بخشی از مقاله
چکیده
علیرغم تلاشهایی که در قرن گذشته برای رسیدن به توسعه و کاهش شکافها صورت گرفته است، در ابتدای قرن بیست و یکم، هنوز این موضوع مهمترین دغدغه فکری ملتها، به ویژه ملتهای جنوب، میباشد. تنوع بخشی به اقتصاد، بالا بردن کیفیت محیطی، بالا بردن شاخصهای توسعه انسانی، اشتغالزایی ارتقاء کیفیت محیط زیست و دهها موضوع دیگر مهمترین آرمان و آرزوی ملتها می باشد. علیرغم آین آرزوها؛ فقر، بیکاری، آشفتگی محیطی و توسعه نیافتگی، واقعیتهای تلخ کشورهای توسعه نیافته بوده است.
جهت برون رفت از این وضعیت آلترناتیوهای مختلف در طی قرن گذشته مطرح گردیدند. در سالهای اخیر گردشگری، بعنوان راهکاری جدید برای رهایی از این شرایط مورد توجه قرار گرفته است. به نظر میرسد کشورهایی که از قابلیتهای بالقوه مناسبی در این زمینه برخوردارند، بتوانند توسعه گردشگری را در برنامههای توسعه ملی خود گنجانده و راه تکامل را طی نمایند.
کشور ایران که علیرغم داشتن منابع سرشار و قابلیتهای فراوان گردشگری، در عمل در این زمینه توسعه یافته نبوده و به تبع آن سهم ناچیزی از گردشگران و درآمد گردشگری را داراست، این امر بیش از هر چیز متاثر از سیاستهای گردشگری کشور میباشد که نتیجه مستقیم آن در فضاهای کالبدی مراکز گردشگری نمایان است.
استان آذربایجان غربی و شهرستان ارومیه نیز از این قاعده مستثنی نبوده و علیرغم داشتن جاذبههای طبیعی فراوان، در عمل از قابلیتهای فوق استفاده چندانی نشده است. استان آذربایجان غربی تنها استان کشور است که با چهار کشور خارجی آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و عراق مرز مشترک دارد و همین ویژگی موقعیت خاص ژئوپولیتیکی به آن بخشیده است. با وجود تمام قابلیتها و استعدادهای استان، و با توجه به درآمد سرشار صنعت گردشگری و تاثیر بی واسطه آن بر درآمد ناخالص استان با برنامهریزی اصولی و آینده نگرانه میتوان گامهای عملی فراوانی را در این زمینه برداشت.
مجموعه گردشگری، تفریحی و خدماتی اورامان در دو قطعه مجموعا 70000 متر مربع در جنوب غرب شهر ارومیه و در امتداد محور ارومیه بند و رودخانه شهرچای واقع شده است. این مجموعه با هدف الفت و نزدیکی انسان با طبیعت، برنامهریزی گردیده و محیطی مناسب و مجهز برای افرادی که از آلودگی و شلوغی شهر به ستوه آمده، در موقعیتی مناسب طراحی خواهد شد.
طرح مساله
صنعت گردشگری از مجموعه فعالیتهای متنوعی تشکیل میگردد که دامنه آن نه تنها از مرز ملتها و مناطق، بلکه از مرز خطوط سنتی، تجارت و صنعت نیز میگذرد. در این راستا بخش خصوصی به عنوان ارائه کننده خدمات گردشگری ضمن اینکه باید در چارچوب نظاممندیها، سیاستها و خطمشیهای تعیین شده فعالیت نمایند، باید بتوانند تامین کننده نیازها و خواستهای متنوع گردشگران و مسافران نیز باشند.
امروزه این صنعت از جانب بخش خصوصی رشد و توسعه چشمگیری داشته است و بخش خصوصی فعالیتهای خود را به ارائه کالاها و خدماترسانی به گردشگران و بازدیدکنندگان متمرکز نموده است. همچنین جذب سرمایههای بخش خصوصی با کمک، هدایت و پشتیبانی دولت برای ایجاد زیرساختها و اماکن جذب توریست با درجه بالایی از استانداردها می-تواند یکی از موثرترین استراتژیهای صنعت گردشگری به حساب آید.
متاسفانه علیرغم گذشت نزدیک به سه دهه از انقلاب اسلامی ایران، هنوز سرمایهگذاریهای متناسب با توانمندیهای گردشگری استان آذربایجانغربی که بتواند همگام با استانداردهای بینالمللی و مورد قبول در دنیا ارائه خدمات نماید، صورت نپذیرفته است. به گونهای که شاید بتوان گفت این امر حتی در جذب گردشگران داخلی و بویژه خارجی تاثیر منفی هم داشته است. ضمن اینکه علیرغم تلاش فراوان برخی از مسئولان این استان در رونق بخشیدن به این حیطه از فعالیتها، همچنان نیازهای بخش تامین نگردیده است.
روش تحقیق
روش مورد استفاده در این مقاله مبتنی بر روش تحلیلی استنباطی میباشد. هم چنین روش کتابخانهای نیز در جمعآوری آمار و اطلاعات لازم در خصوص مبحث مورد بررسی از دیگر روشهای مورد استفاده در این مقاله است.
موقعیت منطقه
استان آذربایجان غربی در شمال غرب کشور واقع شده و تنها استان کشور است که با چهار کشور خارجی مرز مشترک دارد و همین ویژگی موقعیت خاص ژئوپولیتیکی به آن بخشیده است. استان آذربایجان غربی از شمال به جمهوری آذربایجان و ارمنستان، از غرب با کشور ترکیه و عراق دارای مرز مشترک بوده طول مرز زمینی - آبی و خاکی - با این چهار کشور مجموعاً بیش از820 کیلومتر می باشد. آذربایجان غربی همچنین از شرق به استانهای آذربایجان شرقی و زنجان و از جنوب به استان کردستان منتهی می گردد. شهرستان ارومیه به عنوان مرکز استان آذربایجان غربی حدود 5217 کیلومتر مربع مساحت داشته که 11/95 درصد از کل مساحت استان میباشد.
شهرستان ارومیه از جانب شمال به شهرستان سلماس، از سمت جنوب به شهرستانهای اشنویه و نقده، از شرق به دریاچه ارومیه و از غرب به دو کشور ترکیه و عراق محدود میگردد.
مجموعه تفریحی، گردشگری و خدماتی اورامان در جنوب غرب شهر ارومیه در مجاور جاده ارومیه روستای سیر و رودخانه شهرچای واقع شده است. این مجموعه در دو قطعه زمین و مجموعاً 7 هکتار مساحت دارد.
شکل.1 موقعیت جغرافیایی و سیاسی استان آذربایجان غربی، ارومیه و محل سایت
شکل-2 موقعیت مجموعه تفریحی، گردشگری و خدماتی اورامان
