بخشی از مقاله
چکیده:
امروزه ورود دانشگاه های ایران به تجارت دانش از یک مزیت به یک ضرورت تبدیل گشته است و این در حالی است که دانشگاه های کنونی ما هنوز نتوانسته اند به نحوی موثر یافته های علمی خود را وارد صنعت کنند و تعاملی موثر بین صنعت و دانشگاه برقرار سازند. از این رو در این تحقیق تلاش شده است تا با بهره گیری از آرا برخی از اساتید و محققین ، مهمترین و عمده ترین موانع تجاری سازی در دانشگاه سیستان و بلوچستان ، شناسایی شوند.
تحقیق حاضر از نوع توصیفی - پیمایشی است و جامعه آماری تحقیق ، اساتید گروه های علمی و خبرگان دانشگاهی دانشگاه سیستان و بلوچستان می باشند که به صورت هدفمند انتخاب و دید گاه های آنها مورد بررسی قرار گرفته است . بدین منظور ِّ نفر از اساتید و خبرگان که با موضوع و موانع آن آشنا بودند شناسایی و نظرات آنها جمع بندی گردید.ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته است که با استناد به ادبیات و پیشینه تحقیق تنظیم و روایی آن توسط خبرگان به تایید رسیده است . همچنین پایا یی ابزار تحقیق با استفاده از آلفای کرونباخ برآورد شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که تجاری سازی دانش با موانع زیادی روبرو ست و مقتضی است که با اولویت بندی آنها ، راهکارهای رفع موانع در دستور کار متولیان دانشگاه قرار گیرد.
مقدمه:
امروزه در عرصه اقتصاد، تولید دانش در کنار انتشار موفق آن و کاربرد مؤثر آن در عرصه تولید به یک هدف جهانی تبدیل شده است. همچنین نگرشها نسبت به دانشگاهها تغییر یافته و آنها علاوه بر پژوهش و آموزش، به ایفای نقش در جهت ماموریت جدید مشارکت در توسعه اقتصادی جامعه نیز میپردازند - Marques; Carac & Dizc, 2006, P. 535; Nicola; . - Rosa & Maurizio, 2006, P. 121 کارآفرینی در دانشگاه از جنبهها و ابعاد گوناگونی بررسی میشود که یکی از مهمترین آنها، مشارکت دانشگاهها در توسعهی اقتصادی جوامع با ورود به حوزهی کسب و کار و به عبارتی تجاری سازی دانش است.
از طرف دیگر، با توجه به تحولات انجام شده در جهان، توجه به این مقوله برای حفظ بقای آن ضروری است . - Audretsch; Bönte Keilbach, 2008, P.34 - تا چندی پیش دانشمندان و پژوهشگران دانشگاه، از تجاریسازی پژوهش امتناع میکردند و رسالت اصلی خود را صرفاً تولید دانش بدون توجه به کاربرد آن در عرصه تولید میدانستند. این وضع بتدریج به خاطر فشار بر دانشگاهها برای مشارکت در توسعه اقتصادی و فرصتهایی برای ایجاد ثروت، تغییر یافت - Etzkowitz, 2003, . - P. 24 در بیشتر تعاریف کارآفرینی دانشگاهی، به فعالیتهای تجاریسازی و استفاده از داراییهای فکر دانشگاه برای منافع مالی و تجاری اشاره شده است.
حتی برخی از پژوهشگران، کارآفرینی دانشگاهی را شکل خاصی از انتقال فناوری تعریف کرده و بر این باورند که این پدیده زمانی اتفاق میافتد که پژوهشگران دانشگاهها و نهادهای پژوهشی غیرانتفاعی، تصمیم به تجاریسازی فناوری تولید شده و یا توسعه یافته در موسسههای خود میگیرند؛ بنابراین به طور معمول تجاریسازی داراییهای فکری دانشگاه را مترادف با کارآفرینی دانشگاه فرض میکنند Czarnitzki, 2007, P. 720 - ؛ . - Toole تجاریسازی دانش و فناوری دانشگاهی بر نوعی سازوکار بازار استوار است و نیازمند آن است که هر دو بعد عرضه و تقاضا مورد توجه قرار گیرد.
به عبارت دیگر، در کنار جهتیابی دانشگاه در مسیر تولید دانش و فناوری نیاز است تقاضای سازماندهی نیز برای دانش و فناوری عرضه شده وجود داشته باشد. این مهم نیازمند توسعه ظرفیت جذب دانش در صنعت، بخش خصوصی و کل نظام اقتصادی کشور است که خود مستلزم حرکت در راستای رشد و توسعه اقتصادی دانش بنیان است - Pourezzat, 2011 ؛ . - Heidari امروزه ورود دانشگاههای ایران به تجارت دانش به یک ضرورت تبدیل گشته است و دانشگاههای کنونی ما هنوز نتوانسته-اند به نحوی موثر یافتههای علمی خود را وارد صنعت کنند. لذا لازم به نظر میرسد با انجام تحقیقات بنیادی در این زمینه علل واقعی این مسئله روشن شود که این مسئله ضرورت انجام این تحقیق را آشکار میسازد.
لذا اهمیت شناسایی عوامل و موانع بر مسیر تجاری سازی دانش و رفع این موانع، به توسعه کارآفرینی در دانشگاهها کمک خواهد نمود. لازم به ذکر است این عوامل ممکن است در جوامع، محیطها و شرایط گوناگون، متفاوت باشند. از این رو در این تحقیق تلاش شده است تا با بهرهگیری از آراء برخی از اساتید و محققین، مهمترین و عمدهترین موانع تجاریسازی در دانشگاه سیستان و بلوچستان، شناسایی شوند.
