بخشی از مقاله
شاخص های موثردرکارایی اعتباراسنادی: شناسایی و الویت بندی
چکیده:
اعتبارات اسنادی نقش مهمی را در تجارت بینالمللی بازی میکنند و به عنوان عضو حیاتی از تجارت بینالمللی به حساب میآیند. این اعتبارات توسط بانکها صادر، و معاملههای به این روش از طریق بانکها تامین مالی میشوند. بانک ها در هر کشور، بعنوان موسسه مالی شناخته شده اند، و می توانند صحت معاملات را تضمین کنند. در معاملات کلان که اعتبار خریدار یا فروشنده، برای هم محرزنیست، به همان نسبت اعتماد و اطمینان برای انجام معامله وجود ندارد. می توان گفت با ریالی شدن اعتبار اسنادی داخلی بین طرفین معامله کننده یعنی خریدار و فروشنده اعتماد بوجود می آید و هر دو میتوانند معامله مطمئنی بواسطه عامل دیگری که بانک است انجام دهند که خریدار با اطمینان از دریافت کالا خریدکند و فروشنده ازدریافت وجه مطمئن باشد. اما با این حال مشکلات متعددی از جمله سرعت، دقت، صحت، هزینه و امنیت اسناد در استفاده از این ابزار پرداخت وجود دارد. هدف از این مقاله بررسی مشکلات موجود در استفاده ی اعتبار اسنادی داخلی در جهت بهبود امنیت، سرعت، صحت، دقت و هزینه بوده و جهت پیاده سازی و تجزیه و تحلیل از نرم افزار SPSS استفاده شده است. متغیرهای ارائه شده در مدل مفهومی از طریق آزمون T تک نمونه سنجیده و بارزترین موانع توسط آزمون فریدمن تعیین شد. در میان متغیرهای موجود، پارامترهای سرعت، صحت و دقت به ترتیب مهمترین چالشهای اعتبار اسنادی داخلی شناخته شدند.
کلمات کلیدی: اعتبار اسنادی، بانکداری الکترونیکی، مشکلات پرداخت مدت دار الکترونیک
1 مقدمه
بانکداری الکترونیکی به این معناست که امکانات و تجهیزاتی مهیا شود که کارکنان بواسطه آن امکانات سخت افزاری و نرم افزاری خدمات بانکی را با سرعت و کارایی بیشتر ارائه دهند (عباسی، 1389، سویز، .(2008 شرط بهره برداری از بانکداری الکترونیک ایجاد بستری مناسب جهت استفاده غالب مردم از اعتبار اسنادی به نحوی است که این مهم انحصارا در اختیار صاحبان تجارتهای بزرگ نبوده و بلکه مزایای استفاده از پرداختهای مدت دار که توسط اعتبار اسنادی میسر است، در دسترس عموم مردم با رویکردی ایمن، سریع و با دقت بیشتر به نسبت شیوه های قدیمی اعتبار اسنادی که مبتنی بر کاغذ بودند قرارگیرد. از طرفی دیگر حجم ریالی گشایش اعتبار اسنادی در سالهای گذشته حکایت از کاربرد فراوان این امکان در تجارت و اقتصاد کشور دارد؛ که این خود دلیلی بر اهمیت این موضوع برای مطالعه است. به طور مثال بانکها و موسسات اعتباری کشور سال گذشته در مجموع بیش از 62 میلیارد دلار گشایش اعتبار اسنادی داشتهاند. در
گزارش عملکرد بانکها و موسسات اعتباری طی سال گذشته، بالاترین میزان گشایش اعتبار اسنادی در میان بانکها به بانک خصوصی »سامان« اختصاص دارد که بیش از 14 میلیارد دلار گشایش اعتبار اسنادی داشته است. پس از این بانک در سال گذشته، بانک خصوصی شده تجارت 7 میلیارد و 533 میلیون دلار گشایش اعتبار اسنادی در کارنامه خود دارد. بانک ملت نیز سهم بالایی از گشایش اعتبار اسنادی انجام داده: بیش از 6/8 میلیارد دلار. دو بانک خصوصی پاسارگاد و پارسیان در رده بعدی هستند (بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، .(1391 اعتبار اسنادی1 یک ابزار بانکی و یک تعهد مشروط است که انجام همه شروط معامله را برای خریدار و فروشنده تضمین می کند. اعتبار اسنادی تعهدی است که بانک خریدار به بانک فروشنده میدهد، تا در صورت تحویل کالا به خریدار، مبلغ پرداختی به حساب او واریز گردد (جیمز، 1998 ،گالو و همکاران، 1996، قلی زاده، .(1390 این پژوهش با هدف شناسایی پارامترهای موثر برروند LC انجام شده که به امنیت , سرعت , صحت , دقت و هزینه اعتبارات اسنادی ریالی دسته بندی گردیده که در آن شاخص متکی بودن به نسخه های فیزیکی افراد از پارامتر سرعت در الویت نخست جای دارد , و به صورت زیر سازماندهی شده است. در بخش دوم، پیشینه پژوهش صورت گرفته است. بخش سوم به ارائه یک مدل مفهومی جهت ایراد چالشهای اعتبار اسنادی پرداخته است. در بخش چهارم، پیاده سازی توسط نرم افزار SPSS انجام شد. در بخش ششم نمایی از خروجی پژوهش تصویر شده و بخش هفتم بحث و نتیجه گیری صورت گرفته است.
2 مرور ادبیات
طبق تحقیقات صورت گرفته در خصوص اعتباراسنادی داخلی، نتایج بدست آمده حاکی از این است که اعضای درگیر در اعتبارات اسنادی طی مراحل افتتاح اعتباراسنادی با مشکلاتی مواجه هستند که جای بررسی بیشتری دارد. اصولی و حسینی (1383) به شناسایی خدمات مشتریان LC پرداختند و براساس آن تحقیقات، خواسته های مشتریان به 4 معیار سرعت، کاهش هزینه، تسهیل و همیاری دسته بندی گردید (اصولی و حسینی، .(1383 اما اصولی و حسینی به بازنگری اسناد درمهلت مشخص شده که معمولا بیشتر ازآن به طول می انجامد؛ روند پیچیده و طولانی مراحل که منجر به کاغذ بازی زیاد می شود و نیاز به الکترونیکی شدن مراحل اداری که منجر به متکی بودن بعضی از سیستمها به پست و نسخههای فیزیکی از اسناد و مدارک شده است اشاره ای نداشته اند.
خوشنویسان و شاگردی (1393) نیز در مقاله ای به بررسی چالشهای موجود در اعتبارات اسنادی ریالی پرداختند و بالابودن هزینه بیمه اعتباراسنادی و بهره مالی به دلیل بالابودن فاکتور ریسک درایران، عمر LC ها درایران، عدم آگاهی و تجربه کافی نسبت به سیستم های تعهدی و بانکی کشور، عدم شفافیت برخی معاملات و افزایش قیمت تمام شده به دلیل هزینه های بانکی را ازجمله مشکلات جاری دانستند. اما ایشان به مشکل جعل و تقلبی بودن اسناد، درج نمودن قیمتهای غیرواقعی برای فریب و گریز از مالیاتها، امکان انجام پولشویی توسط افراد، در دسترس همگان نبودن، نداشتن مقررات استاندارد و ضریب امنیتی پایین اشاره نکردند (خوشنوسان و شاگردی، .(1393
مدل مفهومی پژوهش
شکل 1 نموداریست بیانگر معیارها و پارامترهای اعتبار اسنادی که به عنوان مدل مفهومی پژوهش پس از مطالعه منابع مربوط در نظر گرفته شده است.
شکل-1 مدل مفهومی تحقیق، حاوی معیارهای اعتبار اسنادی
3 روش تحقیق
در این پژوهش ابزار اصلی گردآوری داده پرسش نامه است که یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده های تحقیق بوده و به همین جهت با کمک اساتید و صاحبنظران پرسشنامه ای جهت سنجش متغیرهای مورد بررسی تهیه گردید. در پرسشنامه، از آنجا که سؤالات از مقیاسهای فاصلهای بهرهمند بودند. مبادرت به استفاده از طیف لیکرت شد. بخش دوم پرسشنامه خود به دو بخش تقسیم شده و در بخش اول معیارهای اعتبار اسنادی در قالب پنج مورد بررسی قرار می گیرد. برای تحلیل و بدست آوردن نتایج پرسشنامه از نرم افزار SPSS استفاده گردید.
بررسی روایی2 پرسشنامه
در این پژوهش از میان انواع مختلف روشهای تعیین اعتبار اندازه گیری روایی از روایی صوری استفاده شد. برای اندازه گیری روایی صوری، از نظر اساتید و متخصصان استفاده شد در نتیجه اشکالات ساختاری آن شناسایی و اصلاحات لازم جهت برآورده ساختن روایی ظاهری صورت پذیرفت.
بررسی پایایی3 پرسشنامه ثبات یا سازگاری را میتوان با استفاده از یک ضریب پایایی مانند آلفای کرونباخ تخمین زد. برای محاسبهی آلفای کرونباخ از نرم افزار
SPSS استفاده شد که نتایج در جدول 1 آورده شده است:
جدول -1 محاسبه پایایی پرسشنامه
با توجه مقدار آلفای کرونباخ مربوط به هر متغیر و مقدار آلفای کلی که بیشتر از 0/7 میباشد بنابراین تمامی متغیرها به طور مجزا و در مجموع از پایایی مناسب برخوردار است.
4 یافته های پژوهش
در بخش اول با آزمون T تک نمونه و فریدمن توسط نرمافزار SPSS به بررسی وضعیت و جایگاه متغیرها میپردازیم. به منظور بررسی فرضیات H0 و H1 باید حالت یک دنباله در آزمون t را در نظر بگیریم در صورتی که مقادیر محاسبه شده با استفاده از نرم افزار SPSS مربوط به حالت دو دنباله است. در این حالت یک سری شرایط باید بررسی شود در صورتی که شروط برقرار بود میتوان نتیجه گرفت که فرضیه H0 رد و فرضیهی H1 تایید میشود. اول اینکه میزان t مشاهده شده (بدست آمده از نمونه آماری) را با t بحرانی (با استفاده از جدول) مقایسه میکنیم که باید t مشاهده شده از t بحرانی بزرگتر باشد. میزان t بحرانی در حالت یک دنباله با توجه به درجه آزادی 32 برابر با 1,96 است. همچنین باید سطح معناداری پایینتر از 0/05 باشد و از سوی دیگر بازهی داده شده در سطح اطمینان 95 درصد شامل عدد صفر نباشد. نتایج مربوط به بررسی ابعاد و چالشهای اعتبار اسنادی به تفکیک در جدول2 شده است:
