بخشی از مقاله
چکیده
مدیریت دانش، یکی از عوامل حیاتی موفقیت در سازمانهای امروزی محسوب میشود. موفقیت پیاده سازی مدیریت دانش بستگی زیادی به عواملی چون فرهنگ سازمانی، فرآیندهای دانشی، منابع انسانی وفناوری اطلاعات دارد.هدف تحقیق حاضر شناخت هزیرساختای پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان های تحقیقاتی می باشد. روش این تحقیق از نوع مختلط میباشد و از روشهای کیفیو کمی به طور توامان استفاده شده است. برای گردآوری دادهها در بخش کیفی از مصاحبه عمیق و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. مصاحبه با خبرگان جهاد دانشگاهی در حوزه های مختلف علوم انسانی، علوم پایه، فنی و مهندسی، پزشکی و با شش نفر انجام شد.
جامعه آماری بخش کمی اعضای هیات علمی و کارشناسان با مدرک بالاتر از لیسانس بودند که تعداد آنها 900 نفر بوده و از این تعداد 221 نفر به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفت. روایی ابزار از نوع روایی محتوایی وپایایی آن با استفاده از ضریب آلفایکرونباخ مورد محاسبه قرار گرفت که میزان آلفای بدست آمده 0.942 بود که نشان دهنده پایایی بالای پرسشنامه است. یافته های تحقیق نشان داد که برای استقرار و پیادهسازی مدیریت دانش به زیرساختهایی چون فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، منابع انسانی، فناوری اطلاعات، حمایت مدیریت ارشدو مالکیت مادی ومعنوی می بایست توجه نمود. وضع موجود این زیرساختها فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، فناوری اطلاعات و منابع انسانی بالا ،حمایت مدیریت ارشد متوسط و مالکیت مادی ومعنوی پایین میباشد.
واژگان کلیدی : مدیریت دانش، زیر ساخت هایمدیریت دانش ،سازمان های دانش بنیان
مقدمه
در سال های اخیر، مدیریت دانشٌ به عنوان یکی از جالبترین و چالشبرانگیزترین موضوعات کسب وکار بوده و دایره کاربرد آن همراه با سایر مباحث عرصه مدیریت، گسترده تر میشود. دانش میتواند مزیت رقابتی پایدار برای سازمان ها ایجاد کند، زیرا منابع دانش از منظر درک اجتماعی پیچیده اند و تقلید آنها بسیار مشکل است . سازمان ها باید تلاش کنند تا تجربیات یادگیری خود را جهت خلق یا توسعه دانشی که مدیریت رقابتی بالفعل یا بالقوه ایجاد کند، به کار گیرند . طبقه بندی، الگوسازی وطرح ریزی نظام مند دانش سازمانی فقط می توانند به دسترسی راحتتر و سریعتر کل سازمان به دانش کمک کند لیکن سازمان می تواند با استفاده از یک نقشه دانشی که اولویت بندی شده و بر تجربیات یادگیری متمرکز دارد، نتیجه ی مطلوبتری از فعالیتهای خود کسب کند - جعفرنژادو سفیری، . - 9: 1389
جهاددانشگاهی به عنوان نهاد عمومی غیردولتی از 16 مرداد سال 1359 تاسیس گردید و طبق اساسنامه مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه های پژوهشی، آموزشی و فرهنگی فعالیت می کند . و تاکنون با انجام هزاران طرح پژوهشی وخدمات تخصصی و برگزاری دورههای کوتاه مدت و بلندمدت درجهت رفع نیازهای علمی وتخصصی جامعه گام برداشته است.جهاددانشگاهی به عنوان یک سازمان دانش بنیان برای آن که بتواند در گردونه رقابت عقب نمانده وانعطاف پذیری وعکس العمل سریع دربرابر شرایط متغیر محیطی داشته باشد، باید مدیریت دانش را در سازمان پیاده سازی کند . برای پیاده سازی مدیریت دانش در جهاد دانشگاهی چه زیر ساخت هایی باید آماده باشند تا مدیریت دانش با موفقیت پیاده سازی شود ؟محقق دراین تحقیق با انجام تحقیق کیفی وکمی زیر ساختهای مدیریت دانش در سازمان های تحقیقاتی را شناسایی می کند. نتایج این تحقیق به مدیریت ارشد سازمان کمک میکند تا با برنامهریزی صحیح موفقیت پیاده سازی مدیریت دانش بیشتر شود.
مبانی نظری
به منظور درک بهتر مفهوم مدیریت دانش باید ابتدا بررسی مفاهیم داده ، اطلاعات ودانش بپردازیم.عبارات اطلاعات وداده ، اغلب به جای عبارت دانش به کاربرده می شوند اما در واقع آنها مفاهیمی متفاوتی دارند ودرک متفاوت آنها برای انجام یک کار دانش محور بسیار مهم وحیاتی است .
داده1
داده غالبا" خام بوده وبه طور ساده وجود عینی دارد و هیچ معنی ومفهومی در آن سوی آن قابل تصور نیست. داده درهرشکلی می تواند باشد ومورد استفاده قرار گیرد ولی از خودش هیچ معنایی ندارد. - طباطبایی و رمضانی، - 19 :1389
اطلاعاتٍ
اطلاعات، دادههایی باویژگیهایمرتبط و با هدفیکسان هستند وبه شکل و محتوای پیغامهای شنیداری، مجازی و یا اسناد میباشد - جعفری و همکارانَ، 2006قلیچ لی، . - 12 :1389
دانشُ
دانش را میتوان وسیعتر، عمیقتر و غنی رتاز دادهها و اطلاعات دانست. دانش از ذهنهای پویای انسان ها نشا ت - میگیرد که صاحب علم و تخصصی خاص هستند. صاحبان دانش، افرادی با اطلاعات وسیع، زیاد، عمیق و قابل اعتماد در زمینهایخاص بر پایه سطح علمیخود هستند که هوشمند و تحصیلکردهاند. در دانش، آگاهی از نادانسته ها وجود دارد، در-واقع، فرد دانشگرا میداند که چه چیزی نمی داند. دانشدر برخورد با اطلاعات و موقعیتهای جدید، خود راپالایش و تصحیح میکند . درواقع، دانش در تعامل با محیط رشد کرده و بهبود مییابد . دانش را می توان مخلوط سیالی از علم، تجربیات، ارزشها، اطلاعات موجود و نگرشهای کارشناسی نظام یافته دانست که چارچوبی برای ارزشیابی و بهره گیری از تجربیات، تجزیه و تحلیل رویدادها، اطلاعات جدید و نحوه روبرو شدن با وقایع به دست می دهد - داونپورت و پروساک، به نقل از حمیدیزاده، . - 14 : 1389
فرهنگ چمبرز - 2000 - ، دانش را چنین تعریف میکند عقیده تثبیت شده، آن چیزی هک شناخته شده است، اطلاعات، آموخته، علم، یادگیری، مهارت عملی، آگاهی، شناخت و غیره »دانش ترکیب سازمان یافتهای است از »دادهها« که از طریق - قوانین، فرآیندها و عملکردها و تجربه حاصل می شود.« به عبارت دیگر دانش معنا یا مفهومی است که از فکر پدید آمده و بدون آن »اطلاعات« یا »داده« تلقیمیشود - ابطحی و خیراندیش، . - 67 :1391مدیریت دانش5 هیلباردّ مدیریت دانش را فرآیند بدست آوردن تخصصگروهی در یک شرکت می داند که بالاترین درآمد و ارزش رابوجود می آورد. به نظر وی این تخصص می تواند در پایگاه داده، اسناد و مغز افراد وجود داشته باشدو مبادله شود - هیلبارد . - 24 : 2008
به نظر پروساک، - 2001 - مدیریت دانش عبارت است از تلاش برای کشف دارایی ها نهفته در ذهن افراد و تبدیل این گنج پنهان به دارایی؛ به طوری که مجموعه وسیعی از افرادی که در تصمیم گیری ها ی شرکت دخیل هستند، به این ثروت دسترسی داشته وازآن استفاده نمایند - ابطحی وخیر اندیش ،. - 82 :1391چارچوب مفهومی استقرار سیستم یکپارچه مدیریت دانش گام نخست در اجرای برنامه های مدیریت دانش، شناسایی وضعیت موجود سازمان میباشدغالباً به دلیل نبود مجموعه ای از پیش نیازهای ضروری، استفاده از چنین فرایندی - مدیریت دانش - به جای این که سودی را برای سازمان ها در پی داشته
