بخشی از مقاله
چکیده:
شرکتها به منظور افزایش قدرت رقابتپذیری خود بطور مؤثر بر تغییرات مستمر، پیوسته و غیر منتظره و نیز چالشهای مشتریان متقاضی با کیفیت بالا و هزینه اندک و همچنین فایق آمدن بر نیازهای خاص و متغیر آنها به دنبال راهکارها و سیستمهای تولیدی جدید باشند. چابکی به عنوان راهبردی برای توانمند سازی شرکتها به منظور حفظ مزیت رقابتی و بقا در محیط متلاطم و متغیر صنعت مطرح میشود. پس شرکتها برای به دست آوردن مزایای زنجیرهی تأمین چابک، به شناسایی معیارها و شاخصهای چابکی نیازمندند.
هدف پژوهش: مشکلات موجود در صنعت خودرو و قطعات از یک سو و نیاز مشتریان جهت دستیابی سریع و ارزان به محصولات، موجب شده تا شرکتهای تولید کننده قطعات خودرو برای افزایش قدرت رقابتپذیری خود به دنبال راهکارها و سیستمهای تولیدی جدید باشند. چابکی بعنوان راهبردی برای توانمندسازی شرکت ها به منظور حفظ مزیت رقابتی و بقاء در محیط متلاطم و متغیر صنعت خودور مطرح میشود. هدف اصلی این پژوهش شناسایی معیارها و شاخصهای مؤثر بر چابکی زنجیره تأمین شرکتهای تولید کننده قطعات خودرو است.
روش تحقیق: پژوهش حاضر از نظر نوع، یک تحقیق توصیفی- تحلیلی است و از نظر هدف، توسعهای- کاربردی است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از بررسی ادبیات پژوهش معیارها و شاخصهای مؤثر چابکی زنجیرهی تأمین شرکتهای تولید کننده قطعات خودرو شناسایی شده سپس به کمک تکنیک دلفی، معیارها و شاخصهای نهایی چابکی زنجیره تأمین شناسایی میشوند.
یافته ها: در نتیجه بررسی ادبیات پژوهش و همچنین تکنیک دلفی، 6 معیار - شایستگی، سرعت، پاسخگویی، انعطاف پذیری، بازار و فناوری اطلاعات - و همچنین 22 شاخص برای چابکی زنجیره تأمین شرکتهای تولید کننده قطعات خودرو شناسایی شدند.
مقدمه
برای کسب مزیت رقابتی در محیط متغیر کسب و کار، شرکت ها باید در راستای کارآمدی عملیات خود علاوه بر موسسه خود، با مشتریان و تأمین کنندگان هم ردیف شده و برای کسب سطح قابل قبولی از چابکی با یکدیگر مشارکت و همکاری کنند. در چنین حالتی است که زنجیره ی تأمین چابک شکل می گیرد. یک زنجیره تأمین چابک قادر است تا با شیوه ی شایسته ای به تغییراتی که در محیط کاری روی می دهند، پاسخ دهد. در چنین شرایطی است که اهمیت زنجیره تأمین چابک بیشتر نمود پیدا می کند، زیرا چنین زنجیره ای می تواند به سرعت و بطور موثری به تغییرات بازار واکنش نشان دهد.
زنجیره های تأمین چابک نه تنها می توانند به تغییرات معمول واکنش نشان دهند بلکه به تغییرات دراماتیک مورد نیاز بازار که برای اولین بار احساس میشود نیز می توانند واکنش مناسب نشان دهند. بنابراین اعتقاد بر آن است که چابکی، خصیصه مورد نیاز برای فشارهای رقابتی آیند سازمان ها و کسب مزیت رقابتی خواهد بود. شرکت ها توجه کافی به زنجیره تأمین خود ندارند، در صورتی که اگر بتوانند اصول چابکی زنجیره ی تآمین را در مجموعه ی خود لحاظ کنند می توانند از مزایای یک زنجیره ی تأمین چابک - تغییرات موجود در تقاضا را سریع، راحت و با قابلیت پیش بینی بالا و با کیفیت مناسب احساس می کنند و به همین نحو هم به آن ها جواب می دهد - استفاده کنند. پس سازمان ها برای به دست آوردن مزایای زنجیره تأمین چابک، به شناسایی ابعاد و شاخص های چابکی و میزان تأثیر هر یک بر یکدیگر نیازمندند و همچنین باید قادر به اندازه گیری چابکی زنجیره تأمین خود باشند.
در بخش دوم این پژوهش ابتدا به بررسی ادبیات موضوعی و مبانی نظری پرداخته شده است. این بخش به مفهوم چابکی زنجیره تأمین پرداخته است. بخش سوم این پژوهش با عنوان متدولوژی پژوهش میباشد که به توضیح پیرامون نوع پژوهش، مراحل اجرای آن و چگونگی جمعآوری اطلاعات پرداخته و در نهایت این بخش با توضیح تکنیک دلفی به پایان میرسد. در بخش چهارم به ارائه یافتههای پژوهش که در طول اجرای پژوهش - اجرای تکنیک دلفی - بدست آمده پرداخته و در نهایت در بخش پنجم که بخش پایانی پژوهش پیشرو میباشد به نتیجهگیری و ارائه پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده پرداخته شده است.
ادبیات موضوعی پژوهش
برای اولین بار در پی نشست بسیاری از متخصصان علمی و اجرایی صنعت، پارادایم جدیدی در گزارشی تحت عنوان "راهبرد بنگاههای تولیدی در قرن بیست و یکم: دیدگاه متخصصان صنعتی" به وسیله موسسه یاکوکا منتشر و به همگان معرفی گردید . - Nigle and Dove., 1991 - بلافاصله پس از آن عبارت تولید چابک به طور مشترک با انتشار این گزارش مورد استفاده عموم قرار گرفت
پژوهشهای مختلفی در راستای شناسایی و سنجش میزان چابکی سازمانی که از جمله عوامل اصلی آن زنجیره تامین است، انجام شده است، که در ادامه به معرفی و بیان شاخصهای آن، پرداخته میشود. کریستوفر از جمله کسانی است که به مطالعه گسترده مفهوم چابکی پرداخته و ویژگیهای یک زنجیره تأمین چابک را شرح داد
آگروال و همکارانش در مقاله خود از مدل ISM برای نشان دادن روابط بین متغیرهایی که بر چابکی زنجیرهی تأمین اثر میگذارند، استفاده کرده است
آگروال در مقالهای دیگر با استفاده از مدل تحلیل شبکهای، عملکرد سه زنجیرهی تأمین چابک، ناب و ناب- چابک را با هم مقایسه کرده است
رادفر و همکارانش در مقالهی خود سعی بر ارائه مدلی برای ارزیابی چابکی در زنجیرهی تأمین در دو کمپانی مخابراتی برجسته ایران دارند و برای جلوگیری از ابهامات و گنگی که در پاسخگویی بوجود میآید، از سیستم فازی استفاده کردهاند
از پژوهشهای دیگری که در زمینهی چابکی زنجیرهی تأمین انجام شده است میتوان به پژوهشهای تولون - Tolone., 2000 - ، اسونسون - Svensson., 2001 - و پیتر بکر - Baker., 2008 - اشاره کرد.
در اغلب این پژوهشها یک جنبه از چابکی انتخاب و بسط داده شده است. در جدول شماره 1 خلاصه ای از پژوهش های بررسی شده در این پژوهش که نقش کلیدی در این پژوهش داشتهاند آورده شده است:
جدول :1 خلاصهی پژوهش های مهم و کلیدی این پژوهش در داخل و خارج کشور
متودولوژی پژوهش
پژوهش حاضر از نظر نوع، یک تحقیق توصیفی- تحلیلی و نظر هدف، توسعهای- کاربردی است. این پژوهش سؤال محور بوده و جهت پاسخگویی به این سؤالات، با خبرگان متعددی که در زمینه خودور و قطعات خودرو و چابکی زنجیره تأمین دارای دانش حرفهای و تجربه هستند
