بخشی از مقاله
چکیده:
درجوامع کنونی عواملی نظیرافزایش فقر و بی عدالتی اجتماعی واقتصادی، افزایش جمعیت، افزایش شهرنشینی، مشکلات عدیده ای را گریبانگیر شهروندان و مدیران شهری برای اداره ومدیریت شهرها نموده است . برای حل مشکلات نظریات مختلفی درمورد توسعه ارائه شده است . عصر جدید که با اتکاء به فن آوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی راه حل های متنوعی ، برای بسیاری از مسائل فراهم کرده ، توانسته است در این عرصه نیز به کمک جامعه شهری آمده و برای حل مشکلات موجود ارائه راهکار نماید. در این خصوص ، می توان عنوان کرد که جهان به سرعت ، به سمت جامعه اطلاعاتی در حرکت است و شهرها به عنوان اصلی ترین بستر چنین جامعه ای ، باید به ابزارهای فناوری اطلاعات تجهیز و به عبارت دیگر ،الکترونیکی شوند.
پیشرفت سریع شهرها در جهان و الکترونیکی شدن آنها نشان میدهد که روز به روز جهان در حال متحول شدن است. تاریخ نشان میدهد که هر کشوری زودتر تحولات جدیدی را درک کند و آنرا به مرحله عمل برساند، آینده موفقتری در پیشروی دارد. در عصر حاضر، اطلاعات و اطلاعرسانی، مهم ترین ابزار استراتژیک برای مدیریت و اداره صحیح همه واحدهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی محسوب میگردد. به همین دلیل اهمیت اطلاعات در فرآیند تصمیمگیری، فناوری اطلاعات در جهان با سرعت چشمگیری در حال توسعه است و تمامی فعالیتهای روزمره بشر را تحت تاثیر قرار داده است. در حوزه شهری، شهرها و شهرداریهای الکترونیکی یکی پس از دیگری در حال ظهور هستند و در آیندهای نزدیک، ارائه خدمات شهری را کاملا دگرگون میکنند.
آنچه در این نوشتار به آن می پردازیم این است که در یک شهر بر فناوری اطلاعات، ارتباطات، تکنولوژی و نرم افزار، کارها را میتوان بسیار سادهتر و با اطمینان خاطر بیشتری انجام داد. تأثیر بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات را میتوان از دیدگاههای مختلف بررسی کرد. از دیدگاه مدیران شهری، این پدیده میتواند باعث سرعت و سهولت در انجام فعالیتها، شفافسازی در ارائه خدمات و استفاده از نظرات شهروندان شود. از دید کاربران نیز، دریافت خدمات در هر زمان و هر مکان فرصت مغتنمی است که رضایت آنها را در پیدارد. در صورتی که مدیران شهری و شهروندان با تمام ابعاد بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در قالب شهر، شهرداری و شهروند الکترونیکی آشنا شده و آن را بپذیرند، سرعت توسعه این پدیده بیشتر شده و شانس داشتن یک شهر خوب و پاسخگو افزایش مییابد.
-1مقدمه:
-1-1طرح مساله:
ویژگی عصر ما شهرنشینی گسترده، افزایش جمعیت شهرها و به تبع آن توسعه شهرهای کوچک و برزگ است .شهرنشینی بیش از 5 هزار سال قدمت دارد در حالی که در سال 1900 میلادی از هر8 نفر فقط یک نفر در مناطق شهری زندگی می کرده است . طی دوره 1990 تا دوره 2030 جمعیت نواحی شهری تا حدود 3/3 درصد میلیارد نفر رشد خواهد کرد،که از این میزان 90 درصد در نقاط شهری کشورهای در حال توسعه خواهند بود. چنانکه شهر به مثابه یک سازمان قلمداد شود، لازم است که در راس آن و به منظور اداره امور شهر از فنی استفاده گردد که همان مدیریت شهری است
علاوه بر موضوعاتی همچون محیط زیست، حمل و نقل، ایمنی و برنامه ریزی شهری، یکی از عوامل مهمی که تأثیر فزاینده و تعیین کنندهای بر عوامل سازنده شهری دارد، مدیریت شهری است. مسائل بسیاری در شهرها وجود دارد که برای حل آنها، وجود مدیریت شهری ضروری است. گستردگی و پیچیدگی مسائل شهری و رشد و توسعه روزافزون شهرها، مدیریت امور شهر را به وظیفهای دشوار تبدیل نمودهاست.
در دو دهه اخیر، واژه فناوری اطلاعات یا فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یک پدیده نوظهور و قدرتمند، جایگاه جهانی خود را پیدا کرده است و از هم اکنون انتظار میرود در ساختارهای فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و همچنین در بنیانهای سنتی اداره جوامع، تحولات اساسی رخ دهد و سیستم جدیدی از مدیریت معرفی گردد. گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث ایجاد تحولات بسیاری در زمینههای مختلف از جمله ظهور شهر، شهرداری و شهروند الکترونیکی شده است. در این تحقیق ضمن تشریح مفاهیم فناوری اطلاعات و ارتباطات و مدیریت شهری، بیان میشود که کارکردهای فناوری چگونه میتواند مدیران شهری را در طراحی، برنامهریزی و مدیریت کلانشهرها یاری نماید
امروزه، شهرنشینی و توسعه شهری یکی از پدیدههای ویژه است. رشد سریع شهرها و پیشی گرفتن آن از توانائیها و منابع مدیران شهری، ارائه خدمات شهری مناسب را برای مدیران شهری به یک چالش عظیم تبدیل نموده است. تراکم جمعیت، دشواری رفت و آمد در محیطهای شهری، آلودگیهای هوا و ناامنیهای اجتماعی، برخی از مشکلاتی است که ذهن کارشناسان و صاحبنظران در حوزههای مختلف را به خود مشغول نموده است.
در این خصوص، به منظور کاهش و برطرف نمودن مشکلات یاد شده، توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات مد نظر قرار گرفته است. در حوزه مدیریت شهرهای بزرگ جهان، توسعه فناوریهای اطلاعات و ارتباطات باعث ایجاد تحولات اساسی در هوشمندسازی نظامهای اداره و کنترل امور شهری شده است. شهرداری یکی از مهمترین نهادهای مدیریت شهری در ساختارهای اجتماعی و سیاسی محسوب میشود که تحت تأثیر انقلاب اطلاعات و ارتباطات قرار گرفته است. در ادامه،بیان میشود که فناوری اطلاعات و ارتباطات در قالب شهر، شهرداری و شهروند الکترونیکی چگونه می تواند عاملی موثر برای بهبود و توسعه مدیریت شهری باشد
"امروزه با پیچیده تر شدن مسایل شهری شیوه های متعددی برای حل مشکلات وجود دارد .یکی از معمولیترین روشها در سراسر دنیا که موجب تحولات چشمگیری شده فناوری اطلاعات و ارتباطات است " که در آن کیفیت و شیوه زندگی،همانند نمود تغییرات اجتماعی و توسعه اقتصادی، به میزان قابل توجهی به اطلاعات و بهره برداری از آن وابسته است
فناوری اطلاعات و ارتباطات را میتوان فناوری ها و ابزارهایی دانست که افراد آنها را برای توزیع و گردآوری اطلاعات و ارتباط داشتن با دیگران - اعم از افراد، گروهها و یا سازمان ها - از طریق رایانه ها و شبکه های رایانه ای مرتبط به هم به کار می گیرند
به عبارتی فناوری هایی که ما را در ضبط، ذخیره سازی، پردازش، بازیابی، انتقال و دریافت اطلاعات یاری می کند و از جمله تجهیزاتی که برای این هدف به کار برده می شود عبارتند از :کامپیوتر، شبکه، تجهیزات ارتباطی، فکس و نرم افزارهای الکترونیکی
مهمترین اثر شهراطلاعاتی، کاهش هزینه های مدیریت شهری هم از سوی شهروندان و هم از سوی مدیران شهری است .کاهش ترددهای درون شهری، سرعت در ارایه خدمات، کاهش مشکلات زیست محیطی - همچنین آلودگی هوا و آلودگی صوتی - و امکان ارایه خدمات کاراتر و بهینه به صورت بیست وچهار ساعته و هفت روز در هفته، فارغ از محدودیتهای زمانی ومکانی به شهروندان از سایر مزایای این دیدگاه جدید است
بحث توسعه اطلاعاتی مدیریت و برنامه ریزی شهری از مباحث نوظهور و مفاهیمی است که به شدت مورد توجه محققان و نظریه پردازان جامعه اطلاعاتی قرار گرفته است
امروزه اهمیت فناوری اطلاعات به منظور افزایش سرعت و دقت فعالیتهای مختلف سازمانها و در نتیجه بالابردن بهر ه وری آن ها به روشنی مشخص شده استخصوصاً. سازمان هایی که بخش های مختلف آن در مناطق جغرافیایی پراکنده و دور از یکدیگر قرار گرفته اند یا موسساتی که موظف به انجام کارهای متنوع هستند، بسیاری از مشکلات خود را از طریق فناوری رفع می کنند از جمله:
· افزایش سرعت: محاسبه و پردازش سریع اطلاعات و انتقال فوری آن، زمان انجام کار را کاهش و در نتیجه بهره وری را افزایش می دهد .فناوری اطلاعات امکان جستجو و دستیابی به اطلاعات را نیز فراهم می کند
درک سرعت انتقال در این فضا، شهرنشینی متفاوتی را با شهرنشینی سنتی قدیم به وجود می آورد .پرداخت قبض آب، تلفن، برق و گاز همراه با بسیاری از نقل وانتقالهای مالی و یا انجام امور اداری مربوط به شهرداری ها، و ... با سرعت اشاره به دکمه ماوس و یا دادن و گرفتن یک مجموعه اطلاعات می تواند صورت بگیرد
· افزایش دقت: در مشاغل مبتنی بر انسان دقت انجام کار متغیر است؛ درحالی که فناوری اطلاعات دقتی بالا و ثابت را تأمین و تضمین می کند در انواع های پردازشی و محاسباتی دقت کامپیوتر به مراتب بیشتر از انسان است
· کاهش فساد اداری: استفاده از فناوری اطلاعات شفافیت در انجام کارها را افزایش م یدهد و بسیاری از واسطه ها را حذف می کند
· ایجاد مکان کار تمام وقت: به کمک فناوری اطلاعات بسیاری از استعلام ها و مراجعات افراد و غیره از طریق شبکه های کامپیوتری و به صورت خودکار انجام می گیرد
· حذف انتظار و صف: کاهش زمان انتظار شهروندان برای دریافت خدمات و کاهش میزان وقت تلف شده در صفهای متعدد شهری موجب افزایش عمر مفید شهروندان و افزایش میزان بهرهوری از زمان میشود
· کاهش آلودگی هوا: کاهش ترافیک به وجود آمده در نتیجه افزایش استفاده از اینترنت در انجام فعالیتهای شهریمسلماً کاهش آلودگی ایجاد شده توسط اتومبیل ها در سطح شهر را، در بر خواهد داشت
در عصر ارتباطات راه دور حذف بسیاری از سفرهای کاری، پیش بینی میشود که تکنولوژی اطلاعاتی تأثیر زیادی نیز بر شبکه حمل و نقل و ترددهای شهری داشته باشد
امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات باید هر چه زودتر به فرایند برنامه ریزی شهری وارد شود و در این راستاطبعاً شهرداری ها به عنوان بزرگترین متولیان شهر از این برنامه ریزی شهری جدا نیستند .نظر به توسعه فناوری اطلاعات در بین شهروندان و دیگر دستگاههای خدمات رسان و انتظارات شهروندان می بایست با برنامه ریزی اصول خدمات خود را در بستر فناوری اطلاعات و ارتباطات ارایه نماید
