بخشی از مقاله
چکیده
با جهانی شدن بازارها و فشردگی روزافزون رقابت در فضای اقتصادی جدید، سازمانها ابتدا دریافتند که برای بقاء در این بازارها باید بتوانند همگام با تغییرات ، پیشرفت و تغییر کنند ولی پس از مدتی سازمانها به این نتیجه رسیدند که برای موفق بودن در بازار نه تنها باید خود ، سریع و چابک باشند بلکه باید تامینکنندگان آنها و نیز شبکه توزیع محصولاتشان نیز دارای هماهنگی بالا و انعطاف مناسب باشد. مجموعه این طرز تفکر باعث شکلگیری مفهوم مدیریت زنجیره تامین" در سالهای دهه قبل گشت ، به گونه ای که گسترش بازارها و محصولات، رقابتها را از سطح مابین شرکتها به سطح مابین زنجیرههای تامین آنها کشانده و تمرکز بر بهبود عملکرد این زنجیرهها ، تنها مسیر دستیابی به مزیتهای رقابتی در بازار جهانی کسب و کار امروزه است .
همانطور که میدانیم، عناصر یک زنجیره تامین شامل : تامینکنندگان مواد و قطعات1 ؛ سازندگان2 ؛ توزیع کنندگان، فروشندگان عمده، خردهفروشان3 و مصرفکنندگان نهایی محصول در خصوص کلیه فعالیتهای موردنیاز در طول یک زنجیره تامین، بایستی مطابق با نیازهای مشتریان نهایی طراحی و اجرا گردند.بدین منظور مطالعه موردی در گروه صنعتی ایران خودرو انجام گردید چرا که در این صنعت ،گروه صنعتی ایران خودرو به عنوان بزرگترین خودروساز کشور و خاور میانه الزام دارد تا سال 1404 تولیدات خود را در سطح جهانی ارتقاء دهد.
در این مقاله از نظرات مدیران و خبرگان گروه صنعتی ایران خودرو استفاده شده است.همچنین از تحلیل مدل معادلات ساختاری - SEM - برای تجزیه و تحلیل مدل و بررسی فرضیههای تحقیق استفاده شده است. مطابق بررسی های صورت گرفته و براساس معادلات ساختاری و ضرایب همبستگی تمام فرضیات تحقیق به شرح ذیل تایید گردیدند.فرضیه اصلی : مدیریت کیفیت زنجیره تامین بر دستیابی برکلاس جهانی تأثیر مثبت و معناداری دارد.
فرضیه اول : مدیریت کیفیت زنجیره تأمین و هماهنگی بین بخشها تأثیر مثبت و معناداری دارد.فرضیه دوم : مدیریت کیفیت زنجیره تأمین و بهبود خدمات دهی تأثیر مثبت و معناداری دارد.فرضیه سوم: مدیریت کیفیت زنجیره تأمین و کاهش هزینهها تأثیر مثبت و معناداری دارد. فرضیه چهارم: مدیریت کیفیت زنجیره تأمین و کیفیت کالا تأثیر مثبت و معناداری دارد. فرضیه پنجم: مدیریت کیفیت زنجیره تأمین و افزایش انعطافپذیری تأثیر مثبت و معناداری دارد.
کلمات کلیدی : زنجیره تامین - مدیریت کیفیت زنجیره تامین - کلاس جهانی .
مقدمه
امروزه صنایع کشور ناگذیرند تمهیداتی را اتخاذ نمایند ، تا با شرایط موجود جهانی خود را همگام نموده و به عبارتی دیگر به تولید در کلاس جهانی دست یابند شرکتها بایستی برای ارتقاء کیفیت محصول خود، همکاریهای گسترده و تنگاتنگی با دیگر شرکتهای درگیر در زنجیره تأمین محصول داشته باشند. حال آنکه در »مدیریت کیفیت زنجیره تأمین« بستر لازم برای همکاریهای اثربخش اعضای زنجیره تأمین در این زمینه فراهم میآید امروزه هیچ شرکتی نمی تواند از مدیریت کیفیت زنجیره تامین چشم پوشی کند و انتظار بقاء داشته باشد.
عملکرد کیفیت را شامل کیفیت محصول ، تحویل ، هزینه کیفیت و انعطاف پذیری توصیف می کند. عملکردزنجیره تامین نقش کلیدی در موفقیت سازمان و دستیابی به اهداف سود آوری و کاهش هزینه دارد .تشخیص نحوه عملکرد و در نتیجه اندازه گیری عملکرد سازمان سبب می شود تا مراحل توسعه و بهبود آن روشن شود.لطفی بر یکپارچگی زنجیره تامین و جریان اطلاعاتی در طول زنجیره تامین که باعث بهبود روابط درون زنجیره و بیرون زنجیره می شود ، تاکید کرده است . شاوونی معتقد است که یکپارچگی تولید کننده و تامین کننده باعث سازمان دهی راهبردی بین سازمانی ، روش ها و فرآیند ها برای انجام فعالیت های هم زمان می شود .
مدیریت زنجیره تامین همانطور که میدانیم از بازار یابی ، پشتیبانی و تولید نشات گرفته است . سه بعد در مورد مدیریت زنجیره تامین وجود دارد که در نشان داده شده است .این سه بعد عبارتند از هماهنگی درون عملکردی - اداره فعالیتها و فرایند ها در درون یک شرکت هماهنگی بین عملکردی از قبیل هماهنگی بین پشتیبانی و مالی ، پشتیبانی و تولید ، پشتیبانی و بازاریابی - هماهنگی فعالیتهای بین سازمانی زنجیره تامین که بین شرکت هایی که از نظر قانونی جدا هستند در درون کانال جریان محصول مانند بین یک شرکت و تامین کنندگان آن صورت میگیرد.
مدیریت کیفیت زنجیره تأمین به عنوان یک رویکرد سیستمی برای بهبود عملکرد سازمانها تعریف میشود که فرصتهای ایجاد شده به وسیله ارتباطات پایین دست و بالادست با تأمین کنندگان و مشتریان را در سازمان جاری میسازد حال باید در عمل بررسی نمود که مدیریت کیفیت زنجیره تامین منجر به دستیابی به کلاس جهانی می شود یا خیر !بدین منظور مطالعه موردی در گروه صنعتی ایران خودرو انجام گردید چرا که در صنایع کشور، صنعت خودرو سازی دارای سابقه ای طولانی - نزدیک به نیم قرن - بوده و در این صنعت ،گروه صنعتی ایران خودرو به عنوان بزرگترین خودروساز کشور و خاور میانه الزام دارد تا سال 1404 تولیدات خود را در سطح جهانی ارتقاء دهد که در این خصوص فرضیات ، اهداف، روشها و چارچوب تحقیق در ادامه تشریح میگردد.
دبیات موضوع
امروزه یکی از مواردی که تا حد زیادی ذهن تصمیم گیرندگان ارشد کشور ما را به خود مشغول کرده است، بحثهای مربوط به جهانی شدن است. از یک سو پیوستن به سازمانهای جهانی و معاهدات بین المللی به صورت یک ضرورت و از طرف جامعه جهانی به تمامی کشورها در حال دیکته شدن است که کشور ما هم از این قاعده مستثنی نیست و از دیگرسو جهانی شدن با برخی منافع کشور ما و خصوصاً شعار و فلسفه اصلی وجودی نظام جمهوری اسلامی ایران یعنی استقلال در تعارض است.
چرا که مسلم است پیوستن به معاهدات و سازمانهای بین المللی که به صورت قوانین فرامرزی عمل می کنند قدرت مانور حکومتها را به عنوان اقتدار مستقل در پهنه یک کشور را تضعیف میکند.از طرفی با نپیوستن کشور ما به سازمان تجارت جهانی انزوای کشور ما در تمام زمینه ها قطعی خواهد بود که به عنوان نمونه، تعرفه هایی با بالاترین درصد بر کالاهای ما وضع خواهد شد و از طرفی با پیوستن به این سازمان بسیاری از صنایع ما به دلیل نداشتن توان رقابت نابود خواهند شد.
در آینده کشور این مسئله دیده می شود که اگر در مواقعی ، تصمیم گیری مستقل کشور ما با منافع قدرتهای جهانی در تعارض قرار گیرد آنها می توانند با حربه تولیدات استراتژیک برای تامین منافع خود ، ما را تحت فشار قرار دهند که نمونه این بازی را در مسائل مربوط به فناوری فوقالعاده استراتژیک هسته ای می بینیم. در این راستا بسیاری از مشکوکان به روند جهانی شدن ، این فرایند را زمینه ای برای کنترل جهان از سوی قدرتهای سلطه گر می دانند چرا که براساس مقوله مزیت نسبی، تولیدات مهم به آنها و تولیدات غیرمهم به کشورهای دیگر سپرده می شود.
البته در زمینه گروکشی گفته شده قوانینی برای جلوگیری از این امور در این سازمان وجود دارد ولی هیچ تضمینی برای اجرای این قوانین از سوی قدرتهای عضو این سازمان در هنگامی که در تعارض با یک قدرت ضعیف قرار می گیرند وجود ندارد. مسئله بالا و ضرورت پیوستن ما به این روند، ما را ملزم می کند که تا وقت باقی است و تا در توانمان هست، در تولیدات استراتژیک هم برای خود مزیتهایی ایجاد نماییم.تلاش برای تولید در کلاس جهانی می تواند ما را در این هدف یاری دهد. این امر از آن رو با دیگر زمینه سازیها برای پیوستن ما به روند جهانی شدن متفاوت است که این کار امری داخلی برای تولید کنندگان به حساب می آید.
