بخشی از مقاله
چکیده
مفهوم گردشگری که در ابتدا کارخانهای بدون دود تصور میشد، پس از سالها با آشکار شدن تأثیرات منفی که بر محیط زیست، جوامع و اقتصاد محلی گذاشت به چالش کشیده شد. با افزایش آگاهیهای ملتها از این تأثیرات منفی در عصر جدید، اشکال جدید گردشگری پدیدار شد. یکی از انواع شناخته شده گردشگری که به کاهش اثرات منفی زیست محیطی میپردازد، اکوتوریسم است. اکوتوریسم در صورتی که به درستی برنامهریزی شود با تأثیرات مستقیم و غیر مستقیمی که بر افراد از طریق افزایش آگاهی آن ها میگذارد موفق خواهد بود.
این برنامهریزی میتواند شامل آموزش باشد. در بسیاری از نقاط دنیا و به خصوص کشورهای در حال توسعه، برنامهریزان تلاش میکنند تا با استفاده از ابزار آموزش اثرات منفی گردشگری را کاهش داده و بر اثرات مثبت آن بیفزایند و گام هایی در راستای پایداری توسعه منطقه بردارند. این آموزش باید در راستای توانمندسازی جامعهی محلی برای کسب درآمد بیشتر با تأکید بر پایداری زیست محیطی، افزایش آگاهی گردشگران در خصوص رعایت مسائل زیست محیطی و اهمیت محیط زیست برای بشر و چگونگی برنامهریزی صحیح و پایدار برای برنامه ریزان و دست اندرکاران گردشگری باشد. هدف این مقاله بررسی ضرورت آموزش برای سه گروه جامعه محلی، گردشگران و دست اندرکاران گردشگری است. به این منظور این مقاله با روش کتابخانهای و مروری به این مبحث پرداخته است.
مقدمه
صنعت سفر و گردشگری به عنوان بزرگترین و متنوعترین صنعت در دنیا به حساب میآید. بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال زایی، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی میدانند - گی، . - 1388 افزایش شمار گردشگران سبب فشارهای بیش از اندازه بر محیط و منابع طبیعی شده و زیانهای جبرانناپذیری در سالهای گدشته شده بود. راهکارهایی از جمله گردشگری پایدار، گردشگری مسئولانه و اکوتوریسم به دنبال کاهش اثرات منفی گردشگری پیشنهاد شده است.
در این میان اکوتوریسم به دنبال شکلی از پایداری است که بیشترین تأثیر را بر رفاه جامعه محلی داشته و آسیبهای زیست محیطی را به حداقل برساند. در راستای توسعه اکوتوریسم باید به آموزشهای مربوطه توجه گردد. آگاهی گردشگران از تأثیرات مخرب گردشگری بر محیط زیست و تلاش برای کمینه کردن این اثرات، آگاه شدن جامعه محلی از ارزشهای زیست محیطی منطقه خود و هم چنین آگاهی دست اندرکاران و ذی نفعان از مزایای اقتصادی و زیست محیطی اکوتوریسم از جمله مسائل اصلی در رشد و توسعه اکوتوریسم یک منطقه است. لذا در این مقاله سعی بر بیان ضرورت و اهمیت آموزش و یادگیری در گردشگران، جامعه محلی، ذی نفعان و دست اندرکاران گردشگری میپردازد.
اکوتوریسم تعریف مورد قبولی از اکوتوریسم وجود ندارد و اغلب تعاریف شامل برخی جنبههای یادگیری بازدید کننده و آموزش به عنوان یادگیری بازدید کننده جزء اهداف اصلی در تمامی تعاریف اکوتوریسم می باشد . - Walter, 2012 - جامعه بین المللی اکوتوریسم، اکوتوریسم را به عنوان "سفری مسئولانه که از محیط زیست حفاظت کرده و از رفاه جامعه محلی حمایت میکند" تعریف کرده است . - Thampi, 2005 -
یافتهها ضرورت آموزش در اکوتوریسم
آموزشهای اکوتوریستی باید جامعه محلی، گردشگران، دست اندرکاران و ذی نفعان گردشگری را در برگیرد.
آموزش اکوتوریسم
جامعه محلی ارتباط بین اکوتوریسم و آموزش، در رابطه با تضمین اینکه آژانسها تفسیر درستی از ارزشهای زیست محیطی، فرهنگی و مدیریت منابع دارند میباشد. آموزش در اینجا به معنای چیزی بیش از انتقال یک طرفه اطلاعات است، بلکه به معنای انگیزش، شرح مفصل، برانگیختن، الهام و فهم شیوهای است که یک اکوتوریست به طور جالب توجهی در آن درگیر میشود. این مسئله، به خصوص در مواجهه با برخی شرایط میتواند چالش برانگیز باشد. به خصوص شرایطی که توراپراتوران از تکنیکهایی مانند علامتها و بروشورها استفاده میکنند. هرچند این چالش است اما هدف کلیدی اکوتوریسم است، برای مثال افزایش توجه و فعالیت های افراد در خصوص مسائل زیست محیطی و همچنین آگاه کردن جامعه محلی در خصوص ارزشهای حفاظت از محیط زیست و منابع خود، هدف اصلی بسیاری از دست اندرکاران از توسعه اکوتوریسم است.
اکوتوریسم فرصت بزرگی برای آموزش حرفه ای و رشد شخصی را فراهم میکند . اکوتوریسم میتواند ارزشهای زیست محیطی را کم کم به مشارکت کنندگان بفهماند که میتواند منجربه پیامدهای اجتماعی، زیست محیطی جدید در آینده شود. فعالیتها میتوانند با مزه و آموزشی طراحی شوندماهیتاً. بعد بین المللی اکوتوریسم به عنوان یک تجربهی آموزشی دریچهای جدید برای دیدن هستی به گردشگر میدهد. اکوتوریسم فرصتی برای تعالی و توسعهی تجربیات جدید وکشف عمیقی از یک فرهنگ/کشور و خودشناسی است . - Urias &Russo, 2009 -
تأکید زیادی بر این است که اکوتوریسم باید آموزشهای زیست محیطی و یادگیری را دربرگیرد. در حقیقت اکوتوریسم، فرصت مهمی در ارتقای آموزشهای زیست محیطی است و توجه بیشتری باید به روشهای آن برای دست یافتن به اهداف اکوتوریسم داشت. ارتباطات میان افراد و مقاصد، از عناصر مهم تجارب گردشگری هستند و آموزشهای کارآفرینی، کلید انتشار پیوند میان افراد و مقاصد است. فعالیتهای آموزشی، برای معنا بخشیدن به مقصد برای گردشگران و ارتباط برقرار کردن افراد در مورد مقصدی که مورد بازدید قرار میگیرد و در مورد چیزهایی که میبینند و کارهایی که در مقصد انجام میدهند ضروری است. بسیاری از پژوهشها نیز بر اهمیت نقش آموزشها و تجارب زیستمحیطی در فعالیتها و ارزشهای حفاظتی تأکید کردهاند. هرچند در این پژوهشها به اندازهگیری این نقش بسیار اندک پرداخته شده است. خاطر نشان میشود در حالی که دانش ممکن است رویکردهای زیست محیطی را تغییر دهد، اما آن دسته از افراد که رویکرد حفاظت محیطزیستی بیشتری دارند،
