بخشی از مقاله
چکیده:
تخلفات و جرایم رانندگی را امروزه می توان زیرمجموعه ای از انحرافات اجتماعی محسوب کرد و آن را در قلمرو دانش آسیب شناسی روانی - اجتماعی جستجو کرد. در عرصه تخلفات راهنمایی و رانندگی سه عامل - انسان، وسیله نقلیه و راه - نقش مهمی را ایفا می کنند. یکی از سوال هایی که همیشه ذهن متخصصان و مسئولین مربوطه را به خود مشغول کرده این است که به راستی تخلف چیست و چرا صورت می گیرد؟ یا تخلف بیشتر در کجا و چگونه اتفاق می افتد و ابعاد و ریشه های آن کدامند؟ آیا در تخلفات رانندگی خلقیات افراد می تواند عامل موثری به حساب آید؟ آیا مسائل اجتماعی و فرهنگی در بروز تخلف نقش مهمی ایفا میکند یا خیر؟ و باز هم می توان سوالات بیشتری را در این راستا مطرح کرد.آنچه واضح است این است که رانندگان - عامل انسانی - یکی از اساسی ترین عناصر در بروز جرایم و تخلفات انسانی می باشند؛ اما نباید فراموش کرد که این مورد تنها عامل مهم در این راستا نیست.
عامل انسانی در جوامع مختلف دارای تفاوت های فراوانی است به عبارت دیگر هرکدام از این افراد دارای خصوصیات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خاصی می باشند؛ برخی از تحقیقات انجام شده در گذشته حاکی از این است که میزان انحراف از قوانین راهنمایی و رانندگی در جوامع مختلف متفاوت است و نوع تخلف آن ها نیزفرق می کند به نظر می رسد که برخی از جوامع کمتر و برخی بیشتر مرتکب تخلف می شوند.امروزه عمدتاً مشاهده می شود که شهروندان تابلوهای پلیس را جدی نمی گیرند و به آن اعتنایی نمی کنند ولی سوال اینست که چگونه می توان این شهروندان را به رعایت قانون و احترام به تابلوها عادت داد؟ با چه شیوه ای می شود در ذهن شهروندان لزوم احترام به قانون را نهادینه نمود؟ چه شیوه هایی اعم از بلند مدت و کوتاه مدت در این خصوص وجود دارد؟ چگونه یک شهروند قانون گریز را متوجه قاطعیت و حتمیت مجازات های تعیین شده از سوی قانون گذار بنماییم؟
-1مفهوم شناسی
-1B1 معنای لغوی و اصطلاحی جرم
جرم در لغت به معنای گناه، خطا و بزه آمده استٌو در اصطلاح حقوقی به هر فعل یا ترک فعلی که قانون گذار برای آن مجازات تعیین کرده باشد اطلاق می شود. - م 2 ق م ا - بنابراین مصوبات دولت که شامل آیین نامه ها و بخشنامه ها می باشد و همچنین مصوبات مجمع تشخیص مصلحت نظام یا هر مرجعی غیر از مجلس شورای اسلامی را نمی توان جرم تلقی کرد؛ مضافاً این که مصوبات مجلس هم وقتی جرم هستند که برای آن ها مجازاتی تعیین شده باشد. - رعایت اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها -
-1B2 معنای لغوی و اصطلاحی تخلف
تخلف در لغت به معنای خلاف کردن، خلاف وعده کردن، خلاف گفته یا پیمان خود عمل کرد آمده استٍو در اصطلاح مصوبات دولت که تحت عنوان آیین نامه می باشد اطلاق می شود و مصوبات مجلس در صورتی که دارای مجازات کیفری نباشند و صرفاً بی انضباطی را شامل شوند، عنوان تخلف بر آن ها صدق می کند.
-1B3 تعریف جرایم راهنمایی و رانندگی
کلیه جرایم مربوط به راهنمایی و رانندگی مندرج در قانون مجازات اسلامی که مقنن برای این جرایم مبادرت به اعمال مجازات های اصلی و تکمیلی نموده است.
-1B4 تعریف تخلفات رانندگی
تخلف در قلمرو ترافیک، به معنای تجاوز آگاهانه و یا نا آگاهانه، اختیاری و اجباری رانندگان، سرنشینان، عابران پیاده، کارگران، ماموران راهنمایی و راه سازی، دارندگان احشام و... از حدود مقررات مصوب در استفاده از تسهیلات حمل و نقل و ترافیک است.با این توصیف تخلف از مقررات عبور و مرور همانند قانون شکنی در دیگر عرصه های اجتماعی هرگز نمی تواند به بهانه »جهل« متخلف نسبت به مقررات یا وجود اضطرار و اجبار و یا حتی به دلیل نواقص در تسهیلات حمل و نقل و ترافیک، قلب ماهیت داده، تخلف به شمار نیاید. به علاوه حکم تخلف در ترافیک همانند حکم تخلف در هر رفتار اجتماعی دیگر برای عموم استفاده کنندگان از شبکه تسهیلات و سیستم حمل و نقل و ترافیک، جاری بوده و هیچ مقام، شخص یا گروهی در هیچ مرتبه و منزلت اجتماعی،
