدامات پژوهشی خود را متمرکز و همگرا ساخته تا اثربخشی آن را افزایش دهد. از این رو سؤال اساسی تحقیق عبارت است از:
- ریشههای فساد اقتصادی چیست؟
- راهکارهای پیشگیری و مبارزه با فساد اقتصادی کدام است؟
