بخشی از مقاله
چکیده
انسان و محیطی که در آن زندگی میکند، کلیتی تفکیکناپذیر از یکدیگر هستند. رشد سریع شهرنشینی بهعنوان پدیدها که در اثر تداخل جنبهها مختلف و ضرور زندگی مدرن، مظهر شبکها از روابط پیچیده اجتماعی شدهاست. بستر و شکلدهنده بسیار از چالشها اساسی در زندگی شهروندان است. معیارها و استانداردها گوناگونی براساس ایدهآل ها فرهنگی و اقلیمی هرکشور برا زندگی شهر وجود دارد. ازجمله مهمترین آنها رفاهعمومی، آسایش و احساس ایمنی، برابر در دسترسی به امکانات عمومی است.
دین اسلام به موضوع امنیت بهعنوان یک اصل مهم در زندگی نگاه کرده و سایر مسائل را منوط به امنیت کرده است. در این راستا مهمترین اصل شهرنشینی امنیت است.البته ظهور شهر امن در حذف ناامنی از شهر است و مقابله با ناامنی در شهر بدون شناخت علل پیدایش آن، امکانپذیر نیست. در این مقاله که با روش توصیفی-تحلیلی کار شده باتوجه به اهمیت موضوع امنیت شهر ، بهعنوان یکی از مولفهها حقوق شهروند شهروندان، نگاهی به شاخصها شهرامن و نیز جایگاه حقوق شهروند و مدیریت شهر در ارتقا امنیت اجتماعی دارد.
»منتسکیو« عقیده دارد: »چون امنیت نتیجه صلح و صلح اولین قانون طبیعت است، بنابراین بزرگترین اصول در حکومت، ایجاد امنیت است و مقصود از امنیت تنها حفظ حیات نیست، بلکه تامین آزاد است - «کریمائی، ۹۸۳۱:۰۹ - .امنیت بهواقع آن چیز است که وقتی نباشد کمبودش احساس میشود. از این زاویه امنیت همانند هواست. مادامیکه هیچگونه اختلالی در تنفس هوا پاک بهوجو نیاید، اصلاﹰ به نیاز انسان به این ماده حیات-بخش اندیشیده نمیشود؛ اما زمانیکه کمبود آن احساس گردد و یا هوا کیفیت مطلوبی نداشته باشد، آن وقت است که نفسها به شماره میافتد - برآباد ۴۸۳۱:۳۲ - . امروز مفهوم امنیت تحول یافته و دارا ابعاد تازها شده است.
به گونها که دولتها امنیت را در توسعه و نه اسلحه، سراغ میگیرند؛ یعنی بهجا تاکید انحصار بر امنیت داخلی به تاکید بیشتر بر امنیت مردم و بهجا امنیت نظامی به امنیت در توسعه انسانی و اجتماعی، نظر دارند. بهطورکلی تامین امنیت اجتماعی در شهرها، موجب تقویت امنیت ملی میگردد. چراکه مشارکت مردم با رضایتمند و تکریم آنان، موجب تامین امنیت پایدار و متکی بر حکومت مردمسالار دینی شده و بسترها لازم توسعه و رفاه در جامعه را فراهم می- نماید - غفورزاده،۷۸۳۱:۵۲ - .
۲- روش تحقیق:
کلیه وسایل و مراحل جمعآور سیستماتیک اطلاعات و نحوه تجزیه و تحلیل منطقی آنها را برا رسیدن به یک هدف معین روش تحقیق علمی میگویند - نبو ،۳۷۳۱:۸ - . آنچه در تعیین نوع روش تحقیق مهم میباشد، موضوع تحقیق و اهداف آن است. تحقیق حاضر به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و از نظر نوع تحقیق، کاربرد است؛ به این معنا که با مطالعه مدارک و نوشتهها صاحبنظران مختلف، سعی شده است ارتباط منطقی موردنظر شناسایی و مفاهیم تحلیل شود.
۳- ضرورت و اهمیت موضوع:
امنیت از جمله پدیدهها مهم و شایان توجهی است که از نیازها و ضرورتها اساسی و پایها فرد و جامعه بهشمار میرود و فقدان یا اختلال در آن، پیامدها و بازتابها نگرانکننده و خطرناکی به دنبال دارد و تامین و مراقبت از آن در فرایند پایایی و پایدار امنیت در ابعاد مختلف اقتصاد ، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، نظامی و جغرافیایی مطلوبیت ویژها دارد و در اینباره دولتها و نظامها سیاسی، سالانه بودجهها هنگفتی هزینه می-کنند. یکی از انواع امنیتها، امنیت اجتماعی - - Societal Securityاست که جایگاه و موقعیت برجستها دارد و تولید و تامین آن و همچنین پایدارساز آن نیازمند مقدمات و زمینهها نسبتاﹰ پیچیدها است و آسیب-پذیر و زوال آن نیز تحت تاثیر زمینهها و متغیرها متفاوتی است که شناخت و معرفت بر آنها ضرورتی اساسی دارد - ترابی ۲۸۳۱:۵۶۳ - .
۴- ادبیات تحقیق
در میان همه نیازها بشر، نیاز به امنیت از مهمترین و اساسیترین نیازها زندگی تعریف و جایگاه خود را در راس نیازها انسان قرار داده و پایه و بنیان زندگی جمعی و تشکیل اجتماعات کوچک اولیه و بهدنبال آن شهرها بوده است، چراکه زندگی فرد و یا حتی کوچکی اجتماعات آسیبپذیر آنها را بیشتر میکند. بهدلیل پیشرفت و توسعه و تمدن، امنیت، اهمیت گستردهتر به خود گرفته و دامنه آن، همه ابعاد کالبد ، اجتماعی، اقتصاد و روانی زندگی انسانها را در بر گرفته است.تحولات و پیشرفتها علمی در ایجاد بستر ارتباطی پرقدرت و امکان تبادل هرنوع اطلاعات در کمترین زمان ممکن، امکان ارتباط مجاز و تسهیل ارتباطات را فراهم کرده و سبب شده تا انسانها در کمترین زمان ممکن به همه نوع آمار و اطلاعات دسترسی پیدا کنند.
اسلام به صراحت امنیت، فراوانی و رفا را در رعایت قوانین و مقررات حاکم بر روابط اجتماعی با تکیه بر عقل، شرع و دین مقدس اسلام قرار داده است.امام صادق - ع - میفرماید: »سه چیز است که همه مردم به آنها نیاز دارند: امنیت و عدالت و فراوانی« - آرام و حکیمی ۰۸۳۱:۱۲۶ - . محدودکردن تعریف امنیت در دیوارها محصور شهرها و خلاصهکردن امنیت در حفاظت فیزیکی از گذشته تا حال باعث شده که رویکرد معماران و شهرسازان از شهرامن با شدت حوادث طبیعی مانند قدرت سیل و زلزله و توان غارتگران تعریف شود.
این آدرس نادرست از امنیت باعث شده که شهرسازان تاکنون نتوانند تعریف خود را از یک شهر امن بیان کنند. این موضوع بهدلیل یک ارتباط دیرینه بین نیازها انسان در مبارزه با تهدیدها احتمالی است؛ بنابراین از این منظر امنیت از دیوارها احداثی در شهرها و مقاومساز ساختمانها شروع شده و بعدها نیز که با پیشرفت علم، دیوارها برداشته شدند، به دلیل تغییر در شیوه امنیتبخش نبود، بلکه فقط تغییر در نوع دیوار برا امنیت بود.
