بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی این پژوهش بررسی شیوه های فرزند پروری در ارتباط با شبکه های مجازی می باشد وبا توجه به تغییرات صورت گرفته و رشد تکنولوژی، امروزه شاهد پیدایش رقبای جدی در کنار خانواده نظیر رسانه های ارتباط جمعی در امر جامعه پذیری افراد هستیم . در بین رسانه های متنوع و نوین می توان از شبکه های اجتماعی به عنوان یکی از پرکاربردترین ابزار ارتباطی در ایران و نیز سراسر دنیا یاد کرد که امکان ارتباط دوسویه بین کاربران را نیز فراهم کرده است و امروزه نقش مهمی درزندگی افراد بازی می نماید.برای انجام این مطالعه از طریق استنادی به بررسی مبانی نظری و ادبیات پژوهش موجود پیرامون موضوع تحقیق پرداخته شده است.
یافته ها در این مقاله نشان می-دهد، پس از طرح مراحل شاخص های عمده اعصار گوناگون مدیریتی، جایگاه خانواده به عنوان مهمترین واحد اجتماعی، تعریف، ویژگی ها و کارکرد شبکههای اجتماعی، ظهور اینترنت، رشد و گسترش فراگیر شبکههای اجتماعی مجازی و طرح آنها در قالب فرصتها و تهدیدها به آسیبهای نوپدید ناشی از اینترنت و فضای مجازی پرداخته شده است. والدین چندان با اینترنت و فضای مجازی آشنایی ندارند و فرزندان آنها که استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی و عضویت در آنها مورد علاقهشان بوده و در بین نوجوانان و جوانان رو به افزایش میباشد، اغلب از خطرات آن آگاه نیستند.
مقدمه
خانواده نخستین و بنیادی ترین پایه گذار شخصیت، ارزش ها و معیارهای فکری افراد است که ابتنای سرنوشت، سبک و شیوه زندگی آینده آنها به حساب می آید و اخلاق، صمیمیت و سلامت روانی هر شخصی تا حدود بسیاری وابسته به آن است. سنگ بنای ساختن یک جامعه سالم، پویا و خلاق در تربیت افرادی سالم و کارآمد است، این افراد نیز حاصل بارآوری و آماده سازی خانواده هایی است که خود با دشواری هایی مواجه نباشند که در این صورت بستر و زمینه لازم برای رشد و شکوفایی فرزندانشان را فراهم خواهند نمود. اما زمانی که کارکردهای سیستم خانواده دچار اختلال گردد، از انجام چنین وظیفه بس خطیری باز خواهد ماند.
برخی از جامعه شناسان بروز این اختلال را ناشی از صنعتی شدن جوامع می پندارند. این فرآیند علاوه بر اینکه می تواند نهاد خانواده را از لحاظ ساختاری دچار استحاله نماید، بلکه کارکردهای آن را نیز دست خوش تغییر قرار می دهد.بی تردید با وقوع انقلاب صنعتی در غرب و گسترش پیامدهای اقتصاد سرمایه داری در جوامع غربی و به دنبال آن تغییرات سریع و گسترده در عرصه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی چهره جهان به طرز چشمگیری دگرگون شده است.
از میان متغیرهای گوناگونی که در این سیل شتابان تغییرات دچار استحاله گردید، سبک های فرزند پروری والدین بود. فرزندپروری فعالیت پیچیده ای شامل روش ها و رفتارهای ویژه است که به طور مجزا و یا در تعامل بایکدیگر بر رشد کودک تأثیر می گذارد. درواقع پایه واساس شیوه فرزندپروری مبین تلاش های والدین برای کنترل و اجتماعی کردن کودکان شان است.
در جوامعی که سنت، رفتارهای اجتماعی اعضای آن را تنظیم می کند، الگوی تربیت استبدادی، الگوی تربیتی غالب است. اما در جوامع صنعتی الگوهای تربیتی متنوعی مشاهده می شود. با استناد به تئوری ها و تحقیقات صورت گرفته، خانواده های سنتی از طریق فرآیند جامعه پذیری، ارزش ها و هنجارهای مورد نظرخود و نیز مورد تأیید جامعه را به فرزندان انتقال می دهند که عبارتند از: ایمان و پای بندی مذهبی و انسجام اجتماعی.اما حضور درشبکه های اجتماعی ممکن است هنجارها و ارزش های که مورد تأیید جامعه نیستند را نیز به فرزندانشان انتقال دهند که مهمترین آنها عبارتند از: مادی گرایی، فردگرایی، آزادی های نامحدود و زیر سؤال بردن ارزش های فرهنگی حاکم بر جامعه خودی.مخالفان حضور در شبکههای اجتماعی عمدتاً بر برخی از آثار منفی این شبکه ها بر الگوهای رفتاری خانواده ها نظیر افزایش خیانت های همسران به یکدیگر، افزایش طلاق، گسترش فساد اخلاقی و بی بند و باری ناشی از روابط غیر اخلاقی، یا حتی مشغول شدن فرزندانشان با این شبکه ها و افت عملکرد درسی آنها، جایگزینی ارتباطات بین اعضای خانواده با ارتباطات درفضای مجازی و .... اشاره می کنند.
یکی از ابعاد ارتباطات خانوادگی که به خاطر حضور در شبکه های اجتماعی با چالش مواجه شده است، سبک تربیتی فرزندان است. ایجاد فضای آزادی مطلق برای فرزندان بدون نظارت پدر و مادر در برخی از موارد ره آورد این شبکه ها است. اما موافقان حضور در شبکه های اجتماعی بر این اعتقادند که استفاده از شبکه های اجتماعی روشی مفید برای کسب آگاهی بیشتر افراد از پدیده های علمی و فرهنگی در جهانی است که تا حد یک دهکده کوچکتر شده است. طرفداران استفاده از این رسانه ها بر این باورند که ارتباط و دریافت اطلاعات حق هر انسانی می باشد و جلوگیری از جریان آزاد اطلاعات و یا ممانعت افراد از کسب اخبار، بی مورد و مخدوش کننده آزادی های فردی افراد محسوب می شود. ما در این مقاله به دنبال این هستیم بدانیم که:
1. تعامل با شبکه های اجتماعی مجازی به واسطهی خانواده ها چه تاثیری بر سبک های فرزند پروری گذاشته است؟
2. آیا اطلاعاتی که از تعامل خانواده ها با فضای مجازی به دست آمده است، تاثیری بر سبک های فرزند پروری داشته است؟
پیشینه پژوهش
یوسفی فرید - 1386 - در تحقیقی با عنوان ارتباط سبک فرزندپروری والدین با مهارت های اجتماعی و جنبه هایی از خودپنداره دانش آموزان دبیرستانی، به این نتیج دست یافت که در فرهنگ ایرانی، ادراک از خانواده به عنوان قاطع و/ یا مستبد، پیش بینی کننده رفتارهای غیر اجتماعی، پرخاشگری و رفتارهای تکانشی افراد؛ و ادراک از خانواده به عنوان صمیمی و حمایت کننده، پیش بینی کننده تمامی جنبه های خود - پنداره دانش آموزان است. نتایج با توجه به یافته های حاصل از مطالعات بین فرهنگی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
نوروزی، سهراب، اسدی، آلیس - 1393 - در تحقیقی با عنوان بررسی رابطه شیوه های فرزند پروری والدین با سازگاری اجتماعی دانش آموزان، نشان دادن که بین بین شیوه فرزندپروری دمکراتیک با سازگاری اجتماعی فرزندان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد و هرچه شیوهفرزند پروری والدین مبتنی بر اصول دموکراتیک و عقلانی باشد فرزندان آنها از سازگاری اجتماعی بیشتری برخوردار هستند .
بین شیوه فرزند پروری سهل گیرانه و شیوه فرزند پروری مستبدانه با سازگاری اجتماعی فرزندان رابطه منفی و معنی داری وجود دارد بدین معنا خانواده های که در تربیت فرزندان خود از یکی از شیوه های مستبدانه یا سهل گیرانه استفاده می کنند، فرزندان آنها از سازگاری اجتماعی کمتری برخوردار هستند ، همچنین بین میزان سازگاری اجتماعی دختران و پسران تفاوت معنی داری مشاهده نشد. لذا شیوه های تربیت و چگونگی بارآوردن فرزندان در دوران کودکی بسیار حائز اهمیت بوده و سازگاری اجتماعی نوجوانان و جوانان بستگی به شیوه فرزند پروری آنان در دوران کودکی دارد ،بنا براین آموزش خانواده ها در چگونگی برقراری ارتباط با فرزندان ضروری ودارای اهمیت می باشد که در مدارس باید توسط مدرسان آموزش خانوده و انجمن های اولیاء و مربیان مورد توجه خاص قرار گیرد.
در تحقیق دیگری که توسط همتی و شکاری - 1394 - صورت گرفت با عنوان سبک های فرزند پروری در ارتباط با جهانی شدن، یافته های این پژوهش نشان داد که بین جاهنی شدن زندگی امروزی و سبک های فرزند پروری رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. در بین مقالاتی که تا کنون به جهت بررسی پیشینه موضوع مورد مطالعه قرار گرفت، مقاله ای که بخواهد به صورت مستقیم شیوه های فرزندپروری در ارتباط با شبکه های اجتماعی مجازی را مورد تحقیق قرار دهد، وجود نداشته است بنابراین موضوع تحقیق بدیع می باشد.
روش پژوهش:
برای انجام این مطالعه از طریق استنادی به بررسی مبانی نظری و ادبیات پژوهش موجود پیرامون موضوع تحقیق پرداخته شده است.
چهار چوب نظری
خانواده اولین و مهمترین بافت اجتماعی را برای رشد فرد فراهم می سازد. اصطلاح فرزندپروری از ریشه پریو - pario - به معنی "زندگی بخش" گرفته شده است. منظور از سبک های فرزند پروری، روشهایی است که والدین برای تربیت فرزندان خود بکار می گیرند و بیانگر نگرشهایی است که آنها نسبت به فرزندان خود دارند و همچنین شامل معیارها و قوانینی است که برای فرزندان خویش وضع می کنند. در عین حال رفتارهای فرزندپروری به واسطه فرهنگ، نژاد و گروههای اقتصادی تغییر می کند. روشهایی که والدین در تربیت فرزندان خود به کار می گیرند، نقشی اساسی در تامین سلامت روانی فرزندان آنها خواهد داشت بطوریکه اکثر مشکلات رفتاری کودکان منعکس کننده شرایط پیچیده بین فردی اعضای خانواده بویژه والدین می باشد.
