بخشی از مقاله
چکیده:
امروزه خطرات ناشی از پسماندهای جامد بر محیط زیست و سلامت جامعه بر هیچکس پوشیده نیست. ورود این مواد به محیط زیست اگر بدون کنترل و مدیریت صحیح باشد، موجب بد منظره شدن محیط، آلودگی آب، هوا و خاک و به خطر افتادن بهداشت و سلامت افراد جامعه می شود. عدم نگهداری و جمع آوری صحیح زباله موجب آلودگی هوا شده و شیرابه حاصله از توده های زباله، سبب آلودگی آبهای سطحی، زیر زمینی و خاک می گردد. تخمیر مواد فساد پذیر در زباله موجب انتشار بوهای نامطبوع در محیط و در نتیجه آزار مردم می گردد.
از جمله مهمترین این آلاینده ها می توان به گازهای کلره سمی و سرطان زای دی اکسین ها و فوران ناشی از احتراق انواع پلاستیک ها خصوصاً PVC اشاره نمود. علاوه بر این سالیانه میلیون ها تن گازهای گلخانه ای شامل دی اکسید کربن و متان از طریق تجزیه بی هوازی توده های تلنبار زباله وارد اتمسفر شده و منجر به گرمایش کره زمین و افزایش دمای آن می گردد. ذرات گرد و غبار ناشی از دپو، حمل و تخلیه زباله ها موجب پراکنده شدن قارچها و پاتوژنها در محیط می شوند که این امر باعث به مخاطره انداختن سلامت عمومی خصوصاً شاغلین بخش پسماند می گردد. در این مقاله سیستم مدیریت HSE مبتنی بر استانداردهای ISO 14001, OHSAS 18001, OSHA, PMBOK, بهبود مستمر و کارآمد H.S.A در سازمان مدیریت پیمانه شهر آبادان محقق گردد.
مقدمه:
در هر سازمان می بایست فعالیتهایی تحت عنوان مدیریت ایمنی و بهداشت انجام شود تا کارگران بدون ترس از حادثه و بیماری های شغلی به کار خود ادامه دهند. کارگران جمع آوری کننده پسماندها بصورت مستقیم در معرض خطرات شغلی جدی از جمله آسیب های ناشی از بلند کردن اجسام سنگین مثل کانتینرها، کیسه های زباله و کالاهای دورریز، زخمی شدن در اثر تماس با اجسام تیز و برنده و حوادث و سوانح ناشی از تصادفات جاده ای و سقوط اجسام می باشند.
بر اساس مطالعات گروه IVE در انگلستان، حوادث در فعالیتهای پسماند و صنایع مرتبطتقریباً 2500 نفر در هر 100/000 کارگر است که این میزان حدود 4 برابر بیشتر از میانگین ملی حوادث در آن کشور بوده است. سالانه در جهان 270 میلیون حادثه ناشی از کار اتفاق می افتد که نزدیک به 2 میلیون و 200 هزار کارگر جان خود را از دست داده و غریب به 160 میلیون نفر به بیماری های ناشی از کار مبتلا شده و بیش از 260 میلیون حادثه منجر به سه روز غیبت کاری شده است. مرکز مدیریت پسماندهای جامد و خطرناک ایالت فلوریدا در سال 2000 گزارش داد که میزان صدمات شغلی در کارگران شاغل در بخش مدیریت پسماندهای شهری فلوریدا و دانمارک ........ برابر بیشتر از میزان صدمات شغلی در سایر مشاغل است.
بر اساس گزارش متخصصین دانمارکی، کارگران شاغل در بخش مدیریت پسماندهای شهری حدود 50 درصد بیش از سایر افراد به بیماری مبتلا می شوند. آمار و ارقام فوق مبین مخاطرات شغلی بالا در کارگران شاغل در مدیریت پسماند می باشد و با توجه به مخاطرات زیست محیطی و بهداشتی ناشی از فعالیتهای مدیریت جامعه سازمان دهی تشکیلات HSE جهت کاهش هر چه بیشتر این مخاطرات و افزایش ضریب ایمنی کارگران جزء لازم هر مجموعه مدیریت پسماند می باشد.
طراحی و ساختار سامانه HSE و استقرار آن در مدیریت پسماندها
امروزه خطرات ناشی از پسماندهای جامد بر محیط زیست و سلامت جامعه بر هیچکس پوشیده نیست. ورود این مواد به محیط زیست اگر بدون کنترل و مدیریت صحیح باشد، موجب بد منظره شدن محیط، آلودگی آب، هوا و خاک و به خطر افتادن بهداشت و سلامت افراد جامعه می شود. محیط زباله برای رشد و تکثیر جوندگانی چون موش و حشراتی مثل مگس - مهمترین ناقل مکانیکی انواع بیماریهای روده ای - ، پشه و سوسری بسیار مناسب است. بسیاری از بیماری ها مثل حصبه، اسهال، وبا، شبه حصبه، طاعون و غیره توسط این موجودات که محل زندگی و تکثیر آنها زباله است، به انسان منتقل می شود.
هر گرم زباله می تواند حاوی میلیون ها باکتری مختلف باشد که بسیاری از آنها بیماری زا می باشند. یکی از علل اصلی ازدیاد سگ های ولگرد و گربه در شهرها، وجود منبع غذایی برای این حیوانات در محل های تلنبار زباله است. سگ و گربه می توانند منشأ ده ها نوع بیماری ویروسی، انگلی و باکتریایی باشند. ورود پسماندهای خطرناک خانگی و پسماندهای پزشکی ناشی از فعالیت مراکز بهداشتی و درمانی و کلینیک های تشخیص طبی به چرخه پسماندهای شهری علاوه بر مخاطرات بهداشتی برای کارگران شاغل در بخش پسماند، دارای پتانسیل خطرات زیست محیطی نیز می باشد.
عدم نگهداری و جمع آوری صحیح زباله موجب آلودگی هوا شده و شیرابه حاصله از توده های زباله، سبب آلودگی آبهای سطحی، زیر زمینی و خاک می گردد. تخمیر مواد فساد پذیر در زباله موجب انتشار بوهای نامطبوع در محیط و در نتیجه آزار مردم می گردد. به علاوه پراکندگی زباله در گوشه و کنار شهر سبب مناظر بد، زشتی معابر و موجب آتش سوزی می شود و خسارات مالی و جانی قابل توجهی به بار می آورد.
