بخشی از مقاله
چکیده :
شرکت های بیمه از جمله نهادهای مهم و محوری مالی هستند که علاوه بر تامین امنیت فعالیت های اقتصادی از طریق ارائه خدمات بیمه ای، با مشارکت و به کارگیری منابع مالی انباشته شده نزد خود در بازارهای مالی می توانند موجب تحریک پویایی و رشد و توسعه بازارهای مالی شوند و منابع مالی شمار زیادی از فعالیت های اقتصادی و طرح های سرمایه گذاری در بخش های تولیدی را فرآهم می آورند. پیشرفت بیمه با توسعه اقتصادی کشور متقارن است.
ترمیم وضع اقتصادی یک کشور و افزایش مبادلات و ترقی سطح زندگی و توسعه سرمایهگذاری موجب پیشرفت بیمه در آن کشور میشود و متقابلاً پیشرفت و اشاعه بیمه نیز به بهبود وضع معیشت افراد کشور و حفظ ثروت ملی و تشکیل پساندازهای بزرگ کمک میکند .تشخیص اینکه کدام یک عامل توسعه و اصلاح وضع دیگری است کار سادهای نیست، اما میتوان گفت که اگر اقتصاد یک کشور متکی به بیمه و تأمین ناشی از آن نباشد، اقتصاد در معرض تهدید خطرهای بیشمار قرار میگیرد.
از این رو در پژوهش حاضر سعی گردیده است ابتدا به تحلیل وضعیت صنعت بیمه در اقتصاد استان گلستان، پیشینه مرتبط با پژوهش های صورت گرفته، تاریخچه صنعت بیمه در جهان و ایران، نقش بازارهای مالی پرداخته ایم و همچنین در ادامه به نقش صنعت بیمه به عنوان یک نهاد مالی در بازار سرمایه و شاخص های ارزیابی صنعت بیمه خواهیم پرداخت و در انتها به نقش و جایگاه کلیدی صنعت بیمه در اقتصاد اشاره نموده ایم.
-1 مقدمه
توسعه مالی همواره از محورهای ضروری برای توسعه اقتصادی بوده است. شومپیترٌ استدلال می کند، خدمات مالی ارائه شده از سوی واسطه های مالی شامل به جریان انداختن پس انداز، ارزیابی طرح های اقتصادی، مدیریت ریسک، کنترل و نظارت بر عملکرد مدیران و تسهیل مبادلات است. در تحقیقاتی ، گلداسمیتٍ، مکینونَ، لوین و زروسُ نشان دادند که توسعه مالی از طریق بخش خدمات مالی باعث گسترش و توسعه اقتصادی خواهد شد، به نحوی که نقدینگی فراهم شده از سوی نهادهای مالی از طریق تسهیل جریان وجوه نقد به سوی انباشت سرمایه پروژه های اقتصادی موجب رشد اقتصادی و در نهایت توسعه اقتصادی خواهد شد.
بنابراین توسعه اقتصادی از اهداف مهم کشور است و رسیدن به آن، نیاز به ابزارهایی دارد که مهمترین آنها پویایی، تکامل و توسعه بازارهای مالی شامل بازار پول، سرمایه و صنعت بیمه است.شرکت های بیمه به موجب ماهیت فعالیت شان از کانال های مهم پس انداز و در نتیجه نهادهای مهم و محوری مالی اند که در کنار دیگر نهادهای مالی در امر تهیه و تخصیص سرمایه و کمک به تامین مالی واحدهای اقتصادی کمک می کنند.
شرکت های بیمه از جمله نهادهای مهم و محوری مالی هستند که به موجب ماهیت فعالیت شان یکی از کانال های مهم پس انداز می باشندکه علاوه بر تامین امنیت فعالیت های اقتصادی از طریق ارائه خدمات بیمه ای و به کارگیری منابع مالی انباشته شده نزد خود در بازارهای مالی می توانند نقش بسیار اساسی و تعیین کننده ای در تحرک و پویایی در این بازار ها و تامین وجوه قابل سرمایه گذاری فعالیت های اقتصادی داشته باشند، بیمه نه تنها نقش یک واسطه گر مالی را ایفا می کند بلکه از دو جنبه دیگر نیز می تواند در اقتصاد نقش ایفا نماید:
-1 نقش آن در جبران خسارت
-2 نقش آن به عنوان یک نهاد سرمایه گذار
بنابراین، مدیریت صحیح منابع مالی و ذخایر صنعت بیمه می تواند ضمن ارائه تامین لازم و کافی جهت فعالیت های تولیدی، بسط و گسترش خدمات بیمه ای، ارتقا سطح کمی و کیفی خدمات صنعت بیمه به مسئله تشکیل سرمایه و سرمایه گذاری و در نتیجه رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی و افزایش رفاه عمومی نیز کمک نماید. برای پی بردن به جایگاه و اهمیت صنعت بیمه5 در اقتصاد ، رویکردهای مختلفی وجود دارد.
یکی از این رویکرد ها، استفاده از الگوی داده -ستانده است که با استفاده از مبادلات و پیوندهای بین بخشی، ساختاری کلی از اقتصاد و بخش مورد نظر را ارائه می نماید. بر اساس این مدل، فعالیت هایی که دارای پیوندهای پسین و پیشین نرمال شده بزرگتر از یک باشند، بخش کلیدی تلقی می گردند. تحلیل گران منطقه ای، رویکرد های مختلفی را جهت سنجش اهمیت بخش های منطقه ای با هدف تفسیر و شناسایی بخش های کلیدی پیشنهاد نموده اند که با توجه به روششناسی در سه رویکرد سنتی، نوین و بردار ویژه طبقه بندی می گردند.
4 Levine and Zervos 5منظور از بیمه در تحقیق حاضر، بیمههای بازرگانی است که در طبقه بندی بخشهای اقتصادی برحسب ISIC در جدول داده -ستانده آورده میشود. ملاک سنجش اهمیت بخش در رویکرد سنتی، مبادلات واسطه ای یا تکنولوژی واسطه ای بخش های مختلف اقتصاد، مستقل از اهمیت اندازه تقاضای نهایی و ارزش افزوده آنهاست. مبنای محاسبه اهمیت بخش ها و شناسایی بخش های کلیدی در رویکرد نوین " حذف فرضی " به گونه ای است که علاوه بر مبادلات واسطه ای بین بخشی، تقاضای نهایی و ارزش افزوده بخش ها می توانند نقش بسزایی ایفا نمایند، اما یکی از نارسایی های اصلی رویکرد های مذکور این است که نمی توانند میزان ماندگاری و تداوم واسطه ای بخش ها را در مراحل تولید به خوبی مورد سنجش قرار دهند.
لذا رویکرد مورد استفاده جهت محاسبه پیوندهای میان فعالیت های اقتصادی در این تحقیق، رویکرد بردار ویژه است. این رویکرد، جدیدترین رویکرد برای اندازه گیری پیوندهای پسین و پیشین است که دیازنباخر 1 ارائه کرده است. مبنای اندازه گیری این رویکرد، مبادلات واسطه ای یا تکنولوژی جاری است. از کاربردهای مهم این رویکرد می توان به تبیین ماهیت فعالیت های اقتصادی یک منطقه و سنجش اهمیت آنها نام برد. در این تحقیق برای تبیین ماهیت صنعت بیمه در استان گلستان از این رویکرد استفاده شده است. بنابراین پژوهش حاضر تلاش دارد تا جایگاه صنعت بیمه را در اقتصاد با توجه به اهمیت اقتصادی آن تبیین نماید.
-2 مبانی نظری و پیشینه پژوهش:
.1-2 تحلیلی از وضعیت صنعت بیمه در اقتصاد استان گلستان:
استان گلستان با توجه به جایگاه اقتصادی خود، موقعیت مناسبی در اقتصاد کشور دارد. این استان به لحاظ شاخص های اقتصادی و اجتماعی در بین استان های کشور رتبه سوم و در دنیا رتبه 42 را بدون احتساب حق بیمههای اجتماعی به خود اختصاص داده است. یکی از مهمترین شاخصههای توسعه اقتصادی را میزان درآمد سرانه عنوان کرد و بیان داشت: این شاخصه یکی از برنامههای دولت جدید نیز است.
معاون طرح و توسعه بیمه مرکزی با بیان اینکه از سال 1388 نظام تعرفهای کنار گذاشته شد، خاطرنشان کرد: به منظور ایجاد رقابت در بازار به شرکتهای بیمه اجازه داده شد تا با رعایت معیارها و موازین فنی نسبت به نرخگذاری خدمات بیمهای اقدام کنند. در منطقه چشمانداز که خاورمیانه، شمال آفریقا و آسیای میانه را شامل میشود ایران توانسته به لحاظ بیمه 15 درصد بالاتر از اهداف پیشبینی شده گام بردارد. ایران از نظر ضریب نفوذ بیمه در منطقه در رتبه پنجم قرار گرفته است و در دنیا مقام 66 را دارد.
انتظار ما از بخش خصوصی این است که خدمات جدید بیمهای و پوششهای نوین بیمهای به مردم ارائه شود. سهم استان گلستان از ارزش افزوده کل کشور در سال ٌََّ معادل ×%ٍِ است، این بانک و بیمه و سایر" درحالی است که سهم بخش خدمات مالی استان شامل ×%َّ است / از ارزش افزوده کل کشور در همین سال معادل ٌّ " واسطه گری های مالی که مؤید سهم بالای این بخش در ساختار تولید کل کشور است .
