بخشی از مقاله
چکیده
کاربرد مفاهیم پایداری و اهداف توسعه پایدار در جهت کاهش اتلاف انرژی وآلودگی محیط زیست در معماری،مبحثی به نام »معماری پایدار«را به وجود آورده است. در این نوع معماری، ساختمان نه تنها با شرایط اقلیمی منطقه خود را تطبیق می دهد، بلکه ارتباط متقابلی با آن برقرار میکند. بطوریکه بر اساس گفته ی ریچارد راجرز،ساختمان ها مانند پرندگان هستند که در زمستان پرهای خود را پوش داده وخود را باشرایط جدید محیط وفق میدهند و بر اساس آن سوخت و سازشان را تنظیم میکنند.
مهمترین سرفصلهای معماری پایدار را عناوین "معماری اکو - تک"، "معماری و انرژی" و "معماری سبز" تشکیل میدهد. معماری پایدار را شاید بتوان یکی از جریانهای مهم معاصر به حساب آورد که عکسالعملی منطقی در برابر مسایل و مشکلات عصر صنعت به شمار میرود. برای مثال، 50 درصد از ذخایر سوختی در ساختمانها مصرف میشود که این به نوبه خود منجر به بحرانهای زیست محیطی شده و خواهد شد. بنابراین، ضرورت ایجاد و توسعه هرچه بیشتر مقوله پایداری در معماری بخوبی قابل مشاهده است.
-1مقدمه
معماری سبز - Green Architecture - یا معماری پایدار یکی از گرایشها و رویکردهای نوین معماری است که در سالهای اخیر مورد توجه عده زیادی از طراحان و معماران معاصر جهان قرار گرفته است. این معماری که برخاسته از مفاهیم توسعه پایدار می باشد در پی سازگاری و هماهنگی با محیط زیست یکی از نیازهای اساسی بشر در جهان کنونی است. تغییرات و معیار های زیست اقلیمی و پایداری امروزه مورد توجه معماران پایدار قرار دارد. پایداری را میتوان در معماری تصویر و طراحی ساخت و سازه های آینده دانست که این پایداری علاوه بر پایداری فزیکی در بر گیرنده پایداری و حفظ این سیاره و منابع انرژی آن نیز میباشد، آلودگی صوتی و هوا که از اثرات مخرب زیست محیطی شهر نشینی است که معماری پایدار به کاهش و مقابله با آنها بر می خیزد.
معماری پایدار بحث دیرینه ایست و در تمامی مراحل احداث، استفاده، تخریب، و مرمت بنا در نظر گرفته شود و این کار با استفاده از مصالحی که کمترین ضرر بولوژیکی را دارد صورت می پذیرد. معماری پایدار یا محیط زیستی به به معماری گفته میشود که به روابط بین انسان، طبیعت، مصنوعات و تاثیرات آنها بر یک دیگر توجه دارد. که متاسفانه به این زمینه توجه زیادی نمی شود. از زمان غار نشینی انسان معماری پایدار ناخواسته مورد توجه انسان ها بوده است مانند انتخاب غار های رو به جنوب و دهانه رو به شمال برای کسب انرژی بیشتر از خورشید بهره می بردند، امروزه با پیشرفت علم هدف معماری پایدار ایجاد تعادلی پایدار میان انسان و طبیعت است.
-2علل پیدایش معماری پایدار:
در جهان کنونی توسعه به عنوان یکی از بزرگترین عوامل تغییر محیط زیست و به تبع آن ساخت و ساز که جزو صنایع بزرگ در استحکام نیروی انسانی - صدها هزار کارگر ساختمانی و فنون مربوطه - باعث از بین رفتن زمینهای کشاورزی، فرسایش خاک و آلوده کننده محیط زیست و به مخاطره انداختن سلامتی و بهداشت مردم است و بر بحران انرژی دامن می زند. بحرانی که در اواسط دهه 1965 با افزایش میزان آلودگی محیط زیست هشداری به جهانیان محسوب شد و سبب تشکیل گروههای طرفدار محیط زیست که از حامیان محیط زیست در جهان بودند گردید و مفهوم گسترده ای تحت عنوان پایداری را پی گیری نمود. اصطلاح پایداری - - Sustainable برای نخستین بار در سال 1986 توسط کمیته جهانی گسترش محیط زیست تحت عنوان - رویایی با نیازهای عصر حاضر بدون به مخاطره انداختن منابع نسل آینده برای مقابله با نیازهایشان - مطرح شد و هر روز بر ابعاد ودامنه آن افزوده می شود تا استراتژیهای مناسبی پیش روی جهانیان قرار گیرد.
-1-2مدیریت یک محیط پاک و سالم بر اسا س بهره برداری از منابع طبیعی و اصول » اکولوژیکی « که هدف از طراحی ساختمانهای پایدار کاهش آسیب آن بر روی محیط و منابع انرژی و طبیعت است که شامل قوانین زیر می باشد:
-1-1-2 کاهش مصرف منابع غیر قابل تجدید -2-1-2 توسعه محیط طبیعی
-3-1-2حذف یا کاهش مواد سمی و یا آسیب رسان بر طبیعت ساختمان سازی بنابراین بطور خلاصه ساختمان پایدار را این چنین تعریف نمود:
» ساختمانی که کمترین ناسازگاری و مغایرت را با محیط طبیعی پیرامون خود و در پهنه وسیع تر با منطقه و جهان دارد .« تکنیک های ساختمانی در یک پهنه وسیع در جهت تامین کیفیت یکپارچه از نظر اقتصادی اجتماعی و محیطی می کوشند. بنابراین استفاده معقول از منابع طبیعی و مدیریت مناسب ساختمان سازی به حفظ منابع طبیعی محدود و کاهش مصرف انرژی کمک نموده - محافظت انرژی - و باعث بهبود کیفیت محیطی می شود.
-2-2 اهداف کلی ساختمانهای پایدار:
-1-2-2 بهره برداری مناسب از منابع و انرژی 2 -2- 2جلوگیری از آلودگی هوا 3-2-2 مطابقت با محیط
-3اصول توسعه ساخت و ساز پایدار:
برای ایجاد تعادل میان سطوح تنوع زیستی، سه اصل توسعه صنعت ساخت و ساز پایدار که در جهت و حفظ تنوع زیستی باید رعایت شوند به شرح زیر است:
-1-3 استفاده پایدار از منابع زیستی :
بدین معنا که باید دقت شود که منابع زیستی بهره برداری شده در سامانه های توسعه در کجا استفاده می شود و چگونه می توان آنها را پایدار نگهداشت و از منابعی که سریعتر جایگزین می شوند استفاده شود. به عنوان مثال از چوب درختانی باید استفاده کرد که سریعتر رشد کرده و میتوان جایگزین شوند همچنین از منابع متنوعی که نوع خاصی از بین نروند و یا مثلا مساحت جنگلها را مقدار ثابتی نگه داشت و از مقدار معینی کمتر نشوند و یا از گونه خاص موجودی به علت منافع اقتصادی حمایت نشوند.
- 2 - 3 استفاده از منابع تجدید ناپذیر :
استفاده عاقلانه از منابع غیر قابل تجدید باید بطور گسترده اعمال شود به عنوان مثال استفاده از منابع فسیلی برای سوخت غیر عاقلانه می باشد و یا در ساختن صندلی از چوب استفاده می گردد که در طبیعت از سرعت تجدید پذیری و جایگزینی بالاتری برخوردار می باشد.کاربرد معقول از چوب - به عنوان یک منبع تجدید ناپذیر - باعث می شود که به اصل منبع لطمه ای نخورده و امکان جایگزینی آن در طبیعت وجود داشته باشد و حتی نوع رنگی که در آن بکاربرده می شود از موادی باشد که کمتر برای محیط زیست ضرر داشته باشد.
- 3- 3 حفاظت از تنوع زیستی:
از منابع زیستی به خوبی نگهداری شود و مشارکت افراد جامعه در جهت بقاء و تنوع زیستی موجود الزامی باشد . طوری از سامانه ها استفاده گردد که همه اجزا خود حافظ مجموعه باشند و مردم بطور صحیح از منابع طبیعی بهره گیرند و به آنها آموزش داده شود که از هر محصول و منبعی در جای خود و بهینه استفاده کنند. مثلاً در مورد مبلمان شهری استفاده صحیح به مردم آموزش داده شود و با اندک نقصی بکنار گذاشته نشوند بلکه تعمیر و یا در غیر این صورت به محصولی دیگر تبدیل و یا در نهایت مواد اولیه آن بازیافت شود.
-4طراحی پایدار و اصول اولیه آن:
طراحی پایدار همکاری متفکرانه معماری با مهندسی مکانیک، برق و سازه است. علاوه بر فاکتورهای متداول طراحی مانند زیبایی، تناسب، بافت و سایه و نور و امکاناتی که باید مد نظر قرار گیرند گروه طراحی باید به عوامل طولانی مدت محیطی و اقتصادی و انسانی توجه نموده و اصول اولیه آن را که به قرار زیر است مد نظر قرار دهد:
-1-4 درک محیط:
طراحی پایدار با درک از محیط آغاز می گردد . اگر ما به امکانات محیطی که در آن هستیم آگاه باشیم می توانیم از صدمه زدن به آن ها جلوگیری کنیم . درک محیط باعث مشخص شدن مراحل طراحی از جمله جهت قرار گیری نسبت به خورشید - رون قرار گیری در سایت - و حفظ محیط پیرامون و دسترسی به سیستم نقلیه و پیاده می گردد.
