بخشی از مقاله
چکیدهْ
در پژوهش حاضر هدف طراحی آزمون تحریک پذیری بود. تحریک پذیری در این تحقیق شامل مفاهیم اضطراب، برانگیختگی بالا، خصومت، شتاب زدگی، عدم سازگاری، عدم پشتکار، عدم تمرکز، تکانه ای عمل کردن، نارضایتی و بی حوصلگی بودند. طرح پژوهش حاضر در زمره پژوهش های اعتباریابی آزمون قرار داشت. جامعه آماری پژوهش را تمامی شاغلین در کارخانه پودر شیر، شهرداری مشهد و خیریه گلستان علی مشهد تشکیل می دادند و 400 نفر از روش نمونه گیری تصادفی ساده از میان آنها انتخاب شدند و به پرسشنامه پاسخ دادند. میانگین و انحراف استاندارد سنی در این نمونه 38/51 و 9/89 با دامنه 21 تا 70 سال بود. 75 درصد افراد را زنان و 25 درصد را مردان تشکیل میدادند.
در بررسی میزان مطلوبیت و همسانی درونی عبارت ها ابتدا شاخص های توصیفی، ضرایب همبستگی هر عبارت با نمره کل و ضرایب آلفای کرونباخ در صورت حذف هر عبارت، مورد بررسی قرار گرفتند. عبارت های فاقد بار عاملی حداقلی و یا مغشوش، کنار گذاشته شده، تمامی عبارتهای مربوط به عامل افسردگی حذف شد، و تحلیل مجددا اجرا شد. در نهایت ساختار عاملی ساده ای به دست آمد که با 10 عامل با ارزش ویژه بالاتر از یک، می توانست 70/28 درصد از واریانس را تبیین کند. ضرایب آلفای کرونباخ از 0/68 تا 0/92 در تغییر بود و نشان داد که تمامی زیر مقیاس ها پایا بودند. ضرایب آلفا و دو نیمه کردن برای کل نیز به ترتیب 0/95 و 0/90 بودند. در نهایت پژوهش بعنوان یک منبع سنجش تحریک پذیری قابل معرفی شد.
مقدمه
موقعی فرد را می توان سالم تصور کرد که مفهوم تندرستی بصورت کلی و کامل در او صدق کند. مطابق تعریف سازمان جهانی بهداشت، سلامت عبارتست از برخورداری از آسایش کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه فقط نداشتن بیماری و نقص عضو. تحریک پذیری1حالتی است که فرد حساسیت زیاد به هر تحریکی را داشته باشد. اغلب این افراد استرس و اضطراب دارند , بی قرار و کم صبر هستند و زود عصبانی می شوند. تحریک پذیری یک نشانه است و به تنهائی بیماری به حساب نمیاد. علامتی که نا خوشایند است و می تواند مسبب اتفاقاتی بشود که قابل پیشگیری نباشد و یا از طریق درستی قابل رفع نباشد. حالت متوسط این مسئله عادی هست و در بسیاری از اتفاقات روزانه رخ می دهد مثل خسته بودن بچه ها و یا زیاد کارکردن بالغین. هر نوع اختلال محرومیت از خواب می تواند آستانه تحریک را کم کند. هر نوع اعتیاد داروئی و یا حتی ترک آن می تواند تحریک پذیری ایجاد کند.
تحریک پذیری توانایی واکنشی است که موجودات زنده به محرکات اطرافشان می دهند - ونس2، . - 2013 این اصطلاح معمولا هم برای واکنشهای فیزیولوژیکی به محرکها و هم حساسیتهای بیش از حد یا غیر طبیعی پاتالوژیک به محرکها به صورت خشم یا سرخوردگی استفاده می شود - لیبل3، . - 2016 تحریک پذیری احساس خشم شدید، نا امیدی، یا خستگی است - عناصر سلامت رفتار4، . - 2018 این حالت معمولا در شرایط تنش زا یا تحت فشار به وجود می آید و می توانند با زندگی اجتماعی و رویه های روزانه همخوانی داشته باشند. کسی که احساس خستگی می کند و از وضعیت خود ناامید می شود "تحریک پذیر" است.
تحریک پذیری معمولا از اختلالات اضطرابی ایجاد می شود - فولک5، . - 2018 پاسخ های جنگ و گریز در مغز باعث ایجاد تحریک پذیری می شود. هورمون های استرس از بین می روند و منجر به نگرش واکنش های منفی می شوند - وینچ6، . - 2015 احساس خستگی و دشواری تمرکز بخشی از این نوع خلق است - هال7، . - 2018 تحریک پذیری تعریف علمی واضحی ندارد و نمی توان آن را با یک کلمه یا با یک جمله توضیح داد. بعضی اشخاص کج خلقی هایی نشان می ذهند که ضمن آن غمگین، درمانده، عصبانی، بیزار و تحریک پذیر هستند - پورافکاری، . - 1390 از این رو در پژوهش حاضر ، تحریک پذیری را مجموعه مفاهیم اضطراب، برانگیختگی بالا، خصومت، افسردگی، شتاب زدگی، عدم سازگاری، عدم پشتکار، عدم تمرکز، تکانه ای عمل کردن، نارضایتی و بی حوصلگی تعریف نموده ایم.
در این پژوهش تحریک پذیری شامل مجموع مفاهیم اضطراب: این افراد معمولا نگران، ترسیده، مستعد نگرانی، عصبی، پرتنش و وحشت زده هستند؛ برانگیختگی بالا: این افراد معمولا از جا می پرند و زود رنج و خود تحریک هستند و عصبی می شوند؛ خصومت: گرایش فرد به تجربه های خشم و حالتهای وابسته به آن همچون احساس درماندگی و ناکامی را مشخص کند؛ افسردگی: افراد افسرده مستعد احساس گناه، غم، نا امیدی و تنهایی هستند و به راحتی ناامید و سرخورده می شوند؛ شتاب زدگی: یعنی عجله داشتن و کم صبری در انجام امور، احساس مشغله داشتن، همیشه دنبال چیزی بودن؛ عدم سازگاری: این افراد احساس ناتوانی در سازش با استرس های روزمره می کنند و سازگاری با زندگی روزمره را سخت می بینند.
عدم پشتکار: ناتوانی در انجام مستمر یک مسئولیت یا تکلیف، زود رها کردن کارها و نیمه تمام گذاشتن آنها، معتقد به شانس و اقبال بودن، اهداف پایین تر در زندگی خود داشتن، ترس از انجام کار و مسئولیت؛ عدم تمرکز: دشواری در تمرکز حواس روی تکالیف، ناراحت شدن یا پرت شدن دائمی حواس، به علت افکار یا خاطرات مزاحم و ناخواسته؛ تکانه ای عمل کردن: بی فکر عمل کردن، به جوش آمدن و پشیمانی بعد از عمل؛ نارضایتی: نداشتن احساس خوشبختی از زندگی خود، لذت نبردن از خود و دیگران، نداشتن احساس مثبت، صریح، مفرح و شاد؛ بی حوصلگی: افراد بی حوصله، بیشتر به انزوا روی میآورند، کلافه هستند و گاه هرچه میکوشند، کمتر احساس شادی مینمایند؛ می باشد.
آزمون روانی 1ابزار اندازه گیری عینی معیار شده ای است که برای ارزیابی سلامت روان یا یک خصوصیت یا مجموعه ای از خصوصیات مانند هوش، شخصیت، خلاقیت، استعداد یا علایق به کار می رود - برونو، . - 1986 ارزیابی، آزمون گیری و تشخیص می تواند بر گستره ی زندگی فرد تغییرات زیادی ایجاد کند. آن ها می توانند تاثیرات شگرفی بر استخدام، توقیف، اعتبار و شهرت، بستری غیر ارادی و پیش بینی زندان داشته باشد. ملاحظات پیش رو برای شناسایی چالش های اخلاقی و کمک به مطمئن ساختن تشخیص، آزمون گیری و ارزیابی تا حد ممکن برای هم متخصصین و هم مراجعان، معتبر و مفید هستند - کنس و ملبا، . - 2010 در این پژوهش در نظر داریم بررسی کنیم آیا پرسشنامه ساخته شده تحریک پذیری قابل اعتماد هست یا خیر؟
روش
طرح پژوهش حاضر در زمره پژوهش های اعتباریابی آزمون قرار داشت. جامعه آماری پژوهش را تمامی شاغلین در کارخانه پودر شیر، شهرداری مشهد و خیریه گلستان علی مشهد تشکیل می دادند و 400 نفر از روش نمونه گیری تصادفی ساده از میان آنها انتخاب شدند و به پرسشنامه پاسخ دادند. میانگین و انحراف استاندارد سنی در این نمونه 38/51 و 9/89 با دامنه 21 تا 70 سال بود. 75 درصد افراد را زنان و 25 درصد را مردان تشکیل میدادند. شاخصهای جمعیت شناختی بر حسب وضعیت تأهل و میزان تحصیلات در جدول 1 آورده شده است.
