بخشی از مقاله
خلاصه
چابکی زنجیره تامین، یک سازمان را قادر خواهد ساخت تا نسبت به آشفتگی بازار و سایر موارد عدم اطمینان به گونه اي موثر و به سرعت واکنش نشان دهد و در نتیجه به سازمان اجازه خواهد داد تا موقعیت و جایگاه رقابتی ویژه و برتر را کسب نماید. در این تحقیق که در بخش تدارکات شرکت گاز استان گلستان انجام شده است، سعی شده تا با بکارگیري دانش سازمانی موجود در رابطه با زنجیره تامین، چابکی این بخش را مورد سنجش قرار دهد.
در این تحقیق 3 معیار و12 زیر معیار رتبه بندي چابکی زنجیره تامین برگرفته از مدل لین و دیگران بومی سازي شده و تعداد81 گزینه - مولفه هاي چابکی زنجیره تامین در شرکت گاز - مربوط به هریک از زیر معیارها توسط کارکنان شناسایی شد.
در نهایت تعداد41 عامل به عنوان عوامل اصلی در اختیار 30 نفر از پرسش شوندگان قرار گرفت. از بین عوامل متعدد گزینه : از سیستم هاي الکترونیکی در تعاملات، براي تامین و تحویل کالا بهره گرفته شود. از نرم افزاري براي تشخیص نیازهاي آینده متقاضیان کالا و توانایی پیش بینی تغییرات بازارداري بیشترین بار عاملی می باشند و سپس با بکارگیري روش تحلیل سلسله مراتبی اولویت بندي گردید.
.1 مقدمه
براي کسب مزیت رقابتی در محیط متغییر کسب و کار، شرکت ها باید در راستاي کارآمدي عملیات خود با تامین کنندگان و مشتریان همردیف شده، و براي کسب سطح قابل قبولی از چابکی با یکدیگر مشارکت و همکاري کنند. زنجیره تامین چابک طرحهاي رقابتی بارزي بوده و به دنبال ارج نهادن به مشتریان و کارکنان هستند. زنجیره تامین چابک قادر است تا به طرز شایسته اي به تغییراتی که در محیط کاري روي می دهد، پاسخ دهد.
1-1 هدف اصلی تحقیق
شناسایی وارزیابی شاخص هاي چابکی زنجیره تامین به روش .AHP
2-1 سوالات تحقیق:
1. مهمترین مولفه هاي ارزیابی چابکی زنجیره تامین در تدارکات شرکت گاز گلستان کدامند ؟
2. شاخص مناسب ارزیابی هر یک از مولفه هاي چابکی زنجیره تامین در تدارکات شرکت گاز گلستان کدامند؟
2. ادبیات تحقیق
1- 2 مفهوم چابکی:
واژه چابک در فرهنگ لغات به معناي حرکت سریع، چالاك، فعال، توانایی حرکت به صورت سریع و آسان و قادر بودن به تفکر به صورت متهورانه و با یک روش هوشمندانه به کارگرفته شده است. اما در فضاي کنونی، چابکی به معناي واکنش اثربخش به محیط متغیر و غیر قابل پیش بینی و استفاده از آن تغییرات به عنوان فرصت هایی براي پیشرفت سازمانی است. - آگروال ، - 2007 چابکی یا سریع بودن سازمان به معناي حداکثر انعطاف پذیري است. به طوري که نه تنها بتواند به تغییرات در محصول، بازار و نیاز مشتریان پاسخ دهد، بلکه فرصت هایی فراهم نماید که با ایجاد تغییرات در بین رقبا، بتواند به عنوان سازمان برتر شناخته شود. بنابراین چابکی، یک استراتژي جامع براي تغییرات اساسی و برگشت ناپذیر است که موجب برتري سازمانی میشود
2- 2 مدیریت زنجیره تامین:
مفهوم مدیریت زنجیره تامین هنگامی که تولید کنندگان، شراکت استراتژیک با تامین کنندگان مستقیم خود را تجربه نمودند، بوجود آمد. منظور از SCM، شبکه اي از سازمانها که ارتباطی بالادستی به پایین دستی، در فرایندها و فعالیت هایی درگیرند و به صورت محصولات و خدمات ارائه شده به مشتري نهائی، تولید ارزش می کند. - کریستفر، - 1998 زنجیره تامین شامل شبکه اي از تسهیلات و روشهاي توزیع است که نقش تدارکات و تهیه مواد، حمل مواد اولیه و محصولات نهایی و رساندن این محصولات به دست مشتریان را ایفا می کند.
3- 2 زنجیره تامین چابک:
یک زنجیره تامین چابک مجموعه اي از شرکت ها را در برمی گیرد که مجزا از یکدیگر هستند و در عین حال از لحاظ کاري به یکدیگر وابستگی هایی دارند. این شرکت ها توسط جریان رو به جلو مواد و جریان بازخور اطلاعات با یکدیگر مرتبط می شوند. زنجیره تامین چابک بر افزایش انطباق پذیري و انعطاف پذیري تاکید دارد و داراي قابلیت واکنش و پاسخگویی سریع و اثربخش به تغییرات بازار است.یک زنجیره تامین چابک قادر است تا با شیوه شایسته اي به تغییراتی که در محیط کاري روي می دهند، پاسخ دهد
1.3.2 مدل مفهومی دستیابی به زنجیره تامین چابک لین و دیگران - - 2006 با بررسی ادبیات زنجیره تامین چابک، مدل مفهومی ارائه شده در نمودار 1 را پیشنهاد نموده اند.
نمودار - - 1 مدل مفهومی زنجیره تامین
اهداف زنجیره تأمین چابک:
اغناي و ارضاي مشتر: هزینه، زمان،فعالیت ثبات و استحکام
محرك هاي چابکی
- نیازمندي هاي مشتري -معیار رقابت - بازار
- نوآوري تکنولوژیک
تعیین سطح چابکی مورد نیاز
قابلیت چابکی:
- پاسخگویی - شایستگی-انعطاف پذیري - سرعت توانمندسازها/ارکان چابکی
- راهبرد ارتباطات همکارانه -اصل یکپارچه سازي فرآیند
-زیربناي یکپارچه سازي اطلاعات -حساسیت نسبت مشتري بازاریابی
4- 2 تدارکات کالاي شرکت گاز استان گلستان واحدي پشتیبانی که زیر مجموعه امور مالی و پشتیبانی شرکت گاز استان گلستان بوده و مسئولیت تهیه اقلام مورد استفاده براي گازرسانی، نگهداري و تعمیرات براي شرکت را برعهده دارد و خود از دوایر،کنترل کالا، خرید، رسید و ارسال و انبارها تشکیل شده است. و اهم فعالیت هاي آن شامل:
* تهیه، نگهداري و تحویل کالاي مورد نیاز پروژه هاي عمرانی - شبکه، انشعابات، ایستگاهها و - …
* تهیه، نگهداري و تحویل کالاي تعمیراتی، عمومی و یدکی - تعمیرات ایستگاهها، تاسیسات و ماشین آلات -
* تهیه، نگهداري وتحویل اقلام پشتیبانی - کامپیوتر، ملزومات اداري و... - بطور خلاصه تامین، نگهداري و تحویل اجناس به پیمانکاران 1.4.2
تعاریف
تعریف کالا کالا محصول قابل مبادله است و در واقع مجموعه اي از مواد خام و ارزش افزوده شده که داراي ظرفیت و توان ایجاد رضایت در مشتري می باشد.
عناصر اصلی کالا عبارتند از: فیزیک - جرم یا جسم - کالا، نصب و راه اندازي، تضمین و گارانتی، آموزش نحوه استفاده از کالا، خدمات پس از فروش .در اینجا منظور کالاهاي سرمایه اي که در پروژه هاي گاز رسانی و نگهداشت شبکه مورد استفاده قرار میگیرد.
تعریف انبار به محل یا فضایی اطلاق میگردد که یک یا چند نوع کالاي بازرگانی، صنعتی، مواد اولیه و یا فرآورده هاي مختلف در آن نگهداري گردد.
منابع ورود کالا به انبار
-1 کالاهاي خریداري شده توسط مامور خرید
-2 کالاهاي تحویل شده توسط برندگان مناقصه
-3 کالاهاي برگشتی یا مرجوعی به انبار
-4 کالاهاي انتقالی از سایر انبارهاي سازمان
-5 کالاهاي خریداري شده از شرکت بازرگانی
-6 کالاهاي خریداري شده از شرکت هاي گاز استانی
-7 کالاهاي امانی
5- 2 روش تحلیل سلسله مراتبی - AHP -
در این روش، مساله تصمیم گیري به سطوح مختلف هدف، معیارها و زیر معیارها و گزینه ها تقسیم می شود تا تصمیم گیرنده بتواند به راحتی در کوچیکترین تصمیم گیري دقت کند. براي ساختن مدل تصمیم گیري، در بالاترین سطح هدف و در سطح یا سطوح میانی، معیار و در سطح پایین، گزینه هاي ممکن گذاشته می شود.
