بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر به دنبال بررسی تاثیرات این شبکه های اجتماعی مجازی بر کیفیت ارتباطات جوانان بوده است. در این تحقیق شبکه های اجتماعی به عنوان زیرمجموعه ای از جامعه در نظر گرفته شده که در آن افراد به زندگی ای موازی با زندگی بیرونی خود در جامعه واقعی می پردازند، و با افراد دیگر ارتباط برقرار میکنند، نتایج مطالعات محققان نشان داده است که افراد با حضور در شبکه های اجتماعی و استفاده از گونه های مختلف رسانه های اجتماعی از مزایای حضور در این اجتماع مجازی نظیر حمایت اطرافیان، اطلاعات، عواطف و احساسات برخوردار شده و اغلب جوانب زندگی واقعی خود را که نیازمند ضورح فیزیکیِ افراد در کنار یکدیگر نمی باشد را در این اجتماعات مجازی دارا می باشند.
شبکه های اجتماعی مجازی گونه ای از رسانه های اجتماعی هستند که بیشترین شباهت را به جامعه انسانی داشته و به فرد امکان برقراری ارتباط با شمار فراوانی از افراد دیگر، فارغ از محدودیت های زمانی، مکانی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را میدهند. بر اساس آمار سایت الکسا، جذابیت شبکه های اجتماعی در ایران نیز بیشتر از بسیاری سایتهای دیگر بوده و با وجود فیلتر بودن برخی از این شبکه ها، آمار مراجعه به آنها همچنان قابل توجه می باشد.
مقدمه
رسانه های اجتماعی گونه ای از رسانه ها هستند که بعد از رسانه های جمعی ظهور یافته و امکان تعامل میان تولیدکننده پیام و دریافت کننده آن را فراهم می آورند، بدین معنا که در این رسانه ها مخاطب و یا گیرنده پیام، منفعل نبوده و به تعامل پویا و فعالانه با پیام، فرستنده، فرآیند ارسال و دریافت و بستر ارائه پیام می پردازد و امکان ایجاد تغییرات در پیام ارسالی و بازنشر آن را دارد که به افراد دیگر پیامی ترکیب شده با اندیشه ها و آموزه های فکری خود را بازنشر دهد.
از آمار و ارقامی که هر روزه ارائه می گردد چنین برمی آید که رسانه های اجتماعی رشد و گسترش روزافزون و پرسرعتی داشته اند وجه مشترک گونه های متعدد رسانه های اجتماعی مخاطب محور بودن آنها و تولید محتوا توسط افراد استفاده کننده است، بدین صورت که در رسانه های اجتماعی هر فرد محتوایی که خود تولید و یا از میان محتوای موجود در شبکه اجتماعی مجازی انتخاب کرده را با دیگر افراد به اشتراک می گذارد؛شبکه های اجتماعی مجازی گونه ای از رسانه های اجتماعی هستند که بیشترین شباهت را به جامعه انسانی داشته و به فرد امکان برقراری ارتباط با شمار فراوانی از افراد دیگرفارغ از محدودیتهای زمانی، مکانی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را می دهند.
جوانان در میان گروههای سنی جامعه بیشترین استفاده کنندگان از اینترنت میباشند و از طرفی دیگر در شبکه های اجتماعی نیز حضور جوانان بسیار گسترده و چشمگیر است. همانطور که فرانسیسکایرنکراس میگوید؛مهمترین چیز درباره یک فناوری نوپدید چگونگی کارکردآن نیست، بلکه چگونگی استفاده مردم ازآن وتغییراتی است که درزندگی بشرایجاد می کند.
فضای مجازی با در اختیار قرار دادن زمینه ها و فضاهایی که میزان و امکان کنترل بر آنها کمتر و کم هزینه تر و کم خطرتر و تا حدودی برابرتر، از یک طرف شکاف های جنسیتی را کمتر می کنند و ازسوی دیگر حس تعامل با غریبه هایی که توان آسیب رساندن به او را ندارند سبب تغییرات در ترکیب و کیفیت و تنوع در مهارت های ارتباطی و کنش های اجتماعی می شود.
بیان مساله شبکه های اجتماعی مجازی نسل جدیدی از فضای روابط اجتماعی هستند که با اینکه عمر خیلی زیادی ندارند، توانسته اند به خوبی در زندگی مردم جا باز کنند .مردم بسیاری در سنین مختلف و از گروه های اجتماعی متفاوت در شبکه هایداجتماعی مجازی کنار هم آمده اند و از فاصله های بسیار دور در دنیای واقعی، از طریق شبکه های اجتماعی با هم ارتباط برقرار می کنند.
شبکه های اجتماعی نقش پررنگی در دنیای امروز دارند و نمی توان آن ها را نادیده گرفت .این سایت ها بر ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی افراد و در سطح کشورها و حتی بین الملل تاثیرگذارند و به همین دلیل در حال گسترش هستند و در آینده نقش به مراتب بیشتر و مهم تری را در زندگی بازی خواهند کرد.
فناوری های نوین ارتباطی امکان داشتن خلوت جدیدی را برای افراد با ایجاد فضایی شخصی و خصوصی در فضای مجازی برای افراد فراهم می کند .در این فضا افراد با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند و با بهره گیری از امکانات اینترنت مانند شبکه های اجتماعی و اتاق های گفت و گو شبکه گسترده ای از روابط میان افراد شکل می گیرد که غیرقابل کنترل است .این امر بتدریج موجب از هم پاشیدگی شبکه های سنتی روابط مانند همسایگی می شود و هویت هایی جدا از جهان واقعی برای افراد ایجاد می کند.
از مهمترین ویژگی های فضای مجازی گسترش اهمیت فرد و حیطه خصوصی در برابر جمع و حوزه عمومی است .افراد در فضای مجازی در عین حال که می توانند در گروههای مختلف حضور داشته باشند؛ می توانند خود را جدا از دیگران و تنها نیز حس کنند .نبود مراتب قدرت در فضای مجازی باعث می شود، فردیت افراد در جمع حل نشود .در جهان واقعی قدرت انتخاب افراد، همواره تحت تاثیر عواملی چون جبر مکان، زمان، فرهنگ، حکومت و ...محدود بوده است .اما در جهان مجازی این مرزها وجود ندارد و افراد در مقیاس جهانی می توانند دست به انتخاب بزنند .
رسانه های جدید، رسانه های فردی شدن و مبتنی بر تعامل فردی انسان رایانه هستند و موجب می شوند انسان ها بیش از پیش گوشه گیر، منزوی و کم تحرک شده و کم کم از زمینه عملی زندگی خود دور شوند.
به عبارت دیگر شکل گیری اجتماعات در فضای مجازی موجب می شود که اجتماعات در جهان واقعی بتدریج کم رنگ و بی اهمیت شود .این بدان معناست که منبع هویت بخشی افراد متکثر و متنوع میشود و به همین جهت هویت ملی وانسجام اجتماعی یک جامعه به تدریج تضعیف می شود .
ضرورت تحقیق در این بین جوانان از سویی بزرگ ترین گروه استفاده کننده از شبکه های اجتماعی مجازی را تشکیل داده و از سوی دیگر نقش مهم و غیرقابل انکار در پیشرفت و یا عقب ماندگی جامعه دارند. بنابراین و با توجه به این که تنها در سایه سلامت روانی می توان نقش مفیدی را در اجتماع ایفا نمود و ارتباطات صحیح و سالم رکن اساسی سلامت روانی می باشد، در این تحقیق تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر کیفیت ارتباطات جوانان 30-15 سال مورد بررسی قرار می گیرد. از رهگذر چنین مطالعاتی است که می توان با شناخت نقاط ضعف و قوت شبکه های اجتماعی مجازی و تدبیر راهکارهای برای تقویت جنبه های مثبت و کاهش تأثیرات منفی، افق پیش روی جامعه را ترسیم نمود و به سمت جامعه ی سالم پیش رفت.
اهداف تحقیق اهداف تحقیق عبارتند از :
-1 شناخت اثرات منفی شبکه های اجتماعی مجازی بر کیفیت ارتباطات جوانان
-2 شناخت اثرات منفی شبکه های اجتماعی مجازی بر کیفیت ارتباطات جوانان
-3 ارائه پیشنهاداتی برای بکارگیری روش های مناسب جهت بهره گیری از این فناوری جدید برای کاربران جوان و ایجاد زمینه ای مناسب به منظور استفاده جوانان از آن به عنوان مکمل جهان واقعی.
-4 کاهش اثرات نامطلوب و تقویت اثرات مطلوب این شبکه ها بر روی روابط انسانی
فرضیه های تحقیق :
فرضیه اول : بنظر می رسد استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر روابط جوانان تاثیر دارد.
فرضیه دوم : بنظر می رسد شبکه های اجتماعی مجازی در ایجاد آسیب در روابط خانوادگی نقش دارد.
