بخشی از مقاله
چکیده
رشد سریع جمعیت در جهان و کاهش ذخایر ماهیان ، به دلایل مختلفی از جمله آلودگی آب ها و تخریب محیط زیست باعث شده است که نیاز شدیدي به تکثیر وپرورش آبزیان احساس شود. انجام هرگونه فعالیت در بخش کشاورزي، به دلیل وجود رویدادهاي طبیعی خسارت زا، با مخاطره ها و به عبارتی ریسک هایی مواجه است لذا به منظور کاهش ریسک بالاي فعالیتهاي بخش کشاورزي از جمله آبزي پروري و افزایش ضریب امنیت سرمایه گذاري در این بخش، شناسایی انواع ریسک امري ضروري تلقی می شود.
هدف این پژوهش شناسایی انواع ریسک در پرورش ماهیان گرمابی شهرستان اهواز واقع در استان خوزستان می باشد. این مطالعه از نوع پیمایشی بوده و براي جمع آوري اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شده است که روایی آن با بهره گیري از دیدگاههاي کارشناسان صندوق بیمه محصولات کشاورزي و استادان ترویج و آموزش کشاورزي و پایایی آن از طریق ضریب آلفا کرونباخ %73 تایید گردیده است.
جامعه آماري مورد مطالعه شامل کلیه پرورش دهندگان شهرستان اهواز - - N=180 می باشد که از این تعداد،150 نفر پاسخگو بودند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Spss انجام گرفته است و تحلیل هاي آماري در دو بخش تحلیل توصیفی و تحلیل استنباطی انجام شده است.
نتایج تحقیق نشان می دهد که از میان کلیه عوامل ریسک، عوامل کاهش کیفیت آب، خشکسالی، بیماري و دلالی و واسطه گري در بازار ماهی بیشرین عوامل خسارت زا و عوامل سیل، زلزله، طوفان، تغییرات ناگهانی دماي آب و هزینه بالاي خوراك ماهی کمترین عوامل خسارت زا در منطقه می باشند.
مقدمه
جهان وارد عصري شده که نیاز شدیدي به افزایش تولید مواد غذایی و خوراکی دارد. در این میان نقش و جایگاه شیلات به عنوان یکی از زیر مجموعههاي بخش کشاورزي از اهمیت بسیاري برخوردار میباشد. علاوه بر آن نیازهاي تغذیهاي انسان به خصوص نیاز به پروتئین باعث شده است انسان از دیر باز به اهلی نمودن حیوانات و ازدیاد و پرورش آن همت گمارد. در این میان آبزیانی چون ماهی و میگو از سهم بسزایی برخوردار میباشند و پرورش آنها به خصوص در سالهاي اخیر رونق چشمگیري داشته است
رشد سریع جمعیت در جهان و کاهش ذخایر ماهیان، به دلایل مختلفی از جمله آلودگی آبها و تخریب محیط زیست، باعث شده است که نیاز بیشتري به تکثیر و پرورش آبزیان احساس شود. از آنجایی که انجام هرگونه فعالیت اقتصادي در هر بخشی، با مخاطرهها و به عبارتی ریسکهایی مواجه است، بخش کشاورزي نیز از این قاعده مستثنی نبوده و حتی میتوان گفت بخش کشاورزي در مقایسه با دیگر بخشهاي اقتصادي، از حساسیت بیشتر برخوردار میباشد.وجود متغیرهاي ناامن کنندهي طبیعی و غیر طبیعی، همواره تولیدات کشاورزي و آبزي پروري به عنوان یکی از زیرشاخههاي بخش کشاورزي، را به طور جدي تهدید میکند.
بخش کشاورزي و فعالیتهاي مرتبط با آن داراي ویژگیهاي خاصی است که آن را به شدت در معرض خطرات و آسیبهاي متعدد و غیر قابل پیشبینی و در نتیجه خسارات جبران ناپذیر قرار میدهد. یکی از این ویژگیها که ناشی از ماهیت اصلی عوامل تولید و روند فعالیتها در این بخش می باشد، عبارتست از : فعالیت بهرهبرداران در فضاي آزاد و در نتیجه قرار گرفتن در معرض عوامل شدید طبیعی . - 2 - به همین علت است که صدمات و خسارات وارده بر بهرهبرداريهاي آبی بر اثر حوادثی مانند سیل، آلودگی منابع آبی، گرماي بیش از حد و از این قبیل بسیار زیاد و گاه غیر قابل محاسبه میباشد
آژانس مدیریت ریسک - - RMA ، ریسک را این گونه تعریف نموده است: شانس اتفاق افتادن یک چیز به صورت بد.
اتفاق یا نتیجه اي که نامطلوب باشد مانند کاهش محصول.
از نظر مک اینتوس - - 18 عموما ریسک هاي مربوط به آبزي پروري با ریسکهاي کشاورزي مشابه هستند. از نظر او ریسک هاي آبزي پروري عبارتند از :
الف- ریسک هاي تولید:
معمولترین ریسک هاي تولید عبارتند از :
-1 بیماري ها
-2 حوادث طبیعی
-3 کیفیت آب
-4 شکار شدن
-5 قطعی برق
-6 نقص فنی تجهیزات
